وفات استاد شعیب الأرناؤوطی ، محدث بزرگ اهل سنت

وفات استاد شعیب الأرناؤوطی ، محدث بزرگ اهل سنت

نویسنده: سیف محمد / ترجمه: سوزی میحراب

وفات استاد شعیب الأرناؤوطی ، محدث بزرگ اهل سنت

شامگاه روز پنج شنبه ششم آبان ماه سال ۱۳۹۵ هجری شمسی محدث کبیر اهل سنت استاد شعیب الأرناؤوطی در سن ۸۸ سالگی و در شهر عمان پایتخت اردن دار فانی را بدرود گفت.

استاد شعیب بن محرم الألبانی الأرناؤوطی در شهر دمشق پایتخت سوریه و در سال ۱۹۲۸،هجری قمری دیده به جهان گشود و در آغوش پدر و مادری مومن و متدین پرورش یافت ، او در این اثنا تعالیم اسلام را آموخته و چندین جزء از قرآن کریم را حفظ نمود.

علاقه صادقانه او به درک عمیق معانی قرآن و پی بردن به اسرار کلام الله،  قوی ترین عاملی بود که او را به فراگیری زبان عربی  در سن نوجوانی  وادار نمود؛ او که هنوز کودکی ده ساله بود برای فراگیری زبان عربی ، صرف، نحو ، ادب و بلاغه و سایر علوم متداول به مساجد مختلف دمشق آمد و رفت می نمود و در حلقه ها و کلاس هایی که در این اماکن برگزار می شد مشارکت می نمود.

استاد شعیب علوم عربی را آن زمان و در دمشق نزد اساتید و دانشمندان فرهیخته ای  از جمله استاد صالح الفرفور و عارف الدوجی که جزو شاگردان علامه شام استاد بدرالدین الحسینی بودند ، فراگرفت؛ کتاب های ابن عقیل ، کافیه ابن الحاجب ، المفصل زمخشری ، شذور الذهب ابن هشام ، اسرار البلاغه و دلایل الاعجاز جرجانی را نزد این بزرگان آموخت.

دیگر اساتید الأرناؤوطی عبارت بودند از استاد سلیمان الغاوجی الألبانی  که کتاب های عوامل برکوی و اظهار اطهلی و … را به نیکی نزد او فراگرفت.

استاد شعیب الأرناؤوطی پس از این مرحله دشوار و پرمشقت آستین همتش را برای فراگیری فقه اسلامی بالا زد؛ بدین منظور و بویژه برای فراگرفتن کتاب های فقه حنفی از جمله (مراقی الفلاح شرنبلالی و الاختیار موصلی، و الکتاب قدوری و حاشیه ابن عابدین) نزد اساتید و بزرگان دیگری رفت و در خدمتشان زانوی تلمذ خم نمود.

 استاد شعیب الأرناؤوطی  پس از ۷ سال اشتغال به فقه اسلامی، اصول الفقه ، تفسیر قرآن ، علوم الحدیث و کتاب هایی در زمینه اخلاق و …. تازه به سن سی سالگی قدم می گذاشت .

استاد مرحوم الأرناؤوطی در اثنای فراگیری فقه متوجه شد که اساتید او – علی رغم بهره هایی وافری که دارند – در زمینه تشخیص احادیث ضعیف و صحیح تلاش های چندانی ننموده و خیلی ضعیف و ناتوان هستند؛ بنابراین تصمیم گرفت در این زمینه که کمتر مورد توجه علما قرار گرفته بود تخصص پیدا کند؛ تا بدین وسیله بتواند در کتب حدیث تحقیق نموده و احادیث صحیح و ضعیف را از هم باز شناسد ؛ پس بخاطر کسب تخصص در این زمینه تدریس زبان عربی که از سال ۱۹۵۵ میلادی به بعد به آن می پرداخت را رها کرد و خود را برای تحقیق و واکاوی در زمینه حدیث و سنت نبوی فارغ نمود.

ابتدا و برای نخستین بار در سال ۱۹۵۸ میلادی و در کتابخانه اسلامی دمشق شروع به کار نمود، آنجا و به مدت بیست سال تمام به تحقیق و تصحیح کتب مختلف پرداخت؛ آری علامه الأرناؤوطی  در این مدت بیش از هفتاد جلد از کتاب های مادر(مرجع) و در زمینه های گوناگون را مورد کنکاش و تحقیق قرار داد.

استاد شعیب بعد از این همه تلاش و تحقیق و تخصص در دمشق بر این شد که با موسسه الرساله که در عمان پایتخت اردن قرار داشت همکاری نماید؛ پس در سال ۱۹۸۲ میلادی دمشق را به قصد عمان نقل ترک نمود تا آنجا نیز ریاست بخش تحقیق و پژوهش وابسته به موسسه الرساله را بر عهده گرفته و در این زمینه و پخته تر وآینده سازانه تر از گذشته ظاهر شود؛ که می توان گفت مهم ترین دستاورد ها و موفقیت های این علامه مرحوم در زمان همکاریش با موسسه الرساله بوده است.

شاید مقدمه ای که استاد بشار عواد ، بر کتاب «سیر اعلام النبلاء» ذهبی که توسط استاد مرحوم ارناووط مورد تحقیق و بازنگری قرار گرفته ، نوشته است و بویژه آنجا که در باره تحقیقات و واکاوی های صورت گرفته در این کتاب سخن می گوید، به خوبی نمایانگر نقش این استاد فرهیخته در موفقیت های موسسه الرساله باشد؛ آنجا که می نویسد : موسسه الرساله بر این شد که برای تحقیق و کنکاش در این کتاب نفیس ، دانشمند توانایی  را بکار گرفت که هرگز جویای نام – و نان – نبود ، کسی که به راحتی مشکلات را حل می نمود ، شخصی که در حل کردن ابهامات و آسان کردن سختی ها ید طولایی داشت ، این دانشمند وارسته کسی نبود جز محدث استاد شعیب الأرنؤوط . الحق این عالم کبیر بر این اثر نفیس یعنی «سیر اعلام النبلاء» ذهبی فضل فراوانی دارد ؛ چرا که او در زمینه تحقیق و کنکاش از تمامی قواعد تحقیق و پژوهش بهره برد و در سایه همین شایستگی های علمی است که می بینیم امروز به عنوان اسب سوار میدان تحقیق و پژوهش مطرح بوده و شهره آفاق گشته است .

مشهورترین تحقیقات و پژوهش های استاد شعیب الأرنؤوط عبارتند از :

۱-شرح السنه  امام لبغوی ۱۶ جلد

۲-روضه الطالبین امام النووی، با همکاری استاد عبد القادر الأرناؤوط، ۱۲ جلد.

۳- (مهذب الأغانی) ابن منظور، ۱۲ جلد.

۴- المبدع فی شرح المقنع ابن مفلح الحنبلی، ۱۰ جلد.

۵- زاد المسیر فی علم التفسیر ابن الجوزی، با همکاری استاد عبد القادر الأرناؤوط، ۹ جلد.

۶-سیر أعلام النبلاء الذهبی ۲۵ جلد.

۷-سنن الترمذی – ۱۶ جلد.

۸- سنن النسائی -۱۲ جلد.

۹- سنن الدارقطنی- ۵ جلد.

۱۰- مسند الإمام أحمد بن حنبل ۵۰ جلد.

۱۱- تاریخ الإسلام الذهبی با همکاری بشار عواد.

منبع : مجله المجتمع