رمضان ماه سرور

رمضان ماه سرور

شادی و سرور خواسته ای شیرین ،نهایتی مطلوب و هدفی ستایش شده می باشد و همه انسانها بدنبال این هستند که قلبشان شاد باشد و از غم و غصه درد و پریشانحالی به دور باشند.

ولی تعداد کمی به خوشی حقیقی می رسند ، سعادت واقعی را بدست می آورند و از درد و رنجها نجات پیدا می کنند.

و سخن ما در این چند سطر درباره معنای سرور و اسباب و موانع آن می باشد….

سپس به معنی سرور در رمضان و اینکه چگونه این ماه بزرگ ماه سرور و شادی می باشد ،خواهیم پرداخت.

روزه دار گرامی : سرور لذتی است که با بدست آوردن مطلوب و رسیدن به خواسته، در قلب ایجاد می شود. و با بدست آوردن آن حالتی در انسان بوجود می آید که سرور و شادمانی نام دارد.

چنانچه غم و اندوه از فقدان محبوب حاصل می شود و آن هنگام که محبوب را از دست دادی حالتی بوجود می آید که غم و اندوه نام دارد.

شادمانی بزرگترین نعمت، لذت و خوشی است که قلب بدست می آورد . پس سرور و شادمانی نعمت، و غم و اندوه عذابی برای آن می باشند.

احساس شادمانی نسبت به چیزی، از احساس رضایت نسبت به آن والاتر است. زیرا رضایت، آرامش، سکون و راحتی است و خوشحالی، لذت،‌ شادی و سرور. پس هر شخص شاد، راضی نیز می باشد ولی هرشخص راضی، شاد نیست.

به همین دلیل شادمانی ضد اندوه است و رضایت ضد خشم است . اندوه صاحبش را رنج می دهد در حالی که خشم صاحبش را تا هنگامی که از انتقام گرفتن عاجز نشده رنج نمی دهد.

در قرآن شادی بر دو نوع است: مطلق و مقید….

مطلق برای ذم آمده مانند قول خداوند تعالی : [لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْفَرِحِینَ] [ (القصص:۷۶)

وقوله – تعالى-: [إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ ] [ (هود:۱۰)

و شادی مقید همچنین بر دو نوع است : مقید به دنیا و فراموشی فضل خداوند که مذموم است مانند قول خداوند تعالی : -:[حَتَّى إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُمْ بَغْتَهً فَإِذَا هُمْ مُبْلِسُونَ] [ (الأنعام:۴۴)

و دوم : شادی مقید به فضل و رحمت خداوند که همچنین بر دو نوع است… فضل و رحمت که به سبب بستگی دارد و فضلی که وابسته به مسبب است، اولی مانند سخن خداوند متعال : [قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ] [ (یونس:۵۸)

و دومی مانند سخن خداوند متعال : [فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ] [ (آل عمران:۱۷۰)

و خداوند امر به شادمانی به سبب فضل و رحمتش را بعد این سخنش آورده که : [یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکُمْ مَوْعِظَهٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدىً وَرَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنِینَ] [ (یونس:۵۷)

و هیچ چیزی برای ابراز شادمانی سزاوار تر از فضل و رحمت خداوند نیست ، فضل و رحمتی که موعظه و شفای دل از امراض بوسیله هدایت و رحمت را در بردارد. هدایتی که

اطمینان و آرامش قلب و زندگی و روح انسان را در بر دارد.

رحمتی که شامل تمامی خوبیها و لذات و خالی از هر بدی و رنج می باشد.

و موعظه ای که همان امر و نهی همراه با ترغیب و ترهیب می باشد.

پس موعظه ، شفاء و هدایت و رحمت همان شادی و سرور حقیقی است و در واقع با ارزش تر از این است که فقط به خاطر آن شاد شد چرا که گرانبها تر از تمام چیزهایی است که مردم از کالاها و زینتهای دنیا جمع آوری می کنند. شایسته است که به خاطر آن شاد شد زیرا این شادمانی به خاطر گرانبهاترین چیز است بر خلاف آنهایی که به خاطر کالاهای دنیا شاد می شوند زیرا شادی آنها به خاطر اشیائی است که در معرض نابودی و زوال قرار دارند و مانند خواب خوشی است که هنگام بیدار شدن حسرت آنرا می خوری.

خوشی های دنیا خالی از غم و سختی نیست بلکه به دنبال هر خوشی سختی و عذابی خفته است.

خوشی هیچ وقت تنها نیست بلکه همیشه همزادی از ناخوشی به همراه دارد ولی هنگامی که خوشی قدرتش بیشتر شود درد و رنج ناخوشی را می پوشاند و ما آنرا حس نمی کنیم و عکس این قضیه نیز صادق است.

پس ابراز شادی به خاطر خدا و رسولش و به خاطر ایمان، قران ،سنت و علم از بلندترین مقامات عارفان و رفیعترین منازل سالکان می باشد و ضد این شادی، اندوهی است که بزرگترین سبب آن جهل می باشد و بزرگترین آن جهل نسبت به خداوند، امر و نهی او و علم می باشد علمی که نور و آرامش را دربر دارد و خلاف آن تاریکی و وحشت را به دنبال می آورد.

از اسباب اندوه مشغولیت به غیر خدا می باشد چنانچه روی آوردن به خدا سبب تمامی شادی ها و خوشی ها است. زیرا در قلب پریشانی وجود دارد که هیچ چیز به جز روی آوردن به سوی خداوند آنرا درمان نمی کند و وحشتی وجود دارد که فقط با انس با او در خلوت زایل می شود و اندوهی که از بین نمی رود مگر بوسیکه سروری که از شناخت او حاصل می شود و اضطرابی که تنها با خالص شدن برای او از بین می رود و در قلب شعله های حسرت وجود دارد که خاموش نمی شوند مگر بوسیله رضایت به قضا و قدر و امر خداوند و صبر کردن تا لحظه دیدار او. و خواسته هایی که فقط محبت و بازگشت به سوی او آنها را برطرف می سازد نیازهایی که اگر تمام دنیا را هم به او دهند هیچوقت قانع نخواهد شد.

این شادمانی حقیقی است و این شادی اهل ایمان است نه شادی شروران ، طاغیان و متکبران.

روزه داران نیز بدون هیچ کم و کاستی از این شادی بهره مند می باشند، چرا که رسول الله در حدیث متفق علیه می فرماید: وللصائم فرحتان فرحه عند فطره وفرحه عند لقاء ربه )

روزه دار دو شادمانی دارد یکی هنگام افطار و دیگری زمانی که پروردگارش را ملاقات می کند.

ابن رجب رحمت الله علیه می گوید:( اما شادی روزه دار به هنگام افطار به این دلیل است که نفس انسان به دنبال غذا و لذتهایی است که از آن لذت ببرد و هنگامی که در برهه ای از زمان نفست را از اینها محروم می کنی و سپس در زمانی دیگر به او اجازه بهره جویی می دهی طبیعتا نفس خوشحال خواهد شد پس اگر این کار به خاطر خداوند باشد از نظر شرع نیز عملی پسندیده می باشد.

روزه دار نیز در اینجا اینچنین می باشد همانطور که خداوند متعال در روز رمضان برآوردن این شهوات را برای او حرام کرده در شب اجازه استفاده را به او داده بلکه مبادرت به آن را در اول و آخر شب دوست می دارد و محبوبترین بنده نزد او کسی است که در افطار عجله می کند و ملائکه بر کسانی که سحری می خورند درود می فرستد. روزه دار خواسته های خویش را به خاطر تقرب به خداوند در روز ترک می کند و در شب به خاطر تقرب به او به آن مبادرت می ورزد پس ترک نمی کند مگر به خاطر خداوند و به آن بر نمی گردد مگر به دستور پروردگارش و او در هر دو حالت مطیع است و به همین علت از وصال (به هم چسباندن روزه ) نهی شده ایم . هنگامی که روزه دار به نیت تقرب به خداوند افطار می کند، می خورد، می نوشد و خدای را شکر می گوید در واقع به مغفرت پروردگارش امید دارد و چه بسا دعایش در هنگام افطار استجابت شود.

ار ابن ماجه روایت شده که (( دعای روزه دار در هنگام افطار رد نمی شود )).

و اگر در هنگام خوردن و نوشیدن نیت تقویت بدن خویش جهت توانایی برای قیام و روزه را بکند به او اجر داده می شود و هنگامی که با خوابش در هنگام شب یا روز نیت تقویت برای انجام کار را داشته باشد خوابش عبادت می شود.

پس هرآنکس این مطالبی را که به آن اشاره شد بفهمد معنی شادمانی هنگام افطاری برایش واضح می گردد زیرا افطاری همانطور که به آن اشاره شد از فضل و رحمت خداوند می باشد چنانچه خداوند می فرماید: ([ قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ] [ (یونس:۵۸)

ابن رجب رحمه الله می گوید: اما شادمانی به هنگام ملاقات با پروردگار به خاطر مشاهده ثواب روزه ای است که برای او ذخیره شده و آن را خیلی بیشتر از آنچه که تصور می کرد می یابد همانطور که خداوند تعالی می فرماید: [وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَیْراً وَأَعْظَمَ أَجْراً وَاسْتَغْفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ] (المزمل:۲۰)

وقال – تعالى -: [یَوْمَ تَجِدُ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ مِنْ خَیْرٍ مُحْضَراً وَمَا عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَیْنَهَا وَبَیْنَهُ أَمَداً بَعِیداً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَاللَّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ] (آل عمران:۳۰)

قال – تعالى -: [ فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ ] (الزلزله:۷)

خداوندا دلهای ما را با ایمان ، قرآن ، سنت، علم و روزه شاد بگردان ……..

وصلی الله وسلم علی نبینا محمد، وعلى آله وصحبه أجمعین….

منبع : مصلی گنبد کاووس