سه اسطوره­ ی استقامت، سعید نورسی، شیخ احمد یاسین، محمد مهدی عاکف

سه اسطوره­ ی استقامت، سعید نورسی، شیخ احمد یاسین، محمد مهدی عاکف

نویسنده: عبدالخالق احسان

در درازنای تاریخ پر افتخار خویش به شخصیت­های اسطوره­ای و ابرمردانی بر می­خوریم که دینداری و ایمان خویش را مدیون آنان می­دانیم و اگر آنان وقت و راحتی و جان خویش را قربانی نمی­کردند و هر ازگاهی به تجدید و احیای دین نمی­پرداختند، آموزه­های دینی به اثر غفلت و سهل­انگاری مسلمانان و توطئه و نیرنگ و ستمگری دشمنان اسلام، به باد فراموشی سپرده می­شد.

دشمنان اسلام و یاران شیطان همیشه برای نابودی اسلام برنامه­ریزی کرده و اما مجددان مسلمان با تلاش­های خستگی ناپذیر و قربانی وقت و مال و جان خویش در مقابل آنان ایستادگی نموده و روح تازه­ ای به پیکر امت دمیده و دوباره مسلمانان را به اسلام بازگردانیده و سرزمین­های اسلامی را از تهاجم نظامی و فرهنگی رهانیدند.

درین نوشتار مختصر می­خواهم به سه شخصیت از آزادمردان معاصر اشاره کنم، بدیع الزمان سعید نورسی، شیخ احمد یاسین و محمد مهدی عاکف؛ وجه مشابهت اینان را درین یافتم که در سن پیری و در حالت شدت مریضی در مقابل دشمن ایستادگی نموده و دشمنان اسلام و دژخیمان وحشی به کهنسانی و مریضی و ناتوانی جسمی شان رحم نکرده و به شکنجه و تهدید و تبعید و ترور شان دست یازیدند.

بدیع الزمان سعید نورسی، دعوتگر مسلمان کرد و پرچم­دار مبارزه با سکولاریزم:

سعید نورسی در سال ۱۸۷۶م در دامنه کوه­های پوشیده از برف و سر به فلک کشیده کردستان ترکیه در روستای نورس، و در یک خانواده متدین و پرهیزگار چشم به جهان گشود. سعید درس­های متداول علوم شرعی را آموخته و به درجه­ی استادی رسید و علوم طبیعی را نیز به مطالعه و تحقیق فراگرفت.

سعید نورسی در جنگ جهانی اول در مقابل روس­ها قرار گرفته و فداکارانه مبارزه نموده و اما به علت کمبود امکانات نظامی و مجاهدان، درین نبرد به شکست مواجه شده و اسیر گردید و اما بعد از مدتی آزاد شده و از طریق آلمان به ترکیه برگشت. و بعد از سقوط خلافت عثمانی در اوایل با مبارزان علیه استعمار همکاری نموده و اما بعد از این که متوجه شد، خود آنان به اسلام ملتزم نیستند و حتی برخی از آنان نماز نمی­خوانند،‌ از همکاری با آنان دست کشیده و از این­گونه سیاست دوری جسته و به الله متعال پناه برده و به عبادت و تفکر و نوشتن و تدریس پرداخت و اما بعد ازین که حکومت مصطفی کمال اتاترک به قدرت رسید و نظام سکولاری را انتخاب کرد، و آموزه­های اسلامی را تغییر داد،‌ سعید نورسی به تبیین اسلام و نشر آموزه­های قرآنی پرداخت.

حکومت سکولار ترکیه این آزادی سعید نورسی را نتوانستند تحمل کنند و به اتهامات واهی سال های سال او را تبعید و زندانی نموده و تلاش کرد که مانع رسیدن پیام او برای مردم شود و اما بدیع الزمان در حالت تبعید و دوری از شاگردان و دوستان به پختگی فکری رسیده و رساله­های نور را نوشت و چون فعالیت­های او ممنوع بوده و از هم­صحبتی با او باز می­داشتند، شاگردانش رساله ها را به صورت مخفیانه از او گرفته و دست نوشت نموده و بین مردم نشر می­کردند.

این فعالیت­های نورسی به ثمر نشسته و جوانان زیادی ملتزم به اسلام شده و حتی زمانی که در زندان بود، زندانیان زیادی که به جرم­های سنگینی زندان شده بودند،‌ از سعید نورسی متأثر شده و توبه نموده و از یاران و شاگردان او به شمار می رفتند.

سعید نورسی حدود چهل سال را در تبعید و زندان سپری کرده و هر بار که محاکمه می­شد، تبرئه می ­گردید و به عوض زندان، تبعیدش می­کردند تا روشنایی رساله­های نور او را خاموش نمایند؛ اما بر عکس رساله­های نور بیشتر نشر و پخش می­شد.

سعید نورسی در هیچ حالتی از تلاش و مبارزه دست نکشید و زندان را مدرسه­ی یوسفی نامیده بود و اما دشمنان او و یاران شیطان هیچ وقت او را آرام نمی­گذاشتند و حتی آخرین بار که او را به میز محاکمه می­کشاندند،‌ هشتاد و پنج سال سن داشت و مأموران حکومتی با بی رحمی­ کامل او را به نزد قاضی می­بردند و اما همیشه با دلایل قاطع و معقول از خود و رساله­های نور و شاگردانش دفاع می­نمود و برائت حاصل می­کرد.

بالآخره بعد از عمری مبارزه و فداکاری و تحمل رنج و سختی و دوری و غربت و آوارگی، در سال ۱۹۶۰م به عمر هشتاد و پنج سالگی دارفانی را وداع گفت.

شیخ احمد یاسین، مؤسس حرکت مقاومت اسلامی فلسطین ( حماس):

شیخ احمد یاسین در سال ۱۹۳۶م، در روستای الجوره فلسطین چشم به جهان گشود، سه ساله بود که پدرش وفات کرد، و ابتداء آموزش را در قریه آغاز کرده و بعد خانواده­ی شان بیجا شده و به غزه آمدند و پس از اندکی انقطاع، بار دیگر درس را به مدرسه امام شافعی آغاز نمود.

در دوره­ی جوانی به فعالیت­های اخوانی در غزه شرکت نموده و به فعالیت­های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مشغول گردیده و در سال ۱۹۵۵م به اسره تربیتی تنظیم شد. و بعد از اخذ مدرک دیپلم به شغل معلمی مشغول شد و به خاطر ضرورت امرار معاش نتوانست به دانشگاه راه یابد.

شیخ به اثر یک نوع ورزش سنگین و اشتباه معیوب شده بود و حرکاتش متعادل نبود و موقع قدم زدن، پاهایش را به زمین می­کشید و از حرکت لنگان لنگان او خاک به هوا بلند می­شد و افراد جاهل و بی شخصیت او را مورد تمسخر قرار می­دادند؛ اما شیخ هیچ احساس کمبودی نکرده و به تلاش زیاد به شغل معلمی ادامه داده و ازین فرصت استفاده نمود و به تبلیغ دین و آموزش نماز برای شاگردان پرداخت و همراه شاگردان به ادای نماز در مسجد می­رفت و شاگردان او روزهای دوشنبه و پنجشنبه را روزه می­گرفتند، و با این کار محور توجه شاگردان قرار گرفته و به ترسیخ ایمان در قلوب شان می­پرداخت.

اما از وقتی که جماعت اخوان المسلمین در مصر توسط جمال ناصر منحل شده و رهبران اخوان روانه زندان شدند، فعالیت جنبش اسلامی در غزه نیز مورد بی­مهری و تجاوز قرار گرفته و فعالیت آن ممنوع گردید، و شیخ احمد یاسین از آن پس به فعالیت عام دعوتی پرداخته و کار دعوتی را بیشتر در مساجد به پیش می­برد و جوانان زیادی به اطراف او جمع شده و به پیام­های دعوتی و توصیه­های او با جان و دل گوش می­سپردند و خانه­اش مثل کندوی زنبورعسل بود که مردم در رفت و آمد بودند، و یکی از وسایل تبلیغ دین، فعالیت ورزشی بود و ازین فرصت­ها به خوبی بهره می­گرفت. درین مدت به اتهام اقدام به سرنگونی حکومت مصر، زندانی شده و بعد از مدتی آزاد گردید.

شیخ احمد یاسین، به منظور رشد علم، به تأسیس کتابخانه ا­ی اقدام نموده و به همکاری مردم به خرید کتاب پرداخت هم چنان مؤسسات و انجمن­هایی را تأسیس نموده و بعد از بازنشستگی، برای نشر دعوت فرصت بیشتری یافت و به تمام قریه­ها و شهرک­ها می­رفت و پیام دین را می­رسانید.

شیخ مانند هر مسلمانی این را خوب می­دانست که ایمان به خدا از فهم و عمل و حرکت در راه او و به معنای دقیق­تر جهاد در راهش جدا نیست. جهاد از نظر شیخ احمد روح امت اسلامی است و اگر جهاد عملا به صحنه فعالیت مسلمانان وارد نشود، امت زنده و پویا نخواهد بود و اگر این امت از جهاد دست بکشد، روح خود را از دست می­دهد. و اگر جهاد از صحنه فعالیت امت اسلامی خارج شود، این امت به لقمه­ای تبدیل می­شود که بلعیدن آن برای دشمنانش آسان خواهد بود. به همین سبب اشتیاق شیخ احمد یاسین برای جهاد، طبیعی تلقی می­شود، به باور او، امت اسلامی از ملل دیگر عقب مانده اند. دین مبین اسلام هیچ­گاه عقب ماندگی را نمی­پذیرد، مقدسات مسلمانان در زیر سیطره غیر مسلمانان قرار گرفته است.

شیخ در میدان جهاد به دو مسئله روبرو بود: ۱- آغاز عملیات جهادی  ۲- فراهم آوردن زمینه­های ایمانی لازم برای آن. لذا شیخ به فکر تمرینات و آمادگی­های نظام شده و یکبار به علت کم­تجربگی و اشتباهات برخی افراد، فعالیت­های نظامی افشا شده و شیخ نیز برای مدتی روانه زندان شده و در تبادله اسیران آزاد گردید. و بار دیگر به فعالیت­های نظامی به گونه دقیق­تر پرداخته و تمام هماهنگی و اسامی رمزی بود که دشمن نتواند برای نابودی شان اقدامی نماید، و در پهلوی آن به فعالیت­های میدانی پرداخته و تظاهراتی را سازماندهی می­نمود.

و در نتیجه تلاش­های شیخ و همراهانش، انتفاضه مردمی در دسامبر سال ۱۹۸۷م به وقوع پیوست، و در حقیقت انتفاضه از ثمرات فکری شیخ احمد یاسین بود و ایشان از تصمیم گیرندگان و حامیان اصلی این حرکت بود و هم­زمان به آغاز انتفاضه، حرکت مقاومت اسلامی نیز تشکیل گردیده و اعلان موجودیت نمود، و انتفاضه فلسطین بیشتر از توقع توجیه کننده­های آن گسترش یافته و ادامه پیدا کرد، و رعب و وحشتی را به قلب­های اسرائیلیان ایجاد نمود.

صهیونیزم اشغالگر و متجاوز برای جلوگیری از رشد بیشتر انتفاضه به گرفتاری رهبران حرکت مقاومت اسلامی فلسطین « حماس »، اقدام نمود، و در ۱۸/۵/۱۹۸۹م با جمعی از رهبران حرکت مقاوت اسلامی گرفتار شده و به اتهامات واهی متهم گردیده و بارها محاکمه گردید و مدتی زندانی گردید.

در مورد حالت وخیم شیخ یاسین در زندان و محاکمه­های دیوانه­وار چنین می­توان گفت: با وجود معلولیت جسمی و بی حسی در همه بدن، جز عقل و چشمان و اندکی قوت انگشتان که امکان استفاده از قلم را به او می داد، تنگی نفس و ناراحتی­های ریوی و گوش و درد سینه و حساسیت­های رو به افزایش در سر و صورت و بیشتر اعضای بدن که باعث سوء هاضمه و بی اشتهایی و بواسیر شده بود، و علی رغم همه این­ها حکومت اسرائیل و همه مسئولانش از آن با خبر بودند و باز هم از اذیت و شکنجه و زندانی نمودند او دریغ ننمودند.

شیخ احمد یاسین بعد از مدتی زندانی، آزاد شده و به پیشبرد امور دعوتی و جهادی خویش پرداخت و مریضی و ضعیفی مانع او نمی­شد، و اما بالآخره دشمن مکار و خونخوار در روز دوشنبه بیست و دوم مارچ ۲۰۰۴م بعد از ادای نماز صبح به هنگام ترک مسجد، توسط بالگرد آپاچی ارتش او را مورد حمله قرار داده و به شهادت رسانید، درین حمله نه تن دیگر از جمله یکی از فرزندان و دو تن از محافظان شیخ نیز شهید شدند.

محمد مهدی عاکف،‌ مرشد هفتم جماعت اخوان المسملین:

محمد مهدی عثمان عاکف درسال تولد اخوان المسلمین(۱۹۲۸م) متولد شد و در ۱۲سالگی با اخوان آشنا شد و از همان طفولیت از مریدان البنا بوده و تحت نظر رهبران اخوان تربیت یافت.

مرشد عام پیشین جماعت اخوان المسلمین استاد سید محمد مهدی عاکف یکی از شخصیت­هایی است که همه­ی زندگی اش مملو از درس­ها است. وی در سال ۱۹۵۴ میلادی محکوم به اعدام شد که این فیصله بعداً به بیست سال قید تخفیف یافت و  بیست سال را در زندان گذراند که در همه­ی زندگی اش بیست و چهار سال عمرش را در زندان حاکمان مستبد مصری گذرانده است، ایشان از نسل اول اخوان المسلمین اند که یکی از نزدیکان شخص امام حسن البنا بوده، بعد از اینکه پسر استاد حسن الهضیبی، مآمون الهضیبی در جنوری سال ۲۰۰۴ میلادی درگذشت، استاد مهدی عاکف به حیث هفتمین مرشد عام جماعت اخوان المسلمین انتخاب شد و تا سال ۲۰۰۹ میلادی در این سمت مصروف خدمت بود که در سال ۲۰۰۶ میلادی دومین شخصیت مؤثر جهان اسلام بوده و در سال ۲۰۰۹ میلادی یکی از ۵۰۰ شخصیتهای مؤثر در جهان اسلام بود. در اوائل سال ۲۰۱۰ میلادی از رهبری جماعت اخوان المسلمین استعفا داده و متباقی عمر خویش را به حیث یکی از اعضای جماعت اخوان سپری نمود .

استاد مهدی عاکف داعی مجاهد و سیاستمدار دانشمند است که همواره دارای مواقف واضح و قاطع میباشد. در سال ۱۹۵۱ میلادی در جهاد کانال سویس قومندان یکی از گروهای جهادی بود و از ابتدا در جماعت اخوان المسلمین به وظایف مهم و سرنوشت ساز موظف شده است.

استاد عاکف اولین رهبر جماعت اخوان المسلمین بود که به قید حیات از رهبری جماعت استعفا داده و برای جماعت اخوان المسلمین و همه جماعت­های اسلامی که مدعی خدمت به اسلام اند درس قابل قدری ارائه کرد. زیرا رهایی سمت رهبری حزب مخصوصاً در کشورهای اسلامی دارای چندان پیشینۀ نیست. استاد مهدی عاکف نه تنها درین مورد درسی به جهانیان داده، و بلکه همه زندگی او برای یک داعی راستین درسی است که دنبال کردن اش او را بسوی پیروزی و کامگاری راهنمایی خواهد کرد.

در یکی از روزها استاد عاکف هنگام گشایش مرکز عمومی جماعت اخوان باری دیگر به پیروانش درسی بر جا گذاشت.

با آغاز محفل، در صف اول همه بزرگان نشسته بودند، استاد مهدی عاکف در پهلوی مرشد فعلی استاد محمد بدیع که حالا در پشت میله­های زندان به شکنجه و تعذیب به سر می­برد، و نزدیک احمد سیف الاسلام فرزند حسن البنا نشسته بود، وقتی که عمرو موسی امین عام جامعه کشور های عربی و دیگر مهمانان آمدند جایی برای نشستن آنها در صف اول نبود، استاد عاکف از جایش برخاسته و در صفوف اخیر نشست تا جایی برای مهمانان اخوان المسلمین در صف اول مانده باشد.

یکی دیگر از مهمترین درس­های زندگی استاد عاکف، استقامت در آخرین لحظات زندگی شان می باشد، بعد از کودتا ستمگرانه سیسی و سقوط حکومت شهید محمد مرسی، رهبران اخوان همانند سال­های قبل، روانه زندان­های مخوف و ترسناک شدند؛ از جمله محمد مهدی عاکف در سن ( ۹۰ ) سالگی نیز از جمله زندانیان و محکومان به شمار می رفت.

استاد عاکف را در حالی به میز محاکمه می­کشاندند که به تنهایی توان راه رفتن نداشت و بلکه دو پولیس قوی باید شانه های استاد را گرفته و به نزد قاضی حاضر می­نمودند، استاد درین حالت که از پیری ناتوان شده و مریضی او را زمین­گیر کرده بود و حکومت ستمگر در تداوی او سهل­انگاری می نمود، با ایمان و استقامت و قوی و نیرومند دیده می­شود و این سختی­های زندان و شکنجه­های بی امان، به روحیه نیرومند استاد هیچ تأثیر نگذاشت.

در آخرین لحظات عمر گرانمایه­اش و با شدت گرفتن مریضی، عبدالفتاح سیسی می­خواهد به بهانه مریضی و از سر دلسوزی و ریختن اشک تمساح، استاد عاکف را آزاد نماید؛ اما استاد از چنین آزادی ابا می ورزد و بالآخره در شفاخانه نظامی، جان به جان آفرین تسلیم می نماید.

از بررسی مختصر این سه ابرمرد میدان فعالیت اسلامی در می­یابیم که یگانه نیرویی که این شخصیت­های فرزانه را قوت می­بخشید و توانستند با شدت مریضی و ناتوانی جسمی با قوت تمام در مقابل ستمگران و دژخیمان وحشی آدم نما، مبارزه و مقاومت نمایند، نیروی ایمان و باور راستین بود، و نیز می­دانیم که دشمنان اسلام و دوستان شیطان برای نابودی اسلام و مسلمانان از هیچ نوع تلاش دریغ نورزیده به انسان مریض و پیر و ناتوان نیز رحم نمی­کنند. الله متعال این سه اسطوره­ی استقامت را پاداش خیر عنایت فرموده و همراه صالحان و شهیدان و پیامبران علیه السلام حشر گردند.

منابع:

• گوشه ای از زندگانی و خاطرات بدیع الزمان سعید نورسی، مؤلف: حبیب محمد سعید.
• شیخ احمد یاسیـن، زندگی… و مبارزه، مؤلف: دکتر عاطف عدوان
• رهبران اخوان المسلمین
• سایت انترنتی اخوان ویکیپیدیا