ارکان چهارگانه سعادت، هدایت، تقوا، عفاف، غنی

ارکان چهارگانه سعادت، هدایت، تقوا، عفاف، غنی

نویسنده : محمد احمدیان، سقز

?عَنْ عَبْدِ اللَّهِ  ابن مسعود، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ کَانَ یَقُولُ : ” اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْهُدَى وَالتُّقَى، وَالْعَفَافَ وَالْغِنَى “.( مسلم/۲۷۲۱)

از ابن مسعود( رض) روایت است که: پیامبر( ص) می فرمود: خداوندا! از تو هدایت؛ پرهیزکاری؛ عفاف و بی نیازی طلب می کنم.

?نکات قابل تأمل در حدیث:

۱- هدایت بعد از خلق انسان؛ بالاترین نعمت خداوند است؛ زیرا انسان در صورت هدایت فلسفه وجودی خود را در می‌یابد؛ که همان مقام خلافت است.

۲- هدایت بشریت؛ طولانی‌ترین پروژه ی تاریخ است؛ چون از بدوی خلقت ” آدم و حوا” شروع شده و تا قام قیامت ادامه می یابد؛ ومجموع انبیاء(ع ) مآموریت‌شان هدایت انسان در جهت رسالت واقعی انسان ها بوده است.

۳- تقدیم هدایت در دعای” پیامبر”(ص ) بیانگر این است؛ هدایت پایه واساس برای سایر امور “معنوی” می‌باشد. اگر هدایت به معنای دینی تحقق پیدا نکند؛ امور” تقوا، عفاف و غنی ” یا شکل نمی‌گیرد ؛ یا به صورت ناقص و نارس در انسان شکل می گیرد.

۴- اثرات کامل هدایت ” تقواست” که قدرت کنترل درون در مقابل فریب‌های شیطانی است : “إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیْطَانِ تَذَکَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ” اعراف ۲۰۱

در حقیقت، کسانى که [از خدا] پروا دارند، چون وسوسه‌اى از جانب شیطان بدیشان رسد [خدا را] به یاد آورند و بناگاه بینا شوند.

۵- هر گاه هدایت به دنبالش نیروی تقوا در درون حاکم باشد؛ جلوه ی بازدارنده آن ” عفت و پاکدامنی” است؛ که سلامت فرد و جامعه در گرو آن خواهد بود؛ امروزه بی عفتی تهدیدی جدی در مقابل خانوادهاست؛ که آمار بالای طلاق؛ یکی از مصادیق آن می‌باشد.

۶- غنای درون یک بُعد از تربیت است؛ که در شخص هدایت یافته ی متقی؛ چنان بی نیازی در درون ایجاد می کند؛ او را به ” سیری معنوی” می رساند؛ که جز به” حلال” میل نکند؛ که در ادبیات عرفانی بدان ” ورع” گویند؛ و هر گاه ” غنا” تکامل یافت به مرور از امور مباح و حلال فاصله می‌گیرد که عارفان به آن “زهد” گویند.

۷- کانون” غنا” نفس آدمی است؛ که از طریق هدایت و تقوا بدان نایل آید؛ چنانچه رسول( ص) فرموده است:
“لَیسَ الْغِنی عَنْ کثْرَهِ الْعَرَضِ و لکنَّ الْغِنی غِنی النَّفس”

۸- پس نام نهادن امور چهار گانه‌ی” هدایت، تقوا، عفت و غنا” به ارکان سعادت؛ نامگذاری بجاست؛ که ریشه در هدایت دینی صحیح دارد؛ اگر در شخصیت درونی ما چنین اموری تحقق نیافته است؛ ابتدا باید در هدایت خویش تجدید نظر کنیم.

پس می توان گفت:
?هدایت؛ چراغ روشنی بخش درون است.
?تقوا ؛پاسبان درون بوده .
?عفت؛ سلامت فرد و خانواده تضمین بخش است.
?غنا ؛ عزت درون و بیرون را ارتقا می‌بخشد.

✍ محمد احمدیان، سقز
جمعه/۱۲ دیماه۹۹

? @eslahe

https://t.me/eslahe/10514