چرا اسلام حجاب را برای مرد و زن واجب کرده است
چرا اسلام حجاب را برای مرد و زن واجب کرده است
نویسنده: جمال محمد فقی رسول /مترجم: دکتر محمود ابراهیمی
بدیهی است که خداوند این امتیاز را به مرد داده است که در آن چه به غریزه جنسی مربوط است پیش قدم می شود، و حال آن که زن آن را نهان می دارد و این ویژگی منحصر به مذکر و مؤنث انسانی نیست بلکه به عنوان یک غریزه ریشهه دار در نر و ماده همه حیوانات نیز به ودیعت نهاده است و مشیت خداوند بدان تعلق گرفته است که بقای نوع حیوانی به اقبال نر و انتظار ماده منوط باشد.
اسلام در پرتو رسالت خود، خواسته است که جامعه بشری از این بی بندباری و لجام گسیختگی جنسی که جوامع ابتدایی و جوامع صنعتی امروز در آن غوطه ور بوده و هستند، سالم و مصون بماند، لذا اسلام خواسته است از طریق قواعد و ظوایف و اساس تشریعی و قانون گذاری مربوط به حل و معالجه مشکلات جنسی، آن را از اساس چاره سازی کندو این مشکلات را به صورت اصولی حل نماید. اسلام نیامده است که از یک طرف زنان را آزاد بگذراد تا خود را برهنه سازند و زینت و زیور الات خویش را آشکار نمایند و اندام های زیبای فریبنده و فتنه انگیز خود را به نمایش بگذراند و در خیابان و کوچه ها بگردند و بدون قیود و ضوابط با مردان آمیخته و مختلط شوندبلکه خواسته است که این مشکل جنسی را از ریشه حل کند و راه های منتهی بدان راببندد نه این مشکل را به اسباب و عوامل منجر بدان را به حال خود بگذارد. چون اگر جلو عوامل و اسباب گرفته نشود، به محض پیش آمدن فرصت و شرایط مناسب این مشکل از نو عودت می نماید. همانند میکروب های بیماری زا که بیمار از آن ها در رنج و عذاب است و بیمار را مبتلا کرده اند، که بیمار با خوردن داروهای مسکن معالجه نمی شود، بلکه باید میکروب مشخص و شناخته شوند، سپس داروی ضد این میکروب را به بیمار داد تا میکرویب ها بمیرند و آن وقت بیماری معالجه می شود، اسلام نیز با مشکلات جنسی چنین عملی نموده و زیر بنای حل اساسی آن را بر سه چیز بنا نهاده است:
- اسلام به مرد و زن دستور داده است که از نظر و نگاهایی که به آن ها عقد ازدواج شرعی نبسته اند چشم فروبندند و در میان خود تنها نظر و نگاه به محارم را جایز بدانند خداوند می فرماید: (قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ*وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ…) ( نور/۳۰-۳۱)
” به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنى ورزند که این براى آنان پاکیزهتر است زیرا خدا به آنچه مىکنند آگاه است * و به زنان مؤمنه بگو: چشمان خود را فرو گیرند. و عورت های خویشتن را مصون دارند.”
قرآن در این دستور مردان را در چشم فروبستن بر زنان مقدم داشته است، چون اول مردان اقدام می کنند چون نگاه چشم پیش قراول زنا و راهنمای فسق و فجور است و بلای آن سخت تر و شدیدتر و اجتناب و پرهیز از آن سخت است.[۱] پیامبر (ص) این مطلب را نیکو بیان داشته است که می فرماید:
” إن الله کتب علی ابن آدم حظه من ازنا أدرک ذلک لا محاله فزنا العینین النظر و زنا السان النطق و النفس تشتهی و الفرج یصدق ذلک أو یکذبه. “[۲]
” خداوند انسان را به گونه ای آفریده است که بهره ای از زنا دارد و این بهره را به صورتی دریافت خواهد کرد، زیرا: زنای چشم نگاه به نامحرم است و زنای زبان گفتار با نامحرم است، و نفس آرزو و اشتها می کند و شرمگاه آن را تصدیق یا تکذیب می نماید. “
یعنی: دیدن و گفتن و هوس ورزیدن است که مقدمات زنا را فراهم می کنند باید آن ها را بازداشت تا به زنا منجر نشوند.
چشم فروبستن از نگاه به نامحرم همراه با حفظ شرمگاه از زنا، از جمله مصالح عامه ای است که با سلامت جامعه و پاکی آن را متکی بر آن است و قرآن کریم بعد از امر بدین دو مطلب می فرماید: ” ذَلِکَ أَزْکَى لَهُمْ ” یعنی: این بهتر مردم را از آلودگی ووبی بند و باری و بی ارزشی و مقید نبودن به ارزش ها پاک می کند.
- اسلام بر زنان حرام کرده است که خود را در معرض دید مردم قرار دهند و زینت و زیو آلات نهانی، فریبندگی های، دلربایی ها و زیبایی های فتنه انگیز خود را به نمایش بگذارند، تا این اعمال ایشان موجب گمراهی و وسوسه شدن و فریفتن مردان نشود. خداوند می فرماید:”
وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّهِ الْأُولَى ” (احزاب/۳۳)
” همچون جاهلیت پیشین در میان مردم ظاهر نشوید.”
همان گونه که قرآن دستور داده است که لباس زنان به گونه ای نباشد که تن در آن پیدا باشد.
” یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا ” ( احزاب/۵۹)
” اى پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوششهاى خود را بر خود فروتر گیرند این براى آنکه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند [به احتیاط] نزدیکتر است و خدا آمرزنده مهربان است “
برای این که زنان نسبت به لباسی که اسلام بدان دستور می دهد در تنگنا و سختی قرار نگیرند و مانع انجام اعمال و حوائج آنان نگردد، خداوند می فرماید:
” وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ… ” (نور/۳۱)
” و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند و پاکدامنى ورزند و زیورهاى خود را آشکار نگردانند مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسرى خود را بر سینه خویش [فرو] اندازند “
چون مردان تمایل جنسی به زنان خویشاوند ندارند، لذا خداوند مردان خویشاوند را از نظر کردن به زنان محرم و وارد شدن بر آنان مستثنی کرده است و نظر و ورودشان را بی اشکال دانسته است:
” وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاء بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُوْلِی الْإِرْبَهِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاء وَلَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ ” ( نور/۳۱)
” زیورهایشان را جز براى شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان [همکیش] خود یا کنیزانشان یا خدمتکاران مرد که [از زن] بىنیازند یا کودکانى که بر عورتهاى زنان وقوف حاصل نکردهاند آشکار نکنند و پاهاى خود را [به گونهاى به زمین] نکوبند تا آنچه از زینتشان نهفته مىدارند معلوم گردد اى مؤمنان همگى [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنید امید که رستگار شوید “
- اسلام زن و مرد را به ازدواج شرعی تشویق نموده و تمام اشکال و انواع پیوند جنسی خارج از دایره ازدواج شرعی را حرام ساخته است، زشت ترین جرمی به حساب آورده است که مرتکب آن را مستحق شدید ترین مجازات رجم برای زنان محصن و حد شرعی یک صد تازیانه برای غیر محصن و بنابر رأی بعضی از فقها یک سال تبعید مقرر کرده است.[۳]
همچنین اسلام متهم نمودن زنان پاکدامن به زنا و اهانت به چیزی که منافی عفت باشد را حرام کرده و عقوبت این تهمت را هشتاد تازیانه قرار داده است، علاوه بر آن با رد شهادت وی در محاکم و عدم قبول آن برای همیشه، ارزش اجتماعی را نیز از تهمت زننده سلب نموده است که می فرماید:
” وَالَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَهِ شُهَدَاء فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَهً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَهً أَبَدًا وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ” ( نور/۴)
” و کسانى که نسبت زنا به زنان شوهردار مىدهند سپس چهار گواه نمىآورند هشتاد تازیانه به آنان بزنید و هیچگاه شهادتى از آنها نپذیرید و اینانند که خود فاسقند “
بدین وسیله از خلال عرضه مشکل جنسی و راه هایی که اسلام برای حل آن ارائه داده است، اهمیت حجاب و نقش برجسته آن در سلامت جامعه و پاکی آن به خوبی آشکار می گردد.
می توان گفت هدف اسلام از حجاب آن است که زن مسلمان با فراغت کامل بتواند وظایف رسالت اساسی خویش را انجام دهد که حفظ نسل انسان، پرداختن به شئون خانه و خانه داری و تربیت کودک و اهمیت دادن به آن است و به اعتبار این که مادر کارخانه انسان ساز و نخستین مدرسه زندگی اولیه طفل و سرچشمه محبت و انگیزه سعادت، روحی شوهر است. حجاب الهامی است به زن که خانه مملکت او و پادشاه این مملکت است و نادیده گرفتن و تنازل از آن، فرار از انجام و ادای وظیفه او است. به تعبیر دیگر حجاب رمز وقار، متانت، رزانت و سنگینی زن است نه آن گونه که دشمنان مغرض اسلام آن را نشانه خواری و بردگی او می دانند و به قول عقاد حجاب مانع گمراهی و خودنمایی و فضولیت و حافظ حرمت و آداب عفت و حیا و آزرم است.[۴]
شاید بعضی بگویند که حجاب پیوند و علاقه ای به آداب و اخلاق ندارد، ما می گوییم: راست می گویند زنی که عفتی ندارد، تا او را باز دارد و فضیلتی ندارد که مانع وی شود، حجاب برای او فایده ای ندارد، ولیکن حجاب مردان فاسداخلاق را از طمع به وی دور می کند، همان گونه که زن را نیز از آمیزش با مردان دور می کند، چون بی حجابی انگیزه اختلاط است و اختلاط سبب می شود که مردان پاکدامن تمایل جنسی بیابند و برای فاسد اخلاق ها موجب شر و فساد است و حجاب و عدم اختلاط دامنه شر و فساد را محدود می کند و تأثیر فساد را تخفیف می دهد.[۵]
چون زن بیانگر جنبه اساسی و اصلی نافذ در لذت های زندگی است و فطرتا” موجب فریب و شیفتگی و فتنه و اغواء مرد است، اگر مرد در رفتار و سلوک خویش با زن مرتکب خطا شود، زن او را دچار خطا و اشتباه می کند و او را بدان می کشاند که به زنان دیگر نیز زیسان و ضرر برساند همان گونه که خود از مرد زیان و ضرر دیده است. فتنه و فریب و اغواء و وسوسه کردن در زن ساختگی و متکلفانه نیست بلکه این صفات از ویژگی و طبیعت اوست.
لذا زنی که فتنه گر و اغوا کننده و فریبنده مرد نباشد به قول دکتر بهی از نظر زن بودن کامل نیست و به خاطر این واقعیت است که اسلام به زن دستور داده است تا در خارج خانه خویش تنها با پوشش حجاب شرعی ظاهر شود، زینت و یور و تجمل و آرایش خویش را تنها در خانه و برای شوهر خویش انجام دهد.
بدین وسیله مردان دیگر در جامعه از اغواء و فریب و وسوسه او در امان می مانند، هم خود سالم می ماند و هم همنوعانش. یک مجله آمریکایی تظاهر به زیبایی و خود نمایی و بیرون رفتن نیمه عریان و آمیزش با مرد را همراه با دو عامل آداب و رسوم و فحشا و فیلم های سینمایی، سه عامل و انگیزه شیطانی توصیف نموده است، که تمدن نوین را به سوی نیستی و فروپاشی سوق می دهند، به قیاس بر آن چه که در تمدن رومی حکم فرما بود؛ چون تمدن رومی به خاطر ابتلا به شهوات و هواپرستی متلاشی گردید، که زن یکی از مهم ترین عوامل این فروپاشی بود.[۶]
اسلام وقتی حیا و حشمت را برای زن واجب نموده و برهنگی و خود نمایی و اختلاط با مردان را حرام کرده است، هدفش آن است که دل ها آرام، روح ها مطمئن و خانه ها فضای ملایمی داشته باشند.
کسانی که به فایده حجاب و حرام بودن اختلاط زنان و مردان با هم ایمان ندارند، می توانند از نسبت دوشیزگان آبستن دبیرستانی در یکی از مدارس مختلط پسران و دختران آمریکاییدر یکی از شهرها بپرسند که به ۴۸% رسیده بود.[۷]
استعمارگران در کشورهای اسلامی نتوانستند پسران و دختران مسلمان را منحرف کنند مگر بعد از این که به طرق مختلف توانستند دین و آداب و رسوم اسلامی را در نظر فرزندان اسلامی زشت جلوه دهند، آن وقت در لباس و شکل ظاهری از دین غربیان استعمارگر تقلید نمودندو مردان و زنان لباسی مانند غربیان پوشیدند و زنان مسلمان در بیشتر شهرها به تقفلید از زنان غربی نیمه عریان به خیابان ها آمدند و متانت و حیاءو احتشام اسلامی خود را فراموش کردند. تقلید از شکل ظاهری و لباس و پوشاک تنها نخستین گام بود، برای سست و ضعیف نمودن اسلام در دل مسلمانان.
کسی که در آستانه ورود به تقلید ایستاده است چون بدان داخل شد، دیگر نمیداند کی از آن خارج می شود، چون تقلید خود حلقه های به هم پیوسته نامتناهی است و مغلوب حریص است که پا به پای غالب گام بردارد و پا جای پای او بگذارد.
—————————–
نام کتاب:زن در اندیشه اسلامی /مؤلف:جمال محمد فقی رسول /مترجم: دکتر محمود ابراهیمی / نشر احسان
[۱] کشاف۳/۱۶
[۲]بخاری۷/۲۱۴، شرح نووی بر مسلم ۱۶/۲۰۶ و ابوداود ۲/۶۱۲
[۳] شرح منهاج نووی حاشیه مغنی۴/۱۴۱ وبدایه المجتهد ۱/۳۷۴
[۴] المرأه فی القران،ص۶۶
[۵] الاسلام روح المدنیه،ص۲۵۵
[۶] حجاب، ص۱۲۹ و الاسلام و مشکلات الحضاره،ص۱۵۱
[۷] السلام العالمی و الاسلام، ص۵۷
