تعالیم اخلاقی حیات بخش قرآن

نوشته: حوا امل

 حقانیت دین اسلام این دین، کامل و شامل واضح است آنچه این نکته را به اثبات میرساند تعالیم گرانبها و غایه و هدف بس ارزشمند آن میباشد که بیان میکند این دین الهی است و ساخته دست بشر نیست .

غایه و هدف نهایی این دین نیل به سعادت دو جهانی انسان است؛ که برای رساندن انسان به آن، راه های رسیدن آنرا خود بیان فرموده؛  اسلام در بخش های مختلف زندگی بشر قواعدی را وضع نموده که تماما مطابق مصالح جوامع بشری بوده از جمله قواعد و تعالیم ارزشمندش تعالیم اخلاقی آن است که قرآن آنرا به زبان شیرین و شیوه بس والا خیلی مؤکد بیان فرموده.

بیشک که زندگی این جهانی از نظر اسلام زندگی است چند روزه و زود گذر، زندگی که متاع وتمتعش ناپایدار، و بار و بهره اش اندک است؛ اما نباید به آن چنین گمان کرد که بیهوده و بی ارزش است چنانچه خداوند میفرماید: (وما خلقنا السموات والارض و ما بینهما لاعبین .انبیا ۱۶)زیرا همین زندگی ناپایدار را هدفیست بس بزرگ و زندگی این جهانی تمهیدی است برای زندگی آنجهانی و ابدی، اعمال نیکی که درین دنیا انجام میشوند بسان چراغ های فرا راه  انسان در زندگی اخروی میگردد. یعنی این زندگی بسان محل کشت و آنجا بسان محل درو است.

(وما هذه الحیاه الدنیا الا لهو ولعب و إن الدار الاخره لهی الحیوان لو کانو یعلمون. س. العنکبوت . ۶۴)

دستور های اخلاقی قرآن حیات بخش است آرمان قرآن این است که نظام حیاتی بشر نظام استوار بر پایه اعتدال و استقامت باشد یعنی بر انسانها است تا از مواهب این جهانی ونعمات الهی برخوردار شوند و از لذات دنیوی بچشند و حصه ونصیب خود را ازین دنیا فراموش نکنند ولی نباید از هدف خلقت خود غافل شوند و غرق,زرق وبرق این زندگی شوند بلکه راه اعتدال است نه افراط را میپذیرد و نه تفریط،‌ (وابتغ فیما آتاک الله الدار الأخره ولا تنس نصیبک من الدنیا…القصص. ۷۷) قرآن بشر را به اعتدال  و انصاف در داوری در برابر همنوعان میخواند حتی اگر به ضرر خود شخص برسد که با این عدل دیگر اثر از کینه و تجاوز باقی نمی ماند.

(اعدلو هو اقرب لتقوا…مائده ۸)

قرآن بشر را به وحدت فرامیخواند به اعتقاد به وحدت خداوند؛ به وحدت میان فعل و قول به وحدت میان آنچه در قلب دارند و آنچه بزبان میرانند؛ به وحدت و اتحاد میان هم ، قرآن همه انسانها را زاده یک پدر و مادر خوانده هیچ وجه متمایز بجز تقوا (ان اکرمکم عندالله اتقاکم… الحجرات.۱۳) میان آنها نگذاشته و حتی آنها را به وحدت هدف که ابتغا وجه الله است میخواند . این قاعده ی وحدت و اتحاد است که درصورت پیاده کردن آن دیگر دامنه نفاق، پراگندگی و بدبختی از جامعه ی بشریت چیده میشود.

قرآن بشر را به رأفت و مرحمت میخواند تا در قدم اول انسان خداوند و رسولش را که اولی تر از همه اند دوست بدارد و بعد دامنه ی این محبت به قدری وسیع میشود که شامل همه میشود خویشان ویتیمان و نیازمندان و….و با این محبت و رأفت دیگر جای برای نفرت وبدبینی باقی نمیماند. چنانچه در قرآن ذکر شده:(وااخذنا میثاق بنی اسرائیل لاتعبدون الاالله وبا الوالدین احساناوذی القربی و الیتمی والمساکین وقولو للناس حسنا…البقره ۸۳)

قرآن بشر را به سوی خیر و نیکی فرامیخواند تا با دیگران احسان کند چنانکه خداوند برآنها احسان نموده ( واحسن کما احسن الله الیک ولاتبغ فساد فی الارض ان الله لا یحب المفسدین . القصص. ۷۷) و انسانها را به پیشی گرفتن در بدست آوردن خیرات تشجیع میکند حتی قرآن به خیر و نیکی در بدل بدی توصیه میکند تا جوامع انسانی را دیگر از رذایل و زشتی شستشو دهد.

درکل میتوان گفت قرآن بشر را به تشکیل جامعه ی فرامیخواند که درآن همه عدل، اتحاد، احسان، کمال انسانیت است و اثری نباشد از زشتی ها و رذایل اخلاقی جامعه ی که همه بر پایه نیکی استوار است جامعه ربانی و رستگار…

By: حوا امل