انحراف مفهوم جهاد ، استعمار
انحراف مفهوم جهاد ، استعمار
نویسنده: دکتر محمد ابراهیم ساعدی رودی
معنی و منظور برخی از کلمات و اصطلاحات به انحراف کشیده شده است، مثل «استعمار».
«استعمار» از ماده‌ی «ع م ر» به معنی عمران و آباد کردن است.
طبق تعالیم و آموزه‌های قرآن کریم وظیفه‌ی ما انسان‌ها «استعمار» (آباد کردن) زمین است. خداوند متعال میفرماید:
«هُوَ أَنشَأَکُم مِّنَ الأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُمْ فِیهَا »هود/۶۱
«او شما را از زمین آفریده است و ابادانی آن را به شما واگذار نموده است.»
استعمار و آبادانی زمین آنقدر مهم است که پیامبر اکرم(ص) میفرماید:
« إِنْ قَامَتْ عَلَى أَحَدِکُمُ الْقِیَامَهُ، وَفِی یَدِهِ فَسِیلَهٌ فَلْیَغْرِسْهَا»[۱]
«اگر در دست یکی از شما نهال درختی بود و قیامت برپا شد، باید آن را بکارد.»
خدایا، پروردگارا، قیامت برپا شده است! مردم همه حیران و سرگردانند! هر کس به سویی می‌رود! دیگر چه نیازی به کاشتن این نهال است؟!
آقای عزیز! وظیفه‌ی ما استعمار و آباد کردن زمین است. من و تو باید همواره مشغول استعمار و آبادانی زمین باشیم. قیامت برپا شود. ما باید کار و وظیفه‌ی خود را انجام دهیم.
الله اکبر! چقدر استعمار و آبادانی زمین مهم است.
پس استعمار و آبادانی زمین وظیفه‌ی ما انسان‌ها است، ولی از قرن شانزدهم میلادی به بعد کشورهای غربی به اشغال کشورهای آفریقایی و آسیایی – از جمله بسیاری از کشورهای اسلامی – پرداختند و به بهره‌کشی، بردگی و تاراج ثروت‌های این کشورها پرداختند و نام این کار را استعمار گذاشتند و ما هم این کارشان را استعمار و آنان را کشورهای استعماری نامیدیم و نام مستعمرات را بر کشورهای اشغال شده گذاشتیم و این اصطلاح زیبای قرآنی (استعمار) در میان ملت‌های مستضعف منفور واقع شد، در حالی که کار این اشغالگران «استعباد»(بردگی)، «استغلال» (بهره‌کشی)، «استبداد» (زورگویی)، «استکبار» (خود بزرگ بینی)، «استحمار» (خر نمودن) و … است!
سخن کوتاه اینکه مفهوم و برداشت برخی از کلمات و اصطلاحات فربه و پرحجم شده است مثل «زهد»، یا نحیف و لاغر شده است مثل «مسجد» و یا به انحراف کشیده شده است مثل «استعمار».
یکی از این کلمات و اصطلاحات «جهاد» است که در عصر حاضر از سوی بسیاری از مسلمانان – به ویژه مؤمنان پرشور و احساساتی – ظلم زیادی به آن شده و تا آن جا نحیف شده که مفهومش در بخشی از معنایش که همان «قتال و جنگ» است، محدود گشته است، آن هم «قتال و جنگ» مسخ شده‌ای که هر روز شاهد صحنه‌هایی از آن در صفحات تلویزیون و اینترنت هستیم. صحنه‌های انباشته‌ی پیکرهای بی‌گناه مردان، زنان و کودکان مسلمان پاکستانی، افغانی، عراقی و … که در نتیجه‌ی آن دشمنان جار می‌زنند که «جهاد و قتال» یعنی بمب، انفجار، انتحار، تعصب، انتقام، بی‌رحمی، حقد، کینه، قتل، غارت، خونریزی، جرم، جنایت، آتش، دود، خاکستر، رنج، درد، عذاب و … .
و امروزه وقتی کسی یا گروهی را متهم به عدم انجام «جهاد» می‌کنند، منظورشان همان «جنگ و قتال» است و آن هم «جنگ و قتالی» که مدنظر خودشان هست که نمونه‌های مسخ شده‌ی آن را در گوشه و کنارمان شاهدیم.
خیلی‌ها – مسلمان و غیرمسلمان – می‌پرسند:
آیا جهاد مقدس مسلمانان این است؟!
آیا منفجر کردن بمب در یک مسجد و آن هم در زمانی که مؤمنان مشغول اقامه‌ی فریضه‌ی نماز به صورت دسته جمعی هستند جهاد و قتال است؟
آیا کسی که بمب به کمرش می‌بندد و در یک منطقه‌ی تجاری شلوغ و پرجمعیت خود را منفجر می‌کند تا تعداد بیشتری از زنان، مردان و کودکان غافل و بی‌گناهی که مشغول خرید هستند، کشته شوند، مجاهد و مقاتل است؟
آیا منفجر کردن اتوبوس، قطار، هواپیما و … که پر از زن، مرد و کودک بی‌گناه و بی‌خبر است جهاد و قتال شمرده می‌شود؟
آیا جهاد و قتال یعنی کشتن هر چه بیشتر؟
خونریزی هر چه زیادتر؟
ویرانگری هر چه شدیدتر؟
آیا این اعمال برای اعلای «کلمه الله» انجام می‌گیرد؟
یا انگیزه‌های دیگری مثل انتقام‌جویی، تعصب، دشمنی، حقد، کینه، رقابت، کشمکش بر سر قدرت و … وجود دارد؟
در این مختصر سعی بر آن است که رابطه‌ی بین جهاد و قتال و این که کدام یک عام و کدام یک خاص است به اختصار بیان شود و پرتوی ولو کم نور به جایگاه هر کدام افکنده شود تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
کتاب‌های این مجموعه ( مجموعه‌ی فهم درست) به اذن الله متعدد خواهد بود و إن‌شاءالله به ده عنوان می‌رسد، لذا از خوانندگان عزیز تقاضا می‌شود نویسنده را از پیشنهادات، انتقادات و از همه مهم‌تر دعاهای خیر و هدایت بهره‌مند فرمایند. [۲]
هر چه حق و صواب در این بحث کوتاه است از خداست که او را سپاس و ستایش به خاطر آنها.
و هر چه شر و خطا – العیاذ بالله – در آن است از نفس سرکش من است و از شیطان که از آنها ابراز برائت کرده و به خاطر آنها از خدا طلب عفو و مغفرت دارم:
« رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْراً کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَهَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ »بقره/۲۸۶
«پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر، پروردگارا، هیچ بار گرانی بر (دوش) ما مگذار، چنان که بر (دوش) کسانی که پیش از ما بودند نهادی. پروردگارا، و آنچه تاب آن را نداریم بر ما تحمیل مکن و از ما درگذر و ما را ببخشای و بر ما رحمت آور. سرور ما تویی، پس ما را بر گروه کافران پیروز کن. »
بخوانید :
جهاد، قتال، عنف و ارهاب بررسی مفهوم و مقایسه آنها
مفهوم جهاد و قتال در اسلام و تفاوت این دو چیست؟
—————————————-
نام کتاب: مجموعه‌ی فهم درست ۱، رابطه بین جهاد و قتال/ نویسنده: دکتر محمد ابراهیم ساعدی رودی/مشهد. حافظ ابرو، ۱۳۹۳
[۱] صحیح: احمد،۱۲۴۳۵ و تعدادی دیگر از محدثان از انس بن مالک . آلبانی در السلسله الصحیحه، ۹ آن را صحیح دانسته است.
[۲] کتاب دوم به نام « ادب اختلاف» هم رو به پایان است. إن شاءالله.
