ده حجاب میان بنده و خداوندش

ده حجاب میان بنده و خداوندش

(برگرفته از سخنان امام ابن قیم) ترجمه و بازنویسی: ابوعامر ملامحمدی

حجاب اول: جهل نسبت به پروردگار

یعنی اینکه بنده، خداوند خود را به درستی نشناسد یا اینکه درک اشتباهی از او در ذهن داشته باشد. آنکه او را دوست ندارد او را نشناخته و آنکه او را نشناخته نیز ممکن نیست او را دوست بدارد.

بر این اساس، کسی که واقعا اهل سنت پیامبر است و واقعا در جستجوی علم نسبت خداوند و دینش است، جزو کسانی است که اولیای خداوندند و او را دوست می‏دارند و او نیز آنان را دوست می‏دارد. بدیهی است هرچه الله را بیشتر بشناسی، او را بیشتر دوست خواهی داشت.

شعیب، سخنور پیامبران خطاب به قومش چنین فرمود:

{ واستغفروا ربکم ثم توبوا إلیه إن ربی رحیم ودود } [هود: ۹۰]

(و از پروردگار خود آمرزش بخواهید سپس به درگاه او توبه کنید. پروردگار من مهربان و دوستدار است)

و پروردگار بزرگ چنین می‏فرماید: { إن الذین آمنوا وعملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودّا } [مریم: ۹۶]

(کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‏اند به زودى [خداوند] رحمان براى آنان محبتى قرار مى‏دهد)

ضخیم‏ترین حجاب میان بنده و پروردگار همین عدم شناخت نسبت به خداوند است، و انسان، دشمن آن چیزی است که نمی‏شناسد.

کسانی که خداوند را نمی‏شناسند معصیت او را می‏کنند.

کسانی که او را نمی‏شناسند او را بد می‏دارند.

و کسانی که پروردگار را نمی‏شناسند به جای او شیطان را پرستش می‏کنند.

به همین دلیل خداوند قبل از هر چیز مومنان را به علم و شناخت نسبت به خود دعوت کرده است:

{ فاعلم أنه لا إله إلا الله واستغفر لذنبک وللمؤمنین والمؤمنات } [محمد: ۱۹]

(پس بدان که هیچ معبودى [به حق] جز الله نیست و براى گناه خویش آمرزش جوى و براى مردان و زنان با ایمان [مغفرت بخواه])

دوای این جهل این است که الله را آنگونه که شایسته است بشناسی. آنگاه که او را شناختی خواهی توانست حقیقت توبه را به دست آوری.

 

حجاب دوم: بدعت

هرآنکه در دین خداوند نوآوری می‏کند با این بدعت و نوآوری، میان خود و الله پرده و حجابی به وجود می‏آورد. این حجاب تا وقتی که شخص، دست از بدعت خود بکشد همچنان وجود خواهد داشت.

پیامبر ما صلی الله علیه وآله وسلم می‏فرماید:«هر که در این امر ما (یعنی دین) آنچه را که از آن نیست نو پدید آورد، این کار او مردود است» [متفق علیه]

 

هر کار نیک دو شرط دارد:

اول: اخلاص. یعنی اینکه آن کار صرفا بدون هیچ شریکی برای خداوند باشد.

دوم: متابعت و پیروی. یعنی اینکه کار نیک بر اساس روش رسول الله صلی الله علیه وسلم باشد.

هر کاری که این دو شرط را نداشته باشد به عنوان کار نیک شرعی شناخته نمی‏شود و به سوی خداوند بالا نمی‏رود، زیرا تنها کار نیک پاک و درست به خداوند می‏رسد.

بر این اساس، بدعت حجابی است که مانع رسیدن کار نیک به نزد خداوند می‏شود و این به معنای نرسیدن بنده به خداوند است.

مبتدع (یعنی شخص نوآور در دین) خداوند را بر اساس دلخواه خود عبادت نموده نه بر اساسی که خداوند خواسته است، و هوای نفس و دلخواه انسان حجابی است بین بنده و پروردگار.

باید دانست که شخص اهل بدعت، بدتر از شخص گناهکار است زیرا شخص گناهکار خود را مقصر می‏داند اما شخص اهل بدعت کار خود را خوب دانسته و چه بسا به شدت از آن دفاع کرده و آن را عامل نزدیکی به خداوند می‏داند!

 

حجاب سوم: گناهان کبیره‏ی درونی

که این گناهان، بسیار هستند؛ به مانند تکبر و فخر فروشی و غرور. گناهان کبیره‏ی درونی و پنهان بدتر از گناهان ظاهری‏اند. یعنی بدتر از زنا و نوشیدن خمر و دزدی، زیرا در صورتی که این گونه گناهان پنهان در قلب انسان بنشیند، تبدیل به حجاب و مانعی می‏شود میان بنده و پروردگار.

راه رسیدن به خداوند توسط قلب طی می‏شود ونه بوسیله‏ی پاها و این گناهان بزرگ قلبی به مانند راهزنان این مسیرند.

 

حجاب چهارم: گناهان کبیره ی آشکار

به مانند دزدی و نوشیدن خمر و دیگر گناهان بزرگ ظاهری..

برادر و خواهرم… اینجا توجه به این نکته ضروری است که هیچ‏ گناه صغیره‏ای با پافشاری بر آن دیگر گناه صغیره نیست بلکه تبدیل به گناه کبیره می‏شود. از سوی دیگر هیچ گناه کبیره‏ای با توبه و بازگشت دیگر گناه کبیره نیست.

پافشاری بر گناه یعنی ادامه دادن گناه یا قصد بازگشت دوباره به آن، حتی اگر این گناه به ظاهر کوچک باشد. بطور کلی هر گناه صغیره‏ای با چند عامل تبدیل به گناه کبیره می‏شود:

۱- پافشاری و ادامه دادن گناه: مثلا اگر شخصی عادت به نگاه کردن به زنان و دختران بیگانه داشته باشد. با وجود آنکه چشم چرانی یا همان «زنای چشم» از زنای کامل کوچکتر است اما در صورت ادامه یافتن، این گناه تبدیل به گناه کبیره خواهد شد.

۲- کوچک شمردن گناه: اگر به برخی از معتادان به سیگار بگویی: از خدا بترس، دخانیات بخاطر ضرر و زیانی که دارد حرام است… او در پاسخ خواهد گفت: این گناه بزرگی نیست، خدا مهربان است!!

۳- خوشحال شدن از انجام گناه: گاه بعضی از اشخاص گناهکار را می‏بینی که از انجام گناه شادند یا اینکه تظاهر به خوشحالی می‏کنند. باید در نظر داشت که شاد شدن از انجام گناه از خود گناه نیز بزرگتر است.

بسیاری از این گرگ‏های بشری را می‏بینی که از فریب دادن یک دختر مسلمان خوشحالند و با افتخار آن را برای دیگران تعریف می‏کنند در حالی که خداوند می‏فرماید:

 

{ إن الذین یحبون أن تشیع الفاحشه فی الذین آمنوا لهم عذاب ألیم } [نور: ۱۹]

(کسانى که دوست دارند که کارهای زشت در میان آنان که ایمان آورده‏اند شیوع یابد، براى آنان در دنیا و آخرت عذابى دردناک خواهد بود)

۴- سهل انگاری نسبت به پوشانده شدن گناه توسط خداوند: عبدالله بن عباس رضی الله عنهما می‏گوید: «ای گناهکار! از عاقبت بد گناه ایمن مباش که با انجام گناه، بدتر از گناه به همراه آن خواهد آمد… شرم نداشتن از فرشتگانی که بر سمت راست و چپ تو هستند از خود گناه بزرگتر است… این که می‏خندی و نمی‏دانی قرار است خداوند با تو چه رفتاری داشته باشد از خود گناه بزرگتر است… و خوشحال شدن از انجام گناه از خود گناه بزرگتر است… اینکه وقتی باد پرده‏ی درب خانه‏ات را حرکت می‏دهد دچار ترس می‏شوی اما از اینکه خداوند دارد تو را در حال گناه می‏بیند کمی قلبت به لرزه نمی‏آید از خود گناه بزرگتر است»

۵- مجاهره: مجاهره یعنی این که شخص گناهی را شبانه انجام دهد و خداوند او را بپوشاند اما خود او پرده‏ی الهی را دریده و روز بعد گناه خود را برای دیگران بازگو نماید!

۶- اگر شخص انجام دهنده‏ی گناه صغیره، الگوی مردم باشد: تصور کن اگر مدیر یک کارخانه یا مدرسه و یا رئیس یک دانشکده دست به گناهی کوچک بزند و به سبب الگو بودنش این کار در میان زیر دستانش نیز رواج یابد.

یا در میان یک خانواده ی سرشناس پوشش غیر اسلامی عادی شود و سپس این عادت به دیگر مردم سرایت کند. ممکن است من و تو نیز در میان برخی از مردم به عنوان الگو شناخته شویم.

رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «هر که در اسلام سنت و راه و روش بدی بیاورد گناه خودش و گناه کسانی که آن کار را پس از او انجام دهند بر گردنش خواهد بود بدون آنکه از گناه دیگران چیزی کم شود» [به روایت مسلم]

 

حجاب پنجم: گناهان صغیره

گناهان صغیره به مرور بزرگ می‏شوند. چه بسا گناهان کوچکی که صاحب خود را تدریجا به عاقبت بد کشانده‏اند.

انسان مومن گناه خود را بزرگ می‏بیند زیرا او خداوند را مراقب خود می‏بیند. مومن همانگونه که گناهان را ـ هرچند کوچک ـ ناچیز نمی‏شمارد، همانطور نیز کار خیر را هرچند کوچک به نظر برسد، ناچیز به حساب نمی‏آورد.

 

حجاب ششم: شرک

 

این از بزرگترین و ضخیم‏ترین پرده‏هایی است که میان بنده و پروردگار حایل می‏شود. راه برداشتن این حجاب خالص گرداندن توحید است.

معنای واقعی شرک همان تعلق قلب به غیر الله است. چه این تعلق در عبادت باشد و چه در محبت و یا در معانی قلبی و یا در اعمال ظاهری. هیچ چیز نزد خداوند بدتر از شرک و مشرکان نیست.

شرک انواعی دارد که از خطرناک ترین آنها شرک پنهان است. خداوند می‏فرماید:

{ ویوم نحشرهم جمیعا ثم نقول للذین أشرکوا أین شرکاؤکم الذین کنتم تزعمون (۲۲) ثم لم تکن فتنتهم إلا أن قالوا والله ربنا ما کنا مشرکین (۲۳) انظر کیف کذبوا على أنفسهم وضلّ عنهم ما کانوا یفترون } [انعام: ۲۲-۲۴]

(و [یاد کن] روزى را که همه آنان را محشور مى‏کنیم آنگاه به کسانى که شرک آورده‏اند مى‏گوییم کجایند شریکان شما که [آنان را شریک الله] می دانستید؟ (۲۲) آنگاه عذرشان جز این نیست که مى‏گویند به الله پروردگارمان سوگند که ما مشرک نبودیم (۲۳) ببین چگونه به خود دروغ مى‏گویند و آنچه برمى‏بافتند از ایشان یاوه شد)

برادر و خواهرم. همیشه سعی در خالص نگه داشتن توحید خویش داشته باش و از خداوند سلامت از شرک را بخواه و به او پناه ببر و بگو: { اللهم إنی أعوذ بک أن أشرک بک شیئاً أعلمه وأستغفرک لما لا أعلمه } (خدایا من به تو پناه می‏برم از اینکه نسبت به تو شرکی روا دارم که می‏دانم و از تو در مورد آنچه نمی‏دانم مغفرت می‏خواهم)

 

حجاب هفتم: زیاده روی در کارهای مباح

شاید شکم انسان حجابی شود بین او و پروردگارش. خوردن حلال است، نوشیدن نیز حلال است. اما پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم می فرماید: «فرزند آدم هیچ ظرفی را پر نکرد که بدتر از شکم باشد» [روایت ترمذی]

هنگامی که شکم پر شود اندیشه به خواب می‏رود و اعضای بدن از فعالیت باز می‏ایستند و انسان دچار تنبلی می‏شود.

شاید لباس و رسیدن بیش از اندازه به ظاهر، حجابی شود بین بنده و خداوند. پیامبر خدا می‏فرماید: «نابود و بیچاره باد بنده‏ی درهم و بنده‏ی لباس زیبا» [به روایت بخاری]

خواب بیش از حد یا تعلق بیش از اندازه به تفریح و سرگرمی و اینگونه کارهای حلال یا مباح، ممکن است به تدریج میان بنده و خداوند فاصله ایجاد کند.

 

حجاب هشتم: غفلت نسبت به خداوند

غفلت هنگامی در قلب رسوخ می‏یابد که قلب از محبوب خود (سبحانه و تعالی) دور شده و در پی هوا و هوس راه گرفته و شیطان را به دوستی بگیرد. خداند می‏فرماید:

{ ولا تطع من أغفلنا قلبه عن ذکرنا واتبع هواه وکان أمره فرطا } [کهف: ۲۸]

(و از آن کس که قلبش را از یاد خود غافل ساخته‏ایم و از هوس خود پیروى کرده و کارش بر زیاده‏روى است اطاعت مکن)

تا این سه نور بر قلب انسان نتابد حجاب غفلت از آن کنار نخواهد رفت:

۱- نور ملاحظه‏ی نعمت‏های پنهان و آشکار خداوند تا آنکه محبت خداوند متعال در قلب جای گیرد.

۲- نور نگاه در اشتباهات نفس. این باعث می شود انسان به خطر نفس اماره پی برده و با شناخت کاستی‏های آن، عظمت و کمال پروردگار را درک نماید.

۳- نور مراقبت گذر روزها و از دست رفتن فرصت. تا آنکه انسان با درک کم بودن فرصت و ارزش وقت و عمر، تمام تلاش خود را برای استفاده از این تنها فرصت باقی مانده به کار گیرد.

این نورهای سه گانه سبب بیدار ماندن همیشگی قلب شده و باعث می‏شود بنده همچنان در طاعت پروردگار تلاش نماید تا آنکه نور خداوند بر قلب وی تابیدن گرفته و حجاب غفلت به طور کامل از آن برچیده شود.

 

حجاب نهم: عادت‏ها و سنت‏ها و عرف‏های اشتباه

برخی از انسان ها اسیر عادت‏های بد خود و یا سنت های اشتباه و عرف های غلط جامعه‏ی خویش‏اند.

بسیاری را می‏بینی که از روی عادت سیگار می‏کشند و اسیر این عادتند. برای همین است که اولین راه رسیدن به خداوند کنار نهادن عادت‏هاست.

 

انسان‏ها بنده‏ی عادت های خوداند و برای آنکه بنده‏ی خالص خداوند گردند باید از بندگی هر چیز دیگری رهایی یابند. (منظور وقتی است که عادت بر شریعت خداوند برتری یابد و آن را زیر پا نهد)

 

حجاب دهم: حجاب انسان های تلاشگری که از هدف حقیقی غافل می‏مانند.

این حجابی است که معمولا انسان های پایبند به دین دچار آن می‏شوند. پیش می‏آید که شخصی در راه خداوند تلاش می‏کند و این عمل خود را بزرگ می‏بیند و خود این باعث ایجاد حجابی میان او و پروردگار می‏شود.

بر بنده لازم است که هیچ‏گاه به عمل خود دلخوش نشود و همیشه میان دل‏خوشی به منت پروردگار، و مشاهده‏ی نقص و کوتاهی عمل خود بماند.

رضایت بنده از کار و عملش نشانه‏ی «از خود راضی بودن» او و جهلش نسبت به حقیقت بندگی است. این «رضایت از خود» آفات بسیار بزرگ دیگری چون تکبر را در پی دارد.

باید این را دانست که هر چه خداوند در قلب انسان بزرگتر باشد، نفس انسان در قلبش کوچکتر می‏شود و می‏داند که همه‏ی کارهایی که در راه خداوند انجام می‏دهد در برابر عظمت و شکوه و نعمت‏های بزرگ خداوند هیچ نیست.

این‏ها ده پرده و حجابی هستند که میان بنده و پروردگار جدایی می‏اندازند. باید با صداقت به درون خویش نظر انداخته و ببینم چند حجاب میان ما و او فاصله انداخته و راه از بین بردن این پرده‏ها چیست.

از پروردگار اخلاص در گفتار و کردار و قبول اعمال را می‏خواهیم.

 وصلى الله وسلم على نبینا محمد وعلى آله وصحبه وسلم

ترجمه شده از بروشوری با همین نام منتشر شده توسط دارالقاسم با کمی تغییر و تصرف/بیداری اسلامی