نابود کننده های اعمال انسان چه چیزهایی هستند؟

نابود کننده های اعمال انسان چه چیزهایی هستند؟

نویسنده: محمد حامدی

سوال:

کیفیت قضیه‌ی احباط‌کنندگان و نابودگران اعمال انسان، اعم از اعمال صالح و ناصالح، در قرآن چگونه است؟

 جواب :

بسیاری از مسلمانان، چنین می‌پندارند که در نامه‌ی اعمال انسان، گناهان در جایگاه خود قرار می‌گیرند و اعمال صالح نیز در محل خاص خود درج می‌شوند. و هیچ گونه ارتباطی با همدیگر ندارند. و بر این اساس، می‌توان در کنار اعمال صالح، به صورت بی‌باکانه و بدون هراس، گناهان را انجام داد و با این وجود، خود را همچنان در زمره‌ی مسلمانان حقیقی محسوب نمود. آنها در ارتباط با نحوه‌ی تعامل خداوند با معاصی انسان، چنین گمان می‌کنند که مجرمین در روز قیامت، به اندازه‌ی گناهانشان در آتش جهنم معذب خواهند شد و بعد از آن به بهشت وارد می‌گردند. ریشه‌ی اصلی خطای مذکور  به دو مطلب زیر برمی‌گردد:

 ۱. نحوه‌ی ارتباط اعمال صالح و سیئات با یکدیگر

۲. کیفیت دخول مجرمین در جهنم و حقیقت آن از نظر علما

قضیه‌ی ارتباط اعمال صالح و سیئات در قرآن بدین گونه است که گناهان مصرانه بعد از اتمام حجت، اعمال صالح را ضایع و نابود می‌نماید و اعمال صالح مستمر، نیز گناهان لممی و غیر مصرانه و آثار آنها را می‌زدایند.

برای یافتن کلید فهم این مطلب می‌بایست به انواع گناهان در قرآن اشاره نمود:

۱. گناهان لممی و غیر مصرانه

انسان در این حالت، در حقیقت طالب انجام آنها نبوده و علت انجام آنها لغزش ، غلبه ی غرائز و عدم توان است. که این‌گونه گناهان، از طریق اعمال صالح و توبه زدوده خواهند شد.

۲. گناهان مصرانه

انسان در این حالت، بعد از اتمام حجت و روشنگری در مورد اثبات حقانیت دین خدا، قصد ترک گناهان را نداشته و خواهان انجام آنها به صورت مداوم می‌باشد. این گونه از گناهان، از نظر قرآن شرک و صاحبان آنها مشرک محسوب می‌شوند. و اعمال صالحشان، توانایی زدودن آنها را ندارند. بلکه این‌ها خود، باعث احباط و نابودی اعمال صالح نیز می‌گردند. و صاحبان آنها اهل جهنم بوده و برای همیشه در آن باقی خواهند ماند. زیرا در این حالت، نفس و اطاعت از آن، به عنوان اله تلقی شده و از نفس، به صورت بی‌چون و چرا اطاعت شده است. البته اله،عبارتست از معبود مطاع(اطاعت شده)بی‌چون و چرا. در این حالت ، هرگاه صاحبان آنها دارای حسنات فراوانی نیز بوده، اما تنها یک نوع از این نوع از گناهان را داشته باشند، به شرطی که تا زمان مرگ بر این حالت باقی بمانند و بر آنها اتمام حجت نیز شده باشد، مشمول این حکم می‌شوند.

بَلَىٰ مَنْ کَسَبَ سَیِّئَهً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُولَٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ [سوره البقره: آیه ۸۱]

آری، هر کس اعمالی زشت اندوخت و کردار بدش به او احاطه نمود چنین کسانی اهل دوزخ‌اند و در آن آتش پیوسته معذّب خواهند بود.

بنابراین باید این را دانست که هدف خداوند از درخواست انجام اعمال صالح از انسان‌ها، حذف گناهان و اتصاف به فضایل در آنها می‌باشد. البته هر عمل صالحی که فاقد این امر مهم باشد، در بینش قرآنی عملی ضایع و غیر مقبول محسوب خواهد شد. و خداوند، پاک و مبراست از اینکه به عبادات ما نیازی داشته باشد.

در اینجا برای وضوح بیشتر مطلب، به صورت فهرست وار به شرایط عبادات مقبول در قرآن اشاره می‌نماییم:

۱. لله باشد؛ یعنی اینکه انگیزه‌ی انجام آن فقط رضایت خداوند باشد. نه ترس از مذمت مردم و حب مدح آنها و کسب آبرو و … .

۲. بالله باشد؛ یعنی اینکه بایستی از بایدها و نبایدهای خدا و رسول، بدون کم و زیاد پیروی شود.

۳. قالب و شکل ظاهری عبادت، بایستی دقیقاً مطابق فرمان ایشان باشد (چون بعضی از مسلمانان برای قالب عبادات ارزشی قائل نبوده و در این امر دچار کج فهمی شده‌اند. که ما برای روشنگری به آنها این اصل را از بالله جدا نمودیم).

۴. هدف خداوند از درخواست عبادت مذکور، تأمین شود.و آن یعنی اینکه هر عبادتی بایستی در انسان، حالتی مطلوب را ایجاد نماید که باید بدان همت گماشت. مثلاً هدف از اقامه‌ی نماز تأمین یاد خدا و دوری از فحشا و منکر است.

۵. بر اثر تکرار و تمرین (همراه با فهم حقیقت عبادت)، ملکه‌ی آن در انسان ایجاد شود. یعنی اینکه هدف عبادت، در درون انسان به صورت ملکه درآید.

بر این اساس، عبادتی که دارای شرایط پنجگانه‌ی مذکور نباشد؛ در حقیقت ، عبادت نیست. لذا باید در ابتدا برای صاحبان این گونه از عبادات، این حقیقت را روشن نمود که ایشان در واقع قالبی بی‌روح را انجام داده و عبادت مورد نظر خداوند را انجام نداده است (هرچند ده‌ها سال به تکرار این قالب‌های بی روح ادامه دهد). زیرا انجام این کار، عبث و بیهوده است. و خداوند، نه کار بیهوده را مقرر می‌نماید و نه برای انجام کار بی‌خاصیت پاداشی را تعیین می‌کند.

پس هیچ‌گاه نباید چنین پنداشت که اعمال صالح و گناهان، با هم مرتبط نیستند. بلکه باید این را دانست که آن دو یکدیگر را دفع نموده و غیر قابل جمع هستند. لذا انسان مسلمان، نباید به صورت عمدی گناهان و اعمال صالح را در کنار همدیگر انجام دهد و با این وصف، با تصور پاک شدن بی‌قاعده‌ی گناهان، منتظر ورود در بهشت باشد.

خلاصه اینکه:

 بایستی به صورت مجدانه اعمال صالح را از لحظه‌ی وقوع، تا زمان مرگ از آفات گناهان محفوظ داشت. زیرا در قرآن هم بر انجام عبادات از جانب انسان تاکید شده و هم بر حفظ آنها از آفات (نفس و شیطان)، پافشاری شده است.پس انسان، تنها بر اساس ایمان به این قاعده می‌تواند نسبت به اصلاح نفس خویش عملاً اقدام نماید و در انجام این امر به صورت کامل موفق گردد. همچنین بایستی گناهان غیر مصرانه (گناهان لممی) را از لحظه‌ی وقوع، تا زمان مرگ از طریق انجام اعمال صالح مقبول (که شرایط پنجگانه‌ی عبادات مقبول، در آنها رعایت شده باشد) حفظ نمود.

این‌ها از سنن تخلف ناپذیر خداوند در قرآن است و باید آنها را جدی گرفت و مردم را از این خواب غفلت بیدار نمود. تا بر این اساس نسبت به اصلاح نفس خویش همت گمارند. در غیر این صورت از خسارت مندان دنیا و آخرت خواهند شد.البته تا زمانی که حقایق مذکور برای مردم تبیین نشود ، نمی توان آنها را مقصر دانست.

درباره‌ی قضیه‌ی دخول مسلمانان گناهکار در جهنم نیز باید این را گفت که این مسئله در میان علمای اسلامی از موارد اختلافی است. گروهی از آنها با استناد به روایات منتسب به پیامبر خدا معتقدند که مسلمانان گناهکار بعد از پایان محاسبه، وارد جهنم شده و به اندازه‌ی گناهانشان تعذیب خواهند شد و پس از پاک شدن، از آن خارج خواهند گردید و به بهشت برین خواهند رفت.

در این مورد بخوانید: آیا جهنم و عذاب دوزخ جاودانه و همیشگی است، یا فقط مدتی طولانی است؟

اما گروهی دیگر از آنها معتقدند که گناهان انسان مسلمان، بر اساس قضیه‌ی انواع گناهان در قرآن، یا جزو گناهان لممی هستند، که در این صورت مشمول غفران الهی و حذف آن از طریق اعمال صالح خواهند شد و صاحبان آنها در جهنم داخل نخواهند گردید. و یا جزو گناهان مصرانه است که در اصل، صاحبان آنها مشرک بوده و در صورتی که تا زمان مرگ بر انجام آنها تدوام نمایند، جزو مؤمنین محسوب نخواهند شد. (گر چه دارای اعمال صالح دیگری نیز باشند) و در صورت اتمام حجت و شناخت تقسیمات دوگانه‌ی گناهان، برای همیشه وارد جهنم خواهند شد و از ورود به بهشت محروم خواهند گردید.

موضوع مشترک میان این دو دسته از نظرات علما این است که انسان گناهکار، به اندازه‌ی گناهانش مجازات خواهد شد. و مسئله‌ی مورد اختلاف میان آنها در رابطه با انواع گناهان است. که دسته‌ی اول، همه‌ی گناهان را از یک سنخ می‌دانند. و آن یعنی اینکه گناهکاران را در هیچ حالتی مشرک ندانسته و نسبت به ارتباط نزدیک اعمال صالح و گناهان توجه کافی را ندارند. اما دسته‌ی دوم، گناهان را بر دو نوع تقسیم نموده و بر این اساس برای مؤمنینی که دارای گناهان لممی بوده، دخول در جهنم را محال می‌دانند. و برای مرتکبین گناهان مصرانه، دخول در بهشت را ناممکن می‌دانند. با توجه به آثار این دو نظریه بر زندگی انسان، برتری نظریه‌ی دوم از نظر قرآن قابل اطمینان و اثبات است. اما برای نظریه‌ی اول در قرآن نصی قاطع وارد نشده است. و الله اعلم

برای اثبات قضیه‌ی نابودگران اعمال انسان، مستندات خود را در ذیل بر اساس قرآن تقدیم خوانندگان عزیز می‌گردانیم:

۱. خداوند، اعمال به ظاهر نیک مجرمین را نابود می‌کند. زیرا از ایمان واقعی صادر نشده است.

بر اساس فرمایش پیامبر خدا ایمان عبارت است از:

«لَیْسَ اَلْإِیمَانُ بِالتَّمنی وَ لاَ بِالتَّحلی وَ لَکِنَّ مَا وقر فِی اَلْقُلبِ وَ صَدَّقَهُ اَلْعمَلُ»

ایمان به آرزو و ظاهرسازی نیست. بلکه شناختی یقین آور است که در قلب انسان مستقر می‌شود و اعمال صالح نیز وجود آن را تأیید می‌نماید.

در رابطه با بسیاری از ادعاهایمان می‌توان این را گفت که ما تنها مدعی هستیم. زیرا با اعمال صالح، آنها را تأیید نمی‌نماییم. پس باید در کیفیت ایمان خود، تجدید نظر نماییم، تا خداوند نیز از این طریق، اعمال ما را از نابودی حفظ کند.

یَوْمَ یَرَوْنَ الْمَلَائِکَهَ لَا بُشْرَىٰ یَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِینَ وَیَقُولُونَ حِجْرًا مَحْجُورًا ⭐️ وقَدِمْنَا إِلَىٰ مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَنْثُورًا [سوره الفرقان: آیات ۲۲ و ۲۳]

روزی که فرشتگان را ببینند مجرمان در آن روز بشارتی (از فرشته) نیابند و به آنها گویند: محروم و ممنوع (از لقاء رحمت و جنّت خدا) باشید. ⭐️ و ما توجه به اعمال (فاسد بی‌خلوص و حقیقت) آنها کرده و همه را (باطل و نابود چون) غباری پراکنده می‌گردانیم.

۲. هر کس بعد از روشن شدن حقانیت دین خدا به صورت مصرانه و تا زمان‌ مرگ بر خلاف آن عمل نماید، کافر است و اعمال صالح دیگرش بر اثر کفر مستمر، نابود می‌گردد.

الْیَوْمَ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّبَاتُ ۖ وَطَعَامُ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ حِلٌّ لَکُمْ وَطَعَامُکُمْ حِلٌّ لَهُمْ ۖ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ مِنْ قَبْلِکُمْ إِذَا آتَیْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِینَ غَیْرَ مُسَافِحِینَ وَلَا مُتَّخِذِی أَخْدَانٍ ۗ وَمَنْ یَکْفُرْ بِالْإِیمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِی الْآخِرَهِ مِنَ الْخَاسِرِینَ [سوره المائده: آیه ۵]

امروز هر چه پاکیزه است شما را حلال شد و طعام اهل کتاب برای شما و طعام شما برای آنها حلال است. و نیز حلال شد نکاح زنان پارسای مؤمنه و زنان پارسای اهل کتاب در صورتی که شما اجرت و مهر آنان را بدهید و پاکدامن باشید نه زناکار و رفیق‌باز. و هر کس به ایمان (دین اسلام) کافر شود عمل او تباه شده و در آخرت از زیانکاران خواهد بود.

۳. اعمال دنیا داران گناهکار (در صورتی که اعمال صالحی داشته باشند)، به خاطر استفاده‌ی نادرست از نعمت‌های خداوند، نابود می‌گردد.

مَنْ کَانَ یُرِیدُ الْحَیَاهَ الدُّنْیَا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِیهَا وَهُمْ فِیهَا لَا یُبْخَسُونَ ⭐️ أولَٰئِکَ الَّذِینَ لَیْسَ لَهُمْ فِی الْآخِرَهِ إِلَّا النَّارُ ۖ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِیهَا وَبَاطِلٌ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ [سوره هود: آیات ۱۵ و ۱۶]

کسانی که طالب تعیّش مادی و زینت دنیوی هستند ما مزد سعی آنها را در همین دنیا کاملا می‌دهیم و هیچ از اجر عملشان در دنیا کم نخواهد شد. ⭐️ ولی هم اینان هستند که دیگر در آخرت نصیبی جز آتش دوزخ ندارند و همه اعمالشان در راه دنیا (پس از مرگ) ضایع و باطل می‌گردد.

۴. قرآن، برنامه‌ی هدایت خداوند است. پس هرکس بعد از اتمام حجت بصورت مصرانه از آن نافرمانی نماید، مشرک خواهد بود. و در صورتی که دارای اعمال صالح نیز بوده، بر طبق سنت خدایی احباط، اعمالشان نابود می‌گردد.

ذَٰلِکَ هُدَى اللَّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ ۚ وَلَوْ أَشْرَکُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ [سوره الأنعام: آیه ۸۸]

این است راهنمایی خدا که به آن هر یک از بندگانش را بخواهد هدایت می‌کند، و اگر به خدا شرک می‌آوردند اعمال آنها نابود می‌شد.

۵. هرکس بعد از ایمان آگاهانه، به صورت عمدی از دین خدا برگردد و مرتد شود، اعمال صالحش نابود می‌گردد. لازم به توضیح است که ارتداد در قرآن بر دو گونه است:

الف: ارتداد و بازگشت از تمام دین

ب: ایمان داشتن به قسمتی از دین و ارتداد و بازگشت نسبت به بعضی دیگر از احکام دین خدا.

که با تأسف حالت دوم (یعنی وجود گناهان مصرانه، گرچه در کنارشان اعمال صالح نیز وجود داشته باشند)، در حیات مسلمانان به وضوح مشاهده می‌گردد. که بایستی در این مورد هشدار بسیار جدی به مسلمانان داده شود. و از آنها درخواست شود که از گناهان مصرانه خودداری نمایند. در غیر این صورت خداوند با سنت احباط اعمال با عبادات آنها برخورد نموده و آنها را باطل می‌کند.

یَسْأَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِیهِ ۖ قُلْ قِتَالٌ فِیهِ کَبِیرٌ ۖ وَصَدٌّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَکُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَکْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَالْفِتْنَهُ أَکْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ ۗ وَلَا یَزَالُونَ یُقَاتِلُونَکُمْ حَتَّىٰ یَرُدُّوکُمْ عَنْ دِینِکُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا ۚ وَمَنْ یَرْتَدِدْ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَیَمُتْ وَهُوَ کَافِرٌ فَأُولَٰئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ ۖ وَأُولَٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ [سوره البقره: آیه ۲۱۷]

(ای پیغمبر) از تو راجع به جنگ در ماه حرام سؤال کنند، بگو: گناهی است بزرگ، ولی بازداشتن خلق از راه خدا و کفر به خدا و پایمال کردن حرمت حرم خدا و بیرون کردن اهل حرم از آن (که مشرکان مرتکب شدند) نزد خدا بسیار گناه بزرگتری است و فتنه‌گری، فساد انگیزتر از قتل است. و کافران پیوسته با شما مسلمین کارزار کنند تا آنکه اگر بتوانند شما را از دین خود برگردانند، و هر کس از شما از دین خود برگردد و به حال کفر باشد تا بمیرد چنین اشخاص اعمالشان در دنیا و آخرت ضایع و باطل گردیده، و آنان اهل جهنّمند و در آن همیشه (معذّب) خواهند بود.

۶. اعمال صالح کافران به آیات الهی، ‏قاتلان پیامبران و آمران به عدالت، نابود می‌گردد.

إِنَّ الَّذِینَ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ حَقٍّ وَیَقْتُلُونَ الَّذِینَ یَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ ⭐️ أولَٰئِکَ الَّذِینَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَهِ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ [سوره آل‌عمران: آیات ۲۱ و ۲۲]

همانا آنان که به آیات خدا کافر شوند و انبیاء را بی‌جرم و به ناحق بکشند و آن مردمی را که (خلق را) به درستی و عدل خوانند به قتل رسانند، آنها را به عذاب دردناک بشارت ده. ⭐️ آنهایند که اعمالشان در دنیا و آخرت تباه گردیده و کسی آنها را (برای نجات از عذاب) یاری نخواهد کرد.

۷. گفتار دروغ آمیز منافقان خطاب به مؤمنان (مبنی بر اینکه ما با شماییم)، باعث نابودی اعمالشان می‌گردد.

وَیَقُولُ الَّذِینَ آمَنُوا أَهَٰؤُلَاءِ الَّذِینَ أَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ ۙ إِنَّهُمْ لَمَعَکُمْ ۚ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِینَ [سوره المائده: آیه ۵۳]

و اهل ایمان گویند: آیا اینان هستند که با جدیت و مبالغه بسیار به خدا سوگند یاد می‌کردند که ما از شما هستیم؟! اعمالشان باطل گردید و سخت زیانکار شدند.

۸. کسانی که آیات خداوند و روز جزا را عملاً تکذیب نمایند، اعمالشان نابود می‌گردد. بر اساس سوره‌ی ماعون، مکذبین روز جزا عبارتند از قهرکنندگان با یتیمان، منع کنندگان مردم در انفاق به مساکین، تشویق نکردن مردم به اطعام فقرا، نمازگزاران بی‌عمل و بی‌خاصیت، ریاکاران و منع کنندگان اموال مورد نیاز مردم. که این گونه افراد، معمولاً در میان مسلمانان نیز یافت می‌شوند. در اینجا تنها تکذیب زبانی مطرح نیست. بلکه آنچه مهم است تکذیب عملی دین خداست. که اکثریت مردم به این درد کشنده مبتلا بوده و از قاعده‌ی احباط اعمال نیز خبر ندارند.

وَالَّذِینَ کَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَهِ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ ۚ هَلْ یُجْزَوْنَ إِلَّا مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ [سوره الأعراف: آیه ۱۴۷]

و آنان که آیات (آسمانی) ما و لقاء عالم آخرت را تکذیب کردند اعمالشان (که جز برای دنیا نبود) تباه و باطل شود، آیا جز آنچه می‌کردند کیفر بینند؟

۹. تعمیرگران مساجد و نیکوکارانی که در زمینه‌ی فرمانروایی و فریادرسی خداوند، شرک می‌‌ورزند (فرمان غیر خدا را اطاعت و از آن طلب حاجت می‌نمایند)، اعمالشان به خاطر وجود شرک آگاهانه، مقبول خداوند نخواهد شد. و کارهای نیکویشان، نابود می‌گردد.

مَا کَانَ لِلْمُشْرِکِینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِینَ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ بِالْکُفْرِ ۚ أُولَٰئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِی النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ [سوره التوبه: آیه ۱۷]

مشرکان را نرسد که مساجد خدا را تعمیر کنند در صورتی که بر کفر خود گواهند. اینانند که اعمالشان نابود خواهد شد و در آتش دوزخ جاوید معذّب خواهند بود.

۱۰. زیان‌بارترین اعمال، متعلق به کسانی است که آن را بر دین خدا عرضه ننموده و بر اساس خیالات و عقل خود کارهایشان را به نام عبادت انجام دهند. و در نزد خود چنین بپندارند که بهترین عبادات را انجام داده‌اند. در حالی که عملاً برنامه‌ی خدا و فرمان پیامبر (ﷺ) را جدی نگرفته و آن را شوخی پنداشته‌اند. با توجه به این حالات، نسبت به آیات خداوند و روز جزا کفر ورزیده‌اند. در نتیجه خداوند نیز بر طبق سنت احباط اعمال، با آنها برخورد نموده و اعمالشان را نابود می‌کند.

قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا ⭐️ الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا ⭐️ أولَٰئِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَزْنًا ⭐️ ذلِکَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا کَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آیَاتِی وَرُسُلِی هُزُوًا [سوره الکهف: آیات ۱۰۳ تا ۱۰۶]

بگو که آیا می‌خواهید شما را بر زیانکارترین مردم آگاه سازیم؟ ⭐️ (زیانکارترین مردم) آنها هستند که (عمر و) سعی‌شان در راه دنیای فانی تباه گردید و به خیال باطل می‌پنداشتند که نیکوکاری می‌کنند. ⭐️ همین دنیا طلبانند که به آیات خدای خود کافر شدند و (روز) ملاقات خدا را انکار کردند، لذا اعمالشان همه تباه گشته و روز قیامت آنها را هیچ وزن و ارزشی نخواهیم داد. ⭐️ این است که اینان چون کافر شده و آیات و پیمبران مرا استهزاء کردند به آتش دوزخ کیفر خواهند یافت.

۱۱. فرمان خداوند در مورد تعامل مسلمانان با پیامبر (ﷺ) از حیث گفتگو با ایشان این است که در زمان حیاتش نباید صدای یارانش از صدای ایشان بلندتر باشد. و بعد از حیاتش نیز بایستی در برابر احادیث صحیح ایشان بسیار نرم و با ادب رفتار نمایند. همچنین جانشینان بر حقش نیز در هر زمانی مشمول قاعده‌ی فوق می‌گردند. و باید مسلمانان با آنان به صورت مؤدبانه رفتار نمایند و مطیع فرامین دینی آنها باشند. کسانی که این چنین رفتاری را با پیامبر (ﷺ) و جانشینان راستینش نداشته و بی‌ادبی نمایند،  اعمال صالحشان نابود می‌گردد. با کمال تأسف وجود این حالت، در میان مسلمانان معاصر بسیار رایج است و بسیاری مردم عملاً خود را از پیامبر (ﷺ) داناتر دانسته و از آداب و رسوم و مدهای غلط زمانه به جای فرامین ایشان اطاعت می‌نمایند. در حالی که اهل نماز و… هم هستند. که البته انجام این کار ناروا از اسلام و مسلمانی به دور است.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ [سوره الحجرات: آیه ۲]

ای اهل ایمان، فوق صوت پیغمبر صدا بلند مکنید و بر او فریاد بر مکشید چنانکه با یکدیگر بلند سخن می‌گویید، که اعمال نیکتان (در اثر بی ادبی) محو و باطل شود و شما فهم نکنید.

۱۲. سنت قاطع خداوند این است که هرگاه انسان، بصورا آگاهانه نسبت به ایشان شرک ورزد، یعنی اینکه در زمینه‌ی فرمانروایی و فریادرسی کسی دیگر را با ایشان شریک گرداند و از فرامین غیر خدا در برابر فرامین خداوند، به صورت مداوم پیروی نماید (که همان گناهان مصرانه هستند) و در ایجاد تاثیر اسباب، از غیر خدا طلب یاری نماید (که این حالت، مشخصه‌ی بسیاری از مسلمانان زمان ماست)، اعمال صالحش نابود و از زیانکاران خواهد شد.

قُلْ أَفَغَیْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّی أَعْبُدُ أَیُّهَا الْجَاهِلُونَ ⭐️ ولَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَإِلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ ⭐️ بلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَکُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ [سوره الزمر: آیات ۶۴ تا ۶۶]

(ای رسول به مشرکان) بگو: ای مردم نادان مرا امر می‌کنید که غیر خدا را پرستش کنم؟ ⭐️ (هنوز مشرکان جاهل از تو موحد کامل طمع شرک دارند؟) و حال آنکه به تو و به رسولان پیش از تو چنین وحی شده که اگر به خدا شرک آوری عملت محو و نابود می‌گردد و سخت از زیانکاران خواهی گردید. ⭐️ بلکه تنها خدا را پرستش کن و از شکر گزاران (نعمت الهی) باش.

۱۳. کسانی که بعد از اتمام حجت ،فکراً و عملاً فرامین خداوند را نمی‌پسندند و از آنها کراهت دارند، جزو کافران محسوب خواهند شد. که خداوند، اعمال صالحشان را نابود می‌سازد. بنابراین بایستی تمامی فرامین خداوند را از لحاظ فکری و عملی پذیرفت و هرگز نباید بعضی از آن‌ها را برگزیده و بعضی دیگر را ترک و انکار کنیم. و از فرامین هوا و هوس خود و دیگران پیروی نماییم. زیرا این کار، کفر به آیات خداوند محسوب می‌شود.

وَالَّذِینَ کَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ ⭐️ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ [سوره محمد: آیات ۸ و ۹]

و آنان که کافر شدند نابود و هلاک شوند و خدا اعمالشان را ضایع و باطل سازد. ⭐️ این (هلاک کفار) بدان سبب است که آنها از قرآنی که خدا نازل فرمود کراهت و اعراض داشتند پس خدا اعمالشان را محو و نابود فرمود.

ذَٰلِکَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَکَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ [سوره محمد: آیه ۲۸]

این عذاب بدین سبب است که از پی راهی که موجب خشم خداست رفتند و راه رضا و خشنودی او را خوش نداشتند خدا هم اعمالشان را محو و باطل گردانید.

۱۴. کسانی که بعد از اتمام حجت ، در هنگام سختی‌ها اسلام و مسلمانی را (به خاطر ترس شدید) رها نموده و در هنگام خوشی‌ها حضور یافته و سهم خود را از غنایم در جنگ‌ها می‌طلبند، در واقع مؤمن نبوده و خداوند، اعمالشان را نابود می‌گرداند.

أَشِحَّهً عَلَیْکُمْ ۖ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَیْتَهُمْ یَنْظُرُونَ إِلَیْکَ تَدُورُ أَعْیُنُهُمْ کَالَّذِی یُغْشَىٰ عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ ۖ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوکُمْ بِأَلْسِنَهٍ حِدَادٍ أَشِحَّهً عَلَى الْخَیْرِ ۚ أُولَٰئِکَ لَمْ یُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ ۚ وَکَانَ ذَٰلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرًا [سوره الأحزاب: آیه ۱۹]

آنها (به هر نوع کمک مالی و غیره) بر شما مؤمنان بخل می‌ورزند و هر گاه جنگ و خطری پیش آید آنها را چنان بینی که از شدت ترس با چشمی که از بیم دوران می‌زند به تو نگاه می‌کنند مانند کسی که از سختی مرگ حال بیهوشی به او دست دهد، و باز وقتی که جنگ و خطر بر طرف شد (و فتح و غنیمتی به دست آمد) سخت با زبان تند و گفتار خشن با کمال حرص و بخل شما را بیازارند (و مطالبه غنیمت کنند) اینانای اهل ایمان، خدا را اطاعت کنید و رسول او را اطاعت کنید و اعمال خود را ضایع و باطل نگردانید. هیچ ایمان نیاورده‌اند، خدا هم اعمالشان را (چون همه ریاست) محو و نابود می‌گرداند و این بر خدا آسان است.

۱۵. کسانی که حقانیت دین خدا برای‌شان روشن شده، با این وجود، مانع راه خداوند شده و زندگی عملی خود را برخلاف برنامه‌ی پیامبر تنظیم می‌نمایند، اعمال‌شان (اگر اعمال صالحی داشته باشند) مقبول نشده و نابود می‌گردند.

إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَشَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَىٰ لَنْ یَضُرُّوا اللَّهَ شَیْئًا وَسَیُحْبِطُ أَعْمَالَهُمْ ⭐️ ۞ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَکُمْ [سوره محمد: آیات ۳۲ و ۳۳]

آنان که کافر شدند و راه خدا را (به روی خلق) بستند و با رسول او پس از آنکه راه هدایت بر آنها روشن شد باز مخالفت کردند به خدا ضرری نمی‌رسانند (و زیان مخالفت بر خود آنهاست) و اعمال آنها را خدا البته بی اثر و محو و نابود می‌گرداند. ⭐️ ای اهل ایمان، خدا را اطاعت کنید و رسول او را اطاعت کنید و اعمال خود را ضایع و باطل نگردانید.

بر اساس مستندات قرآنی مذکور، این امر مشخص گردید که نامه‌ی عمل و فیلم زندگانی ما بر اثر تعامل با عواملی ویرانگر (گناهان)، تخریب و در صورت تداوم بر گناهان، نابود می‌گردد. لذا شایسته است به صورت جدی اعمال صالح خویش را از آفات مخرب گناهان مصرانه، محفوظ نماییم. تا از این طریق، سعادت اخروی را کسب نموده و از دچار شدن به جهنم مصون شویم.

محمد حامدی

@mohamadhamedy