چه کسی از فراقت می گرید؟ چگونه زمین و آسمان برای مرگ کسی گریه می کنند ؟

چه کسی از فراقت می گرید؟ چگونه زمین و آسمان برای مرگ کسی گریه می کنند ؟

مترجم: اسماعیل ابراهیمیان

بنده ی مؤمنِ مطیع خدا ورسول، مورد محبت خدا است وهرگاه خداوند به او محبت ورزید، مقبولیت و محبوبیتش در زمین نیز نهاده می شود.

ازابوهریره روایت شده است که پیامبر فرمود:

(إذا أحب الله العبد نادى جبریل: إن الله یحب فلاناً فأحببه، فیحبه جبریل، فینادی جبریل فی أهل السماء: إن الله یحب فلاناً فأحبوه، فیحبه أهل السماء، ثم یوضع له القبول فی الأرض)

«وقتی که خداوند بنده ای را دوست بداردبه جبریل اعلام می کند که خداوند فلانی را دوست داردپس تو هم او را دوست بدار،پس جبرئیل هم او را دوست می دارد و در میان آسمان ندا می دهدکه خداوند فلان را دوست دارد شما هم او را دوست بدارید پس ساکنان آسمان هم او را دوست خواهند داشت، آن گاه مقبولیت (ومحبت) او در زمین هم بنا گذاشته می شود.این مقبولیت وستایش هم در حیات بنده ی متقی وهم بعد از مرگش می باشد.

امام قرطبی می فرماید: خیلی از عالمان مسلمان وصالح دیده شده اند که درقید حیات ازسوی مردم مورد ستایش قرار گرفته اند و بعد از مرگ نیزدلهای مردم شیفته ی آنها شده است، وتشییع کنندگان وحاملین جنازه ی ایشان فراوان وزیاد بوده اند.

چه بسا خداوند خواسته توسط جنیان مسلمان، بر شکل وشمایل انسانها به تعداد تشییع کنندگان بیفزاید. این احمد بن حنبل(رح) است که هنگام مرگش تعداد مسلمانانی که براو نماز گزاردند قابل شمارش نبودند. هنگامی که خبر مرگش منتشر شد مردم از مملکتهای دوردست برای نمازخواندن بر جنازه اش حضور یافتند.

هنگامی که امام اوزاعی فوت نمودند تعدادی از مسلمانان بروی نماز خواندند که نمی توانست آنها را برشمرد.

نقل شده که بخاطر حضوربی شمار مسلمانان برجنازه ی این بزرگوار حدود سی هزار نفر از اهل ذمه اعم از یهود و نصاری به اسلام گرویدند و مسلمان شدند.

اما انسان کافر یا فاسق و فاجر خدا از او بدش می آید و تنفر از وی را نیز در دل بندگانش قرار می دهد تا جایی که مورد بغض وتنفر حیوانات و جمادات هم قرارمی گیرد و کسی برمرگش ابراز تاسف نمی کند بلکه با مرگش ازشرارت و بدی وی نجات می یابند وآسوده خواهند شد.

ازأبو قتاده بن ربعی أنصاری روایت شده که جنازه ای ازکنار رسول خدا گذشت پیامبر فرمود: (مستریح ومستراح منه)، قالوا: یا رسول الله ما المستریح والمستراح منه؟ قال: (العبد المؤمن یستریح من نصب الدنیا وأذاها إلى رحمه الله، والعبد الفاجر یستریح منه العباد والبلاد والشجر والدواب).

یعنی : « راحت می شود یا دیگران از او راحت می شوند. » صحابه عرض کردند: ای رسول خدا! چه کسی راحت می شود و از چه کسی دیگران راحت می شوند؟ فرمود: بنده مؤمن از خستگی دنیا راحت می شود واز دست بنده ی فاسق و فاجر؛ شهرها، درختان وحیوانات، راحت می شوند.

درروایت آمده جنازه ای که بندگان وشهرها و درختان و حیوانات از دستش آسوده می شوند هنگامی که آنرا به سوی قبرستان حمل می کنند بشدت داد و فریاد می کشد و می گوید:

«یاویلتی أین تذهبون بی» ای وای بر من مرا کجا می برید ؟ !

از ابو سعید خدری روایت شده است که پیامبر فرمودند: (إذا وضعت الجنازه فاحتملها الرجال على أعناقهم، فإن کانت صالحه قالت: قدمونی قدمونی، وإن کانت غیر صالحه قالت: یا ویلتی أین تذهبون بی؟ یسمع صوتها کل شیء إلا الإنسان، ولو سمعها الإنسان لصعق)

یعنی : «وقتی که جنازه ای بر زمین نهاده وآماده ی بردن شد و مردان آن را بر دوش خود حمل کردند اگر صالح باشد می گوید: مرا پیش ببرید واگر غیر صالح باشد به خانواده اش می گوید ای وای بر من، مرا به کجا می برید؟ وهر چیزی جز انسان صدای او را می شنود واگر انسان بشنود بیهوش ونقش بر زمین خواهد شد» .

بنابراین دونوع مرده وجود دارد مرده ای که از سختی های دنیا آسوده می شود و به سوی آسایش سرای بازپسین که محل دائمی انسان است رهسپار می گردد و مرده ای که زمین و بندگان از دستش راحت می شوند و به فرجام و جایگاه بد خود سوق داده می شود.

چنانکه گفتیم انسان مؤمن از سختی و مشکلات دنیوی خلاصی می یابد و به جوار مولای خویش نقل مکان می کند. بندگان از فراقش محزون می شوند بلکه زندگان و حتی جمادات برایش به گریه می افتند.اما انسان کافر و گناه پیشه، بندگان از مردنش خوشحال می گردند و از فراقش ابراز تاسف نمی کند .

الله متعال می فرماید: {فَمَا بَکَتْ عَلَیْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا کَانُوا مُنْظَرِینَ}

ترجمه: نه آسمان برآنان گریست و نه زمین و نه بدیشان مهلتی داده شد (تاچندصباحی بمانند وتوبه کنند و به جبران گذشته ها بپردازند).

ابن کثیر در تفسیر این آیه می فرماید: یعنی اینگونه افراد دارای عمل صالحی نمی باشند تا (روزی ازروزها) به سوی آسمان بالا رفته باشد وآسمان بخاطر فقدان و ازدست دادن (آن عمل صالح) گریه و زاری کند و در زمین نیز بقعه ای وجود ندارد که درآن به عبادت خدا پرداخته باشند تا بدین خاطرزمین برایشان ناراحت و محزون باشد لذا بخاطر کفر و گناه و تکبر و گردنکشی و دشمنیشان مستحق اینند که بدانها مهلت داده نشود و دیگر به تأخیر انداخته نشوند.

داودبن قیس می گوید: از ابن کعب شنیدم که می گفت: زمین از دست شخصی و بخاطر مردن شخصی به گریه می اُفتد. برای کسی که برروی آن به عبادت خدا پرداخته، گریه سرمی دهد و از دست کسی که بر روی آن خدا را معصیت نموده باشد، گریان و نالان است سپس این آیه را قرائت نمود که می فرماید:

{فَمَا بَکَتْ عَلَیْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا کَانُوا مُنْظَرِینَ}

ترجمه: نه آسمان برآنان گریست و نه زمین و نه بدیشان مهلتی داده شد (تاچندصباحی بمانند وتوبه کنند و به جبران گذشته ها بپردازند).

مجاهد می گوید: هنگام مردن انسان مؤمن آسمان وزمین برایش گریه وزاری می کنند شخصی به او گفت: آیا زمین هم می گرید؟ مجاهد گفت: درشگفتی؟ چرا زمین نگرید بربنده ای که آن را با رکوع و سجده آباد نموده است؟ و چرا آسمان زاری و شیون سر ندهد ، بربنده ای که صدای تکبیر و تسبیحش همانند صدای زنبورعسل درآسمان طنین انداز می شود.

عطای خراسانی میگوید: هربنده ای در بقعه ای از زمین برای خدا سجده ای برده باشد این سجده در روز قیامت برای او شهادت می دهد ودر روز مرگش بر او زاری می کند.

پس ای بندگان خدا بیایید تقوای خدا را پیشه سازیم و در خفا و آشکارا او را مراقب خویش قرار دهیم و کارهای خوب را پیشه سازیم در روزی که اموال واولاد سودی نمی رساند ، مگرکسی که با دل سالم به پیشگاه خدا برود بیایید از کارهای زشت و ناپسند خود را بازداریم چرا که زمین یا به نفع ما یا علیه ما گواهی می دهد، و از کسانی باشیم که آسمان وزمین برفراق آنها زاری وشیون می کند نه بالعکس.

از خداوند متعال سلامت وبهبودی وعاقبت نیکورا(برای همه) مسئلت می نماییم.

————————
منبع:موقع امام المسجد / ترجمه:اسماعیل ابراهیمیان