نقش و تاثیر نماز در تندرستی بدن چیست؟

نویسنده : استاد دکتر محمد راتب نابلسی /  مترجمان: /محمد آزاد شافعی /عبدالباسط عیسى زاده

رابطه نماز با تندرستی جسم موضوع دقیق و مطلوبی می‌باشد، و در اینجا جای بسط و تفصیل آن ممکن نیست، ولیکن برخی مطالب را از این موضوع دقیق گل‌چین نموده، و از زاویه بسیار کوچکی که بیانگر رابطه تندرستی بدن و نماز باشد سخن خواهیم گفت، نماز علاوه بر این که عبادت واجب و در آن خشوع و آرامش وجود دارد، توانایی قلب و گردش خون را بالا می‌برد، و در میان نمازگزاران به ندرت افرادی یافت می‌شوند که گرفتار بیماری ستون فقرات باشند، چون طبیعت رکوع و سجود و قیام عامل تندرستی ستون فقرات است، انواع التهاب‌های مفاصل، و بیماری واریس [سیاهرگ‌های گشایش‌یافته] و لختگی‌های عمیق شاهرگ‌ها، و نیز تراکم خونی در لگن که سبب بواسیر و خونریزی رحم می‌شود در میان نمازگزاران به ندرت یافت می‌شود.

و سینه تنگی که ناشی از تراکم گاز دی‌اکسید کربن در شش‌ها می‌باشد اندک می‌باشد چون دم و بازدم و تنفسی که رکوع و سجود به طور طبیعی ایجاد می‌نمایند، موجب تقویت قلب و شش‌ها می‌گردد.

یاوه‌گویی (بچه‌صفتی در پیرمردان) و فراموشکاری پیرانه میان نمازگزاران نیز اندک می‌باشد. چون غالباً یاوه‌گویی و خرف‌گری پیران به علت کمبود ظرفیت‌های مغزی می‌باشد، اما سجود و طبیعتاً بر ظروف و کاسه سر خون ریخته و مغز را آبیاری نموده، و یاوه‌گویی و بچه‌صفتی را در میان نمازگزاران کاهش می‌نماید.

و پیامبر (ص) هم اشاره مختصر و شفافی به این مسأله نموده است : از سالم بن اَبی جَعْد نقل شده است، که مردی از زبان مَشعر بیان نموده است : – «به گمانم از طایفه خزاعه باشد» – کاش نماز می‌خواندم تا استراحت و آرامش می‌یافتم، گویا آنان بر او خرده گرفتند، و گفت : از پیامبر شنیده‌ام که می‌فرمود : ای بلال نماز را اقامه کن، مرا با نماز راحت گردان»[۱] و راحتی در نماز همان آرامش روحی و جسمی با هم می‌باشد، کار خداوند بسیار بزرگتر از این است که تنها با علت و یا حکمت واحدی تفسیر گردد، چون حکمت و علل دستورات الهی قابل شمارش نیست.

و دانشمندان آزمایشی را انجام داده‌اند که فرد چون سرش را پایین بیاورد خون در آن جمع گشته، و باعث افزایش فشار شرایین‌ها می‌گردد، و چون ناگهانی سرش را بالا ببرد بلافاصله فشار از بین می‌رود، و بر اثر ازدیاد فشار و از بین رفتن آن در ظرفیت‌های خونی انعطاف ایجاد می‌گردد، و چنانچه فشار انسان به بیست و سه درجه جیوه‌ای برسد این ظروف [انعطاف‌پذیر] تحمل این فشار را دارا می‌باشند، اما فردی که نماز را به پای نمی‌دارد، چنانچه فشار وی به هشت درجه برسد، چه بسا رگ‌های مغز وی پاره شوند، و دچار سکته مغزی گردد.

و بیماری نیز به نام واژگونی و هم در زنان وجود دارد که با تمریناتی تماماً مانند حرکات نماز معالجه می‌گردد، دستور الهی هزار فایده را در بر می‌گیرد.

دستوراتی که از طرف خالق علیم و خبیر ما، سازنده انسان، به ما امر شده است، تا اینکه انسان قبل از طلوع آفتاب، و قبل از غروب آن بیدار باشد و خود را در معرض این اشعه سودمند ماوراء بنفش قرار دهد عملی است که در آن رضایت خداوند و سودمندی و تأمین نیاز جسم فراهم شده است.

بلکه تازه‌ترین یافته‌های پزشکی بیان می‌دارد که ورم‌های سرطانی به علت ضعف دستگاه مصونیت ناشی از فشار درونی به وجود می‌آید، و توحیدِ خداوند، انسان را از رویارویی با این نوع فشارها محفوظ می‌دارد.

در هر نقطه و مکانی می‌توانید اعلان نمائید و بگویید : که ایمان تندرستی است، چون وقتی دانستی که خداوند تنها متصرف، حکیم، علیم، و رحیم و قادر است و تنها یک دست در هستی تصرف می‌نماید، درونت آرامش می‌یابد، و یا آرامش درون، فشار درونی نیز بر تو سبک و دستگاه مصونیت تقویت گردد، زیرا بیشترین رشد سلول‌های سرطانی به سبب ضعف دستگاه مصونیت است، و ضعف آن هم ناشی از فشار درونی بر انسان می‌باشد. و جز توحید و یگانگی خداوند چیزی فشار درونی را بهبود نمی‌بخشد، لذا بندگان بهتر از توحید را فرا نگرفته‌اند، و خداوند می‌فرماید :

‚فَلا تدعُ معَ الله اِلهاً آخَرَ فتکونَ مِنَ المعذَّبین ƒ                                   (شعراء : ۲۱۳)

«همراه خدا معبود دیگری را فرا مخوان [در غیر این صورت] از زمره عذاب‌شدگان می‌باشید».

نماز و نیایش درد مریض را کاهش داده و او را بر بهبودی یاری می‌نماید

در دانشگاهی از دانشگاه‌های آمریکا تحقیقی پیرامون اثر نماز و نیایش در کاهش دردها به انجام رسید، این تحقیق تأکید می‌نماید، بر اینکه نماز و نیایش از دردی که بیمار احساس می‌کند می‌کاهد.

ورودی‌ها و باب‌هایی برای درد وجود دارد، و از طریق عصب پیام درد به نخاع شوکی و به مغز می‌رسد.

فشار و حالت‌های درونی از طریق ورودی‌ها بر مریض غلبه می‌یابند، چنانچه مریض مؤمن و راضی به قضا و قدر الهی باشد، این درب‌ها بسته می‌شود، جز مقدار درد اندکی به مغز نمی‌رسد، تجربه نشان داده است، آنکه از ایمان قوی بهره‌مند باشد، دردهای جسمانی ناشی از برخی امراض را کمتر احساس می‌نماید، زیرا ورودی‌های درد نزد وی بسته شده است، واین تحقیق [دانشگاه آمریکا] بر حقانیت این مطلب تأکید می‌ورزد، که معالجه از طریق نماز و نیایش دردهایی، را که بیمار در حالت عادی احساس می‌نماید کاهش می‌دهد.

نکته دیگر اینکه پنجاه و هفت درصد از کسانی که در این آزمایش شرکت کرده‌اند از طریق نماز و دعا بسیار تحت‌تأثیر قرار گرفته‌اند و پیامبر اسلام(ص) دست شریف خود را بر مکان درد می‌گذاشت و دعا می‌کرد، از ابن عباس(رض) روایت گردیده است که پیامبر بر هر مریض که وارد می‌شد، او را عیادت نموده می‌فرمود : «چیزی نیست انشاءالله پاکیزه باشی»[۲] بر مبنای برخی تجربه‌ها که انجام شده است، چون انسان صاحب شوکت و تفوایی بر محل درد دست بگذارد، نتایج مثبت آن مشاهده گردیده است، و پیامبر آنرا انجام داده است و ما را به انجام آن دستور نموده است، به خاطر اینکه تحقیق جنبه علمی داشته باشد، مسائل توهمی و بی‌مفهوم که هیچ‌گونه اثربخشی نداشتند، در کنار تحقیق آزمایشی نمودند مثلاً آب مقطر را به بیمار بنوشاند، و به او وانمود کردند که در آن بهبودی است، و مریض با خیالات و اوهامی که وی را در بر گرفته شفاء نیافت، ولی با نماز و نیایش و گذاشتن دست بر مکان درد، همراه با دعا و نماز متأثر خواهد گردید.

هدف این نیست که ما نماز بخوانیم  تا بهبود یابیم، نماز عبادت و واجب الهی است، و چون با خداوند ارتباط پیدا می‌نماییم دردها بسیار سبک گشته و دستگاه مصونیت هم تقویت می‌گردد، و در تقویت دستگاه مصونیت بر عوامل بیماری غالب می‌شویم، زیرا مبارزه با بیماری‌های ویروسی و سرطانی به عهده دستگاه مصونیت می‌باشد.

در همین زمینه اکتشافی را که در یک جایگاه علمی انجام پذیرفته است نقل می‌نماییم، اینکه یکی از دانشگاه‌های بزرگ به انجام تحقیقی پرداخته، و تأکید می‌ورزد که نماز و درمان روحی می‌تواند دردی را که بیمار احساس می‌نماید، بکاهد و بلافاصله وی را بهبود بخشند، و این حالت عالی درونی است، که بر شفاء و کاهش دردها کمک می‌نمایند، و این حالت از دو حال خارج نیست، یا اینکه حالت وهم و گمان است، و یا حالت ایمان و یقین می‌باشد، مثلاً ورق بهاداری (چک) اما تقلبی به صد میلیون تومان به فردی داده می‌شود، و او نمی‌داند که جعلی است، حالات درونی وی بالا رفته و احساس می‌کند که ثروتمند بزرگی است، ولیکن حالت درست و واقعی نیست، و تحقیق اشاره نموده به اینکه حالت درونی مرتفع با  کاهش دردها و تعجیل بهبودی ارتباط دارد، ولیکن این حالت گاهی به سبب ایمان و تسلیم شدن در برابر دستور و اتصال به خداوند می‌باشد، پس این حالت پاک و برجسته می‌باشد، و گاهی این حالت وهمی و بی‌اساس می‌باشد، و آنهم دارای اثر می‌باشد، لذا گفته‌اند علم داور حال و وضعیت می‌باشد، هر اندازه دانشت پربار و متین باشد، حال خود را با آن استوار ساخته‌اید.

با این توضیح خواستم بیان نمایم که تحقیق مربوط به حالت عالیه‌ای است، که به سبب ایمان به خداوند و استقامت بر امر او و پیوند با او به وجود می‌آید. و چه بسا به سبب دیگری باشد که موردنظر ما نیست.

خواستم این تحقیقات و تجارب را در اختیار شما بگذارم تا تأکید نمایم که شما هرگاه با خداوند پیوند یابید به هر چیزی اتصال و نائل گشته‌اید، و در اثر قدسی روایت شده است : «ای فرزند آدم مرا طلب کنید مرا می‌یابید، هرگاه مرا یافتید همه چیز را یافته‌اید، و اگر از تو جدا شوم، همه چیز از تو جدا گشته است، و من نزد تو از هر چیزی محبوب‌تر می‌باشم.[۳]

پروردگارا هر کسی تو را یافت چه کمبودی دارد؟ هر کسی تو را نداشت چه چیزی را یافته است؟ و هرگاه خداوند با تو باشد پس چه کسی علیه شماست؟ و هرگاه خداوند علیه شما باشد، پس چه کسی با شماست؟

ویتامین (د) و رابطه آن با نماز

ویتامین (د) در زیر پوست، در کبد و کلیه‌ها تشکیل می‌شود تا فعال شده و به جذب کلسیم و فسفر از روده‌ها کمک نموده، و در استخوان‌ها رسوب ‌نماید، این ویتامین در تراوش انسولین از لوزوالمعده و در رشد سلول‌های نخاع شوکی استخوانی و نیز در رشد سلول‌های پوست خارجی دارای نقش به‌سزایی می‌باشد، و این امر نزد پزشکان معروف است، ولیکن نظر جدید پزشکان این است که، بهترین وقت استفاده از تابش آفتاب هنگام برآمدن آفتاب و غروب آن می‌باشد، به همین علت نماز فجر در تندرستی انسان نقش به‌سزایی دارد، و افرادی که در معرض تابش آفتاب قرار نمی‌گیرند، و به صورت طولانی می‌خوابند، به نرمی استخوان دچار می‌گردند.

و امر خداوند، گرچه جنبه تعبدی و پرستش داشته باشد، ولی نباید از جنبه‌های بهداشتی و سلامتی آن غفلت نماییم و این معنی و مفهوم بهداشتی که ما اکنون درصدد آن هستیم از آیه زیر استنباط می‌گردد :

‚و تری الشمس اذا طَلَعَت تَزورَعن کَهْفِهِم ذاتَ الیمینِ وَ اِذا غَرَبَتْ تُقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِمالِ وَ هُمْ فی فَجوَهٍ مِنْهُ ذلکَ مِنْ آیتِ اللهِƒ                                                                                                           (کهف : ۱۷)

«خورشید را می‌دیدی که به هنگام طلوع به طرف راست غارشان می‌گرائید و به هنگام غروب به طرف چپشان می‌گرائید و خودشان در محل وسیع قرار داشتند، این نشانه‌ای از نشانه‌های خداوند است».

پس هر کسی قبل از طلوع و قبل از غروب بیدار باشد از اشعه ماوراء بنفش آفتاب بهره‌مند می‌گردد، لازم نیست که فرد مستقیماً در پرتو اشعه قرار گیرد، بلکه اشعه پخش شده در این دو وقت به پوست – در تشکیل ویتامین (د) که در جذب کلسیم استخوان‌ها و تقویت آنها، و در لوزوالمعده، و در رشد مغز استخوان و سلول‌های پوست شرکت می‌کند – فایده می‌رساند.

——————————————-

منبع: دایره‌المعارف اعجاز علمی در پرتو قرآن و سنّت/  شگفتیهای خداوند در بدن انسان / نویسنده : استاد دکتر محمد راتب نابلسی /  مترجمان: /محمد آزاد شافعی /عبدالباسط عیسى زاده