مناجات نوروزی ، اندیشه ای قرآنی در نو شدن سال
مناجات نوروزی ، اندیشه ای قرآنی در نو شدن سال
نویسنده: محمد احمدیان
۱- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست ؛ که هستی را از نیستی بوجود آوردی:
یَا رَبِّ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا یَنْبَغِی لِجَلَالِ وَجْهِکَ وَعَظِیمِ سُلْطَانِکَ
“فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَىٰ فِی کُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَٰلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ” / فصلت ۱۲
|پس آنها را در دو روز [یا دوره] هفت آسمان کرد و در هر آسمانى کار [مربوط به] آن را وحى کرد، و آسمان نزدیک‌تر را به چراغ‌ها آذین کردیم و حفاظت [نمودیم]. این تدبیر آن نیرومند داناست
در این مورد بخوانید: نوروز چیست؟ چگونه به استقبال سال نو برویم ؟
۲- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات بی نظیرتوست؛ که زمین را از منظومه ی شمسی جهت زندگی انسان ؛جدا نمودی:
” قُلْ أَئِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذِی خَلَقَ الْأَرْضَ فِی یَوْمَیْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَٰلِکَ رَبُّ الْعَالَمِینَ” فصلت ۹
بگو: آیا شما واقعا به آن کسى که زمین را در دو روز آفرید، کافر مى‌شوید و براى او همتایانى قرار مى‌دهید؟ او پروردگار جهانیان است.
۳- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که هرآنچه نیاززندگی است؛ در زمین آفریدی:
” وَجَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَکَ فِیهَا وَقَدَّرَ فِیهَا أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَهِ أَیَّامٍ سَوَاءً لِّلسَّائِلِینَ” فصلت ۱۰
|و در زمین کوه‌هاى ریشه‌دارى بر روى آن قرار داد و در آن خیر و برکت نهاد و رزق و روزى آن را در چهار روز درست به اندازه‌ى نیاز تقاضا کنندگان تقدیر نمود
۴- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که در راستای زندگی در زمین؛ جهان هستی را برایمان رام نمودی:
“أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَهً وَبَاطِنَهً وَمِنَ النَّاسِ مَن یُجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا کِتَابٍ مُّنِیرٍ” لقمان ۲۰
|آیا ندیدید که خدا آنچه را که در آسمان‌ها و در زمین است مسخّر شما ساخته، و نعمت‌هاى آشکار و پنهان خود را بر شما کامل کرده است؟ [باز] برخى از مردم، بدون هیچ دانش و هدایت و کتاب روشنگرى در باره‌ى خدا مجادله مى‌کنند.
۵- پروردگارا ! هر چه ستایش و ثنااست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که دریا ها را جهت رفاه و بهره مندی انسان؛ رام نمودی:
” وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَهً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ” نحل ۱۴
|و اوست آن که دریا را مسخّر [شما] ساخت تا از آن گوشت تازه بخورید و از آن زیورى استخراج کنید که آن را مى‌پوشید، و کشتى‌ها را در دریا شکافنده‌ى آب مى‌بینى، و براى این است که از کرم خدا روزى بطلبید و به این امید که شکرگزار باشید.
۶- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات توانای توست؛ که زمین را جهت رفاه انسان؛ به سفره ی رنگین تبدیل نمودی:
” وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ” ذاریات ۴۸
|و زمین را گستردیم و نیکو گسترندگانى هستیم.
۷ – پروردگارا ! هر چه ستایش و حمد است، شایسته ی ذات یگانه ی توست؛ که زمین را با آب باران سیراب می کنی:
” وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَسْکَنَّاهُ فِی الْأَرْضِ وَإِنَّا عَلَىٰ ذَهَابٍ بِهِ لَقَادِرُونَ” / المومنون ۱۸
|و از آسمان به اندازه، آب نازل کردیم، و آن را در زمین جاى دادیم و ما مسلما براى از بین بردن آن قادریم.
۸- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمد است، لایق ذات یگانه ی توست؛ روزی لازم برای زندگی انسان ها وجانوران در زمین ایجاد نمودی:
سوره عبس
*فَأَنبَتْنَا فِیهَا حَبًّا*
*وَعِنَبًا وَقَضْبًا*
*وَزَیْتُونًا وَنَخْلًا*
*وَحَدَائِقَ غُلْبًا*
*وَفَاکِهَهً وَأَبًّا*
*مَّتَاعًا لَّکُمْ وَلِأَنْعَامِکُمْ*
۲۷) و دانه در آن رویاندیم ،
۲۸) و درخت انگور و سبزى ،
۲۹) و درخت زیتون و درخت خرما ،
۳۰) و باغ هایى انبوه از درختان بزرگ ،
۳۱) و میوه و چراگاه .
۳۲) همه خوراکى ها را رویاندیم تا شما و دام هایتان را بهره مند سازیم .
۹- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمد است، شایسته ی ذات یگانه ی توست؛ بعد از مهیا نمودن زمین؛ انسان را از نیستی به وجود آوردی:
“وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ” الحجر ۲۶
|همانا انسان را از گلى خشکیده، از لجن مانده‌ى بدبوى آفریدیم.
” وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَهٍ مِّن طِینٍ” / المومنون ۱۲
|و همانا انسان را از عصاره‌اى از گل آفریدیم.
۱۰- پروردگارا ! هر چه ستایش و ثناست، شایسته ی ذات بی نظیر توست؛ که انسان را بر سایر مخلوقات برتری دادی؛ و جهت رسیدن به کمال ؛ اسباب معرفت را به او عنایت کردی:
“وَاللَّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَیْئًا وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَهَ لَعَلَّکُمْ” تَشْکُرُونَ” / نحل ۷۸
|و خداوند شما را از شکم مادرانتان بیرون آورد در حالى که چیزى نمى‌دانستید، و براى شما گوش و دیدگان و دل‌ها قرار داد تا شکر گزارید.
۱۱- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمد است، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که پیامبران را جهت هدایت انسان ها مبعوث نمودی:
” وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّهٍ رَّسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَهُ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الْمُکَذِّبِینَ” / نحل ۳۶
|و ما در هر امتى رسولى برانگیختیم که [بگوید]: خدا را بپرستید و از طغیانگر دورى کنید. پس برخى از آنان را خدا هدایت کرد و برخى نیز سزاوار گمراهى گشتند پس در زمین بگردید و ببینید عاقبت تکذیب کنندگان چگونه بوده است.
۱۲- پروردگارا ! هر چه ثنا و ستایش است، شایسته ذات یکتای توست؛ که جهت هدایت انسان ها ؛برنامه ی هدایت نازل کردی:
” لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ” / الحدید۲۵
به راستى [ما] پیامبران خود را با دلایل آشکار فرستادیم و با آنها کتاب و میزان [حق و باطل] نازل نمودیم تا مردم به عدل و انصاف برخیزند،
۱۳- پروردگارا ! هر چه ستایش و ثناست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که انسان را گل سر سبد هستی قرار دادی؛ و ما را باتاج خلافت؛ کرامت بخشیدی:
” وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَهِ إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً قَالُوا أَتَجْعَلُ فِیهَا مَن یُفْسِدُ فِیهَا وَیَسْفِکُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ وَنُقَدِّسُ لَکَ قَالَ إِنِّی أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ / بقره ۳۰
و آن گاه که پروردگارت به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینى خواهم گماشت. گفتند: آیا در آن مخلوقى قرار مى‌دهى که تباهى کند و خون‌ها بریزد، حال آن که ما تو را به پاکى مى‌ستاییم و تقدیست مى‌کنیم؟ گفت: من آن مى‌دانم که شما نمى‌دانید.
۱۴- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که کلید آبادانی زمین را در دست انسان ها نهادی:
وَإِلَى ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُمْ مِنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَکُمْ فِیهَا / هود ۶۱
|و به سوى [قوم] ثمود، برادرشان صالح را [فرستادیم]. گفت: اى قوم من! خدا را بپرستید که براى شما هیچ معبودى جز او نیست. اوست که شما را از زمین پدید آورد و شما را به عمران آن وا داشت. پس از او آمرزش بخواهید، آن‌گاه به درگاه او توبه کنید که پروردگار من [
۱۵- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که خورشید وماه را بر مدار تأثیر گذاری نهادی؛ تا بر مقام خلافت ما زمینیان اثر مفید داشته باشند:
” لَا الشَّمْسُ یَنبَغِی لَهَا أَن تُدْرِکَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَکُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ” / یس ۴۰
نه خورشید را سزد که به ماه رسد، و نه شب پیش گیرنده بر روز است، و هر کدام در مدارى شناورند.
۱۶- پروردگارا ! ستایش و ثنا، شایسته ی ذات یگانه ی توست؛ که شب و روز را به دنبال هم روان نمودی؛ تا انسان ها بهره ی لازم را دریافت کنند:
“-وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَهً لِّمَنْ أَرَادَ أَن یَذَّکَّرَ أَوْ أَرَادَ شُکُورًا” / فرقان ۶۲
و اوست که شب و روز را از پى هم قرار داد، براى هر کس که بخواهد پند گیرد یا سپاسگزار باشد.
۱۷- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که شب را مایه آرامش؛ و روز را بستر تلاش و کوشش قرار دادی:
” وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا” / فرقان ۴۷
|و اوست کسى که شب را براى شما پوشش و خواب را استراحت و روز را [زمان] برخاستن [براى کسب و کار] قرار داد.
۱۸- پروردگارا ! ستایش و حمد، شایسته ی ذات یگانه ی توست؛ که با گردش زمین؛ فصل ها و سال را برای انسان تدارک دیدی:
” وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِکَ دَحَاهَا” / نازعات ۳۰
|و پس از آن زمین را بگسترد.
۱۹- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات بی همتای توست؛ که روز؛ هفته؛ ماه ؛ فصل ها و سال ایجاد نمود؛ تا زندگی بر مدار تغییر برای انسان ها متنوع وجذاب باشد:
” هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِینَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَٰلِکَ إِلَّا بِالْحَقِّ یُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ” / یونس ۵
اوست کسى که خورشید را درخشان و ماه را تابان کرد و براى آن منزل‌هایى تقدیر نمود تا عدد سال‌ها و حساب [کارها] را بدانید. خدا اینها را جز به درستى نیافریده است. او آیات خود را براى قومى که مى‌دانند شرح مى‌دهد.
۲۰- پروردگارا ! هر چه ستایش و حمداست، شایسته ذات یگانه ی توست؛ که در چرخه ی هستی؛ سال دیگر بر عمر ما افزودی:
” وَجَعَلْنَا اللَّیْلَ وَالنَّهَارَ آیَتَیْنِ فَمَحَوْنَا آیَهَ اللَّیْلِ وَجَعَلْنَا آیَهَ النَّهَارِ مُبْصِرَهً لِّتَبْتَغُوا فَضْلًا مِّن رَّبِّکُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِینَ وَالْحِسَابَ وَکُلَّ شَیْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِیلًا” / اسرا ۱۲
|و شب و روز را دو نشانه قرار دادیم، پس نشانه شب را محو [و تیره] کردیم و نشانه روز را ظاهر و روشن قرار دادیم تا از پروردگارتان روزى بطلبید و شمار سال‌ها و حساب [اوقات] را بدانید، و هر چیزى را به طور کامل توضیح دادیم.
بار الهی ! در سال جدید :
به عمر ما برکت؛
بیماران ما را شفای عاجل و سلامتی؛
پیران ما را صحت و عافیت؛
جوانان ما را صلاحیت و عفت؛
گناهکاران ما را عفو و مغفرت ؛
فرزندان ما را هدایت؛
دلهای ما را نورانی؛
نفس های ما را کرامت؛
عقل های ما را درایت؛
اندیشه های ما را سلامت؛
فقرای ما را قناعت ؛
ثروتمندان ما را عطوفت و دوری از خست؛
عنایت فرما یا رب العالمین؛
آمین
محمد احمدیان
نوروز – ۱۴۰۰ سقز
