چگونگی استفاده صحیح از تشویق در تربیت فرزندان

چگونگی استفاده صحیح از تشویق در تربیت فرزندان

نویسنده : دکتر میشل بربا/ مترجم: فرناز فرود

یکی از قدیمی ترین راهکارهای والدین برای تشویق کودکان به رفتار خوب،تحسین است.جون گروسک روان شناس،در پژوهشی که به کمک دستیارانش انجام داد، متوجه شد کودکانی که اغلب برای بخشندگی‌شان مورد تحسین مادرانشان قرار می‌گرفتند،به نسبت کودکان دیگر بخشندگی کمتری داشتند. پژوهشگران می‌گویند، علت آن است که کودکان خود به این ویژگی مورد تحسین مادر-در این مورد بخشندگی- متعهد نبودند و بدون ستایش مادر واقعاً دلیلی نداشتند که به رفتار سخاوتمندانه‌شان ادامه دهند.

این بدان معنا نیست که باید دست از تشویق کودکانمان برداریم،بلکه به این معناست که باید به چگونگی تشویقمان و حرفهایی که می زنیم آگاه‌تر باشیم.لازم است دقت کنیم که هدف تحسین ما تقویت اتکا به نفس کودکانمان باشد نه اتکای آنها به ما “الفی کهن”نویسنده تنبیه با تشویق می‌نویسد( پیش از هر اظهارنظر و به خصوص هر تشویقی از سوی ما لازم است از خود بپرسیم آیا برای این به آن فرد کمک می‌کنیم تا احساس کند در زندگی صاحب اختیار است یا نه؟)با رعایت چهار نکته می توانیم تعریف و تشویقمان را در تقویت رفتارهای اخلاقی مؤثرتر کنیم و از خطر وابسته کردن کودکانمان به تأیید ما نجات یابیم. خوشبختانه شما می توانید این نکات را بی درنگ به کار ببرید.

۱-از رفتار تعریف کنید، نه کودک. هدف واقعی تحسین مؤثر این است که به کودک کمک کنید تا درست را از اشتباه تشخیص دهد و کشف کند که چگونه رفتارش را بهبود ببخشد.بنابراین منطقی است که تحسینمان را بر رفتار کودک متمرکز کنیم و نه خود کودک توجه کنید که عبارت{تو بچه‌ی خیلی خوبی هستی} در واقع کودک را مورد خطاب قرار می‌دهد و اظهار نظری کلی درباره اوست. ستایش مؤثرتر این خواهد بودچه رفتارمهربانی با ماریتا داشتی. تو اسباب بازیهایت را با او تقسیم کردی.}

۲-تا می‌توانید علت تحسین را مشخص کنید. هنگامی که می‌خواهید رفتاری را تشویق کنید،کلماتتان را به گونه‌ای بیان کنید که کودک به طور دقیق بداند چه کاری را خوب انجام داده است. برای نمونه، اگر فرزندتان خویشتن‌داری نشان داده است،بگویید:( تو کیم را هل ندادی. از حرف زدن استفاده کردی. این خویشتن داری خوبی است. “یا”آفرین! می‌دانم که این همه معطل شدن در صف کار سختی است، اما تو خویشتن‌داری خیلی خوبی نشان دادی.)

۳-تحسین باید بجا باشد. کودکان می‌دانند چه هنگام سزاوار تحسین هستند،پس دقت کنید:(تو با حوصله تکلیف شبت را آنجام دادی و عجله نکردی. خیلی تمیزتر شده است.)

۴-تحسین باید صادقانه باشد. بهترین تشویق آن است که صادقانه باشد و کودک را متوجه سازد که به طور دقیق چه کار درستی انجام داده است:{آفرین! حفظ خویشتن‌داری در این شرایط کار سختی بود. اما تو موفق شدی!}

به فرزندتان یاد بدهید امیالش را کنترل و پیش از عمل فکر کند

این روزها بزرگ کردن فرزندان کار ساده‌ای نیست. در حرفه‌ام به عنوان مشاور مدارس، یکی از رایج ترین گرایش‌هایی که در بین کودکان می‌بینم، رفتارهای خارج از کنترلی همچون اقدامهای آنی، خشونت و خشم است.پژوهشهای مبتنی بر گزارشهای پزشکان کودک نشان می‌دهد که پیش فعالی و کمبود توجه طی بیست سال گذشته بیش از هفتصد درصد افزایش داشته است. اگر چه این افزایش دلایل گوناگونی دارد، این نکته را نباید نادیده گرفت که بسیاری از کودکان یاد نگرفته اند که چگونه با احساسات قدرتمند‌شان روبه‌رو شوند و در شرایط پرتنش خویشتن دار باشند. متأسفانه تصاویر و کلامهای پرخشونت تلویزیون، بازی های ویدئویی، اینترنت، فیلمها، ترانه‌ها و روزنامه‌ها مدام همچون رگبار بر کودکانمان می‌بارند و این پیام را به آنها می دهند که خشونت تنها راه حل مسئله است. اگر ما خود در برخورد با مشکلات آرام نباشیم، سرمشقی منفی برای کودکانمان خواهیم بود. بخش پایانی راهکارهایی نشان می‌دهد تا به کودکان کمک کنیم در شرایط پرفشار یا وسوسه انگیز خویشتن داری‌شان را به کار بگیرند یا به عبارت دیگر پیش از عمل، فکر کنند.

—————————————————–

منبع : کلیدهای پرورش رفتار و ارزشهای اخلاقی در کودکان و نوجوانان/ مؤلف: دکتر میشل بربا/ مترجم: فرناز فرود