محرومیت از انجام عبادات راهی برای تربیت نفس

محرومیت از انجام عبادات راهی برای تربیت نفس

نویسنده : دکتر مجدی الهلالی / مترجم: مجتبی دوروزی

از جمله صورتهای یگانۀ تربیت ربانی این است که خداوند سبحان دری از درهای عبادت را بر روی بنده می‌بندد آن هم به خاطر ممانعت و مصونیت از تسلط نفس بر او و جلوگیری از پافشاری نفس بر شخص برای تعریف و تمجید کردنش و راضی و خشنود گشتن از آن می‌باشد.

ابونعیم در حلیه الاولیاء در حدیثی مرفوع از انس – رضی الله عنه – روایت کرده که خداوند – عزوجل – می‌فرماید: «به راستی گروهی از بندگانم ایمانشان اصلاح نمی‌گردد مگر با ثروتمندی و اگر او را فقیر گردانم این فقیری او را دچار فساد و تباهی می‌کند. و گروهی از بندگانم فقط با تندرستی ایمانشان اصلاح می‌گردد و اگر بیمارشان گردانم همین باعث نابودی او می‌گردد. و گروهی از بندگانم ایمانشان اصلاح نمیگردد مگر با بیماری و اگر ایشان را بهبودی و سلامتی عطا نمایم همین باعث تباهی ایشان می‌گردد و گروهی از بندگانم دری از درهای عبادت را می‌طلبند و من او را از آن باز می‌دارم تا مبادا دچار عجب و خودبینی گردد. به راستی من با توجه به علمی که به قلب ایشان دارم کارهای بندگانم را تدبیر می‌کنم، زیرا من علیم و خبیر هستم.»

شخصی از سفیان ثوری سؤال کرد و گفت: چرا من چیزی را از خداوند درخواست می‌کنم و او مرا از دست یافتن به آن باز می‌دارد؟ سفیان در جواب گفت: همین که خداوند تو را از دسترسی بدان چیز باز می‌دارد عطا و بخششی است، زیرا خداوند به خاطر فقیری و احتیاج و ناتوانی و بخل و خستش تو را از آن چیز منع نکرده است بلکه اگر تو را از دسترسی بدان بازداشته است به خاطر رحمتی به تو این کار را کرده است.

حال که چنین است کدام یک از این دو حالت برای بنده بهتر است:

اینکه مثلاً شب نماز بخواند و صبح در حالی برخیزد که فریفته و مغرور گشته و به واسطه عبادتش فخر فروشی می‌کند، یا شب خوابیده و صبح هنگام که برمی‌خیزد به خاطر کوتاهی در انجام نماز شب نادم و پشیمان است؟!

ابن قیم به این سؤال جواب داده و می‌گوید: به راستی اگر تو شب را بخوابی و صبح در حالی برخیزی که نادم و پشیمانی، بهتر از این است که شب تا صبح نمازگزاری و در حالی به صبح برسی که مغرور و فریفته‌ای، زیرا خداوند کار فرد مغرور را نمی‌پذیرد.

اگر تو بخندی و آنگاه به کوتاهیهای خود معترف باشی، بهتر از این است که گریه کنی و خودبین و خودپسند باشی. ناله و شکوۀ گناهکاران، نزد خداوند محبوبتر از همهمه و سر و صدای تسبیح‌گویان متکبر و خودبین است.

در همین راستا مورق عجلی می‌گوید: بهتر از مغرور شدن به طاعت، این است که آن طاعت را انجام ندهی.

—————————-

منبع : بتت را بشکن/ مؤلف: دکتر مجدی الهلالی / مترجم: مجتبی دوروزی / نشر احسان۱۳۸۶