پیامبر و قتل مخالفانش

پیامبر و قتل مخالفانش

عبدالفتاح اسماعیل

   گسترش سریع اسلام در شرق و غرب همه را شگفت زده کرد.هنوز سده نخست هجری به پایان نرسیده بود که دین اسلام به مرزهای فرانسه و مرکز اسپانیا نفوذ پیدا کرد و گستره انوار فروزانش شمال و شرق آفریقا و قلب سرزمین ایران و مرزهای چین را درنوردید و کشتیهای مسلمانان دریای مدیترانه را طی کردند و قانون اسلام بر صدر نشست و مسلمین به عزت واقتدار رسیدند.اما بیمار دلان شبه پراکن یه جای جستجوی دلیل اصلی و راز گسترش اسلام تحلیلهای بدیعی ارائه می کنند و به شبهه پراکنی می پردازند .

شبهه :

        حضرت محمد (ص)به پیروانش دستور داده است هر کسی که اسلام را نپذیرفت یا از  آن سر پیچی کرد به قتل برسانند.آنها برای اثبات این ادعای خود به حدیث صحیحی که امام بخاری و مسلم از جابر (رض)روایت کرده اند اشاره می کنند . در این حدیث پیامبر فرموده است:

((امرت ان اقاتل الناس حتی یقولوا لا اله الا الله،فاذا قالوا لا اله الا الله عصموا منی  دمائهم و اموالهم الا بحقها و حسابهم علی الله)).ثم قرأ ((فذکر انما انت مذکر لست علیهم بمصیطر.))

        رسول خدا (ص)فرمود :فرمان یاقته ام تا هنگامی با مردم پیکار کنم که گواهی دهند معبود  راستینی جز خداوند نیست .پس هنگامی که که آن را گفتند خون و داراییشان از تعرض من جز به مواردی که اسلام مقرر کرده است مصون است و حساب و کارشان باخداوند متعال است .

سپس این آیه راتلاوت فرمود :

(( فذکر انما انت مذکر لست علیهم بمصیطر ))

پس پند بده که تو پند دهنده یی هستی تو بر آنان فرمانروا نیستی .

سوره غاشیه -ایات ۲۰و ۲۱

       قبل از ارائه پاسخ به این شبهه ذکر نکته ای را در این جا لازم می دانم و این آنکه بزر گترین مصیبت و بد بختی این است که برداشت بسیاری از مسلمانان از این حدیث اشتباه است .و به مجرد شنیدن این حدیث یا آن را انکار می کنند و یا می گویند حدیث ضعیفی است و یا بر اساس ظاهر حدیث و لفظ ((الناس))به این نتیجه دست می یابند که تمام مردم ،مورد نطر روایت است .و این اشتباهی بزرگ در فهم حدیث است .شاید بتوان کژخواهی غیر مسلمانان و استفاده آنها از این گوه احادیث برای طعن به اسلام ناشی از نا آگاهی و جهل آنها دانست اما کژ فهمی مسلمانان  را چگونه می توان توجیه کرد ؟!

پاسخ شبهه:

       به نظر همه دانشمندان و فقهای گذشته و حال ،خطاب واژه ((الناس))که در این روایت امده است در اصل فقط مشرکان عرب رادر برمی گیرد  حتی اهل کتاب را هم شامل نمی شود .برای اثبات این دیدگاه آیه کریمه زیر ذکر می شود:خداوند متعال می فرماید :

یا کسانی از اهل کتاب که به خدا و روز باز پسین ایمان نمی آورند،و آنچه راخدا و فرستاده اش حرام گردانیده اند حرام نمی دارند و متدین به دین حق نمی گردند ،کارزار کنید ،تا با (کمال) خواری به دست خود جزیه دهند .                                                                                   سوره توبه -۲۹

پس هدف از جنگ و پیکار ،این نیست که لا اله الا الله را به زبان بیاورند.درباره این روایت شیخ محمد غزالی (رح)در کتابش ((علل و ادویه)) می گوید:

      در حقیقت این روایت درباره مشرکان  عرب است که حق حیات و آزادی بیان را از مسلمانان گرفته و نیز به پیمانهایی که با آنان می بستند ،احترام نمی گذاشتند لذا چهار ماه به مشرکان مهلت داده شد تا در رفتار و کردارشان تجدید نظر کنند و اگر باز هم بر مخالفتشان اصرار ورزیدند و در برابر اسلام به مبارزه برخاستند باید ریشه کن و متلاشی شوند . تفصیل این مطلب در  اوایل سوره ((برائت))آمده آنجا که خداوند می فرماید :

مگر آن مشرکانی که با آنان پیمان بسته اید ،و چیزی از (تعهدات خود نسبت به ) شما فرو گذار نکرده،و کسی را بر ضدشما پشتیبانی ننموده اند .پس پیمان اینان را تا (پایان)مدتشان تمام کنید ،چرا که خدا پرهیزگاران را دوست دارد .توبه/۴

        اما کسانی که با خداوند و پیامبر او اعلان جنگ کرده اند و می خواهند بندگان نیکوکار را نابود کنند ،باید در انتظار مقابله به مثل باشند و مسئولیت آغاز چنین جنگی را هم بر عهده بگیرند.

حال ممکن است پرسیده شود که چرا کلمه الناس در این روایت به صورت عام آمده است ؟در پاسخ باید گفت :که ((ال))عهدی است ؛یعنی مراد از مردمی که با آنان پیمان و تعهد بسته ایم می باشد و آنها هم عرب هستند .همانند این واژه بارها در قرآن آمده است . از جمله:

چون یاری خدا و پیروزی فرا رسد ،می بینی که مردم دسته دسته در دین خدا در آیند .نص/۱-۲

بنابراین منظور از واژه الناس  در این سوره ،عرب های اهل مکه وهمچنین کسانی است که بعد از فتح مکه اسلام آورده اند.در آیه ای دیگر خداوند عز و جل می فرماید:

همان کسانی که (برخی از )مردم به ایشان گفتند ((مردمان برای جنگ باشما گرد آمده اند ؛پس،از آنان بترسید .))(ولی این سخن)بر ایمانشان افزودند و گفتند :خدا ما را بس است ونیکو حمایتگری است .))آل عمران/۱۷۳

چنان که مشاهده می شود دراین آیه (الناس) نخست با (الناس)دوم متفاوت است .منظور از (الناس )نخست ،منافقانی بودند که می خواستند اراده و روحیه مسلمانان را در خصوص جنگ با مشرکان سست کنند و آنها را دلسرد نمایند اما(الناس)دوم در ایه،کافرانی بودند که هدف آنان جنگ با مسلمانان  بود.

چنان که ملاحظه می شوداین روایت بهانه ای به دست کسی نمی دهد تا با سوء استفاه از ان به عنوان یک حربه از آن استفاده کنند زیرا که معنای آن عده ای خاص را شامل می شود و عموم را در بر نمی گیرد .و کسانی را که می خواهند در این باره اطلاعات و آگاهی بیشتری به دست آورند ،به کتاب ((فتح المنعم شرح صحیح مسلم)) ارجاع می دهیم..

————————————————————–

بر گرفته از کتاب :

پرتوی از دین و آزادی

مؤلف:عبد الفتاح اسماعیل

مترجم:ناصر مریوانی

ناشر :نشر احسان