جهژنى قوربان
جهژنى
قوربان
ماموستا
حه سه ن پینجوینی
برایان
سڵاوى خواتان لێ بێ
قوربان!
قوربانهن جهژنهن شادییهن دهست له ملانهن رۆى ئازادییهن
ئهمرٿۆ
جهژنى قوربانه, ئهو رۆژهیه که باوکى پێغهممهران علیهم السلام ئیبراهیمى خهلیل
ویستى جگهر گۆشهکهى خۆى بکاته قوربانى له پێناو رهزامهندى خوادا, بهڵام
خوا نهیهێشت و بهرانێکى بۆنارد تا لهجیاتى ئهو بیکاته قوربانى.
بهڵێ,
ئیبراهیمێ کهخواى له خۆى و ماڵ و منداڵ و باوک و دایک و کهس وکارى خۆشتر دهوێ
ئامادهیه کورٿى تاقانهى سهردهمى پیریهتى خۆى بکاته قوربانى له پێناوى
خوادا, کاتێ باوک و خزمهکانى روو له خوا ناکهن و واز له بت پهرستى نایهنن ئهم
روویان لێ وهردهگێرٿێ و وازیان لێ دێنێ و بهجێیان دێڵێ.
ئێمهى
موسڵمان مادام شوێنکهوتهى پێغهممهرى خواین- صلى الله علیه وسلم- و ئهویش
دینهکهى دینى ئیبراهیمى خهلیله دهبا له ربوبییهتدا تهنیا ئهو به خالیقى
ئهم بوونهوهره بزانین, ئهم ههموو یاسا رێکو پێکانه, ئهم ههموو نهزم و تهرتیبانه
لهگیانداران و تهواوى بوونهوهردا بآخالیقێکى عهزیم و بوزورگهوار بهدى نایهت.
دهبا له ئولوهییهت و یهکتاپهرستیدا شوێنى بکهوین و له عیبادهتهکانماندا
خوا بهتهنیا بزانین له نوێژ و بهخشین و قوربانیماندا, با له نزاو پارٿانهوهماندا
تهنیا داوا لهو بکهین چونکه ئهو لهههموو کهس دهوڵمهندتر و ئاگادارتره و
لهههموو کهس لێمانهوه نزیکتر و لهههموو کهس بهرهحم تر و سهخى تره.
موسوڵمانینه!
لهم باسىحهزرهتى ئیبراهیمهدا- علیه السلام- دهمهوێ ههندێ شتتان لهبارهى
تهوحیدهوه یاد بێنمهوه, کاتآ پبَغهممهرى خوا-علیهالسلام- له مهککهدا خهڵکى
بۆ ئیسلام بانگ دهکرد جهختى لهسهر یهکتا پهرستى و باوهرٿ به غهیبیات و
رۆژى قیامهت دهکرد, مهسهلهى خوا بهیهکناسین له دینى ئێمهدا بایهخێکى
زۆرى پێدراوه, قورئان کاتێ کاٿرهکانى مهککه به موشریک ناو دهبات وهنهبێ ئهوان
باوهرٿیان ههر بهخوا نهبووبێ, نه.. نه, بهڵکو لهبهر ئهوه بهکاٿر ناوى
بردوون چونکه پهرستنیان بهتهنیا بۆخوا نهبووه, قورئان لهبارهیانهوه دهٿهرموێ:
” وَلَئٿنْ سَأَلْتَهٿمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتٿ وَالأَرْضَ؟ لَیَقٿولٿنَّ
اللَّهٿ. قٿلْ: أَٿَرَأَیْتٿمْ مَا تَدْعٿونَ مٿنْ دٿونٿ اللَّهٿ إٿنْ أَرَادَنٿی
اللَّهٿ بٿضٿرّٿ هَلْ هٿنَّ کَاشٿٿَاتٿ ضٿرّٿهٿ, أَوْ أَرَادَنٿی بٿرَحْمَهٿ هَلْ
هٿنَّ مٿمْسٿکَاتٿ رَحْمَتٿهٿ؟ قٿلْ: حَسْبٿی اللَّهٿ, عَلَیْهٿ یَتَوَکَّلٿ
الْمٿتَوَکّٿلٿونَ ” (۱) واته: ئهگهر پرسیارت لێکردن: کێ ئاسمانان و زهوى
دروستکردووه؟ دهڵێن: ئهڵلا,- یا موحهممهد- پێیان بڵێ: ئهوانهى ئێوه جگه
لهخوا دهیانپهرستن ئهگهر خوا به لاَیهکم بهسهرا بدات و زیانێکم پێبگهیهنێ
دهتوانن ئهو بهڵایهم له سهر لابهرن؟ نه، ئهى ئهگهر خوا رهحمهتێکم لهگه
ڵا بکات ئایا دهتوانن نهیهڵن ئهو رهحمهتهم پێبگات؟ نه .. بڵێ: تهنیا
خوام بۆ پشتیوانى بهسه, و خاوهن تهوهککولهکانیش ههر پشت بهو دهبهستن.
ئیتر بۆ غهیرى خوا ده پهرستن و هاواریان لێدهکهن؟
دهبینن
ئهوانه نزاو داوایان له غهیرى خوا بووه بۆیه خوا به موشریک ناویان دهبات,
دهنا دانیان بهوهدا ناوه کهخوا خالیق و بهدیهێنهرى ئاسمانان و زهوییه.
”
وَلَئٿنْ سَأَلْتَهٿمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتٿ وَالأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ
وَالْقَمَرَ؟ لَیَقٿولٿنَّ: اللَّهٿ. ٿَأَنَّا یٿؤْٿَکٿونَ؟ ” (۲) ”
وَلَئٿنْ سَأَلْتَهٿمْ مَنْ نَزَّلَ مٿنْ السَّمَاءٿ مَاءً ٿَأَحْیَا بٿهٿ
الأَرْضَ مٿنْ بَعْدٿ مَوْتٿهَا؟ لَیَقٿولٿنَّ: اللَّهٿ. قٿلْ: الْحَمْدٿ لٿلَّهٿ،
بَلْ أَکْثَرٿهٿمْ لا یَعْقٿلٿونَ ” (۳) “وَلَئٿنْ سَأَلْتَهٿمْ مَنْ
خَلَقَ السَّمَاوَاتٿ وَالأَرْضَ؟ لَیَقٿولٿنَّ: اللَّهٿ. قٿلْ: الْحَمْدٿ
لٿلَّهٿ، بَلْ أَکْثَرٿهٿمْ لا یَعْلَمٿونَ ” (۴). ” وَلَئٿنْ
سَأَلْتَهٿمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتٿ وَالأَرْضَ لَیَقٿولٿنَّ: خَلَقَهٿنَّ
الْعَزٿیزٿ الْعَلٿیمٿ ” (۵). ” وَلَئٿنْ سَأَلْتَهٿمْ مَنْ خَلَقَهٿمْ؟
لَیَقٿولٿنَّ: اللَّهٿ. ٿَأَنَّى یٿؤْٿَکٿونَ؟َ ” (۶).
موسوڵمانان!
ئهمرٿۆ جهژنى قوربانه خواى تهعالا ٿهرمان به پێغهممهر- صلى الله علیه
وسلم- دهکات و دهٿهرموێ: ” إٿنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ, ٿَصَلّٿ
لٿرَبّٿکَ وَانْحَرْ,إٿنَّ شَانٿئَکَ هٿوَ الأَبْتَرٿ ” (۷) واته: بێگومان
ئێمه کهوسهرمان پێ بهخشیویت, تویش نوێژ بۆ خواى خۆت بکه و قوربانى بکه,
بێگومان ناحهزانت دوابرٿاو ترن.
پێغهممهر-
صلى الله علیه وسلم- دهٿهرموێ: لهرۆژى جهژنى قوربانا ئینسان ههرکارێکى خێر
بکات بهقهد ئهوه لاى خوا خۆشهویست نییه که حهیوانێکى تیا سهر ببرٿێ و
بیکاته قوربانى و له پێناوى خوادا بیبهخشێتهوه: ” عَنْ مٿخْنَٿٿ بْنٿ
سٿلَیْمٿ قَالَ: کٿنَّا وَقٿوٿًا عٿنْدَ النَّبٿیّٿ صَلَّى اللَّهٿ عَلَیْهٿ
وَسَلَّمَ بٿعَرَٿَهَ, ٿَقَالَ: یَا أَیّٿهَا النَّاسٿ! إٿنَّ عَلَى کٿلّٿ أَهْلٿ
بَیْتٿ ٿٿی کٿلّٿ عَامٿ أٿضْحٿیَّهً وَعَتٿیرَهً, أَتَدْرٿونَ مَا الْعَتٿیرَهٿ؟
هٿیَ الَّتٿی یٿسَمّٿیهَا النَّاسٿ الرَّجَبٿیَّه ” (۸). واته: لهههموو
ساڵێکدا و لهسهرههموو ماڵێک قوربانى وعهتیره واجبه (۹). ئایادهزانن عهتیره
چییه؟ ئهوهیه کهخهڵکى پێى دهڵێن: رهجهبییه (رهجهبییه: کاورٿێکهو لهمانگى
رهجهبا سهربرٿاوه). جا ئێوهش چیتان توانى قسوور مهکهن و به پێى تواناتان
قوربانى بکهن و گۆشتهکهى بهسهر ههژار و نهداردا ببهخشنهوه, چونکه له
دواى نوێژى جهژنهوه کات و بوارى قوربانییه تا ئێوارهى سآرۆژهى دواى جهژنى
قوربان.
موسوڵمانان!
ئهمرٿۆ رۆژى پتهوکردن و قایمکردنى سیلهى رهحمه, پێغهممهرى خوا- صلى الله
علیه وسلم- دهٿهرموێ: رهحم لهناوى رهحمانهوه هاتووه و یهکێکه له ریشهکانى
ناوى رهحمان, خواى تهعالا روو به رهحم دهٿهرموێ: ئایا رازى نابى ئهوهى پهیوهندى
لهگهڵ تۆدا کرد منیش پهیوهندى له تهکا بکهم, و ئهوهى پهیوهندى له گهڵ
تۆدا برٿى منیش پهیوهندى لهتهکا ببرٿم؟ ئهویش گوتى: یارهببى رازیم, ٿهرمووى:
بائهوه ماٿی تۆبێ..” عَنْ أَبٿی هٿرَیْرَهَ عَنٿ النَّبٿیّٿ صَلَّى اللَّهٿ
عَلَیْهٿ وَسَلَّمَ قَالَ: إٿنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْخَلْقَ حَتَّى إٿذَا ٿَرَغَ
مٿنْ خَلْقٿهٿ, قَالَتٿ الرَّحٿمٿ: هَذَا مَقَامٿ الْعَائٿذٿ بٿکَ مٿنَ
الْقَطٿیعَهٿ, قَالَ: نَعَمْ, أَمَا تَرْضَیْنَ أَنْ أَصٿلَ مَنْ وَصَلَکٿ
وَأَقْطَعَ مَنْ قَطَعَکٿ؟ قَالَتْ:بَلَى, یَا رَبّٿ! قَالَ: ٿَهٿوَ لَکٿ.”
(۱۰).
دهستى
من و دامێنتان خۆتان له کینه و کینه تۆزى بپارێزن، چونکه ئیمانى ئینسان لاواز
دهکات, پێغهممهر- صلى الله علیه وسلم- دهٿهرموێ: چون تێغ مووى سهرو ریش دهتاشێ
ئاوههایش بوغزو کینه ئیمانى ئینسان دهتاشێ: ” عَنْ أَبٿی هٿرَیْرَهَ أَنَّ
النَّبٿیَّ صَلَّى اللَّهٿ عَلَیْهٿ وَسَلَّمَ قَالَ: إٿیَّاکٿمْ وَسٿوءَ ذَاتٿ
الْبَیْنٿ ٿَإٿنَّهَا الْحَالٿقَهٿ, قَالَ أَبٿو عٿیسَى هَذَا حَدٿیثٌ صَحٿیحٌ
غَرٿیبٌ مٿنْ هَذَا الْوَجْهٿ. وَمَعْنَى قَوْلٿهٿ: وَسٿوءَ ذَاتٿ الْبَیْنٿ
إٿنَّمَا یَعْنٿی الْعَدَاوَهَ وَالْبَغْضَاءَ, وَقَوْلٿهٿ: الْحَالٿقَهٿ یَقٿولٿ
إٿنَّهَا تَحْلٿقٿ الدّٿینَ. ” (۱۱).
پێغهممهر
صلى الله علیه وسلم ههرٿهشهى گهورهى لهوانه کردووه که زیاتر له سێ رۆژ
قسه لهگهڵ یهکتر ناکهن و روولهیهکتر وهردهگێرٿن:” عَنْ أَنَسٿ
رَضٿیَ اللَّهٿ عَنْهٿ أَنَّ رَسٿولَ اللَّهٿ صَلَّى اللَّهٿ عَلَیْهٿ وَسَلَّمَ
قَالَ: لا تَبَاغَضٿوا وَلا تَحَاسَدٿوا وَلا تَدَابَرٿوا، وَکٿونٿوا عٿبَادَ
اللَّهٿ إٿخْوَانًا، وَلا یَحٿلّٿ لٿمٿسْلٿمٿ أَنْ یَهْجٿرَ أَخَاهٿ ٿَوْقَ
ثَلاثَهٿ أَیَّامٿ. “(۱۲). واته: بوغزو کینهتان لهیهکتر نهبێ, حهسوودى
به یهکتر مهبهن, پشت مهکهنه یهکتر و قسه لهیهکتر دامهبرٿن, ببنه عهبدى
خواو براى یهکتر,-ئهوه بزانن که- بۆ هیچ موسڵمانێک حهڵاڵ نییه له سێ رۆژ
زیاتر قسه لهبراکهى دا ببرٿێ و سڵاوى لێ نهکات.
چاکتریشیان
ئهوهیه که له سڵاوکردنا دهست پێشخهرى دهکات” عَنْ أَبٿی أَیّٿوبَ
الأَنْصَارٿیّٿ أَنَّ رَسٿولَ اللَّهٿ صَلَّى اللَّهٿ عَلَیْهٿ وَسَلَّمَ قَالَ:
لا یَحٿلّٿ لٿرَجٿلٿ أَنْ یَهْجٿرَ أَخَاهٿ ٿَوْقَ ثَلاثٿ لَیَال,ٿ یَلْتَقٿیَانٿ
ٿَیٿعْرٿضٿ هَذَا وَیٿعْرٿضٿ هَذَا, وَخَیْرٿهٿمَا الَّذٿی یَبْدَأٿ بٿالسَّلامٿ.
“(۱۳). ئهوهى وهڵامى نهدایهوه تاوانى ههردووى دهکهوێته ئهستۆ. [
عَنْ عٿرْوَهَ عَنْ عَائٿشَهَ رَضٿیَ اللَّهٿ عَنْهَا أَنَّ رَسٿولَ اللَّهٿ
صَلَّى اللَّهٿ عَلَیْهٿ وَسَلَّمَ قَالَ: لا یَکٿونٿ لٿمٿسْلٿمٿ أَنْ یَهْجٿرَ
مٿسْلٿمًا ٿَوْقَ ثَلاثَهٿ، ٿَإٿذَا لَقٿیَهٿ سَلَّمَ عَلَیْهٿ ثَلاثَ مٿرَارٿ,
کٿلّٿ ذَلٿکَ لا یَرٿدّٿ عَلَیْهٿ ٿَقَدْ بَاءَ بٿإٿثْمٿهٿ.” (۱۴).
هیواتان
بهرهحمى خوا زۆربێ, له رهحمى خوا مهئیووس مهبن, له جهژنى پێشوودا باسى دهرووى
خواییمان کرد باسى بولگارو موسڵمانانى ئهوێمان کرد, وا خهریکه له ئاسۆوه دهرووى
رهحمى خوایى دهردهکهوێ, ئهوهته ئهو ئهلجهزایرهى بۆ رزگار بوون لهدهست
ٿهرهنسهى کاٿر یهک ملیۆن شههیدى دا, پاش رزگاربوون له ٿهرهنسه سهربهخۆییان
بههۆى دهستنیاکانیانهوه لێ زهوتکرا, شهریعهتى خوا پشتگوآ خرا, یاساو
قانوونیان ههر ههمان یاساى کاٿران بوو, رژێمێکیان بهدیهێنا جیاوازییهکى زۆرى
لهگهڵ ٿهرهنسییهکانا نهبوو, دواى سیى سال ههوڵى موسلمانان, لهم دواییهشدا
مانگرتن و خۆ پیشاندانیان بووه هۆى گۆرٿان له سیاسهتى دهوڵهتدا, ئهوهته خهڵکى
تا ئهندازهیهک ئازادکران لهههڵبژاردنى نوێنهرانى خۆیاندا لهسهدا شهست و
پێنجى رهئىدهرهکان رایان بۆ ئیسلام داوه, وه دانیشتوانى پایتهخت سهد له سهد
نوێنهرى ئیسلامییان ههڵبژارد.
برایان!
ئهمهش پیشاندهرى ئهوهیه که ئهگهر زاڵمان و ملهورٿان بارى زوڵمیان لهسهرشانى
میللهت لابهرن خهڵکى تهنیا ئیسلامیان دهوآ. لێتان یهقین بێ و بهتهواوى
دڵنیا بن کهئیسلام دهبێته دینى خهڵکى دنیا, ئهگهر وهک دینیش وهرى نهگرن
دهبێته یاساو دهستوورى تهواوى خهڵکى دنیا, بهڵام خوا ئهوانه خهجاڵهت بکا
کهبه کردهوهى ناشیرینىخۆیان ئیسلام له پێشچاو خهڵکیدا ناشیرین دهکهن..
برایان
با بۆلاى خوا بگهرٿێینهوه, بائهم رۆژه موبارهکه بهههل بزانین و له گوناههکانمان
پهشیمان ببینهوه, و داواى لێخۆشبوون لهخوا بکهین, نهوهک لهناکاودا مردن یهخهمان
بگرێ و ٿریاى تهوبه نهکهوین, کێ به تهما بوو لهماوهى سێ دهقیقهدا پهنجا
ههزارکهس بهو بوومهلهرزهیه تیا بچێت و بکوژرێ؟ کێ چاوهرٿوانى دهکرد لهو
ماوه کهمهدا نزیکهى سهد ملیار دۆلار زیان لهو خهڵکه بکهوێ؟
با
بهدڵێکى ساٿهوه روبکهینه خوا، و لێى بپارٿێینهوه: خوایه له گوناهى ئێمهو
باوک و دایکمان خۆش ببه, خوایه! رهحم به ئێمه و مردووه کانمان بکه, خوایه!
دهستى زاڵمان بێهێز بکه, خوایه! کاربهدهستان بۆکارى چاکه موهٿٿهق بکه,
خوایه! لهشیرکى گهوره و بچووک بمانپارێزه, خوایه! مناڵهکانمان ساڵح بکه,
خوایه! شیٿاى نهخۆشهکانمان بده, بهندییهکانمان بهرهڵابکه, خوایه! له
ریا و ریبا بمانپارێزه, هیدایهتى سهرگهردان و سهر لێشێواوهکان بده.
ئامین
له۱۰-۱۲-۱۴۱۰ه
لهمزگهوتى (خلیل الله) ى خیابانى حهسهناواى شارى سنه خوێنرایهوه .
له
2 – ۳ -۲۰۰۱ له خانووى ۲۹ شهقامى بوَرن, گهرٿهکى مۆرلى , شارى پێرس- ئوسترالیا
پاکنووس کرا.
۲۹-Bourne ST,MORLEY-6062 WA.
پهراوێزهکان:
۱-
سوره الزمر/۳۸.
۲-
سوره العنکبوت/۶۱.
۳-
سوره العنکبوت/۶۳.
۴-
سوره لقمان/۲۵.
۵-
سوره الزخرٿ/۹.
۶-
سوره الزخرٿ/۸۷.
۷-
سوره الکوثر/۱-۳.
۸-
أخرجه ابن ماجه ٿی سننه کتاب الأضاحی /باب الأضاحی واجبه, برقم:۳۱۱۶-۳۱۱۸.
۹-
قوربانى لهمهزهبى ئێمهى شاٿیعیدا واجب نییه, بهڵکو تهنیا سوننهته.
۱۰-
أخرجه البخاری ٿی صحیحه کتاب الأدب/ باب من وصل وصله الله ,برقم: ۵۵۲۸.
۱۱-
أخرجه الترمذی ٿی صحیحه کتاب صٿه القیامه/ (باب ماجاء ٿی صٿه الحوض) باب منه,
برقم: ۲۴۳۲.
۱۲-
أخرجه البخاری ٿی صحیحه کتاب الأدب/ باب ماینهى عن التحاسد,برقم ۵۶۰۵.
۱۳-
أخرجه البخاری ٿی صحیحه کتاب الادب / باب الهجره برقم: ۵۶۱۳.
۱۴-
أخرجه أبوداود ٿی سننه کتاب/ باب ٿیمن یهجر أخاه برقم: ۴۲۶۷.
سه
رچاوه : پیگه ی ماموستا حسن پینجوینی
از عرش صدای ربنا می آید ، آوای خوش خدا خدا می آید ، فریاد که درهای بهشت باز کنید ، مهمان خدا سوی خدا می آید .
عید سعید قربان تجلی :
پاکی ، انسانیت ، کمال ، عشق ، توحید و اوج معرفت بشری و در یک کلام – آینهی سیقل یافتهی مکتب قرآن مبارکباد .
خاک عرفات را آب زمزم را کوه حرارا جرأت ابراهیم را طاقت اسماعیل را وصال معشوق راصاحب کعبه نصیبت گرداند . عید قربان برشما مبارکباد
مدرسه علوم دینی صلاح الدین ایوبی ارومیه
http://www.m-salah.coo.ir