اخوان المسلمین از گذشته تا آینده …

اخوان المسلمین از گذشته تا آینده …
ترجمه: پایگاە اطلاع‌رسانی اصلاح

کناطح صخره یومًا لیوهنها              فلم یضرها وأوهى قرنه الوعل

همانند بز کوهی که به صخره شاخ می‌زند اما هیچ آسیبی به آن نمی‌رساند تنها شاخ خود را خسته می‌کند.

«اخوان امروز و دیروز امتی جدیدی هستند که بر حق ایستاده‌اند و به نور خدا راهیاب می‌شوند؛ در خوشی و ناخوشی به راه راست فرامی‌خوانند؛ آنان باید سپاس‌گزار خداوند باشند که نعمت‌های زیادی به آنان ارزانی داشته است و از فضل و کرمش به آنان بخشیده است. باید بر دشواری‌ها بردبار باشند هر چند کشنده پر از هول و هراس باشد. باید به وعده‌ی خداوند متعال به گذشتگان اعتماد کنند:

«وَإِن تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لاَ یَضُرُّکُمْ کَیْدُهُمْ شَیْئًا إِنَّ اللهَ بِمَا یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ»[آل عمران: ۱۲۰]. اگر نیکی به شما دست دهد (و نعمتی همچون پیروزی و غنیمت بهره‌ی شما گردد) ناراحت می‌شوند، و اگر به شما بدی برسد، شادمان می‌شوند. و اگر (در برابر اذیّت و آزارشان) بردباری کنید و (از دوستی با ایشان) بپرهیزید، حیله‌گری (و دشمنانگی خائنانه‌ی) آنان به شما هیچ زیانی نمی‌رساند، (چه) شکّی نیست خداوند بدانچه انجام می‌دهند احاطه دارد (و قادر به دفع نقشه‌های خائنانه و نیرنگهای اهریمنانه‌ی ایشان از شما است).

امام حسن البنا

اصل برای همه‌ی افراد اخوانی آن است که همه‌ به خاطر خدا کار کنند و با تمام اعمال و اقوال خود رضای خدا را بطلبند؛ اگر همه‌ی افراد جماعت تصور می‌کنند که بر جاده‌ی اخلاص حرکت می‌کنند این احساس در رهبرانشان قوی‌تر و بیشتر است. آنان این حقیقت را از ابوایوب انصاری و همسرش آموخته‌اند که وقتی همسر ابوایوب درباره‌ی ماجرای افک از او سؤال کرد پاسخ داد:‌ام ایوب آیا تو چنین کاری انجام می‌دهی؟ گفت: به خدا قسم هرگز. سپس گفت: عایشه از تو بهتر و پاک‌تر است و خداوند این آیه را نازل کرد:

«لَوْلا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ ظَنَّ المُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بِأَنفُسِهِمْ خَیْرًا وَقَالُوا هَذَا إِفْکٌ مُّبِینٌ»[نور: ۱۲].

چرا هنگامی که این تهمت را می‌شنیدید، نمی‌بایست مردان و زنان مؤمن نسبت به خود گمان نیک بودن (و پاکدامنی و پاکی) را نیندیشند و نگویند: این تهمت بزرگ آشکار و روشنی است؟

این گمان ما نسبت به رهبرانمان است در حالی که نزد خدا کسی را مبرا نمی‌دانیم.

درباره‌ی تحولات جاری مصر مطالب زیادی نوشته می‌شود؛ درباره‌ی رویداد‌ها و حدس و گمان‌هایی که در خصوص تأثیر این رویداد‌ها بر جماعت وجود دارد؛ چه بسا افرادی که می‌پندارند این حوادث بر ساختار دعوت و تنظیم جماعت تأثیر ناگوار گذاشته است… اما ما یقین داریم که خداوند متعال پسِ پرده‌ی این حوادث خیر و صلاح را برای اسلام و مسلمانان رقم خواهد زد و جماعت به یاری خدا این مرحله‌ی دشوار را نیز با ثبات و پایداری پشت سر خواهد گذاشت؛ یقیناً این بار با نیروی فزاینده‌تری به سمت اهداف خود حرکت خواهد کرد. این‌ها عباراتی نیست که برآمده از احساسات خالی باشد بلکه حقیقتی است که گذشته‌ی این جماعت و حوادث متوالی تاریخ ۸۵ ساله‌ی جماعت بر آن گواهی می‌دهد. همگان می‌دانند و ما و تمام اخوانی‌ها می‌دانیم و همواره این حقیقت را درک کرده‌ایم که منهج و برنامه‌ی اخوان به واسطه‌ی عصمت مرجعیت خود – قرآن و سنت – معصوم است و هر کس به این برنامه پایبند باشد می‌داند ارتباط او با برنامه یک ارتباط علمی و عملی است.

این جماعت به فضل الهی دوران‌های مختلفی را پشت گذاشته است و همیشه زیر سایه‌ی«واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا» زیسته است. در سایه‌سار دعوت مبارکشان بر ارزش‌ها و معانی، گرایش خالصانه، اطاعت هوشیارانه، اعتماد متقابل و برادری راستین استوار بوده‌اند؛ با این حقایق پرورش یافته‌اند و در یک چارچوب سازمانی مستحکم، عمیق و ثمربخش برای دعوتشان زیسته‌اند.

همگان مشتاق هستند به سلک این جوانان مؤمن درآیند و یک ارتباط سازمانی مشتمل بر ارکان سه‌گانه (اطاعت، برادری و اعتماد) آنان را گرد هم آورد و ذره‌ای از آن دور نشوند. وابستگی سازمانی اخوان در سه مقوله‌ی زیر خلاصه می‌شود:

۱-اطاعت آگاهانه برآمده از ایمان و با شعار: ما گروهی هستیم که حق را در اطاعت از امیرمان می‌دانیم و اطاعت از امر وی از ایمان ماست.

۲-برادری صادقانه که فرا‌تر از تمام پیوندهای ارتباطی محدود و شکننده است.

۳-اعتماد بالایی که در برابر فشار شهوات و شبهات درمانده نمی‌شود.

چیزی که همواره رؤیای خیال‌پردازان را نقش بر آب می‌کند آن است که این جماعت مواضع خود را از منابع الهی و ربانی وام می‌گیرد و از این منبع برای تصمیم‌گیری و تأیید خود استفاده می‌کند و قرآن کریم نیز بر این صحه نهاده است؛ از این رو خود را پایبند به شورا می‌دانند. جناب مرشد محمد مهدی عاکف می‌گوید:» اگر شورا در داخل جماعت اخوان اجرایی نمی‌شد نمی‌توانستند تا امروز در صحنه‌ی داخلی و بین‌المللی پایدار بمانند. شورا از دیدگاه جماعت یک فریضه و بخشی از اخلاق جماعت است؛ هیچ سازمانی در داخل اخوان نمی‌تواند بدون اجرای اصل شورا فعالیت کند و بسیاری از افکار و جماعت‌ها به خاطر نبود شورا از هم پاشیده‌اند «.

چیزی که تمام رؤیاهای طرف سرکوب‌گر را بر باد داده است همین رابطه‌ی برادری صادقانه است؛ اخوان از دیر باز از رهنمود‌های بنیان‌گذار این جماعت امام حسن البنا این حقیقت را آموخته‌اند:

«منظورم از برادری آن است که دل‌ها و جان‌ها با پیوند عقیده به هم مرتبط باشند و عقیده محکمترین پیوند و گران‌ترین آن است؛ برادری جوهره‌ی ایمان و تفرقه و جدایی از کفر است؛ سرآغاز قدرت، وحدت است و هیچ وحدتی بدون محبت پایدار نیست؛ کمترین درجه‌ی محبت پاکی درون و بالا‌ترین آن ایثار و جان‌فشانی است: … وَیُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَهٌ وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَئِکَ هُمْ الْمُفْلِحُونَ. [حشر: ۹]

و ایشان را بر خود ترجیح می‌دهند، هرچند که خود سخت نیازمند باشند. کسانی که از بخل نفس خود، نگاهداری و مصون و محفوظ گردند، ایشان قطعاً رستگارند.

برادر واقعی برادرانش را بر خود مقدم می‌دارد زیرا اگر با آنان نباشد با غیر آنان هم نخواهد بود اما دیگران اگر با او نباشند با غیر او بوده‌اند.

این دعوت اخوان است برای کسی که آن را به خوبی نشناخته است، برای کسی که بر آستان آن قرار نگرفته است و از حقیقت آن آگاه نیست. اخوان از دیرباز تا کنون بر همین منوال بوده‌اند و همواره جماعتی با قلب واحد خواهند ماند.

شاید کسی بگوید که این آرمان‌گرایی است اما ما این حقیقت را در دعوت اخوان دیده‌ایم و به آن باور داریم. در این‌جا سخن را با بیاناتی از بنیان‌گزار این جماعت پایان می‌دهیم: «فاذکروا جیداً أیها الاخوه، أنکم الغرباء الذین یصلحون عند فساد الناس، وأنکم العقل الجدید الذی یرید الله أن یفرق به بین الحق والباطل فی وقت التبس علیها فیه الحق بالباطل، وأنکم دعاه الإسلام، وحمله القرآن، وصله الأرض بالسماء، وورثه محمد صلى الله علیه وسلم، وخلفاء صحابته من بعده، فضلت دعوتکم الدعوات، وسمت غایتکم علی الغایات، واستندتم إلى رکن شدید، واستمسکتم بعروه وثقی لا انفصام له، وأخذتم بنور مبین وقد التبست علی الناس المسالک وضلوا سواء السبیل، والله غالب على أمره».

«برادران من! خوب فکر کنید شما غریبانی هستید که در زمان فساد مردم به اصلاح دست می‌زنید؛ شما عقل کاملی هستید که خداوند به وسیله‌ی آن حق را از باطل جدا می‌کند آن هم در زمانی که حق با باطل مشتبه شده است؛ شما داعیان اسلام و حاملان قرآن هستید؛ شما پیوند زمین با آسمان هستید؛ شما وارثان محمد و خلفا و اصحاب و یاران او هستید. دعوت شما بر دیگر دعوت‌ها برتری دارد؛ هدف شما بالا‌تر سایر اهداف‌ است؛ شما به تکیه‌گاه محکمی پشت بسته‌اید و به ریسمانی ناگسستنی چنگ زده‌اید؛ شما از منبع درخشانی قبس گرفته‌اید این در حالی است که مردم در کوره‌راه‌ها سرگردان و حیران مانده‌اند و خداوند بر کار خود چیره و غالب است».