همکاری برای توسعه در میان ملل مسلمان
همکاری برای توسعه در میان ملل مسلمان
نویسنده :دکتر ماهاتیر محمد /ترجمه: محسن پاک آئین
بسیار شایسته است که این اجلاس در بنگلادش برگزار می گردد و ما در کنار ملت شعر، هنر و روشنفکران بزرگ هستیم و این برآمده از ظرفیت های حقیقی مسلمانان جهان است. بنگلادش از مارس ۱۹۷۱ که به استقلال رسید، جهاد خستگی ناپذیری را در مسیر سازندگی آغاز کرده که سزاوار تکریم و احترام است و من امیدوارم این جهاد برای دیگر کشورهای مسلمان بخصوص اعضای گروه هشت الگو و نمونه باشد.
ما اعضای مسلمان کشورهای گروه هشت در نوزدهمین سال قرن پانزده هجری در بنگلادش گرد آمده ایم. سال نوزدهم قرن پانزده هجری هیچ برجستگی خاصی در تاریخ اسلام ندارد و هیچ حادثه ویژه ای را تداعی نمی کند، اما ما می توانیم با کار و برنامه خود برجستگی خاصی به این سال و سالهای مشابه بدهیم. امروزه یکهزار و چهارصد سال از شکوفایی ایمان و مذهب مسلمانان گذشته است. در آن دوران همه مذاهب پراکنده در زیر چتر اسلام متحد شدند و انسانیت مسیر هدایت خود را پیدا کرد؛ اما اجازه بدهید بپذیریم که مسلمانان جهان امروز متفرق و منفصل از یکدیگر شده اند. آنها قادر نیستند خود را با تحولات انقلابی جهان هماهنگ کرده، به سمت جلو حرکت کنند.
مسلمانان امروز دارای حجم عظیمی از ثروت و امکانات هستند، اما متأسفانه از این ظرفیت استفاده نشده است و به دلیل توسعه نیافتگی مسلمانان، هیچ کشور اسلامی که در صحنه جهانی یک قدرت باشد وجود ندارد. جامعه مسلمان جهان برای ساختن یک ملت قوی و استفاده از قابلیت های لازم برای توسعه ناتوان است و لذا جایگاه مناسبی در رقابتهای بین المللی ندارد. امروزدر حالی که جهان از قرن بیستم عبور کرده، در مسیر قرن بیست و یکم است، گویی مسلمانان هنوز در قرن پانزدهم زندگی می کنند. جهان اسلام باید موقعیت کشورهای پیشرفته را که مجهز به دانش و فناوری جدید هستند، درک کرده، خود را برای حرکت در مسیر توسعه آماده سازد.
امروز مفاهیم جدیدی از دولت و روابط بین المللی مطرح شده و ما نهوز این مفاهیم را کاملاً نشناخته و پیشنهادات جدیدی برای طرح مفاهیم مورد نظر خود ارائه نکرده ایم. ما مفهوم دولت دموکراتیک را درک نکرده، به همین دلیل نگران تحقق این دولت هستیم. ما از برخوردار بودن انسان از حق مشورت خرسند هستیم، اما حاضر نیستیم مسؤلیت های تحقق این حق را بپذیریم. به همین دلیل دولتهای ما بندرت کفایت لازم را برای اداره مؤثرکشور و تحقق منافع ملت دارند.
زمانی که ما هنوز مفاهیم جدید دنیای مدرن را نپذیرفته، آشفتگی های داخلی را تجربه می کنیم، ایده های نوینی در روابط بین الملل مطرح شده اند. موضوعاتی از قبیل جهانی شدن، مرزهای انسانی و حصارهای جغرافیایی را شکسته و فرهنگ و مذهب کشورهای ما را مورد هجوم قرار داده است و ما در این یورش همه جانبه به مقدساتمان خود را کاملاً بی پشتیبان یافته و توانایی چالش با ایده های جدید و مفاهیم نوین را کسب نکرده ایم.
جهانی شدن در جریان ظهور خود، جهان بدون مرز را نوین می دهد و از حرکت لجام گسیخته ثروت در طول مرزهای جغرافیایی صحبت می کند.
حرکت آزاد سرمایه، شعار اصلی جهانی شدن است. کشورهای ما در نتیجه دستیابی به منابع طبیعی دارای ثروت هنگفتی هستند، اما ما راه استفاده از این ثروت را نمی دانیم. به جای آن کشورهای قدرتمند با استفاده از ترفندهای جدید اقتصادی، از سرمایه های ما در جهت غنی شدن بهره برداری می کنند. آنان منابع ما را با سرمایه های خود جذب کرده، پس از تولید مجددا به کشورهای ما صادر کرده و افزایش ثروت خود و کاهش دارایی ما را رقم می زنند. ما ابزار لازم را برای استفاده از سرمایه های خود نداریم، اما آنها با استفاده از گردش آزاد سرمایه از ثروتهای ما در جهت منافع خود استفاده می کنند. در واقع ثروت ما گروگان آنها در خارج از کشورهای ما هستند. ما برای تأمین نیازهای خود هنوز به غرب احتیاج داریم و حتی برای دفاع از خود نیازمندغیر مسلمانان هستیم. مسیر جهانی شدن در جهت استضعاف بیشتر کشورهای در حال توسعه هدایت شده و اعتراضات ما نتیجه ای در بر نداشته است.
امروز جهانی شدن در زمینه های مختلف توسعه یافته است. ما در مالزی برخی از آثار جهانی شدن را تجربه کرده ایم. مالزی برای هماهنگی با روند جهانی شدن پول رایج کشور را در خارج از مرزها آزادانه وارد تجارت نمود، اما بزودی تجار ارز وارد میدان شدند. آنها پول رایج ما را مانند یک کالا معامله می کردند، آنها با خروج پول ما و فروش آن در بازارهای خارجی، پول رایج ما را از ثبات خارج کردند، ارزش پول ما کاهش یافت. دلار تقویت شد و تجار ارز سود فراوانی به دست آوردند، ما بسیار خوشبخت بودیم که خیلی زود دریافتیم که مورد تهاجم قرار گرفته ایم؛ ما فهمیدیم که در نتیجه تجارت پول داخلی مالزی در مسیر فقر حرکت می کنیم. ناتوانی اولیه ما برای مقابله با این تهاجم نشان داد که ما خطرات جهانی شدن اقتصاد را درک نکرده ایم. ما اختیار کنترل پول خود را به بازار جهانی داده بودیم و فرا گرفتن درسی که از ورود در روند جهانی شدن آموختیم با خسارت دردناک برای اقتصاد ما همراه بود. وقتی ما با روند جهانی شدن موافقت کردیم، فکر می کردیم که به زودی در ثروت و تکنولوژی کشورهای قدرتمند سهیم می شویم، اما این کشورها در اصل به دنبال غارت منابع ما با بهره گیری از روند جهانی شدن بودند. کشورهای فقیر که فاقد سرمایه و تکنولوژی مدرن بودند، بار دیگر مورد استثمار کشورهای ثروتمند قرار گرفتند. تهاجم اقتصادی به پول رایج در تایلند، اندونزی، کره جنوبی و مالزی فقط یک نمونه از آثار منفی جهانی شدن بود.
اسلام بر توازن بین مادیگرایی و معنویت گرایی و بین زندگی دنیوی و ٱخروی تأکید داشته است، اما نابودی ارزشهای معنوی در غرب، غلبه مادیگرایی را در پی داشته و توجه به ثروت اندوزی اولویت اول قدرتهای غربی بوده است. مجلات، روزنامه ها، رادیو و تلویزیون همه از ضرورت افزایش ثروت صحبت کرده و ارزشهای معنوی و مذهبی را ضد ارزش معرفی نموده اند. در نتیجه پول مورد پرستش واقع شده، به معنای آغاز و پایان همه آرزوها مطرح گردیده است. در روند جهانی شدن هیچ مانعی نباید بر سر راه افزایش و انباشت ثروت ایجاد شود. کشورهای غنی باید غنی تر شوند. حتی اگر این امر به قیمت آشفته شدن اقتصاد دیگر کشورها، کشته شدن مردم و گرسنه ماندن کودکان تمام شود، هدف اصلی جهانی شدن افزایش ثروت است.تجارت ارز داخلی، اقتصاد کشورهای شرق آسیا را تخریب کرد. دولتها بی ثبات شدند و مردم فقیرتر گردیدند. کشورهای ثروتمند با قدرت مالی خود بخوبی بازار جهانی را در مسیر منافع خود هدایت کرده، از هر چه مانع ثروت اندوزی آنان می گردد جلوگیری کرده اند.
کشورهای در حال توسعه باید در مقابل روند غیر عادلانه جهانی شدن بایستند. تا زمانی که استثمار وجود دارد، باید برای مواجهه با ایده های جدید و نظامهای نوین دولتی آماده باشیم. باید برای ایجاد دموکراسی تلاش کنیم.
هر روز از مفهوم دمکراسی تعریف جدیدی ارائه می گردد و ما نباید از این روند عقب بمانیم. برخی از ما وفادار بودن به نظام قدیم را انتخاب کرده ایم و معتقدیم که غرب نمی تواند مانع این وفاداری باشد. برخی نیز به دنبال نوآوری و یافتن شیوه های جدید برای اداره کشور هستیم . ما علاقمندیم بر اساس تدابیر و تعاریف خود کشورمان را مدیریت کنیم، اما ممکن است در رقابت با غرب موفق نباشیم. ما از توسعه یافتگی غرب وحشت داریم و خود را برای مواجهه با غرب باور نکرده ایم.
تشکیل گروه هشت تلاشی است برای مقابله با تهدیدات جهانی شدن،تهدیداتی که قرنها قبل وقتی امپراتوری عثمانی در محاصره اروپائیان بود مسلمانان را نگران کرده بود. ما باید برای مواجهه با این تهدیدات آماده باشیم. دیگر فرصتی برای خود خواهی های شخصی و ستیزه جویی نیست. باید به جهان بنگریم. امت اسلام منافع مشترکی دارد و این دلیل با هم بودن ماست. ما باید با هم باشیم، با یکدیگر حرف بزنیم، مسئولیت های متقابل یکدیگر را بشناسیم و برای انجام این مسئولیت ها به همدیگر کمک کنیم.
در هر صورت هنوز همه چیز تمام نشده است. هنوز انگیزه های ذاتی برای قوی شدن وجود دارد. مسلمانان دارای هوش و ذکاوت و مهارتهای فردی هستند. نخبگان ما جذب کشورهای دیگر شده اند، چون ما نتوانسته ایم شرایط لازم را برای حفظ آنان در کشور خود فراهم آوریم. باید آنها را برگردانیم باید فضایی مناسب برای جذب آنان فراهم کنیم. ایشان می توانند در ساخت مجدد امت سهیم باشند. ان شاالله با کمک آنها و انگیزه ای که داریم موجب افتخار امت مسلمان خواهیم بود. ما می توانیم پیروزی را کسب کنیم.
————————————-
کتاب: جهانی که در آن به سر می بریم / مؤلف:دکتر ماهاتیر محمد /ترجمه: محسن پاک آئین
