روز آخرت در یک نگاه

روز آخرت در یک نگاه

امام محمد غزالی / ترجمه: برهان الدین حمدی

خدا به سبب مرگ، روح را از بدن افراد بشر جدا می سازد و در روز رستاخیز مردگان را زنده از قبرها خارج می کند و آنچه در قلبها و سینه های ایشان بوده است آشکار می سازد. و هر انسنی که مکلف بوده باشد، تمام اعمال نیک و بد خود را حاضر می بیند و با کارهای بزرگ و کوچک خویش روبرو می­شود و مشاهده می کند که در کتابی ثبت و نوشته شده اند که « لَا یُغَادِرُ صَغِیرَهً وَلَا کَبِیرَهً إِلَّا أَحْصَاهَا »[۱] و هر کس اندازه ی کارهای نیک و بدش را به وسیله ی معیار دقیقی که آن را میزان می گویند، می­فهمد و میزان اعمال مانند ترازوی سنجش جسمهای سنگین نیست و همچنانکه اصطرلاب که میزان برای تعیین اوقات است و خط کش که برای اندازه گیری میزان سطرهاست و علم عروض که میزان شعرهاست، با ترازوی معمولی فرق دارند، میزان اعمال نیز غیر از ترازوی اجسام است و به وسیله ی آن به حساب کردارها و گفتارهای بندگان و آنچه به باطن و قلبشان خطور کرده است و اعتقادها و نیتهایی که داشته اند اعم از ظاهری و باطنی، نهان و آشکارا، رسیدگی می­شود؛ درباره بعضی سختگیری و نسبت به جمعی بر حسب استحقاق سهل انگاری به عمل می آید و گروهی بی حساب به بهشت می روند و همچنین صراط که پلی است تیزتر از شمشیر و باریک تر از موی و در بین منازل اهل سعادت و محل­های بدکاران کشیده شده است، در راه افراد بشر وجود دارد و کسانی که در دنیا به راه راست که موازی صراط و در باریکی و تیزی با آن یکسان است، رفته باشند سبک و آسان از آن می گذرند و برای افرادی که در دنیا از صراط مستقیم منحرف شده باشند و در آن روز مشمول عفو کرم خدا واقع نشوند، لغزشگاه خطرناکی می­باشد.

در روز آخرت از بندگان، سؤال و بازجویی می­شود و خداوند هر کس را که بخواهد مورد بازخواست قرار می­دهد، از پیغمبران سؤال می­کند که رسالت را تبلیغ کرده اند یا خیر، از کفار بازخواست می­شود که چرا دعوت پیغمبران را نپذیرفتند و ایشان را تکذیب کردند، از کسانی که در دین، بدعت ایجاد کرده اند، می­پرسند که به چه دلیل از پیغمبران پیروی نکرده اند و از راه و روش ایشان منحرف شده اند؟ از مسلمانان صادق در مورد صدق و از منافقان درباره نفاقشان، بازپرسی به عمل می آید.

پس از طی این مراحل، نیکوکاران و سعادتمندان به سوی خدای مهربان و بهشت جاودان می روند و گناهکاران را به دوزخ می برند و دوزخیانی که اهل توحید بوده اند و به اندازه ی یک ذره ایمان در قلبشان وجود داشته است، پس از چشیدن انتقام گناهان، از دوزخ خارج می­شوند.

افرادی که اهل سعادت باشند برای همیشه در بهشت و نعمت جاودان باقی می مانند و بالاتر از تمام نعمت­ها از نظر به جمال ذات خدا بهره مند می­شوند و اهل شقاوت در دوزخ و زیر انواع شکنجه ها قرار می­گیرند و از نظر به سوی پروردگار صاحب جلال و عظمت دور و محرومند.

————————————————————-

کتاب الاربعین

تألیف: امام محمد غزالی

ترجمه: برهان الدین حمدی

انتشارات: اطلاعات تهران ۱۳۷۴