آیا ترکیه حامی اصلی حماس است؟

آیا ترکیه حامی اصلی حماس است؟

هفته گذشته وزیر خارجه رژیم اسرائیل از قطر به خاطر اخراج خالد مشعل، رهبر حماس تمجید کرد. این بیانیه اندکی پس از گزارش سی ان ان به نقل از خبرگزاری حماس بود که اعلام کرد ظاهراً مشعل از دوحه اخراج شده و به ترکیه رفته است. با این حال چند ساعت بعد سی ان ان داستان را تغییر داد و اصلاحیه ای در توییتر منتشر کرد که منابع نزدیک به حماس و نه خبرگزاری آنها این خبر را منتشر کرده اند، البته مقامات حماس این خبر را تکذیب کردند.

حماس در عمل چندین بار این خبر را تکذیب کرد. عزت رشق، عضو دفتر سیاسی حماس که معتقد است مشعل در قطر است در این باره می گوید: «گزارش هایی که بعضی از رسانه ها مبنی بر این که برادر خالد مشعل، دوحه را ترک کرده است، منتشر کرده اند، صحت ندارد.» او حتی از سی ان ان خواست تا عذرخواهی کند. حسام بدران، سخنگوی حماس هم معتقد است مشعل در قطر حضور دارد. وی در این باره اظهار داشت: «آن چه برخی رسانه ها درباره برادر خالد مشعل می گویند حقیقت ندارد. آن چه درباره محل اقامت وی می گویند. این گونه اقدامات فقط موجب سردرگمی می شود و فایده ای ندارد.» روزنامه قطری الشرق هم گزارش داد که مشعل در حال حاضر در دوحه حضور دارد و فعالیت های روزمره اش را بدون تغییری انجام می دهد.

این امکان هنوز وجود دارد که خالد مشعل دوحه را ترک کرده باشد. در واقع یک نویسنده که به حماس نزدیک است می گوید با این که خبری درباره ترک قطر توسط مشعل در دست نیست، اما وی نمی تواند آن را رد کند. او فقط خبر خروج رهبر سیاسی حماس از قطر به خاطر مبادلات اخیر میان قطر و مصر به منظور تنش زدایی میان دو کشور را رد کرد. با وجود تمام این عدم قطعیت ها تنها یک چیز روشن است: مشعل برای مدت زمانی طولانی در قطر نخواهد ماند و محل توقف بعدی وی تقریباً به طور قطع ترکیه خواهد بود.

مشعل در ۲۷ دسامبر حضوری غیرمنتظره در ترکیه داشت و دلیل آن شرکت در نشست سالیانه حزب حاکم عدالت و توسعه در شهر بسیار محافظه کار قونیه بود. مشعل در حالی در میان حضار که سیاستمداران اسلام گرا بودند دست در دست داوود اوغلو ظاهر شد که خواستار همکاری بیشتر ترکیه و فلسطین در مبارزه برای رهایی بیت المقدس شد.

اتحاد میان آنکارا و این گروه فلسطینی از سال ۲۰۱۰ به ویژه بعد از حمله ای که به کشتی ترکی شد، مستحکم تر شده است. حمله ای که در آن میان فعالین حامی حماس و کماندوهای اسرائیلی در دریا درگیری به وجود آمد. از آن زمان بیش از چند تن از اعضای حماس پایگاه های عملیاتی شان را در ترکیه مستقر کردند. این اقدام شامل صالح الاروری، بنیان گذار شاخه نظامی حماس (گردان های قسام) در کرانه باختری هم می شود. الاروری مسئولیت ربودن و کشتن سه نوجوان اسرائیلی در تابستان گذشته را پذیرفته است. همچنین عماد الدین الاعلمی، فرستاده با سابقه حماس به ایران هم که از سال ۲۰۰۳ جزء لیست تحریم های وزارت خزانه داری است، در ترکیه حضور دارد.

همچنین به نظر می رسد که ترکیه حامی مالی حماس نیز هست. براساس مقاله ماه سپتامبر روزنامه کویتی السیاسیه، بکری حنیفه، نقشی ویژه در انتقال ده ها میلون دلار از ترکیه به قطر داشته است. براساس این گزارش، پول ها به شاخه سیاسی و نظامی حماس فرستاده شده است. این گزارش همچنین مدعی است که ایالات متحده با افشای این اطلاعات از فعالیت های حماس در ترکیه نگران شده است.

به نظر می رسد یکی دیگر از عاملین انتقال پول از ترکیه برای حماس  ماهر عبید است. براساس گزارش سال ۲۰۱۱ آژانس خبری فلسطین، وابسته به فتح، عبید از طریق صرافان ترک کمک های مالی مقامات ترکیه را به حماس در غزه انتقال می داده است. البته این گزارش مشخص نمی کند که کدام یک از مقامات ترکیه به تامین این کمک های مالی دست زده اند. با این حال منابع خبری فلسطینی در دسامبر ۲۰۱۱ گزارش دادند که رجب طیب اردوغان، وزارت اقتصاد را ملزم به پرداخت کمک ۳۰۰ میلیون دلاری به دولت حماس در غزه کرده است.

منبع: نشنال اینترست /مترجم: حسین هوشمند