تحقیقی درباره دو واژه قرآنی «طیب» و «طهر»

تحقیقی درباره دو واژه قرآنی «طیب» و «طهر»

نویسنده: محمّد عزیز فتحی

تحقیقی درباره دو واژه قرآنی «طیب» و «طهر» که هر دو به معنای پاکی است، و رابطه آن با زندگی مومنانه و مسلمانه با توجه به آیات قرآن و سنت؛

✅  واژه «طیب»  در قرآن مجید؛

واژه «طیب» در قرآن مجید، ۵۰ بار در ۴۶ آیه و ۲۳ سوره تکرار شده است

✅  واژه «طهر»  در قرآن مجید؛

واژه «طهر» در قرآن مجید، ۳۱ بار در ۲۶ آیه و ۱۸ سوره تکرار شده است.

✅  واژه «طیب»  در قرآن مجید؛

۱-  تمام چیزهای پاک را حلال و تمام چیزهای خبیث و ناپاک  را حرام  می‌نماید.

▪️  یحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّباتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ؛ ▪️ الأعراف : ۱۵۷؛ المائده : ۴؛ المائده : ۵ ؛ المائده : ۸۷ ؛ الأعراف : ۳۲

…

۲-   به شما رزق پاک می‌دهد.?

▪️   و رَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ ؛▪️  الأنفال : ۲۶ ؛ یونس : ۹۳ ؛ الإسراء : ۷۰ ؛ غافر : ۶۴ ؛ الجاثیه : ۱۶؛ النحل : ۷۲

…

۳-   از رزق‌های پاک بخورید.؛ ?

▪️   کلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ ؛▪️  البقره : ۵۷ ؛ البقره : ۱۶۸؛  البقره : ۱۷۲؛ المائده : ۸۸ ؛ الأعراف : ۱۶۰؛ طه : ۸۱ ؛ الأنفال : ۶۹؛ سبأ : ۱۵ ؛  المؤمنون : ۵۱؛ النحل : ۱۱۴

…

۴- توفیق ازدواج با همسران پاک را نصیب‌تان می‌نماید؛ ?

▪️ النور : ۲۶   وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبینَ وَ الطَّیِّبُونَ لِلطَّیِّباتِ

…

۵-  قطعاً پاک و ناپاک یکسان نیستند؛ پس آنها را با هم قاطی نکنید؛ الله متعال پاک و ناپاک را از هم جدا خواهد نمود?

▪️ المائده : ۱۰۰   قُلْ لا یَسْتَوِی الْخَبیثُ وَ الطَّیِّبُ

▪️ النساء : ۲        وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبیثَ بِالطَّیِّبِ

▪️ الأنفال : ۳۷   لِیَمیزَ اللَّهُ الْخَبیثَ مِنَ الطَّیِّبِ ؛ ▪️ آل‌‏عمران : ۱۷۹

…

۶-  الله متعال خواهان مسکن‌ها و منازل پاک است؛ ?

▪️ التوبه : ۷۲   وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ … مَساکِنَ طَیِّبَهً فی‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ ؛▪️ الصف : ۱۲

…

۷-  الله متعال خواهان سخن پاک و طیب است؛ ?

▪️ إبراهیم : ۲۴  کَلِمَهً طَیِّبَهً کَشَجَرَهٍ طَیِّبَهٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ؛ ▪️ فاطر : ۱۰

…

۸-  الله متعال خواهان شهر و سرزمین پاک است؛ ?

▪️ الأعراف : ۵۸   وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ

…

۹-  الله متعال خواهان زندگی پاک است؛ ?

▪️ النحل : ۹۷   مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاهً طَیِّبَهً

…

۱۰-   دستور الله متعال به مومنان این است که از چیزهای پاک انفاق کنید؛ ?

▪️ البقره : ۲۶۷    أَنْفِقُوا مِنْ طَیِّباتِ

…

۱۱- یکی از مواهب الله متعال به پاکان؛ فرزندان پاک است؛ ?

▪️ آل‌‏عمران : ۳۸   هَبْ لی‏ مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً

…

و ده‌ها مورد دیگر …

 

✅  واژه «طهر»  در قرآن مجید؛

۱- الله متعال پاک است و پاکی و پاکان را دوست دارد؛

▪️ البقره : ۲۲۲    إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ

…

۲- زندگی با همسران پاک، یک از برکات دینداری در دنیا و آخرت است.

▪️ البقره : ۲۵   وَ لَهُمْ فیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَهٌ؛ ▪️ آل‏‌عمران : ۱۵؛ النساء : ۵۷

…

۳- دستور اکید الله متعال برای پاکی مساجد و خاصتاً مسجد الحرام برای برپایی نماز و حج و …؛

▪️ البقره : ۱۲۵  وَ عَهِدْنا إِلى‏ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطَّائِفینَ وَ الْعاکِفینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ ؛  ▪️ التوبه : ۱۰۸؛ الحج : ۲۶

…

۴ –  مریم علیه السلام، پاک‌ترین زن عالم، و اسوه حسنه پاکان؛  نمونه یک مادر پاک?

▪️ آل‏عمران : ۴۲   وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَهُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمینَ

…

۵-  عیسی علیه السلام، برگزیده پاک و زاده مادری پاک؛  نمونه یک فرزند پاک مانند یحیی علیه السلام?

▪️ آل‌‏عمران : ۵۵   إِذْ قالَ اللَّهُ یا عیسى‏ إِنِّی مُتَوَفِّیکَ وَ رافِعُکَ إِلَیَّ وَ مُطَهِّرُکَ مِنَ الَّذینَ کَفَرُوا

…

۶- وضو و غسل و تیمم با آب و خاک پاک، یکی از بزرگترین نشانه‌های پاک و بهداشت و نظافت در اسلام؛ ?

▪️ المائده : ۶   یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاهِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَیْنِ وَ إِنْ کُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَ إِنْ کُنْتُمْ مَرْضى‏ أَوْ عَلى‏ سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْکُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا صَعیداً طَیِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَ أَیْدیکُمْ مِنْهُ ما یُریدُ اللَّهُ لِیَجْعَلَ عَلَیْکُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لکِنْ یُریدُ لِیُطَهِّرَکُمْ وَ لِیُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ؛

…

۷- آب مظهر پاکی و طهارت و دور کنند شیاطین ناپاک و پلید؛?

▪️ الأنفال : ۱۱   إِذْ یُغَشِّیکُمُ النُّعاسَ أَمَنَهً مِنْهُ وَ یُنَزِّلُ عَلَیْکُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِیُطَهِّرَکُمْ بِهِ وَ یُذْهِبَ عَنْکُمْ رِجْزَ الشَّیْطانِ وَ لِیَرْبِطَ عَلى‏ قُلُوبِکُمْ وَ یُثَبِّتَ بِهِ الْأَقْدامَ ؛ ▪️ الفرقان : ۴۸

…

۸- زکات و صدقات، پاکی مال و جان و فکر و قلب و روح؛?

▪️ التوبه : ۱۰۳   خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ

…

۹-  همسران بزرگوار پیامبر صلی الله و علیه و سلم (مادران مومنان) و فرزندان ایشان نمونه پاکی برای امت؛ ?

▪️ الأحزاب : ۳۳  اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً؛

…

۱۰-  قرآن مجید پاک و بلند مرتبه است و فقط پاکان می‌توانند به آن نزدیک شوند و از مفاهیم و معانی و برکاتش بهره ببرند؛ ?

عبس : ۱۴   مَرْفُوعَهٍ مُطَهَّرَهٍ

البینه : ۲   رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ یَتْلُوا صُحُفاً مُطَهَّرَهً

الواقعه : ۷۹   لا یَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ

…

۱۱- مومنین و مومنات؛ خواهان پاکی هستند در ظاهر و باطن؛  به صورت فطری؛ ?

▪️ الأعراف : ۸۲    إِنَّهُمْ أُناسٌ یَتَطَهَّرُونَ؛ ▪️ النمل : ۵۶

…

۱۲- لباس مومنان و مومنین؛ بایستی پاک و بدور از هر ناپاکی و نجاست باشد؛ ?

المدثر : ۴   وَ ثِیابَکَ فَطَهِّرْ

و ده‌ها مورد دیگر  …

نتیجه؛

۱: مسلمان بدنش پاک و طیب است ( بخاطر غسل و طهارت  و وضوی همیشگی)؛ واجب

۲: مسلمان لباسش پاک و تمیز است؛ واجب

۳: مسلمان مکانی نماز و خواب و خانه‌ش پاک و طیب است؛ واجب

۴: مسلمان خوراکش پاک و طیب است؛ واجب

۵: مسلمان فکرش پاک و تمیز و طیب است؛ واجب

۶: مسلمان اعمالش پاک و تمیز و طیب است؛واجب

۷: مسلمان مالش پاک و طیب است؛واجب

۸: مسلمان همسرش پاک و طیب است؛واجب

۹: مسلمان شهر و سرزمینش پاک و طیب است؛واجب

۱۰: مسلمان کلام و سخنش پاک و طیب است؛ واجب

۱۱: مسلمان نیت و خواستگاهش پاک و طیب است.

۱۲: مسلمان قلب و روحش پاک و طیب است؛واجب

۱۳: مسلمان از مال و جان پاک خود می‌بخشد؛واجب

۱۴: مسلمان فرزندانش پاک و طیب هستند؛ لطف و رحمت الله متعال،

۱۵: مساجد مسلمانان؛ پاکترین جاهای جهان هستند؛ واجب

۱۶: اسوه‌های حسنه مسلمانان چه زن و چه مرد، پاکترین‌های جهان هستند، در ظاهر و باطن؛ حقیقت

۱۷: زکات و تقوا و صدق و صلح و… آثار طیب و طاهر بودن مسلمانان هستند؛ حقیقت

۱۸: مادران مسلمانان و مومنان، اسوه حسنه پاکی و طیب و طاهر بودن هستند؛ حقیقت

۱۹: پدران مسلمانان و مومنان، اسوه حسنه پاکی و طیب و طاهر بودن هستند؛ حقیقت

۲۰:  قرآن مجید، سرچشمه و اساس نامه پاکی برای مسلمانان و مومنان است، و در نهایت پاکی و صدق و کمال است؛ حقیقت

و در نهایت همه آنها؛

الله متعال پاک است و پاکی و پاکان را دوست دارد؛ اظهر من الشمس

و…

یکی از بزرگترین دلایل اسلام  من؛ پاکی این دین پاک است، دینی که جسم و لباس و مکان و زبان و چشم و گوش و روح و قلب و فکر و… من را پاک می‌نماید و تمام دستورات پاکی را به ایمان و عمل صالح گره زده است و آن را واجب گردانیده است.

✅ اسلام مروج پاکی ظاهر و باطن است.

❌ الحاد مروج پلیدی و رجس و نجاست خباثت ظاهر و باطن است.

شاهد ما قرآن است؛

وَ تَمَّتْ کَلِمَهُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمیعُ الْعَلیمُ (۱۱۵)  الانعام

و کلام پروردگار تو در راستى و عدالت به حد کمال است. هیچ کس نیست که یاراى دگرگون‏کردن سخن او را داشته باشد و اوست شنوا و دانا.

چند حدیث از اسوه پاکی دنیای اسلام؛

▪️ پیامبر صلی الله علیه و سلم فرمودند: ” السواک مطهره للفم مرضاه للرب” (روایت بخاری)،

▫️ یعنی: “مسواک زدن دهان را پاک میکند و پروردگار را خشنود میکند”.

…

▪️ رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: “عشر من الفطره : قص الشارب وإعفاء اللحیه والسواک واستنشاق الماء وقص الأظفار وغسل البراجم ونتف الإبط وحلق العانه وانتقاص الماء و المضمضه ” (روایت مسلم ۲۶۱)،

▫️ یعنی: “ده چیز از فطرت هستند: کوتاه کردن سبیل و بلند کردن ریش و مسواک زدن و آب به بینی کردن و آنرا شستن (هنگام وضوء) و چیدن ناخنها و شستن پشت انگشتها و کندن موهای زیر بغل و تراشیدن موهای شرمگاه و استنجاء (پاک کردن خود از نجاست پس از قضای حاجت) و مضمضه کردن (شستن دهان هنگام وضوء)”.

….

▪️ رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند:  فمن جاء إلى الجمعه فلیغتسل ، وإن کان طیب فلیمس منه ، وعلیکم بالسواک. (رواه ابن ماجه)

▫️کسی که برای جمعه می آید خود را بشوید و اگر بوی خوش داشت خود را خوشبو نماید. ملازم سواک باشید.

▪️  انس می فرماید:  :”ما شممت مسکه ولا عنبره أطیب من رائحه رسول الله صلى الله علیه وسلم”.  (رواه مسلم)

▫️ هیچ مسک و عنبری  خوش بوتر از بوی رسول الله.ص. بو نکردم.

…

منبع: کانال محمّد عزیز فتحی؛  @MazizF