مراحل مختلف قیامت

مراحل مختلف قیامت

نویسنده: استاد شهید ناصر سبحانى رحمه الله / مترجم: جهانگیر ولدبیگى

 قرآن به این مسئله‏ى مهم بسیار اشاره مى‏کند و یادآورى مى‏کند که این جهان همیشه به این صورت نخواهد بود و به این صورت ادامه پیدا نخواهد کرد. این جهان روزى تغییر کرده و به هم مى‏خورد. باید این جهان روزى تغییر کند و به هم بخورد و جهانى دیگر با شرایط دیگر به وجود آید. خداوند این جهان را با این هدف آفریده است که انسان در آن آزمایش و امتحان شود. پس باید جهان دیگرى نیز بیافریند تا در آن، انسان جزا یا سزاى اعمالى را ببیند که در این جهان انجام داده است. بنابراین این دو جهان، دو جهان کاملاً متفاوت هستند؛ یکى محل انجام اعمال و دیگرى مکان جزا یا سزاى اعمال است.

 قرآن در بسیارى از آیات به این مطلب مى‏پردازد و هر آیه‏اى به گوشه و مرحله‏اى از آن روز بسیار عظیم اشاره مى‏کند. مراحلى چون ویرانى آسمان و قطعه قطعه شدن آن و این که زمین و کوه‏ها دگرگون مى‏شوند و ستارگان بى‏نور و خاموش مى‏شوند و همه بر روى هم مى‏افتند و ماه و خورشید نور و روشنایى و گرماى خود را از دست مى‏دهند و نابود مى‏شوند و بسیارى از حوادث دیگر که مى‏توان تمامى آن‏ها را، از آغاز تا پایان، در پنج مرحله به شرح زیر خلاصه کرد:

 همان‏طور که در میان نیروهاى نظامى و انتظامى دنیا چنین مرسوم است که براى دادن فرمان به نظامیان، به منظور اجراى سریع آن فرمان، سه بار شیپور زده مى‏شود؛ مثلاً: وقتى به آنان دستور خواب یا حضور در میدان رزم داده شود، سه بار شیپور به صدا در مى‏آید: یک بار شب، هنگام خواب، در شیپور دمیده مى‏شود و همه‏ى سربازان با شنیدن آن صدا باید بخوابند. این شیپور «شیپور بخواب» نامیده مى‏شود. یک بار هم صبح، هنگام بیدار شدن، به همان ترتیب شیپور به صدا در مى‏آید که به آن «شیپور بیدار باش» گفته مى‏شود. نظامیان با شنیدن آن موظفند که بیدار شوند. پس از آن نیز شیپور سوم به صدا در مى‏آید که «شیپور به صف» نامیده مى‏شود. همه‏ى نظامیان با شنیدن این صدا موظفند در میدان و محوطه‏اى مشخص حاضر شوند. روز قیامت نیز چنین است.

مرحله‏ى نخست

 خداوند متعال چنین مقرر کرده است که [در روز قیامت از ابتدا تا انتها]، سه بار شیپور نواخته شود. شیپور نخست زمانى است که عمر انسان بر روى کره‏ى زمین به پایان مى‏رسد. دوران آزمایش و تکلیف تمام شده و دیگر قرار نیست انسانى بر روى زمین باقى بماند. پس یک بار شیپور نواخته مى‏شود. یعنى فرمان اول صادر مى‏شود. با نواخته شدن نخستین شیپور، همه چیز عوض مى‏شود. با نواختن آن، نظم آسمان‏ها و زمین به هم مى‏خورد. کوهها وتپه‏ها بر یکدیگر کوبیده مى‏شوند. ستارگان و ماه و خورشید نیز نظم‏شان به هم مى‏خورد. انسان مى‏میرد و به طور کلى همه چیز دگرگون مى‏شود. البته در ابتداى قیامت، انسان مدتى زنده مى‏ماند و برخى از رویدادهاى آن روز را با چشم خود مى‏بیند.

 وقتى شیپور نخست نواخته مى‏شود و زمین به شدت تکان مى‏خورد و مى‏لرزد و کوه‏ها از جا کنده شده و به گرد و غبار تبدیل شده و پراکنده مى‏شوند، در آن هنگام انسان مدتى زنده مى‏ماند و شاهد این حوادث است و در نهایت تعجب و سرگردانى مى‏پرسد: «ما لَها»، چه خبر است؟ زمین را چه شده است؟

 این شیپور نخست بود که همه‏ى انسان‏ها مى‏میرند و آسمان‏ها تکه تکه شده و از شدت ضربات آن روز [و حوادث هولناک آن]، آسمان هم‏چون روغن گداخته، گلگون مى‏گردد. کوه‏ها نیز چون پشمِ حلاجى شده در آمده و زمین هموار شده و پستى و بلندى آن از بین مى‏رود. ستارگان همگى از هم مى‏پاشند و نور و روشنایى خود را از دست مى‏دهند و ماه و خورشید نیز به همان صورت. و خلاصه همه چیز به هم مى‏خورد.

مرحله‏ى دوم

 پس از آن (مرحله ى نخست)، تنها خدا مى‏داند که چه مدت طول خواهد کشید تا جهان دیگر آماده شود و شرایط و وضعیت براى زنده شدن دوباره‏ى انسان‏ها و آماده شدنشان براى انجام دادگاهى و محاکمه فراهم شود. فرمان شیپور دوم صادر مى‏شود و چون شیپور نواخته شد، تمام انسان‏ها و بندگان خدا زنده مى‏شوند و همگى از قبرهایشان بیرون مى‏آیند. تا نواختن شیپور سوم مدتى طول مى‏کشد. در این مدت، آنان که در دنیا مؤمن بوده و مؤمنانه زیسته‏اند پس از زنده شدن و برخواستن از قبرها خوب مى‏دانند که چه خبر است و قرار است کجا بروند. اما آنان که مسلمان نبوده و به این روز ایمان نداشته و به آن اهمیت نمى‏داذند، با دیدن این حوادث مى‏ترسند و در نهایت نگرانى و حسرت مى‏گویند:

 «دیگر چه خبر است؟ [و خطاب به خود و هم‏نوعان خود مى‏گویند:] دیدى که چگونه بعد از مرگ زنده شدیم و دوباره به زندگى باز گشتیم؟ دیدى که چگونه با این حوادث و مراحل سخت و ناخوشایند رو به رو شده و به چه عاقبت و سرانجامى گرفتار شدیم؟»

مرحله‏ى سوم

 بعد از مدتى، که تنها خدا مقدار آن را مى‏داند، و بعد از این که هر گروه سخنانى مى‏گویند که بیان شد، فرمان سوم صادر و شیپور سوم نواخته مى‏شود. با نواختن آن، همه‏ى بندگان، پس از زنده شدن، باید به جایى که دادگاهى و محاکمه در آن‏جا انجام مى‏گیرد بروند و در آن‏جا حاضر شوند.

مرحله‏ى چهارم

 مرحله‏ى چهارم همان مرحله‏ى محاکمه و دادگاهى افراد است که هر کس بر اساس اعمالى که در دنیا انجام داده است، محاکمه شده و بر اساس آن جزا و پاداش یا سزا و عقاب داده مى‏شود.

مرحله‏ى پنجم

 در این مرحله، که بعد از اتمام محاکمه و مشخص شدن وضعیت هر فرد و سرانجام و عاقبت او شروع مى‏شود، هر گروه به جایگاه شایسته‏ى خود به راه مى‏افتد؛ گروهى به بهشت و گروهى به جهنم.

——————————————-

منبع: بندگى خدا / تألیف: استاد ناصر سبحانى رحمه الله / مترجم: جهانگیر ولدبیگى/ نشر احسان