چهار شیوه تقویت نگرش مثبت به گوناگونی و تفاوت انسان ها در کودکان
چهار شیوه تقویت نگرش مثبت به گوناگونی و تفاوت انسان ها در کودکان
نویسنده : دکتر میشل بُربا / مترجم: فرناز فردود
هنگامی که کودک به مرحله ای می رسد که می تواند تفاوت ها را در انسان ها تشخیص دهد باید به او کمک کنیم تا به گوناگونی نگاه مثبتی پیدا گند. اگر چنین نکنیم، شاید بذر نا بردباری را در او بکاریم، زیرا کودکان ممکن است تفاوت ها را منفی بیانگارندو اشخاصی را که ” مانند من نیستند “، طرد کنند. در آن مرحله وطیفه تربیتی مهم این است که به کودک کمک کنیم به تفاوت ها احترام بگذارد و درباره گوناگونی افکار مثبتی داشته باشد.
معمولا” اظهار نظرهای ما به حالات چهره و بدنمان نسبت به اشخاصی که بت ما تفاوت دارند، بذر نفرت را دز ذهن کودکان خردسال ما می کارد. پس مسئولیت ماست که خود این بذرها را نکاریم و اگر آن ها از جای دیگری به ذهن فرزندمان رخنه کردند، جلوی جوانه زدنشان را بگیریم .بنابراین، ترکیب یادگیری و پرورش مشخص می کندکه فرزند ما از خردسالی دارای چه نگرش ها و رفتارهایی خواهد بود. ما والدین، تأثیر مهمی بر رشد فرزندانمان داریم.
از ابتدا تفاوت ها را ستایش کنید. از همان ابتدا به فرزندتان نشان دهید که متفاوت بودن اشکالی ندارد. معمولا” آموزگاران از کودکان خردشال می خواهند با انگشت بر کاغذ مهر بزنند و سپس در این باره گفت گو می کنند که همان گونه که هیچ دو اثر انگشتی مانند هم نیست، هیچ دو نفری هم مانند هم نیستند. یکی دیگر از دلایل زیبایی این جهان تفاوت های افراد است. همچنین می توانید عکس های همه جور آدم را از مجله ها ببرید و کنار هم بر مقوایی بچسبانید تا فرزندتان با جنسیت، سن ، نژاد ، فرهنگ، پیشینه ، ظاهر و حتی روحیه های گوناگون زا در کنار هم ببیند.
کودکتان را در معرض گوناگونی بگذارید. یکی از رایج ترین علت های شکل گیری افکار کلیشه ای در کودکان، نادانی یا بی اطلاعی آن هاست. بی تجربگی به خصوص اگر با اطلاعات ناقص ترکیب شود، ممکن است در کودکان احساس ترس یا نا امنی ایجاد کند. من این درس را از پسر خودم آموختم. هنگامی که او نه سال داشت، آکوزگارش قرار گذاشت همه شاگردان را برای بازدید به خانه سالمندان ببرد تا دسته جمعی در آن جا سرود بخوانند. به نظر من برای بچه ها فرصت فوق العاده ای بود تا با خدمت کردن به دیگران آشنا شوند. اما پسرم مرددبود. مدتی طول کشید تا بفهمم او به این علت ناراحت است که تجربه زیادی در رابطه با سالمندان ندارد. پس از آن که برایش درباره خانه سالمندان شرح دادم، نگرانی هایش برطرف شد و پس از بازدید، هیچ ترسی در او باقی نماند و حتی علاقه مند شد که مرتب به دیدار سالمندان برود.
احساس ناراحتی در کنار افرادی که با ما تفاوت دارند، طبیعی است اما با روبه رو کردن فرزندان مان با گوناگونی از همان سنین خردسالی و صحبت کردن درباره این تفاوت ها با آن ها، می توانیم مانع از غلبه ترس و افکار کلیشه ای در آن ها شویم؛ ترس و افکاری که اگر بررسی نشده باقی بمانند تا بزرگ سالی همراهشان خواهد بود.
به سؤال هایی درباره تفاوت ها می پرسند، پاسخ های ساده و روشن بدهید. کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند و در نتیجه باید انتظار داشته باشید که درباره تفاوت ها بپرسند. سؤال پرسیدن به آن ها کمک می کند تفاوت ها و شباهت ها یشان را با دیگران تشخیص دهند و همچنین یباموزند که باید با این تفاوت ها آسوده باشند. معمولا” یکی دو جمله در پاسخ به کودکان بسیار خردسال کافی است. به این نمونه ها توجه کنید: کودک: کودک: چرا پوست الُن تیره است؟ کثیف است.
والد: پوست الُن کثیف نیست . او هم مانند تو تمیز است. پوست بدن رنگ های گوناگونی دارد: نخودی، صورتی، برنزه و قهوه ای. درست مانند چشم که به رنگ های گوناگون است. رنگ پوست تو صورتی و مال الُن قهوه ای است.
کودک : سالی دختر است. نباید فوتبال بازی کند.
والد: دخترها می توانند ورزش های پسرها را انجام دهند. بعضی دخترها فوتبال دوست دارند و بعضی ها دوست ندارند. سالی دوست دارد فوتبال بازی کند، پس می تواندبازی کند.
کودک چرا لینگ خنده دار حرف می زند؟ والد : تو فکر می کنی لینگ خنده دار حرف می زند چون حرف هایش را نمی فهمی. او در خانه به زبان دیگری حرف می زند و تازه دارد زبان ما را یاد می گیرد. آدم ها به زبان های گوناگون صحبت می کنند.
کودک: چرا آن پسر در صندلی نشسته و حرکت می کند؟
والد: اسم آن صندلی، صندلی چرخدار است و موتور دارد. پاهای آن پپسر مانند پاهای تو حرکت نمی کنند. او با آن صندلی حرکت می کند.
به کودکتان کمک کنید شباهت ها را جستجو کند. فرزندتان را تشویق کنید تا به جای تمرکز بر تفاوت ها، در پی نقاط مشترک خود با دیگران باشد. یکی از سرگرمی های که برد باری را در فرزندتان تقویت می کند، این است که از سرگرمی هایی که بردباری را در فرزندتان تقویت می کند، این است که همه افراد خانواده بازی ” شبیه و متفاوت ” را بازی کنید. ابتدا جفت جفت شوید؛ سپس به هر جفت بگویید که پنج مورد شباهت و پنج مورد تفاوت را بین خود پیداکنید. می توانید پاسخ ها را بنویسید. برای نمونه، د رمورد شباهت ها: ” ما مو قهوه ای، چشم سیاه، و علاقه مند به موسیقی، با سواد و عضو باشگاه ورزشی هستیم ” د رمورد تفاوت ها: ” من فوتبال دوست دارم، او تنیس. من پیانو می زنم او. ویولن. من کلاس چهارم هستم، او کلاس دوم. موی من کوتاه است، موی او بلند”. پس از این بازی هر بار کودکتان به این نکته اشاره کرد که چرا با کس دیگری تفاوت دارد، می توانید بگویید: ” بله، ما تفاوت های زیادی با دیگران داریم. حالا بیا شباهت هایمان را پیدا کنیم. “
——————————
منبع : کلید های پرورش رفتار و ارزش های اخلاقی در کودکان و نوجوانان / نویسنده : دکتر میشل بُربا / مترجم: فرناز فردود