خوشبختی من خوشبختی دیگران است
خوشبختی من خوشبختی دیگران است
” خوشبختی من این است که خوشبختی را به دیگران هدیه نمایم” این شعاری بود که در “دانشکده ی ملی سلامت” در واشنگتن، ماه می سال ۲۰۰۷، مورد مطالعه و پژوهش قرار گرفت.جورج ملّو و جوردان گرافمان، دو دانشمند اعصاب و روانی بودند که این پژوهش را انجام دادند و نتیجه چنین شد: انسان بنا به فطرتش لجباز نیست و وقتی به دیگران کمک می کند احساس خوشبختی می نماید. ایثار – که همان ترجیح دادن دیگری بر خود است – نیز یک مسأله اجتماعی یا اخلاقی نیست بلکه از ارزش های درونی انسان سرچشمه می گیرد.
گاری ولنسن مورش در یکی از کتاب های خود چنین می گوید: جمعی از محقیقین دانشگاهی که متخصص پژوهش درباره مغز انسان هستند، کشف کرده اند که خدمت کردن به دیگران بخشی جدانشدنی از ژن های ماست؛ ژن هایی که سبب می شود انسان خودش را دوست بدارد.
ایروین کریستین مونرو، استاد دانش روان شناسی سیاسی در دانشگاه کالیفرنیا می گوید: “مردم بنا به سرشت و طبعشان “نوع دوست” هستند؛ یعنی این که با فداکاری و خیرخواهی با مردم رفتار می نمایند”.فداکاری باعث می شود شخص فداکار احساس خوشبختی کند، چون روی خودش کمتر تمرکز می کند و دیگران را بیش تر دوست می دارد. در واقع زمانی که او تابش های محبت را به سمت دیگران می تاباند، انعکاس آن تابش ها، درخشش خیره کننده ای به سمت خود او بازمی گرداند؛ و اگر می خواست تابش اولیه را مستقیما به سمت خود بتاباند چنین درخششی به وجود نمی آمد.
دکتر ادلر روان پزشکی است که این گونه به بعضی از بیمارانش توصیه نمود: “شما می توانید تنها ظرف دو هفته شفا پیدا کنید، مشروط بر این که در این مدت، مرتبا به این فکر کنید که چگونه می توانید شخصی را شاد و خوشحال نمایید”
یکی از معیارهای غم و اندوه این است که انسان همیشه سعی کند اولی باشد. این کار نه تنها باعث می شود فرد دچار ناراحتی و اندوه شود بلکه او را از خوشبختی نیز دور می گرداند چون اگر او روی تمام نیازهایش تمرکز کند، در خود غرق می شود و سرخورده و ناکام می گردد و در معرض آفت های قلبی نیز قرار می گیرد. دکتر کتلر این نکته را تایید می کند و می گوید: ” کسانی که این بیماری، آن ها را تحت کنترل قرار می دهد و آن را بر مصلحت ذاتیشان ترجیح می دهند، قابلیت بیشتری برای ابتلا به بیماری های قلبی دارند، اگرچه دیگر تمایلات رفتاریشان درست و به جا باشد”.
در احادیث گرانقدر پیامبر صلی الله علیه و سلم، مردم تشویق شده اند که به دیگران یاری برسانند و عظمت این عمل توضیح داده شده است. مثلا رسول گرامی صلی الله علیه و سلم می فرماید: محبوب ترین مردم نزد خداوند، کسانی هستند که بیشتر به مردم سود می رسانند و محبوب ترین کارها نزد خداوند متعال این است که مسلمانی را خوشحال نمایی؛ مثلا رنج و ناراحتی را از او دور نماید یا دین او را پرداخت کند یا گرسنگی را از او رفع نماید. اگر با برادرم همراه و هم قدم شوم (تا نیازش را برطرف کنم) برای من دوست داشتنی تر از این است که یک ماه در این مسجد اعتکاف نمایم. (متفق علیه/روایت اصبهانی در کتاب الترغیب و الترهیب)
یک نکته ی قابل تامل در این حدیث، این است که کسی که برای کمک کردن به دیگران تلاش می نمود به مرتبه ای می رسید که خداوند او را دوست می داشت. هم چنین در این حدیث، والاترین و محبوب ترین اعمال نزد خداوند عز و جل خوشحال کردن دیگران معرفی شده است و جالب این جاست که تلاش برای رفع نیاز آن ها از یک ماه اعتکاف کردن در مسجد نیز والاتر است.
در حدیثی دیگر به این نکته اشاره شده است که شرط مهم باقی ماندن نعمت ها کمک کردن به دیگران است. پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرماید: خداوند نعمت هایی از جانب خود به گروه هایی می بخشد و این نعمت ها را نزد آن ها نگه می دارد تا زمانی که برای رفع نیاز مسلمانان تلاش می کنند و از آن ها خسته نشده اند؛ اما زمانی که از آن ها خسته شدند، خداوند نعمت خود را از ایشان می ستاند و به کسان دیگری می دهد.(روایت طبرانی در کتاب المعجم الاوسط)
خداوند به کسی که به سگ تشنه ای آب داده بود آمرزش بخشید؛ حال چه رسد به کسی که به انسانی آب می دهد یا مشکلی را برایش آسان می گرداند یا هم و غمی را از او دور می سازد؟بزرگ ترین جایزه ای که در قبال این عمل به انسان داده می شود پاداش به مثل خداوند است و آیا چیزی زیباتر از به دست آوردن کمک و یاری الله عز و جل وجود دارد؟
پیامبر صلی الله علیه و سلم می فرماید: هر کس سختی و مشقتی از انسان مؤمنی دور نماید، خداوند نیز سختی و مشقتی از مشقت های روز قیامت را از او دور می نماید و هر آن کس مشکلات انسان رنج دیده ای را آسان گرداند، خداوند نیز مشکلات دنیا و آخرت را برایش راحت و آسان می گرداند… الله تا زمانی به یاری بنده اش می شتابد که بنده به یاری برادر (مسلمانش) می شتابد.(روایت مسلم در مسند امام احمد بن حنبل)
خداوند بلند مرتبه می فرماید:
مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاهً طَیِّبَهً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ
هر کس کار شایسته اى انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالى که مؤمن است، او را به حیاتى پاک زنده مىداریم; و پاداش آن ها را به بهترین اعمالى که انجام مىدادند، خواهیم داد. (نحل ۹۷)
ابن کثیر حیات طیبه را سعادت تفسیر کرده است؛ چرا که پاداش عمل صالح و کمک رسانی به دیگران، به جز اجر عظیم خداوند، خوشبختی در دنیا و آخرت است.
هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ؟؟ آیا جزاى نیکى جز نیکى است؟؟ (الرحمن ۶۰)
نوشته ی: دکتر ربی شعر انی
ترجمه ی: فاطمه شمسی
منبع: تابش