ده مرتبه از مراتب هدایت
✔️ ده مرتبه از مراتب هدایت
تأملی در آیه‌ی «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ»
🕯 از سخنان امام ابن‌قیم رحمه‌الله
✨ ای عزیزان!
به یاد داشته باشید که تدبّر در قرآن، از نگاه ابن‌قیم، بر پایه‌ی دقت در تأمل در هر واژه‌ی قرآنی است. مؤمن با هر کلمه از کلمات قرآن با اجلال و احترام برخورد می‌کند، زیرا آن را نوری الهی می‌بیند، و خودِ قرآن سراسر نور است.
🔷 خداوند متعال فرمود:
﴿ اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ ﴾
(ما را به راه راست هدایت فرما) – [سوره فاتحه، آیه ۶]
ابن‌قیم می‌گوید:
«در واژه‌ی ﴿اهْدِنَا﴾ ده مرتبه از مراتب هدایت نهفته است؛ و هرگاه این ده مرتبه در انسان جمع شوند، حقیقتِ هدایت نصیب او می‌گردد.»
✔️ مراتب ده‌گانه‌ی هدایت در «اهدنا الصراط المستقیم»:
مرتبه‌ی نخست:
هدایت به علم و بیان؛ یعنی خداوند بنده‌اش را آگاه به حق و بینا به آن می‌گرداند.
مرتبه‌ی دوم:
اینکه خداوند او را بر انجام حق توانا سازد؛ زیرا انسان به‌خودی‌خود توان انجام آن را ندارد.
مرتبه‌ی سوم:
اینکه در دل او میل و اراده‌ی انجام حق را پدید آورد.
مرتبه‌ی چهارم:
اینکه او را به عمل به آنچه دانسته و خواسته است موفق گرداند.
مرتبه‌ی پنجم:
اینکه او را بر آن راه ثابت‌قدم و پایدار نگه دارد.
مرتبه‌ی ششم:
اینکه موانع و عوامل بازدارنده را از مسیرش دور سازد.
مرتبه‌ی هفتم:
اینکه او را در خودِ مسیر، به هدایتی ویژه‌تر رهنمون شود؛ زیرا هدایت نخست، کلی و اجمالی بود، اما این هدایت، جزئی و تفصیلی است و در منازل سلوک تحقق می‌یابد.
مرتبه‌ی هشتم:
اینکه مقصد و هدف این راه را به او نشان دهد و آگاهش کند تا در مسیر حرکت خود، همواره متوجه مقصد باشد و در وسایل و ظواهر راه، گرفتار و محجوب نگردد.
مرتبه‌ی نهم:
اینکه خداوند بنده را به فقر و نیاز شدیدش به این هدایت آگاه سازد؛ نیازی که از هر ضرورت دیگری فراتر است.
مرتبه‌ی دهم:
اینکه او را به شناخت دو راه منحرف از این صراط، آگاه گرداند:
راه کسانی که از روی عناد و سرکشی از حق روی‌گردان شدند (اهل غضب)،
و راه کسانی که از روی جهل و گمراهی منحرف شدند (اهل ضلال).
▪️ در نهایت، بنده درمی‌یابد که صراط مستقیم، همان راه واحدی است که همه‌ی پیامبران، رسولان، صدیقان، شهیدان و صالحان بر آن گام نهاده‌اند؛ راهی که از رحمت، بصیرت و عدالت سرچشمه می‌گیرد.
📘 منبع: مدارج السالکین، ج ۳
📝 کتاب تدبرات ابن‌قیم
✍تدوین: عبدالرحمن السبهان
🆔 @eslahe
