سه گام و هفت تمرین برای پرورش احترام و حس توجه و ادب در کودکان
سه گام و هفت تمرین برای پرورش احترام و حس توجه و ادب در کودکان
نویسنده : دکتر میشل بربا / مترجم: فرناز فرود
این سە گام پرورش احترام، حس توجه، ملاحظه و ادب فرزندتان را تقویت می کند.
نخستین گام به شما نشان می دهد که چگونه رفتارهای محترمانه تان را تنظیم کنید تا سرمشق خوبی برای فرزندتان باشید و به او نشان دهید نه تنها این نیکخویی، بلکه فرزندتان نیز برای شما بسیار با ارزش است.
گام دوم این است که به فرزندتان کمک کنید تا متوجه پیامدهای بی ادبی و بی احترامی به دیگران بشود و جلوی یکی به دو کردن و بی ادبی خود را بگیرد.
گام آخر به کودکتان در تنظیم رفتارهایش کمک می کند تا علاوه بر احترام گذاشتن به دیگران بتواند احترام دیگران را نیز جلب کند. هر چه فرزندتان رفتارهای محترمانه را بیشتر تمرین کند از خودش بیشتر راضی می شود و دیگران هم از او بیشتر خوششان می آید.
پس سه گام پرورش احترام عبارتنداز:
گام ۱: از طریق سرمشق بودن و آموزش احترام، معنای آن را منتقل کنید.
گام ۲: احترام به بزرگترها را تشویق کنید و جلوی بی ادبی را بگیرید.
گام ۳: بر ادب و خوش رفتاری تأکید کنید-اینها مهم هستند!
هنوز سخنرانی یک استاد روان شناسی در دانشگاه سنتاکلا را به یاد دارم. به نظر من بهترین سخنرانی تربیتی بود که شنیده ام. او با گفته ای از جیمز بالدوین آغاز کرد🙁 فرزندان هیچ گاه در گوش دادن به پدر و مادر خوب نبوده اند، اما هرگز در تقلید از آنها کوتاهی نکرده اند.)
طی یک ساعت استاد سخنران رفتار متقابل والد و فرزند را از طریق بازی کردن نقش آنها به ما نشان داد. او در هر صحنه ی کوتاه نشان می داد که والد چه حرفهایی می زند، اما برخلاف درسهایی که به کودک داده است،عمل می کند و کودک از این رفتار والد چه پیامی می گیرد. برای نمونه:
صحنه ی۱: مادری به فرزندش می گوید که چقدر پشت سر کسی حرف زدن بد است. سپس روز بعد کودک می شنود درباره ی همسایه شان با دوستش غیبت می کند.
صحنه ی۲:پدری پسرش را به علت فحش دادن جریمه می کند. پسر به دفتر کار پدر وارد می شود و می بیند که پدر ضمن صحبت با همکارش به رئیس اداره فحش می دهد.
صحنه ی۳: پدری از دخترش می پرسد که چرا برای گفت و گو با پدر هرگز وقت ندارد. کمی بعد دختر می کوشد تا درباره ی مشکلی که در مدرسه پیش آمده است با او صحبت کند، اما او که مشغول تماشای فوتبال است، از دختر می خواهد مزاحمش نشود.
صحنه ی۴: مادر به پسرش که با بی ادبی صحبت کرده است، تذکر می دهد. اما بعد به مادرش تلفن می زند و در حضور پسر با بی ادبی کامل با او صحبت می کند.
صحنه ی۵: مادری به دخترش می گوید که خواندن نامه دیگران بی ادبی است.کمی بعد دختر می بیند که مادرش مشغول خواندن دفتر خاطرات اوست.
سخنرانی استاد به خوبی اهمیت این نکته را نشان داد که رفتار ما همچون کتاب گویایی برای فرزندانمان است.
هفت تمرین تربیتی برای تقویت احترام و عشق
یکی از بهترین راهها برای آنکه مطمئن شویم کودکانمان مؤدب بار می آیند، این است که با احترام با آنها رفتار کنیم. به کمک این هفت تمرین تربیتی، کودکان، خود را انسانهای با ارزشی می بینند، زیرا رفتار شما به آنها نشان می دهد که دوستشان دارید، به آنها احترام می گذارید و برایشان ارزش قائل می شوید.
- با فرزندتان همچون مهم ترین شخص جهان رفتار کنید. استفانی مارستن نویسنده ی جادوی تشویق پیشنهاد می کند که مدام از خود بپرسید:{ اگر آنگونه که با فرزندم رفتار می کنم، با دوستانم رفتار می کردم، هیچ دوستی برایم باقی می ماند؟} مارستن می گوید ما خیلی وقتها حرفهایی به بچه هایمان می زنیم و رفتاری با آنا داریم که هرگز برای دوستانمان قابل تحمل نخواهد بود.اگر می خواهید فرزندانتان احساس کنند با ارزش هستند، طوری با آنها کنید که گویی مهم ترین آدمهای جهان هستند.
- عشق بدون چشم داشت نثار فرزندانتان کنید.هیچ فرزندی نباید برای جلب عشق و احترام پدر و مادرش تلاش کند. این عشق و احترام باید از بدو تولد همراه او باشد. عشق بی قید و شرط به فرزند می گوید:{ در هیچ شرایطی از دوست داشتن تو دست نمی کشم.} البته این بدان معنا نیست که ما همه رفتارهای فرزندانمان را تأیید کنیم. در بعضی موارد که رفتار فرزندمان نامناسب است، شاید لازم باشد به طور روشن و حتی به طور جدی او را اصلاح کنیم. اما فرزندانمان باید بدانند ما همیشه و در هر شرایطی حامی آنها هستیم. کودکان برای آنکه به راستی احساس احترام و ارزش کنند، به چنین محبتی نیاز دارند. توجه کنید که عشق شما به فرزندتان قطعی و بدون قید و شرط باشد تا در هر شرایطی بداند که دوستش دارید.
- با توجه و احترام به او گوش دهید. کودکان به پژوهشگران می گویند، دوست دارند والدینشان بیشتر به آنها گوش بدهند؛ واقعاً گوش بدهند. گوش دادن با توجه نشانه ی احترام است. هنگامی که فرزندتان صحبت می کند، دست از هر کاری بکشید و به طور کامل بر او متمرکز شوید تا احساس کند واقعاً برای عقایدش ارزش قائل هستید و می خواهید افکارش را بشنوید.
مادر یکی از شاگردانم در این کار عالی بود. هر بار کودکش با او حرف می زد، دست از کار می کشید، به چشمان کودکش نگاه می کرد و با علاقه ای واقعی به او گوش می داد. ضمن گوش دادن، برخی از کلمات کودکش را هم تکرار می کرد تا او را متوجه کند که حرفهایش را می شنود و گاه می گفت:( اوه واقعاً؟) یا ( خیلی خوشحال به نظر می رسی) یا( خیلی سربلند به نظر می رسی). تأثیر این رفتار برپسرش شگفت آور بود. وقتی او می دید که مادر واقعاً حرفهایش را می شنود، همه ی وجودش شاد و سبک می شد. رفتار مادر همیشه ساده، اما احترام آمیز بود. بی علت نبود که آن پسر هم یکی از محترم ترین شاگردان من بود.
- با همه ی وجودتان و نه فقط کلماتتان احترام را به فرزندتان منتقل کنید. بیشتر اوقات، کودکان آن قدر که به حالت بدن، ژست ها، حالات چهره و لحن صدایمان توجه دارند، به کلماتمان گوش نمی دهند؛ پس دقت کنید هنگام حرف زدن با فرزندتان با همه ی وجود به او احترام بگذارید. شاید به فرزندتان بگویید) می خواهم عقایدت را بشنوم)، اما اگر او ببیند که شانه تان را منقبض می کنید، ابروانتان را بالا می برید، پوزخند می زنید یا نگاهتان را به سوی دیگر می کنید، احتمالاً معنای کاملاً متفاوتی را از شما دریافت خواهد کرد.
- تصویر مثبتی از فرزندتان به او ارائه دهید. برچسب هایی مانندخجالتی، یکدنده، بی قرار یا دست و پا چلفتی می توانن عزت نفس کودکتان را کاهش دهند و هر روز یادآور بی ارزشی او می باشند. این برچسب ها چه واقعیت داشته باشند، یا نداشته باشند، کودکان با شنیدن آنها، باورشان می کنند. پس فقط برچسب هایی را به کار ببرند که تصویر مثبتی در او شکل می دهند.
- به آنها بگویید که چرا دوستشان دارید و برایتان عزیز هستند. هر چه بیشتر به فرزندتان نشان دهید که دوستش دارید، او بیشتر می آموزد تا برای خود ارزش قائل شود و خود را دوست بدارد. پس اغلب به او بگویید که دوستش دارید، اما، حتماً باید به او بگویید که چه چیزی را در او دوست دارید و از اینکه فرزندتان است، ابراز قدر دانی کنید:( دوستت دارم چون خیلی مهربان هستی)، (چقدر خوشحالم که این فرصت به من داده شده است تا مادرت باشم)، ( تو را درست همین طور که هستی دوست دارم)، ( خیلی برای پشتکارت احترام قائل هستم) هرگز فرض نکنید که فرزندتان می داند شما در قلبتان چه احساسی برای او دارید، بلکه باید این را به او بگویید.
پدری که تنها سرپرست پسر سیزده ساله اش بود و برنامه ی کاری بسیار شلوغی داشت به من گفت که نمی توانست وقت زیادی را در خانه با پسرش بگذراند. اما از سه سال پیش هر روز صبح یادداشت کوچکی روی بالش پسرش می گذاشت که در آن به پسرش می گفت چقدر دوستش دارد و روز خوشی را برایش آرزو می کند. اگر چه
سر هرگز حرفی درباره ی این یادداشت نمی زد، پدر هر روز یادداشتی می نوشت. تا آنکه یک روز به دنبال کفشی که به پسرش قرض داده بود، زیر تخت او را نگاه می کند و جعبه کفشی قدیمی را می بیند او در جعبه را باز می کند. همه ی یادداشت هایی که طی این سالها نوشته بود، در آن جعبه جا گرفته بودند! این سرگذشت یادآور خوبی است که نباید حرفهایی را که به بچه ها می زنیم سرسری بگیریم و بزرگ ترین آرزوی فرزندمان این است که به آنها یادآوری شویم که از داشتن آنها چقدر خوشحالیم و چقدر دوستشان داریم.
- از بودن در کنار یکدیگر لذت ببرید. یکی از بهترین راههای احترام به فرزند این است که به او نشان دهید چقدر از اینکه در کنار او هستید، لذت می برید. فرزندتان را مقدم بر برنامه هایتان بگذارید و اوقاتی را به بودن در کنار او و شناخت بیشتر او اختصاص دهید. فقط در آن هنگام می توانید به او بگویید که چرا برای او ارزش قائل هستید، دوستش دارید و به او احترام می گذارید.
—————————-
کتاب:کلیدهای پرورش رفتار و ارزشهای اخلاقی در کودکان و نوجوانان / مؤلف: دکتر میشل بربا/ مترجم: فرناز فرود
