وظایف و تکالیف زن و شوهر در مقابل همدیگر

وظایف و تکالیف زن و شوهر در مقابل همدیگر

سوال:وظایف زن و شوهر در قبال یکدیگر را از دیدگاه قرآن و سنت بیان کنید و بفرمایید کارهای منزل از قبیل نظافت، تهیه وعده‌های غذا و… از وظایف زن است یا نه؟

جواب:

وظایف شوهر در قبال همسرش:

۱- سرپرستی و اداره خانواده

۲- تأمین مسکن مناسب و نفقه (شامل غذا، لباس و…) برای زن ۳

– پرداخت مهریه.

تکالیف زن در قبال شوهر:

 1- فرمانبرداری زن از شوهر،در غیر معصیت. خداوند می‌فرماید: (الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ…) [نساء:۳۴] پیامبر خدا(ص) فرموده است: «لو کنت آمراً احداً أن یسجد لأحد لامرت المرأه أن تسجد لزوجها»[تزمذی و ابوداود] ترجمه: (اگر قرار بود به کسی امر کنم که برای کسی دیگر سجده برد، البته که به زن امر می‌نمودم تا برای شوهرش سجده ببرد)

 2- فرمانبرداری از شوهر درباره آمیزش جنسی.پیامبر خدا(ص) فرموده است: «اذا دعا الرجل امرأته الی فراشه فلم تأته فبات غضبان علیها لعنتها الملائکه حتی تصبح»[متفق علیه] ترجمه: (هرگاه مرد زنش را برای همبستری فراخواند و زن به خواسته‌ی او جواب ندهد و شوهرش شب را با عصبانیت سپری کند، ملائکه تا صبح زن را نفرین می‌کنند)

۳- اجازه خواستن از شوهر هنگام بیرون رفتن از منزل.پیامبر خدا(ص) فرموده است: «انه قد اذن لکن ان تخرجن لحاجتکن»[متفق علیه] ترجمه: (همانا شما اجازه دارید برای انجام کارهایتان از خانه بیرون بروید) ۴- نگهداری از اموال شوهر.

خدمتگزاری شوهر و امور مربوط به خانه بر عهده‌ی زن است:

۱- خداوند متعال درباره‌ی زنان می‌فرماید: (…وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ ۚ وَلِلرِّجَالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَهٌ…)[بقره:۲۲۸]

حقوق زنان بر عهده‌ی مردان بر مبنای عرف خواهد بود. اما این که زن در رفاه و آسایش باشد و مرد خدماتی در منزل مانند جارو زدن، پخت و پز و رختشویی و… را بر عهده گیرد، نه شایسته و نه معقول است؛ زیرا مرد معمولاً خارج از منزل به کار و کوشش می‌پردازد و عدالت و برابری ایجاب می‌کند که کارهای خانه بر عهده‌ی زنان باشد.

در مقابل هر حقی تکالیفی وجود دارد، خداوند متعال علاوه بر مهریه، نفقه و لباس و مسکن زن را بر عهده‌ی شوهر گذاشته است، لذا بدیهی است که زن باید در برابر این حقوق وظایف و تکالیفی را بر عهده بگیرد. سخن کسانی که می‌گویند: وجوب مهریه و نفقه بر عهده‌ی مرد، در برابر استمتاع و لذت‌جویی او از زن است، نظریه‌ی مردودی است؛ زیرا استمتاع و لذت‌جویی میان هر دوی آنان مشترک است.

ابن قیم در کتاب «الهدی» می‌گوید: عقود مطلقه (قراردادهای بدون قید و شرط) بر مبنای عرف تفسیر می‌شوند، عرف نیز جاری بر این است که خدمات و امور داخلی خانه را بر عهده‌ی زن است. خداوند می‌فرماید: (الرجال قوامون علی النساء) اگر زن خدمت مرد را بر عهده نگیرد، بلکه بر عکس مرد خادم زن باشد، در آن صورت زنان سرپرست مردان خواهند شد!

آنچه از زنان اصحاب روایت شده، خدمتگزاری شوهر و انجام کارهای منزل را خود زنان بر عهده می‌گرفتند. از اسماء دختر حضرت ابوبکر رضی الله عنمها روایت شده که می‌گفت: خدمتگزاری شوهرم و امور داخلی خانه را خودم بر عهده می‌گرفتم و انجام می‌دادم، حتی خودم اسب شوهرم را آب و علف می‌دادم. خودم از چاه آب می‌کشیدم و خمیر می‌گرفتم و نان می‌پختم و انبان هسته‌های خرما را بر سر می‌گذاشتم و به مسافت‌ دوری می‌بردم.

پیامبر(ص) آن کار او را می‌دید ولی او را از انجام آن کار باز نمی‌داشت و نمی‌فرمود که آن کار، وظیفه شوهرت است.

فاطمه رضی الله عنها در خانه به علی(رض) خدمت می‌کرد و به کارهای داخل خانه می‌پرداخت. روزی فاطمه و علی رضی الله عنهما به خدمت پیامبر(ص) رفتند و از سنگینی کارهای منزل به او شکایت کردند و آن حضرت کارهای داخل خانه و امور منزل را به فاطمه سپرد و کارهای بیرون از منزل را به علی سپرد و نمونه‌های دیگری وجود دارد. گفتار و تأییدات پیامبر خدا(ص) برای مسلمانان تشریع و قانون‌گذاری است.

برگرفته از اصلاح وب