آیا نهضت بیداری اسلامی شکست خورده است؟

آیا نهضت بیداری اسلامی شکست خورده است؟

نویسنده: دکتر فضل الهادی وزین

پس از نشر کتاب “شکست اسلام سیاسی” نوشته مستشرق فرانسوی اولیور رای و نوشته های مستشرق متعصب معروف برنارد لویس، و با داوری های عجولانه در مورد بعض حوادث در برخی از مناطق جهان اسلام، بسیاری ها از شکست نهضت بیداری اسلامی و به تعبیر استشراقی اسلام سیاسی، سخن می گویند و می نویسند

اما با مطالعه و بررسی بسیاری از گزارش های پژوهشی و با توجه به حقایق و واقعیت ها و پاسخ های مراکز پژوهشی غرب به ویژه آمریکا، جواب به پرسش بالا منفی است.

مراکز تحقیقاتی غرب از خطر حرکت بیداری اسلامی در جهان اسلام زار زار می نالند و دانشمندانی چون فوکویاما و هنتگتون از پایان تاریخ و تصادم تمدن ها سخن می گویند.

گرازش های موسسه راند از سال ۱۹۹۹، ۲۰۰۱،۲۰۰۳،۲۰۰۵،۲۰۰۷ تا امروز در مورد تدابیر لازم علیه نهضت بیداری اسلامی حرف می زنند.

در این مورد بخوانید: بیداری اسلامی .. چالش‌های فرارو

بدون شک تلاش آمریکا و اسرائیل برای استفاده از وضعیت و مدیریت آن، بخشی از استراتژی آنها در مبارزه با اسلام و حرکت های بیداری اسلامی است.

اما این ادعا که گویا مبارزات اسلامی شکست خورده و به نفع آمریکا و اسرائیل تمام شده باشد، دور از حقایق و واقعیت ها است و هیچ پژوهش علمی و میدانی آن را تأیید نمی کند.

مبارزات ملت های مسلمان برای آزادی، عدالت، مردم سالاری، نجات از استبداد و فساد و دست رسی به ترقی و توسعه بیشتر از پیش گسترده تر می شود و بازگشت توده های مسلمان به ویژه نسل جوان و زنان به هویت اسلامی کاملا مشهود و ملموس است.

بدون‌شک در مسیر مبارزات یک قرن گذشته، نهضت اسلامی در جهان فراز و نشیب های زیادی را پشت سر گذاشته، تجارب موفق و نا موفق زیاد داشته است، که از نظر من یک روند کاملا طبیعی است و نباید باعث نگرانی باشد.

بالعکس باید از تجارب اعم از مثبت و منفی و کامیاب و ناکام بیاموزیم.

از همه مهم اینست که برای تحلیل و داوری در مورد موفقیت و عدم موفقیت نهضت اسلامی معیار های مشخص و قابل پیمایش وجود داشته باشد تا مسیر و دست آورد های نهضت بیداری اسلامی بر اساس آن میزان و سنجش شود و نتایج بدست آمده، دقیق و قابل اعتماد باشد.

دست آورد ها و موفقیت های نهضت اسلامی در جهان در کل، به مراتب بیشتر از ناکامی های آن است.

بزرگ ترین این دست آورد ها از نظر من، تحول بزرگ اجتماعی در جوامع اسلامی است که امروز در کران تا کران دنیا مشاهده می شود.

امروز احزاب، نهاد ها و سازمان های اسلامی در سرتاسر دنیا وجود دارد، در حالی که صد سال قبل وضعیت چنین نبود.

زن مسلمان امروز با حجاب خود به گونه شعوری و نه تقلیدی و عنعنوی در همه جای دنیا اعم از مکاتب، پوهنتون ها، مراکز کار، پارلمان و حکومت ها حضور دارد، در حالی که شصت سال قبل چنین نبود.

حرکت های اسلامی در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری بعضی از کشور ها کامیاب شدند و فعلا در بعضی کشور ها یا به گونه کامل و یا جزئی در حکومت شریک اند، در حالی که پنجاه سال قبل چنین وضع قابل تصور نمی نمود.

حرکت های اسلامی با همه موانع هم از طریق انقلاب های توده ای ، هم از طریق جهاد مسلحانه (مثال افغانستان) هم از طریق انتخابات دموکراتیک (مثال های فلسطین، ترکیه، مصر، تونس وغیره)، هم از طریق کودتای نظامی (مثال سودان) و هم از طریق ائتلاف با احزاب دیگر (مثال یمن، صومالی وغیره) به قدرت سیاسی رسیدند.

تجارب حرکت های اسلامی در تطبیق اصول اقتصاد و بانک داری اسلامی و تأسیس بانک های بدون سود، دیپارتمنت های اقتصاد اسلامی در دانشگاه ها و تأصیل علمی اقتصاد اسلامی از طریق تألیف و تحقیق، دست آورد و تجربه دیگر ونمونه واضح از دست آوردهای نهضت بیداری اسلامی است.

گسترش و توسعه ی کمی و کیفی مساجد و مراکز اسلامی در جهان از جمله در کشور های غربی دست آورد دیگری است که هفتاد سال قبل از امروز وجود نداشت.

تحول و گسترش و توسعه فکر و اندیشه اسلامی در صد سال اخیر و گزار آن از مرحله احیاء به مرحله دفاع از عقاید احکام و ارزش های اسلامی و سپس رفتن به مرحله هجوم و نقد فکر و فلسفه دگ وایدیولوژی های وارداتی و مهاجم غربی و گزار به مرحله ابداع و ابتکار و تولید فکر و اندیشه و تأثیر گذاری بر فکر جهانی ولو در سطح ضعیف، دست آورد بزرگ دیگر است که از صد سال قبل تا کنون فاصله زمین تا آسمان را پیموده است.

بر گشت نسل جوان به اسلام و هویت اسلامی، توسعه التزام به عبادات، مظاهر و شعائر دینی در میان قشر دانشگاهی و تحصیل یافته پدیده دیگری است که از دست آورد های قابل افتخار نهضت بیداری اسلامی می باشد.

تأسیس سازمان های بین المللی اسلامی هر چند غیر فعال مانند سازمان همکاری های اسلامی، رابطه عالم اسلامی، سازمان تعلیم و فرهنگ اسلامی (آیسسکو)، انجمن کوالالامپور برای فکر و تمدن و غیره، نماد دیگری از دست آورد های نهضت بیداری اسلامی است.

تدریس مضمون ثقافت و تعلیمات اسلامی در نظام معارف و تحصیلات عالی بسیاری از کشور های اسلامی، دست آورد بزرگ دیگریست که صد سال قبل تصور نمی شد.

نشر آگاهی های اسلامی در حوزه عقاید، احکام و ارزش ها و رخت بستن خرافات و بدعت ها از جوامع به سطح قابل ملاحظه و احیای سنت های نبوی و گسترش تدین زنده و پویا به جای تدین بی روح و سلبی، دست آورد دیگریست که مجال انکار آن وجود ندارد.

تأسیس پوهنتون ها، مکاتب، مراکز علمی، مدارس و دیپارتمنت های تدریس علوم شرعی در جهان تحول دیگریست که نهضت بیداری اسلامی باید به آن ببالد.

از نظر فکری و روانی اسلام مانند صد سال قبل دیگر متهم و در قفس دفاع قرار ندارد بلکه با قامت رسا و آواز بلند بحیث یک دین پویا و زنده در جهان مطرح است و مسلمانان دیگر حالت شکست روانی و موقف معذرت خواهانه و اپولوجوتیک را پشت سر گذاشته اند و کسی دیگر از مسلمان بودن نمی شرمد بلکه با افتخار می گوید من مسلمان استم.

احیای فریضه ی فراموش جهاد فی سبیل الله برای دفاع از کرامت، آزادی، استقلال و نوامیس و دین و ایمان مسلمانان، دست آورد بزرگ و بسیار قابل افتخار دیگر است که باید به آن افتخار کرد.

هجرت فی سبیل الله دست آورد و تجربه موفق دیگریست که نهضت بیداری اسلامی آن را احیاء کرد و نتایج و تحولات بزرگی بر آن در جهان مرتب شد.

در این مورد بخوانید: بیداری اسلامی، شکلگیری، نتایج و دستاوردها از دیدگاه محمد قطب

این ها بعضی از دست آورد های نهضت بیداری اسلامی و مشت نمونه خروار است و بیشتر از این در یک نوشته موجز نمی گنجد.

با توجه به این حقایق، چگونه ممکن است انسان منصفی بیاید و جهاد و مبارزات نهضت اسلامی در جهان را ناکامی و شکست خورده ارزیابی کند؟!

نقل از اصلاح آنلاین