چه تعداد برده در جهان مدرن وجود دارند؟

 برده‌داری مدرن یک صنعت بسیار سودآور بوده و برآوردها نشان می‌دهد که سالیانه ۳۵ میلیارد دلار درآمد ایجاد می‌کند. سازمان ملل تخمین زده است که بین ۲۷ تا ۳۰ میلیون نفر در صنعت برده‌داری گرفتار شده‌اند.

برده‌داری مدرن اشکال مختلفی به خود گرفته است، از زنانی که مجبور به روسپی‌گری می‌شوند تا کودکان کار که در مزارع کشاورزی مشغول به کار هستند و یا خانواده‌هایی که برای پرداخت بدهی‌های باقی مانده از نسل‌های قبلی مجبور به کار بدون دریافت دستمزد گشته‌اند. برده‌داری در همه قاره‌ها و تقریبا تمام کشورها به نوعی قابل مشاهده است. کار اجباری،‌ قاچاق انسان، بردگی به دلیل بدهی و ازدواج کودکان همگی انواع مختلفی از برده‌داری نوین هستند که مردمان آسیب‌پذیر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

موریتانی آخرین کشوری بود که در سال ۲۰۰۷ به صورت رسمی برده‌داری را ملغی اعلام کرد اما هنوز هم ۴٫۳ درصد از جمعیت این کشور را برده‌ها تشکیل می‌دهند.

برده‌داری مدرن چگونه تعریف می‌شود؟

برده‌داری بر اساس بیانیه‌حقوق بشر جهانی (۱۹۴۸) ممنوع اعلام شده است: «هیچ کس را نمی‌توان برده و یا بنده نگه داشت: تمام انواع برده‌داری و تجارت برده باید ممنوع شود.»

تعاریف برده‌داری مدرن عمدتا از کنوانسیون تکمیلی سازمان ملل (۱۹۵۶) گرفته شده‌اند که می‌گوید: «در گرو بدهی بودن، رعیت‌داری، ‌ازدواج اجباری و ارائه کودکان برای سوءاستفاده از آن کودک، همگی انواعی از اقدامات برده‌داری بوده و مستلزم لغو و اعلام جرم هستند.» کنوانسیون کار اجباری (۱۹۳۰) کار اجباری را به عنوان «تمام کارها یا خدماتی که از یک فرد با تهدید مجازات کسب شده و آن فرد به صورت داوطلبانه آن کار را انجام نمی‌دهد» تعریف می‌کند.

با توجه به اینکه اکنون سیستم‌های جدیدی از برده‌داری شکل گرفته‌اند، تعاریف جدیدی شامل قاچاق انسان و تمایز بین برده‌داری کودکان و کار کودکان نیز اضافه شده‌اند.

کوین بلز، استاد دانشگاه‌های آمریکا، موسس و رئیس سابق مؤسسه «برده‌ها را آزاد کنید» (Free the Slaves) می‌گوید برده‌داری مدرن زمانی اتفاق می‌افتد که «یک فرد تحت کنترل فرد دیگری است، که از خشونت و اجبار برای اعمال کنترل استفاده می‌کند، و هدف از این کنترل نیز سوءاستفاده است.»

بلز هشدار می‌دهد از آنجایی که برده‌داری به صورت رسمی در همه نقاط جهان ملغی شده است،‌ بنابراین این اقدام غیرقانونی و در نتیجه از دید عموم و مقامات پنهان است. بدین ترتیب،‌ارائه آماری دقیق از منابع دست اول، درباره این پدیده غیرممکن است. بهترین کاری که می‌توان انجام داد تخمین‌ بر اساس آمار منابع دست دومی چون تحقیقات سازمان ملل، مقالات روزنامه‌ها،‌ گزارش‌های دولت‌ها و نیز ارقام سازمان‌های غیر انتفاعی است.

برخی از انواع برده‌داری به شرح زیر هستند:

در گرو بدهی بودن: در این نوع از بردگی افراد پس از اینکه مقروض می‌شوند مجبور می‌شوند برای بازپرداخت دین خود به صورت رایگان کار کنند. بسیاری از این افراد هیچگاه نمی‌توانند قرض خود را پرداخت کنند و بدین ترتیب نسل‌ها بعدی نیز مجبور به بردگی می‌شوند.

کار اجباری: زمانی که افرا مجبور می‌شوند بدون دریافت مزد و اغلب از طریق خشونت و یا تهدید، کار کنند. بسیاری از این افراد کسانی هستند که در یک کشور خارجی بدون اوراق شناسایی به دام افتاده و نمی‌توانند از آنجا خارج شوند.

بردگی ارثی: زمانی که افراد برده به دنیا می‌آیند زیرا خانواده‌های آنها به طبقه «برده» در جامعه تعلق دارند. وضعیت «بردگی» در این حالت از مادر به فرزند منتقل می‌شود.

قاچاق انسان: حمل و نقل یا تجارت انسان‌ها از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر برای بردگی.

بردگی کودکان: کودکان به عنوان کارگران خانگی و کارگر اجباری – برای مثال در صنایع کاکائو، پنبه یا ماهیگیری – به بردگی گرفته شده، به عنوان کارگر یا برای سوءاستفاده جنسی قاچاق گشته و یا به عنوان سرباز کودک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ازدواج زودهنگام و اجباری: زنان و دخترانی که در سنین بسیار پایین و یا بدون اینکه رضایت داشته باشند مجبور به ازدواج می‌شوند.

چند میلیون برده در جهان وجود دارند

در آمار جهانی سال ۲۰۱۶ که توسط «بنیاد واک فری» (Walk Free Foundation) منتشر شد،‌ تخمین زده می‌شود که در حدود ۴۵٫۸ میلیون نفر در ۱۶۷ کشور جهان به نوعی دچار بردگی هستند. ۵۸ درصد از بردگان مدرن در پنج کشور زندگی می‌کنند: هند، چین،‌ پاکستان، بنگلادش و ازبکستان. در این گزارش اعلام شده که کره شمالی بیشترین نسبت برده به کل جمعیتش را دارد (۴٫۴ درصد). ازبکستان (۴ درصد) و کلمبیا (۱٫۶ درصد) در رده‌های بعدی قرار دارند.

بردگی بیشتر در کشورهایی شایع است که از طریق نیروی کار ارزان کالاهای مصرفی تولید می‌کنند. از نظر تعداد افرادی که در شرایط بردگی به سر می‌برند هیچ کشوری به گرد پای هند نمی‌رسد. تخمین زده می‌شود که در حدود ۱۸٫۴ میلیون برده در هند وجود دارند. این رقم در چین ۳٫۴ میلیون و در پاکستان ۲٫۱ میلیون نفر است. کشورهایی که از نظر سیاسی باثبات بودده و ثروت اقتصادی بالایی دارند،‌ نرخ پایین‌ترین در حوزه برده‌داری را ثبت کرده‌اند. بهترین کشورها از این منظر به ترتیب کانادا، آلمان، سنگاپور و آمریکا هستند.

البته برده‌داری در کشورهای پیشرفته نیز وجود دارد. برای مثال وزارت کشور انگلستان اعلام کرده که در حدود ۱۰ هزار تا ۱۳ هزار برده در این کشور وجود دارند که بیشتر در حوزه روسپی‌گری به کار گرفته شده‌اند.