آنچه در زندگی روی می‌دهد، تصرف ربوبیتی خداست؟ یا اثر تصادف و طبیعت؟!
آنچه در زندگی روی می‌دهد، تصرف ربوبیتی خداست؟ یا اثر تصادف و طبیعت؟!
نویسنده : بدیع الزمان سعید نورسی / مترجم: داود وفایی
طبیعت یا تصادف، روشن کردن نقش آنها با تمثیل زیر مطلب را به اذهان نزدیک تر می کنیم
لطف عام:
مرحمت شاهانه یک پادشاه را با سلطنت و قانون عام او می توان شامل همه افراد ملت کرد. هر فرد مستقیم مظهر لطف و سلطنت آن پادشاه است. افراد در آن حالت عام، مناسبات خصوصی فراوانی دارند.
لطف خاص:
احسان های خاص پادشاه است، نیز اوامر خاص اوست که فوق قانون عام، به فردی احسان می کند، توجه می کند و فرمان می دهد.
لذا همه چیزها – مانند آنچه در این مثال بیان شد – در ربوبیت عام و شمول رحمت ذات واجب الوجود و خالق حکیم و رحیم سهمی دارند.
همچنین جهت مرتبط با سهم هر چیز به طور خصوصی با همان چیز مناسبت دارد. (حضرت حق) به واسطه قدرت و اراده و علم محیطش در همه چیز تصرف کرده و از ربوبیت و حق مداخله در جزیی ترین امور هر چیز نیز برخوردار می باشد.
هر چیز در هر شأنی از شئوناتش نیازمند اوست. کارهایش با علم و حکمت او انجام و تنظیم می شود، نه طبیعت توان آن را دارد که در دایره تصرف ربوبیت او قرار بگیرد و تأثیرگذار شود و مداخله می کند و نه تصادف حق دارد که در کارهای حساس دایره میزان حکمتش دستی ببرد.
در بیست جای رساله نور نقش تصادف و طبیعت در جریانات زندگی و هستی، را با برهان های قطعی نفی و با شمشیر قرآن از بین برده و نشان داده ایم که دخالت شان محال است، اما بر اموری که در دایره اسباب ظاهری ربوبیت عامه اند و حکمت و سبب آنها در نظر اهل غفلت دانسته نمی شود، تصادف نام نهاده اند؛ و قوانین الهی برخی از افعال را که حکمت هایشان قابل احاطه نیست (چون زیر پرده طبیعت پنهان هستند) نتوانسته اند ببینند و برای درک آنها به طبیعت رجوع کرده اند،
حالت دوم؛
ربوبیت خاصه و التفات و امداد خاص رحمانی ست که به یاری افرادی می پردازد که قادر به تحمل تنگناهای قوانین عام نیستند. این جا نام‌های رحمن و رحیم یاری کرده، و به صورت خصوصی کمک می کنند و فرد را از تنگناهای مزبور نجات می دهند، لذا هر ذی حیاتی مخصوصأ انسان، در هر لحظه می تواند از آن طلب کمک کرده و یاری بگیرد.
احسان های (الهی) موجود در این ربوبیت خاص نیز در برابر اهل غفلت زیر نام تصادف پنهان نمی شود و نمی توان آنها را به طبیعت حواله داد. (بلکه همه‌ی امور و جریانات تحت مدیریت و مالکیت خداوند رحمان بوده و از حکمت و قدرت او نشات می‌گیرند، اما برخی چون آن را درک نمی‌کنند، به تصادف یا طبیعت نسبتش می‌دهند).
بنابر همین سر است که اشارات غیبی موجود در رساله های اعجاز قرآن و معجزات احمدی را اشارتی خاص تلقی کرده، بدان اعتقاد یافته، و یقین کردیم که امدادی خاص، و عنایتی خاص است که در برابر معاندان خود را نشان می‌دهد. این را نیز صرفا برای رضای خدا اعلام نمودیم. اگر مرتکب قصور شده باشیم خداوند عفو فرماید. آمین.
رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
?منبع: تاریخچه حیات سعید نورسی / نویسنده: سعید نورسی / مترجم: داود وفایی / نشر احسان
