راشد الغنوشی: حادثه تروریستی پاریس پیامی به همه برای اتحاد در برابر تروریسم است
راشد الغنوشی : حادثه تروریستی پاریس پیامی به همه برای اتحاد در برابر تروریسم است
راشد الغنوشی، رهبر جنبش النهضه تونس شخصیت شناخته شده ای است. او در این گفت وگو وضعیت کشورش و حزب النهضه را بعد از انتخابات ریاست جمهوری تشریح می کند و به پرسش های خبرنگار الجزیره درباره دلیل معرفی نکردن نامزد ریاست جمهوری، میزان مشارکت در دولت آینده و نیز دلیل عدم امکان بازگشت جامعه تونس به گذشته یا شکست گروه های اسلام سیاسی از جمله اخوان المسلمین در مصر پاسخ می دهد که خواندنی است.
– در ابتدا بگویید موضع شما نسبت به اتفاقاتی که در پاریس افتاد چیست؟
* این یک حادثه تروریستی و حمله به مقدس ترین آزادی های بشری یعنی آزادی عقیده و بیان بود. این پیامی بود به جوامع بشری و به طور خاص جامعه فرانسه تا همه برای مقابله با تروریسم متحد شوند.
– آیا به اعتقاد شما این تجاوز می تواند در بردارنده پیامدهای خطرناکی برای اقلیت مسلمان در فرانسه باشد. بخصوص اینکه گروه های تونسی دراین کشور حضور دارند؟
* ممکن است دیگران از این حادثه سوءاستفاده کنند. بخصوص گروه های افراطی، یا گروه های نژادپرستی که با مهاجران دشمنی دارند. آنها ممکن است از این حوادث برای تحقق اهداف شان استفاده کنند.
– مساله امنیتی یکی از دغدغه های بزرگ مردم تونس است. چون تا به حال چند بار حمله به نیروهای ارتش و پلیس تکرار شده است و از سوی دیگر اوضاع در لیبی هم نابسامان است. به نظر شما چه باید کرد که امنیت کشور بهتر شود و به حقوق بشر لطمه ای نخورد؟
* جرایم تروریستی همه تونسی ها را تهدید می کند. از این رو باید همه در یک صف با آن مقابله کنند. امروزه این فقط نیروهای امنیتی نیستند که در معرض تهدید قرار می گیرند. همه مردم با این خطر مواجه هستند. ما به دلیل همین تروریسم بود که سیاستمداران بزرگی را از دست دادیم. کسان دیگری هم هستند که در لیست سیاه تروریست ها قرار دارند. از این رو همه جامعه در معرض تهدید قرار دارد. با این حال ما قانع هستیم که برنامه های تروریستی سرانجام شکست خواهد خورد. زیرا تونسی ها به صورتی یکپارچه با آن مقابله می کنند.
– اولویت های دولت به نظر شما در آینده چه باید باشد؟
* دو مساله مهم وجود دارد که یکی به دیگری وابسته است. یعنی امنیت و توسعه. ما می بینیم مناطقی که فقیر هستند در آن تروریسم بیشتر رشد می کند. طبعا شرط غلبه بر تروریسم باید غلبه بر فقر و محرومیت باشد. باید هرکس بتواند شغلی آبرومندانه داشته باشد که یک لقمه نان از آن در آورد.
– در یک اظهارات گفته بودید ملت دیگر به انقلاب کاری ندارد به دنبال این است که ثبات و زندگی آبرومندانه ای داشته باشد. آیا با این اظهارات می خواهید بگویید که به دنبال آشتی هستید و می خواهید بگویید گذشته گذشته است؟
* این همان چیزی بود که در روز ۱۵اکتبر ۲۰۱۳به وجود آمد یعنی زمانی که ما نقشه راه را طوری تعیین کردیم که به خروج حزب النهضه از دولت منتهی شد تا در عوض روند دموکراتیک کشور به سلامتی طی شود. تونسی ها قانون اساسی جدیدی دارند و باید انتخاباتی آزاد برگزار می شد و به همان می رسید که می گویند استثنای تونس.
این انتقال، انتقال از مرحله نزاع و غلبه بر همدیگر بین دو نظام جدید و قدیم، به مرحله توافق باهم بود. ما دیدیم سیاست ریشه کنی نظام های گذشته چه پیامدهایی در منطقه اعم از لیبی یا عراق یا تعدادی دیگر از کشورها داشته است. در تونس قانونی به مجلس موسسان تقدیم شد که هدفش برکناری سیاستمداران نظام گذشته بود. اما این قانون اگر تصویب می شد کشور را غرق در شکاف واختلاف می کرد. برای همین ما این قانون را نپذیرفتیم تا وحدت جامعه محفوظ بماند.
– پس شما برای برقراری آشتی ملی عجله دارید؟
* بله. ما به دنبال آشتی هستیم و نمی خواهیم کسی تنبیه شود. ما هدف مان این است که جامعه به سمت آشتی سوق پیدا کند و خسارت ها جبران گردد ودوباره به قربانیان اعتبار داده شود. اما همه این ها بدون انتقام کشی باشد.
– ارزیابی شما از نتایج انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری چیست؟ دلیل اینکه شما در مقام دوم قرار گرفتید چه بود؟
* انتخابات به صورتی مقبول برگزار شد و همه شرایط لازم را داشت. طبعا یک انتخابات ایده آل نبود اما تحت نظارت نهادهای انتخابی که همان هیات مستقل انتخابات باشد صورت گرفت. این انتخابات تحت نظارت داخلی و بین المللی قرارداشت. طبعا ما هم نتایج آن را پذیرفتیم و به کسی که برنده شد تبریک گفتیم. ما خودمان را هم برنده دانستیم چرا که کشور تونس با برگزاری چنین انتخاباتی برنده شده بود. به هرحال ما جایگاه ممتازی در عرصه سیاسی کشور داریم. چون نظام ما تا حد زیادی پارلمانی است و در پارلمان ما جایگاه دوم را داریم و این مهم است. شما می بینید که حزب النهضه در مرکز مشورت ها درباره تشکیل دولت جدید است. از این رو ما در دولت هستیم. یعنی در پارلمان حضور داریم و به دنبال گفت وگو برای تشکیل یک دولت جدید هستیم.
– آیا قبول ندارید که برنده شدن حزب ندای تونس در انتخابات می تواند نظام گذشته را با یک لباس جدید عرضه کند؟
* این که بخشی از نظام قدیم وارد نظام جدید شده است به معنای بازگشت نظام قدیم نیست. نظام قدیم نظام تک حزبی بود. نظامی که در آن رسانه های حالت کاریکاتوری داشتند و انتخابات کاذب بود و پول و ثروت های جامعه در اختیار یک خانواده واحد قرار داشت. جامعه مدنی برهمان راهی می رفت که دولت می خواست. آیا از این نظام چیزی باقی مانده است؟
امروزه ما از مردمی حرف می زنیم که در نظام قدیم بوده و از آن به یک نظام جدید انتقال پیدا کرده اند. مادام که آنها به ارزش های انقلاب وفادار هستند نباید کسی را کنار بزنیم. اگر برای مثال ما دوران صدر اسلام را در نظر داشته باشیم می بینیم بعد از فتح مکه رسول الله (ص ) همه آنهایی را که در نظام گذشته بودند برکنار نمی کند. زیرا هرکس نظام جدید را پذیرفته باشد بخشی از آن می شود.
– آیا تجربه دولت قبلی موجب شد تا النهضه در رتبه دوم قرار گیرد؟
* تشکیل دولت بعد از هر انقلابی کار سختی است. چون مردم توقعات زیادی دارند و معمولا خلاء هایی وجود دارد و درکارها نظم نیست. اما برای اینکه بدانید خسارت های النهضه چیزی نبوده است بهتر است به خسارت های شرکای ما مثل حزب کنگره نگاه کنید که در مجلس قبلی ۲۹ کرسی داشت ولی الان برایش فقط چهارکرسی مانده است. یا حزب تکتل که ۱۸ کرسی داشت و الان تنها یک کرسی در مجلس جدید دارد.
– آیا تجربه اسلام سیاسی درکشور شما شکست خورد؟ چرا افکار عمومی مردم تونس از حمایت شما دست کشید؟
* سوال درست این است که: چطور ما به عنوان یک حزب اسلامی میانه رو توانستیم حضور خودمان را آنهم در زمان فروپاشی انقلاب های بهار عربی نگه داریم. اسلام گرایان تونس توانستند موقعیت خودشان را حفظ کنند زیرا ما سیاست توافق با دیگران را در پیش گرفتیم.
– چرا شما از تعیین حبیب الصید به نخست وزیری استقبال کردید؟ چون او در نظام سابق نقش داشت؟
* این درست نیست که هرکس را با نظام گذشته کار کرده از دور خارج کنیم. چون اگر اینطور باشد باید دو میلیون تونسی را حذف کنیم. نخست وزیر جدید مردی شناخته شده است که لیاقت و پاکدامنی داشته و هیچ حکمی علیه او صادر نشده است. او حتی بخشی از دوران انتقالی بود وهمان موقع که می خواستیم او را به کار بگیریم برخی مخالفت می کردند. چیزی که برای ما مهم است اینکه دو شرط لیاقت و پاک دستی دراو هست و این دو شرط مهمی است که ما امروز به آنها احتیاج داریم تا نخست وزیر بتواند با خطر تروریسم مقابله کرده و توسعه را به ارمغان بیاورد. این مرد تاریخی دراین باره دارد. چون حرفه اش توسعه کشاورزی و اقتصادی بوده است. البته در زمینه های امنیتی نیز تجربه دارد.
– شما با نخست وزیر دیدار داشتید آیا به شما پیشنهاد پیوستن به دولت کرد؟ آیا پست های خاصی هست که به شما پیشنهاد شده باشد؟
* ما دراین باره گفت وگو کردیم. درباره اولویت های دولت و اینکه تصور خودمان را از دولت آینده بیان کردیم. او از ما خواست درباره موضوعات مختلف پیشنهادهای مان را بدهیم و ما هم قول دادیم که به زودی جواب بدهیم.
– چه پست هایی را شما دوست دارید بگیرید؟
* ما چنین چیزی را تعیین نکرده ایم. به هرحال ما پیشنهاد دادیم وزارت خانه های اصلی را به افراد بی طرف بدهند. نخست وزیر هم به دنبال همین است و این مساله باعث می شود دولت از کشمکش های سیاسی مصون بماند.
– این شروطی بود که شما گذاشتید تا به دولت آینده بپیوندید؟
* نه این ها شروط ما نبود بلکه صرفا درخواست های ما بود. ما به دنبال توافق هستیم ونمی خواهیم چیزی را بر نخست وزیر تحمیل کنیم. نمی خواهیم از پیش شرط و شروطی راتعیین کنیم. به نظر ما به نفع کشور است که همه طیف های سیاسی را در دولت سهیم کند.
– بین شما و حزب ندای تونس درباره نحوه تشکیل دولت آینده مشورت هایی وجود دارد؟
* ما مشورت هایی را با نخست وزیر در پارلمان شروع کرده ایم.
– آیا به اعتقاد شما حزب جدیدی را که منصف المرزوقی تاسیس کرد قادر خواهد بود بخشی از طرفداران النهضه را به سمت خود جذب کند؟
* هنوز زود است دراین باره حرفی زده شود. دکتر منصف المرزوقی بارها درباره این حزب جدید خود صحبت کرده است و به دنبال یک حرکت مردمی است. طبعا هنوز این اتفاق نیفتاده تا بتوانیم درباره اش نظر بدهیم. اما به هرحال، المرزوقی این حق را دارد که به عنوان یک شهروند تونسی حزب تاسیس کند. هرحزبی را که می خواهد. اما درباره نیروهای ما باید بگویم آنها در زندان نیستند که المرزوقی بخواهد آنها را آزاد کند. حرکت ما یک حرکت باز است که برخی وارد آن و برخی از آن خارج می شوند.
– آیا از سرنوشت اخوان المسلمین در مصر نگران بودید که فردی را نامزد ریاست جمهوری نکردید یا حاضر به حمایت از المرزوقی به شکلی واضح نشدید؟
* این برداشت ما بود. در واقع این یک برداشت قدیمی در روند اسلام سیاسی است که باید به توازن قوا توجه داشت. چون بدون این توازن قوا هیچ پیشرفتی حاصل نمی شود. توازن قوا در دهه نود به اسلام گرایان الجزایر اجازه نداد پیشرفت کنند. کما اینکه همین توازن قوا به اخوان المسلمین درمصر اجازه نداد در قدرت بمانند.
درسال ۱۹۸۹ ما برای انتخابات پارلمانی قدم جلو گذاشتیم و حتی اکثریت را بدست آوردیم. اما آن زمان توازن قوا اجازه نمی داد که حکومت کنیم. در انتخابات مجلس موسسان سال ۲۰۱۱ هم ما قدرت را بیش از آنکه توازن قوا به ما اجازه می داد بدست آوردیم. بنابراین مجبور شدیم آن را رها کنیم تا اوضاع آرام شود. اول از وزارت خانه های اساسی دست کشیدیم. بعد از کل دولت دست کشیدیم. بعد در پارلمان ماندیم تا روند انتقالی را حفظ کنیم. تا بتواند یک قانون اساسی جدید نوشته شود و یک هیات انتخابات مستقل تشکیل شود و بعد انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری برگزار شود و دموکراسی درکشور جا بیفتد.
– اگر سناریوی مختلفی درمصر جریان پیدا می کرد و اخوان المسلمین هنوز برسرکار بودند شما رییس جمهور معرفی می کردید؟
* صرف نظر از این ها. ما وزارت خانه های اصلی را قبل از تحولات مصر تحویل داده بودیم. ما از همان ابتدای سال ۲۰۱۳ بود که فهمیدیم توازن قوا تغییر کرده است. آنچه در مصر اتفاق افتاد یک زلزله بزرگ بود که کل منطقه را لرزاند و بدون تردید بر اطرافش اثر خواهد گذاشت. ما در مصر همه را به اتخاذ روش گفتگو و آشتی ملی دعوت می کنیم. زیرا روش کنار زدن دیگران جز ویرانی حاصلی نخواهد داشت. ما امیدواریم گفتگو در مصر برقرار شود و کسی حذف نگردد.
– آیا ممکن است تونس از منطقه خطر عبور کرده و با یک رییس جمهوری که از نظام گذشته است به مرحله تحول دموکراتیک برسد؟
* کسی که معانی انقلاب را به وجود آورد می داند انقلاب قدرت را در تونس از قطر کارتاژ در آورد و به دست مردم سپرد. دیگر در قصر کارتاژ قدرتی نیست. اگر هم باشد ۲۰درصد آن است. قدرت در دست دولت و در دست پارلمان است. قانون اساسی ما بخش زیادی از قدرت را تقسیم کرده است و به مناطق محلی سپرده است. زیرا ما همین امسال انتخابات شوراها را برگزار کردیم و قدرت به حد زیادی توزیع شد. با این اوصاف استبداد و حکومت فردی یا حزب واحد یا یک گروه دیگر امکان پذیر نیست.
– درانتخابات آینده شانس خود را چقدر می دانید؟
* این را خدا می داند.
منبع : الجزیره
