محمّد رسول لله الگوی جامع و کامل برای همگان

محمّد رسول لله الگوی جامع و کامل برای همگان

نویسنده :امام ابن القیّم / مترجم:عبدالعزیزسلیمی

«موضوعی که لازم است مورد توجه قرارگیرد آن است که، هرخصلت و صفتی ازخصال و صفات خیر و سازنده راخداوند به پیامبرش _ در حد کامل و برتر آن _ عطاء فرموده است. و هر گاه به برخی از آن ویژگی ها ی رسول خدا که در طایفه ای بیشتر از دیگران وجود دارد، برای فضل و برتریشان استدلال بشود، طرف مقابل هم برای اثبات فضل و برتری خویش این امکان را دارد که به خصلت هخای و ویژگی های دیگر ایشان استدلال بنماید.

برای مثال هر گاه جنگاوران ومجاهدین برای اثبات فضل و برتری خود بردیگران به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند، علماو دانشمندان و اندیشمندان هم میتوانند به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) برای فضل و منزلت خویش استدلال کنند.

هر گاه زاهدان وتارکان دنیا برای اثبات فضل و برتری خویش به سنّت و سیره رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال کنند ، صاحبان اموال و دارایی و حکام و اداره کنندگان امور مردم برای اقامه دین واجرای شریعت نیز به خوبی و وضوح می توانند به همان سنّت و سیره رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استناد نمایند.

چنان چه مردم فغقیر و صابر برای برتری و منزلت خویش استدلال نمایند، غنی و ثروتمند شاکر هم برای اثبات فضیلت خود مجال زیادی را برای استدلال پیشروی خود می بیند.

و هرگاه اهل ذکر و عبادت بخاطر اهتمام بیشتربه عبادتهای مستحب به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند ،اهل عرفان و معنویت نیز می توانند به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) درمورد فضیلت معنویت استدلال کنند.

هر گاه اهل تواضع و بردباری به سنّت وسیره رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند، اها عزم و اراده قوت ورویارویی با اهل باطل  و سختگیری بر علیه آنان نیز می توانند استدلالهای خود را داشته باشند.

و چنانچه اهل متانت  و وقار اُبهت به سنّت و سیرۀ رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) برای پسندیده بودن روش خویش استدلال کنند ، اهل اخلاق  آرام و پسندیده ومزاح و سرگرمی با خانواده و دوستنا_ که ازحد مشروع آن فراتر نرود_ نیز میتوانند به سنّت و سیرۀ رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال کنند.

و هر گاه طرفداران حقگویی ودفاع از حقدر آشکار و نهان برا حقانیت روش خویش به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند ، طرفداران مدارا و شکیبایی و شرم و کرم و تسامح نیز برای پرهیز از رویارویی با انسانها و سرافکنده نمودنشان ف میتوانند دلایل زیادی را در سیره و سنت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم)دست و پاکنند.

و چنان چه اهل «ورع» برای اثبات ورع مطلوب استدلال بنمایند، اهل تسامح و آسانگیری هم که از چهارچوب شریعت مسامح و آسانگیر فراترنرود، نیز دلایل کافی در اختیارشان خواهد بود.

هرگاه کسانیکه همۀ هم و غمشان اصلاح دین و دل خویش است به سنّت و سیره رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند، آنهایی هم که در عرصه اهتمام و توجه به سلامت و بهداشت و تغذیه سالم و کار و زندگی تلاش میکنند، در سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) دلایلی زیادی را  می یابند. زیرا رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) « برای اصلاح دین و دنیا مبعوث گردیده است».

هر زمانی که غفلت ورزان از توسل به اسباب و کنار نهادن آنها برای درستی روش خویش استدلال نمایند، کسانی هم که به اسباب متوسل می شوند و آنها را در جایگاه و منزلت واقعی خویش قرار  میدهند، نیز توانایی استدلال به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) را دارند.

 هرگاه گرسنگان صابر برای صحت راه و رسم خود به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند، سیرانی که سپاس خداوند را فراموش نمی کنند نیز برای خود میتوانند دلایلی را دست و پا کنند.

هر زمانی که اهل عفو و گذشت و تحمل به درستی کار خود به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم)استدلال نمایند ، آنهایی هم که در جای مناسب خود اهل انتقامند میتوانند دلایلی را از سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) بیابند.

هرگاه آنهایی که بخاطر خداوند بخشندگی میکنند ودست دوستی دردست دیگران میگذارند، به درستی کار خود به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند، آنهایی هم که در جای خود از عطا و بخشش خود داری میکندوبادشمنان دشمنی می ورزند، نیز دلایلی را بدست خواهند آورد.

چنان چه کسانی که هیچ ذخیره و پس اندازی را برای آینده فراهم نکرده اند، با استدلال به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) کار خویش را خوب جلوه دهند، کسانی هم که برای اهل و خانوادۀ خویش چیزهایی را پس انداز کزده اند، میتوانند به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال بنمایند.

و در صورتی که استفاده کنندگان ازغذاهای بسیار سادهومعمولی و گاهی نان خشک، به استدلال به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) کارخویشرا پسندیده نشان بدهند، آنهایی هم که از انواع غذاهای حلال و لذیذ ومرغ بریان وکباب برّه ومیوه و شیرینی و موز و انبه استفاداه می کنند، نیز میتوانند بر اساس سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) تابت نمایند که کارشان مشروع و مباح است.

هرگاه کسانی که مدام روزها را روزه می گیرند وبه صحت عبادت خود به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلالا می کنند ، انهایی همکه بسیاری از سال را روزه نمیگیرند ، نیزبه سنّت ایشان استدلال نمایند، زیرا رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) آنچنان روزهمیگرفت که برخیاز اطرافیان تصور مینمودندکه همۀ روزهارا روزه می گیرد وگاهی آن چنان پشت سر هم روزهایی رازوره نمیگرفت انگا ار که هفته ها را روزه نمی گیرند.

چنان چه کسانی که ازنعمتهای پاک وبی آلایش دنیوی روی گردان میشوند ، به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) استدلال نمایند، آنهایی هم که دلشان به سوی نعمتهای مباح وپاک مانند زیبایی زنان خویش و بوی خوش پر میکشد، میتوانند دلایلی را برای خود دست و پا کنند.

 هر گاه کسانیکه در مقابل همسرانخود نرمش نشان میدهند و همه خواسته های مشروعشان را برآورده می سازند ، روش خویش را صحیح وپسندیده تصور کنند، آنهایی هم که گاهی با تندی با آنان برخورد می نمایند یا طلاقشان می دهند و یا مدّتی را با آنان روابطشان را قطع مینمایند، ومیان ماندن و جدایی به آنان اختیار میدهند، نیز در سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم) دلایل مشروعیت کار خود را می توانند بدست بیاورند.

هر گاه کسانی که خود مستقیماً اسباب تأمین معیشت خویش را فراهم نمی کنند کارخویش را درست بدانند ، آنهایی هم که خود عملاً وارد کار و زندگی شده واجاره می دهند ، و به خرید و فروش می پردازند نیز میتوانند به سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم)  استدلال نمایند.

چناچه کسانی که در ایّام عادتماهانه بطور کامل از همسران خود دوری مینمایند، کارخویش را درست بدانند، آنهایی هم که در ان ایام با همسران خود _ بدون عمل زناشویی _ معاشرت می کنند و به هنگام روزه داری  یکدیگر را در آغوش می کشند نیز می توانند دلیل لازم را در سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم)  بدست آورند.

 هرگاه اشخاصی نسبت به اهل معاصی ترحم نمایند و در حئ توان آنان را مورد عفو قرار بدهند، کار خویش را صحیح و پسندیده بدانند، آنهایی هم که بدون ترحم دست دزد را قطع و زنا کارو شرابخوار را شلاق می زنند، می توانند به سیره و سنّت رسول خدا(صلی الله علیه و سلم)  که تفسیر و تطبیق عملی قرآن است استدلال کنند.

هر گاه طرفداران حکم وقضاوت بر اساس مشهودات و ظواهر، کار خویشرا صحیح بدانند، طرفداران سیاست عادلانه مبنی بر قوانین تسامح نیز می توانند به سنت ایشان استدلال نمایند . زیرا « ایشان بخاطر تهمتی یک نفر را زندانی و بخاطر تهمتی دیگر ، یک نفر را مورد مجازات قرار داذد.»

تا آن جا که می فرماید:

« هدف از بیان موضع ها آن است که نباید فقرای صابر و شکیبا خود را به نسبت ثروتمندان سپاسگزار بیشتر به رسول خدا(صلی الله علیه و سلم)  نزدیکتر تصور نمایند. زیرا شایسته تریت ونزدیک ترین انسانها به رسول خدا آگاه ترین وملتزم ترین آنها به سنّت و سیره ایشان است».[۱]

———————————————-

منبع:معرفت و معنویت/نویسنده:دکتریوسف قرضاوی / مترجم:عبدالعزیزسلیمی /انتشارات: احسان/چاپ اول۱۳۷۹