انواع قلب در قرآن

انواع قلب در قرآن

نویسنده: محمد احمدی

إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَذِکْرَىٰ لِمَنْ کَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شهید

در قرآن ۲۰ نوع قلب ذکر شده است. قلب در قرآن به معنای دگرگونی درضمیر و ذهن است و مربوط به ذهن و عقلانیت است نه قلب صنوبری.
قلب در قرآن هم بار مثبت دارد و هم بارمنفی.
اگرقلب درقرآن به صورت مطلق بیاید بار مثبتش اراده شده است. مانند آیه‌ی:
إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَذِکْرَىٰ لِمَنْ کَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِیدٌ

۱.قلب سلیم:
آن قلبی است سالم ، خالی از کفر و نفاق و هرگونه بیماری ذهنی و ایمانی.
{إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ}

۲.قلب منیب:
آن قلبی است که به درجه ای از رشد رسیده که خطاها واشتیاهات را تکرار نمی‌کند و به ثبات و قرار رسیده است.
{مَنْ خَشِیَ الرَّحْمَن بِالْغَیْبِ وَجَاء بِقَلْبٍ مُّنِیبٍ}

۳.قلب مخبت:
خبت یعنی وارد مکان وسیع شدن.آن قلبی است که به دنیایی وسیع دست یافته و ازانعطاف برخوردار است و با سعه‌ی صدر وسیع برنامه‌ی خدا را پذیرفته.
{فتُخْبِتَ لَهُ قلُوبُهُمْ}

۴.قلب وجل:
آن قلبی است که خطرات را جدی گرفته و پیش بینی می‌کند و بی تفاوت نیست، تنها با انجام دادن کارنیک بسنده نمی‌کند و به خود نمی‌بالد، و از این می‌ترسد که مبادا عمل وی در درگاه خدا قبول نشود.
{وَالَّذِینَ یُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَهٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ}

۵.قلب تقی:
آن قلبی است که به حقایق احترام می‌گذارد و هر آنچه حق است آشکار می‌کند.
{ذَلِکَ وَمَن یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوبِ}

۶. قلب مهتدی:
آن قلبی است آگاه توانا و سرشار از دانایی و توانایی.
{وَمَن یُؤْمِن بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ}

۷.قلب مطمئن:
آن قلبی است که با یاد خدا و یادآوری حقایق هستی از اطمینان و آرامش وثبات برخوردار است.
{وتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّه}

۸.قلب حی:
آن قلب زنده‌ای است که در تولد دوم انسان‌ها(ایمان آورون) تحقق می‌یابد.
{إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لِمَن کَانَ لَهُ قَلْبٌ}

۹.قلب مریض:
آن قلبی است که دچار بیماری تلذذ منفی است. انسان ها را به صورت کالا و ابزار می‌پندارد باور به حرمت انسانها ندارد!
نگاهش به انسانها ابزاری است!
{فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ}

۱۰.قلب اعمى:
آن دل کوری است که بی بهره از نور دانایی و حقایق است.
{وَلَکِن تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِی فِی الصُّدُورِ}

۱۱.قلب لاهیه:
آن دلی غافل ازحق ، واقعیت ، خرد و چسپیده به آرزوهای منفی است.
{لاهِیَهً قُلُوبُهُمْ}

۱۲.قلب آثم:
قلبی است که درست و غلط برای او تفاوتی ندارد باحس و احساس و باور شخصی زندگی می کند نه با تفکر و تعقل و استدلال و به کتمان حقایق می پردازد این ها حزب الریح‌اند، مهم ترین هدف این ها حفظ منافع و مصالح شخصی و گروهی است.
{وَلاَ تَکْتُمُواْ الشَّهَادَهَ وَمَن یَکْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ}

۱۳.قلب متکبر:
آن دلی مغرور، متکبر نادان ، خودشیفته‌ی زورگو است و بر این باور است که هر آنچه که او دارد از باور گرفته تا استعداد وتوانایی و… بهترین است به همین دلیل به خود اجاز ه می‌دهد به اجبار و روزورگویی بپردازد، خود را محق ودیگران را باطل بپندارد.
{قلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ}

۱۴.قلب غلیظ:
آن دلی است که به دلیل جهل ، خالی از عطوفت و رحمت و رأفت و بخشش است و به دنبال مجازات است.
{وَلَوْ کُنتَ فَظّاً غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ}

۱۵.قلب مختوم:
آن قلبی است متعصب. باورش بر مبنای نادانی ، خودخواهی ، بیماری و تقلید است نه چیز دیگر.
{ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ }

۱۶.قلب قاسی:
آن دلی است که آلوده به شهوات بوده و معیارش منفعت و مصلحت خویش است.
و بخاطر منافعش حاضر است جهان را به خاک و خون بکشد.
{وَجَعَلْنَا قُلُوبَهُمْ قَاسِیَهً}

۱۷.قلب غافل:
آن قلبی است که تهی از دانش و آگاهی است و توان تشخیص خوب و بد را ندارد و به دنبال آگاهی و دانایی نیست.
{وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکْرِنَا}

۱۸.قلب أغلف:
آن دلی است که پوشیده شده از توهم و تخیل و حاضر نیست باورهای غلط خود را کنار بگذارد حتی این را می داند که باورش درست نیست.
{وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ}

۱۹.قلب زائغ:
آن قلبی است که از حق و حقیقت اعراض می کند، کج فهم است ، مسائل را درست نمی‌فهمد به تأویل و تشبیه و متشابهات بدون دلیل می پردازد و محکمات قرآن برای او معیار نیست!
{فأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغ}

۲۰.قلب مریب:
آن قلبی است که در شک و تردید است و در زندگی متزلزل است و بیقرار، و توان تحلیل ، تفسیر ، تشخیص و انتخاب درست را ندارد.
{وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ}

✍ محمد احمدی

مطالب مربط:  جایگاه عقل، قلب یا مغز است؟ رابطه عقل و قلب، قلب مرکز کنترل احساسات

🆔 @eslahe