محکوم کردن حمله ارتش ترکیه به عفرین و بیان چند نکته مهم

محکوم کردن حمله ارتش ترکیه به عفرین و بیان چند نکته مهم

نویسنده:ماموستا سید مصطفی محمودیان

خدمت همکاران گرامی، علمای بزرگوار السلام علیکم ورحمه الله وبرکاته!

ضمن آرزوی تندرستی و موفقیت در راه خدمت به دین و دنیای مردم توجه عزیزان را به مطالب زیر جلب می نماید:

واکنش و موضعگیری در برابر مصایب و درد و آلام مردم، یکی از وظایف و اموری‌است که خداوند و فرستاده‌ی برحقش حضرت محمدالمصطفی-صلی الله علیه‌وسلم- آنرا با صراحت هرچه تمامتر از یک انسان مسلمان طلبیده‌اند.
نگاهی به آیات و احادیث زیر، مبیّن و مؤید این ادعاست:
(…وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى…) مائده/۲
(وَاتَّقُوا فِتْنَهً لَا تُصِیبَنَّ الَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْکُمْ خَاصَّهً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ) انفال/۲۵
(وَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَتَأْمُرُنَّ بِالمَعْرُوفِ وَلَتَنْهَوُنَّ عَنِ المُنْکَرِ أَوْ لَیُوشِکَنَّ اللَّهُ أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عِقَابًا مِنْهُ ثُمَّ تَدْعُونَهُ فَلَا یُسْتَجَابُ لَکُمْ )روایت از ترمذی و… بادرجه ی حسن.
(الدِّینُ النَّصِیحَهُ قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: لِلَّهِ وَلِکِتَابِهِ وَلِرَسُولِهِ وَلِأَئِمَّهِ الْمُسْلِمِینَ وَعَامَّتِهِمْ) متفق علیه
(مَنْ رَأَى مِنْکُمْ مُنْکَرًا فَلْیُغَیِّرْهُ بِیَدِهِ، فَإِنْ لَمْ یَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ، فَإِنْ لَمْ یَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ، وَذَلِکَ أَضْعَفُ الْإِیمَانِ) صحیح مسلم و… .

در این راستا، وظیفه‌ی عالمان دینی به مراتب سنگینتر و ابرازنظر و‌موضعگیری آنان قطعاً تعیین‌کننده و عواقب و پیامدهای بیشتری را به‌دنبال خواهد داشت. زیرا مردم همیشه با نگاهی رهبرگونه و پیشوایانی صادق و دلسوز به آنان نگریسته، و در حافظه‌ی تاریخی ملت ما حضور، فداکاری، همراهی و رهبری علما در وضعیتهای بحرانی و سرنوشت‌ساز، برای همیشه ثبت و ضبط گردیده است.

مهمترین وظیفه‌ی عالمان دینی، بعد از درک و فهم قرآن و سنت و تبیین و ابلاغ آن به مردم و تبلیغ ارزشهای اخلاقی، حفظ اتحاد و انسجام ملی و دمیدن روح اخوت و همبستگی ایمانی در جامعه بوده است. آنان با تأکید بر ارزشهایی چون: اصالت و ماندگاری خانواده، رعایت‌حقوق همسایگی، تأکید بر تحکیم پیوندهای خویشاوندی، محافظت بر صلح و آشتی، پرهیز از سوءظن، غیبت، نمامی و سخن‌چینی و… به این امر مهم اقدام نموده اند.

چند روزی است که موضوع حمله‌ی دولت ترکیه به بخشی از کردستان سوریه در منطقه‌ی عفرین، که موجب کشته و زخمی و آواره شدن بسیاری از شهروندان عادی گردیده، احساسات هر انسانی را جریحه‌دار و همگان را ناگزیر از واکنش و عکس‌العمل نموده‌است. در این راستا، نخبگان و روشنفکران، اهل قلم، فعالان مدنی و حتی مردم عادی در کوچه و بازار، احساسات و عواطف خود را با محکوم کردن این حمله، نشان داده‌اند و کار به جایی رسیده‌که گاهی بحثهای شدیدی هم درگرفته که منجر به جریحه‌دار شدن احساسات و رنجش‌خاطر و تنفر و بیزاری و یا تهمت و افترا نسبت به‌هم گردیده است.

همچنانکه گفته‌شد،وظیفه‌وتکلیف‌شرعی، ملی و انسانی علمای دین‌اظهارنظر، موضعگیری و نشان دادن رأی خویش به‌گونه‌ای شفاف و حکیمانه است، آنگونه که خدا و رسولش (ص )می‌پسندند و مصالح مردم و جامعه را تأمین کند، نه آنگونه که افکار عمومی تولید شده در رسانه‌ها، آن را تبلیغ و تحمیل میکنند.
در این راستا اکثریت قریب به‌اتفاق عالمان دینی و امامان جمعه و جماعت نیز، هریک به نحوی از انحا، موضعگیری نموده و انزجار و بیزاری خود را اعلام و این کار رامحکوم‌کرده‌اند.

اما اظهارنظر و موضعگیری در قبال قضایای سیاسی، چیزی مانند اجتهاد و استخراج حُکم از منابع شرعی است که نیاز به تخصص و توانایی کافی دارد.
از آنجاییکه سیاست در دنیای امروز، مخصوصاً در خاورمیانه، چیزی به‌غایت پیچیده و نیاز به تخصصی ویژه ازجمله: اِشراف بر اطلاعات آشکار و نهان، شناختی کافی از گردانندگان و دستهای پشت صحنه و تحلیل معادلات و معاملات سیاسی دارد، پس لازم است کسانی که اعلام موضع می‌کنند، در
دام هیجانات عاطفی و تصمیمات عوام‌پسند و کارشناسی نشده که ضربات جبران ناپذیری به اعتبار و اعتماد انسان خواهدزد، نیفتند.

در خصوص اظهارنظر علمای دین در چنین مسایلی، مخصوصاً حمله‌ی ارتش ترکیه به شهر کردنشین عفرین، لازم است ضمن رعایت یک اصل مسلم و ثابت که محکوم کردن ظلم و دفاع از مظلوم و به یاری شتافتن او است، نباید اینکار منجر به ایجاد انشقاق و تفرق در جامعه، سردرگمی مردم و رواج بازار شایعات، ایجاد تهمت و افترا و به‌کلی تضعیف ارزشهای اخلاقی شود. یعنی طبق قاعده‌ی فقهی “مبارزه با یک منکر و حذف آن نباید به ایجاد منکری بزرگتر منجر شود ” که متأسفانه در چند روز گذشته عده ای از اصحاب قلم و منبر، تحت تأثیر جو حاکم و زیر لوای محکوم کردن یک متجاوز، به جریانات دینی وحتی به شخصیتهایی با سابقه ی درخشان در میدان خدمت به دین و مظلومین حمله کرده و با استفاده از سانسور و آرشیو از مرز (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا أَنْ تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَهٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ« )حجرات/۶ )گذشته و خود را به حوزه ی (وَالَّذِینَ یُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِینًا)احزاب/۵۸ )رساندند. این در حالی است که چنین افرادی در بسیاری از شرایط بدتر از این ودر مقابل ظالمان و متجاوزانی به مراتب خطرناک تر سکوت اختیار کرده ولب از لب تکان ندادەاند.

حفظ وحدت و همدلی و انسجام اجتماعی، تا حدی اهمیت دارد که هارون-علیه السلام- در غیاب موسی-علیه السلام-در قبال انحراف بنی‌اسرائیل از شاهراه توحید، سکوت اختیار نمود و چون موسی، ایشان را مورد عتاب قرار داد که چرا در برابر فتنه‌گری سامری و تبیلغ گوساله‌پرستی کاری نکردید، گفت میترسیدم که‌قوم‌بنی‌اسرائیل‌دچارتفرقه و انشقاق شوند.

از علمای بزرگوار، مقاوم و استوار، انتظار داریم که کماکان در
قبال‌دردوآلام‌مستضعفین‌ورنج‌ومظلومیت‌انسانهای مظلوم در کل جهان، از خود واکنش نشان دهند و به یاری آنان بشتابند و به یاد داشته باشند که بالاترین‌جهاد، گفتن سخن حق، نزد سلطان و حاکم ظالم است.
به‌ویژه در برابر مصیبتهای جهان اسلام و امت اسلامی، که در این سالها بیشترین رنجها را تحمل و مورد بی‌مهری و ظلم و اجحاف از سوی دشمنان دانا و دوستان نادان قرار گرفته‌است و صد البته، مردم کرد که به شهادت تاریخ حقِ بزرگی بر گردن فرهنگ و تمدن اسلامی دارد، بیش از سایر مسلمانان مستحق دفاع و کمک و یاری است.

ولی چیزی که نباید فراموش کنیم این است که سیاست و کار سیاسی، ضمن اهمیت و تأثیرات شگرفی که دارد، هم دارای پیچ و خمهای فراوان است و هم روزمره و با تاریخی مصرفی کوتاه، که اگر از پشتوانه‌ی اخلاق و انسجام اجتماعی تهی گردد، عواقب منفی و ضررهای آن بسیار بیش از نتایج و دستآوردهای مثبت آن است. بدین جهت،مشغولیت و سرگرمی بیش‌از حد به آن، و قربانی کردن ارزشهای اخلاقی و همبستگی ملی به پای سیاست و سیاستمداران فرصت‌طلب، ما را از مسئولیت اصلی که آموزش مردم، ترویج اخلاق و انسجام و یکدلی در اجتماع است باز میدارد و حساب و کتاب ما را در پیشگاه پروردگار، سنگین‌تر خواهد نمود.

والسلام علیکم ورحمه الله- برادر دلسوزتان سید مصطفی محمودیان
۹۶/۱۱/۱۱