اسلام و مسلمانان در آمریکا

اسلام و مسلمانان در آمریکا

خدا قلی پور محمود و وزیری فهیمه

فصل اوّل: پیشینه ورود مسلمانان به آمریکا

امروز در آمریکا، مسأله اعتقاد به اسلام، یک
پدیده چشمگیر و یک حرکتِ اعتقادی – مذهبىِ رو به رشد است. در دوران گذشته، اسلام
در آمریکا، به عنوان یک فرهنگ خارجی – بویژه عربی – تلقّی می شد؛ در حالی که امروز
به عنوان یک اعتقاد مذهبىِ بسیار مهم و قابل احترام مطرح است. تعداد زیادی از گروه
های مهاجر اظهار می دارند:

در کشف قاره آمریکا، مسلمانانِ آمریکا نیز
سهمی داشته اند. طبق اطّلاع، در اتاق کلکسیون کتاب های شخصی (کریستف کلمب)، کتابی
از یک جغرافیدان عربی به نام (الادریسى) وجود دارد. در این کتاب شرح داده شده که
هشت نفر مسلمان، چگونه قاره آمریکا را کشف کرده اند. کریستف کلمب، مترجمی داشت
اسپانیایی که از نوادگان عرب بود. (۱) .

اما با وجود این، تاریخِ دقیقِ ورود نخستین
فرد یا گروه مسلمان به آمریکا، کاملاً روشن نیست؛ گرچه بعضی ها تاریخ ورودشان را
به دوره کلمبوس که در تلاش کشف قاره جدید بود، نسبت می دهند. به نظر این دسته از
محققان، کلمبوس برای تحقق بخشیدن به تلاش های اکتشافی خویش، به تخصص دریانوردىِ
اعراب متکی بود؛ زیرا اعرابِ مسلمان، در مقایسه با اروپاییان، تنها کسانی بودندکه
از دانش های علمی بویژه علم دریانوردی برخوردار بودند. به نظر گروهی از مورخان،
نخستین مسلمانی که وارد آمریکا شد (استوانیکو) نام داشت که (مارکوس نیزا) را
درتلاشِ اکتشافی برای یافتن منطقه (آریزونا) در سال ۱۵۳۹ راهنمایی می کرد. (۲) .

از سویی دیگر، بسیاری از تاریخ نویسان
آمریکایی مطالب فراوانی را درباره ارتباط مسلمانان با این دنیای جدید نقل کرده اند.
مثلاً گفته اند:

در سال ۱۷۱۷، گروهی از بردگان معتقد به خدا
و رسولش ْ با لهجه عربى، وارد این سرزمین تازه شدند. (۳) .

و برای همین است که می گویند:

تاریخچه اسلام در آمریکا، از اندرون کشتی
های حامل برده شروع شد. دست کم،یک پنجم برده هایی که از آفریقای غربی به آمریکا
آورده شدند، مسلمان بودند.

از این رو، برخی مسلمانان سیاه پوست دوست
دارند بگویند:

اسلام بخشی از خاطره ژنتیک سیاه پوستان است.

شایان توجه است که، این خاطره در قرن بیستم،
پس از ورود مبلّغان فرقه احمدیه به آمریکا، پس از جنگ جهانی اول، باردیگرزنده شد.
(۴) .

البته این بردگان، گرچه مسلمان بودند، ولی
مجبور شدند از دین خود دست بردارند (۵) و به آیین مسیحیت روی آورند و به این دلیل،
نفوذشان بر فرهنگ وجامعه آمریکا ناچیز بود. (۶) .

در سال ۱۷۹۰، در ایالت کارولینای جنوبی
آمریکا (مورها) (۷) ( MOOrS
) دیده شدند.

بر اساس بیش ترین شواهد موجود، شمار
مسلمانانی که برای نخستین بار در آمریکا سکونت گزیدند، زیاد نبوده است (۸) و در
واقع در دهه ۱۸۶۰ بود که مهاجرت تعداد مشخصی از مسلمانان، بویژه از کشورهای
مسلمانِ خاورمیانه، به آمریکا شروع شد و پس از آن، گروه های متعددی از مسلمانان
خاورمیانه به صورت پی در پی در خلال دهه های ۱۸۸۰، ۱۹۰۰ و۱۹۱۰ به آمریکا مهاجرت
کردند. (۹) .

۱. مجله اسلام، ش ۲،چاپ چین،۱۹۹۳.

۲. EMILY KALLED LOVEL, “ISLAM IN
THE UNITED STATES: PAST AND PRESENT”, IN THE MUSLIM COMMUINTY IN NORTH
AMERICA, 1983,p.94. 3.
نشریه اسلام، ش ۲۲، چاپ چین، ۱۹۹۳.

۴. نشریه اکونومیست، چاپ انگلستان، ۲۴/۸/۹۶
.

۵. ریچارد پرنستاین، نشریه نیویورک تایمز،
چاپ آمریکا،.۲/۶/۹۳

۶. EMILY KALLED LOVEL, “ISLAM IN
THE UNITED STATES: PAST AND PRESENT”, IN THE MUSLIM COMMUINTY IN NORTH AMERICA, ۱۹۸۳,P.95.

۷.مور: نامى است که اروپاییان معاصر به
مسلمانان کرانه هاى دریاى مدیترانه در شمال غربى آفریقا، اطلاق مى کنند.

۸. نشریه اسلام، ش ۲، چاپ چین، ۱۹۹۳.

۹. EMILY KALLED LOVEL, “ISLAM IN
THE UNITED STATES: PAST AND PRESENT”, IN THE MUSLIM COMMUINTY IN NORTH
AMERICA, 1983,p.95

—————————————————–

در حقیقت، موج اصلىِ مهاجرت در سال های ۱۸۱۵
– ۱۹۱۲، ۱۹۳۰ – ۱۹۳۸، ۱۹۴۷ – ۱۹۶۰ و از سال ۱۹۶۷ تاکنون بوده است. به دلیل جنگ
جهانی و تغییرات متناوب در قانون مهاجرت، مدتی این سیر، متوقف شد. نخستین گروه
مقیم، از سوریه و یا از مناطق همجوار سوریه، لبنان، فلسطین واردن کنونی آمدند. بیش
تر آنان از مناطق کوهستانی و مردم عادی بودند، نه سواد داشتند و نه آشنا به حرفه
ای بودند. پس از گذشت یک قرن، گروهی از شیعیان لبنانی وارد آمریکا شدند که بیش
ترشان تنها برای کار موقّت و کسب خوشبختی و سپس بازگشت به وطن، آمده بودند؛ ولی
اغلب آنان، سرانجام مقیم آمریکا شدند؛ حتی آنانی هم که به کشورشان بازگشته بودند،
پس از اندک زمانى، به آمریکا بازگشتند. در این قرن نیز از سایر مناطق دنیا، عده
زیادی به آمریکا آمدند که شامل: مسلمانان روسیه و اروپای شرقى، تاتارها، کاکس ها،
آلبانیایی ها، ترک ها و یوگسلاوها می شود.

در دهه پنجاه، بار دیگر موج تازه ای از
مهاجرت به آمریکا آغاز شد. این مهاجران بیش تر از کشورهاى: فلسطین، مصر، سوریه و
عراق بودند. آنان به طور کامل، انگلیسی صحبت می کردند و پیش از رسیدن به آمریکا،
غربی شده بودند. آنان برای آن آمده بودند تا تحصیلات عالیه، مهارت و تکنولوژی جدید
را فراگیرند و از موقعیتِ کاری با تخصص کامل برخوردار شوند؛ ولی سرانجام بیش ترشان
با زنان آمریکایی ازدواج کرده و عضو جامعه آمریکا شدند.

در دوران حکومت(جانسون)، قانونِ مهاجرت به
آمریکا، در یک مورد اصلاح شد و به مسلمانان اندونزى، پاکستان و هند که دارای مشاغل
سطح بالا بودند، اجازه ورود به آمریکا داده شد. (۱۰) .

مسلمانان مهاجر پس از ورود به آمریکا عمدتاً
در ایالات نیویورک، ماساچوست و پنسیلوانیا اسکان گزیده و تدریجاً در سال های بعد
به تعداد بیش تری در مراکز صنعتی غربِ میانه از جمله: میشیگان، اوهایو، ایندیانا و
ایلی نویز، مستقر شدند و گروهی نیز برای فعالیت های کشاورزى، ایالت آیوا را
برگزیدند. (۱۱) به نظر مورّخ آمریکایی (خانم ایمیلی لاول) عامل تعیین کننده چگونگی
اسکان یافتن مهاجران مسلمان و همگونی آنان بامحیط جدید، مسأله سنت های فرهنگی
همراه با ویژگی های جغرافیایی ایالات مختلف آمریکا بوده است. در این زمینه کتابی
تحقیقى، به قلم (علی کتانى) در سال ۱۹۷۰ به نگارش در آمد که در آن وضعیّت زندگی
مهاجران مسلمان از ابعاد گوناگون، و از جمله: بُعد فرهنگی و خصوصیات جغرافیایى،
مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

برای مثال، کتانی در کتاب خود سعی کرده نشان
دهد که چگونه باورهای مذهبی و فرهنگىِ مسلمانان درگزینشِ ایالت خاصی برای سکونت،
مؤثر بوده است وی در این باره می گوید:

مسلمانان مهاجر هندو، به دو دلیل به فعالیت
کشاورزی در ایالت کالیفرنیا پرداختند:

یکی این که در کشور خود نیز قبلاً به
کشاورزی اشتغال داشته اند، و دیگر این که متوجّه شدند که با کشاورزى، بهتر و آسان
تر می توانند اعتقادات مذهبی خود را حفظ کنند.

وی در بخش دیگری از کتاب خویش در این زمینه
آورده است:

مسلمانان مهاجر ترکیه ای و مسلمانان مهاجر هندی
بهتر از مسلمانان مهاجر عرب، توانسته اند شخصیت فرهنگی و مذهبی خود را در محیط
جدید حفظ کنند واز میان اعرابِ مهاجر نیز، لبنانی ها مذهبی تر از بقیه باقی مانده
اند.

۱۰. نشریه اسلام، ش ۲۲، چاپ چین، ۱۹۹۳.

۱۱. EMILY KALLED LOVEL, “ISLAM IN
THE UNITED STATES: PAST AND PRESENT”, IN THE MUSLIM COMMUINTY IN NORTH
AMERICA, 1983,p.95

———————————-

به نظر مورّخ آمریکایى، خانم لاول، مهاجران
جدید مسلمان خیلی بیش تر از مهاجران اولیه به مسائل ایمانی و مذهبی توجّه دارند. (۱۲)
.

همان گونه که قبلاً اشاره شد، تاریخ دقیق
ورود مسلمانان به آمریکا مشخص نیست و پژوهشگران در این باره اتّفاق نظر ندارند. تنها
سندِ معتبر در این زمینه، تاریخِ برده داری در آمریکا و وارد کردن برده از آفریقا،
که در بین آنان تعداد قابل توجّهی مسلمان نیز وجود داشت، می باشد؛ از این رو، ورود
بردگان آفریقا به آمریکای شمالى، تنها واقعه تاریخی مستندی است که بر اساس آن،
تاریخِ ورود مسلمانان به آمریکا هرچند به صورت ورود اجبارى، معلوم می شود. در این
زمینه، یکی از پژوهشگران، سال ۱۷۱۷ را به عنوان نخستین سالی می داند که نام های
کسانی چون: عمر بن سعید، جابر بن سلمان، پرنس عمرو بن علی در لیست اسامی بردگان
آفریقا در آمریکا دیده شده است. (۱۳) .

البته بردگی در آمریکا، به شکلی بود که
بردگان مسلمان و مهاجر، نمی توانستند اعتقاد مذهبی و فرهنگی خود را حفظ کنند و به
گفته (مرحوم) دکتر (اسماعیل فاروغى)، استاد دانشگاه تمپل، برده داران آمریکایی نام
های مورد علاقه خود را روی بردگان می گذاشتند و حتی آنان را وادار به پذیرش آیین
خود می کردند و از این که بردگان را بازتابی از وجود خود می دیدند، لذّت می بردند.
(۱۴) .

با وجود این، تعداد قابل توجّهی از مورخان و
پژوهشگران، زمان ورود داوطلبانه مسلمانان به آمریکا را، در ربع آخر قرن نوزدهم ذکر
کرده اند. در همین زمینه محققانی چون: (ایوان حداد) و(ادیرلومیس) ( ADAIR
LUMMIS) سال های ۱۸۷۵ – ۱۹۱۲
را نخستین دوره موجِ مهاجرت مسلمانان به آمریکا بر می شمارند.

به نظر آنان، نخستین گروه مهاجران، افراد یا
خانواده هایی بودند که یا به دلیل ناهنجاری ها و فشارهای سیاسی ممالک خود و یا
عمدتاً به دلیل بهبود بخشیدن به وضع معیشتی خود، به آمریکای شمالی هجرت کرده اند.

دومین دوره موج مهاجرت در خلال سال های ۱۹۱۸
– ۱۹۲۲، به دلیل بروز هرج و مرج سیاسی و اجتماعی در اروپای شرقی و خاورمیانه – که
از پیامدهای جنگ جهانی اول بود – صورت گرفت. و سومین دوره مهاجرت بین سال های ۱۹۳۰
– ۱۹۳۸ اتّفاق افتاد. آن گاه پس از پایان جنگ جهانی دوم و بروز نابسامانی ها و
مشکلات ناشی از آن، موج چهارم مهاجرت مسلمانان به آمریکا آغاز شد. البته در این
دوره، نه تنها مسلمانان از کشورهای خاورمیانه، بلکه از هندوستان، پاکستان،اتحاد
جماهیر شوروی سابق، ممالک اروپای شرقی و دیگر ممالک مسلمان نشین نیز به آمریکا
مهاجرت کردند. به نظر برخی صاحب نظران، مهاجرانِ تشکیل دهنده موج چهارم، بر خلاف
گروه هاىِ مهاجر قبلی – که عمدتاً از طبقات پایین و بی سواد و کم سواد بودند – آنان
بیش تر، افراد تحصیل کرده و شهرنشین و متخصّص بودند و بعضاً نیز برای رسیدن به
آزادی های سیاسی و ایدئولوژیکی به ایالات متحده آمریکا وارد شدند. (۱۵) .

بنابه گفته (لاری پاستون) موج جدید مهاجرت
مسلمانان به آمریکا از سال ۱۹۶۷، به سبب ایجاد تسهیلاتی در مقرّرات اداره مهاجرت
شروع شد که طی آن، تعداد چشمگیری از مسلمانان از کشورهایی نظیر: پاکستان، ایران و
ممالک عربی که درمیان آنان افراد دانشجو، متخصّص، دانشمند، ثروتمند و صاحب حرفه
های فنی و تکنیکی به وفور دیده می شد، راهىِ آمریکا شدند. جالب توجّه این که،
براساس ارزیابی های اخیر دولت آمریکا، ایرانیان مقیم آمریکا، جایگاه بسیار مهمّی
در میان همه مهاجران مسلمان و غیر مسلمانِ سراسر دنیا در ایالات متحده دارند. بر
اساس ارزیابی مذکور، مهاجران ایرانی از حیث در صد متخصّص و دانشمند و موفقیّت در
زمینه های علمی و اقتصادى، بعد از مهاجران هندی و تایوانى، در رده سوم قرار دارند.
(۱۶) .

۱۲. EMILY KALLED LOVEL, “ISLAM IN
THE UNITED STATES: PAST AND PRESENT”, IN THE MUSLIM COMMUINTY IN NORTH
AMERICA, 1983,p.95
.

۱۳. BEVERLEE TURNER MEHDI, THE ARAB IN
AMERICA” 1492-1977,OCEANA PUBLICA TAIONS,1978,p.p.1-2″ISLAMIC IDAEALS IN
NORTH AMERICA, IN THE MUSLIM COMMUNITY IN NORTH AMERICA, ED. EARLE WAUGHT, BAHA
ABU- LABAN, EDMONATON: UNIVERSITY OF ALBERTA PRESS 1983.

۱۴. همان جا.

۱۵. YVONNE YAZBECK, ISLAMIC VALUES IN
THE UNITED STATES, HADDAD ADIR LUMMIS, ACOPARATIVE STUDY, NEW
YORK: OXFORD
UNIVERSITY PRESS,1987.

۱۶. YVON YAZBECK, HADDAD, THE MUSLIM OF
AMERICA, N. Y: OXFORD UNIVERSITY PRESS.1991 p.33

منبع : تبیان