سی نکته برای آرامش در خانواده و خوشبختی همسر
سی نکته برای آرامش در خانواده و خوشبختی همسر
نویسنده: دکتر علی صارمی، دکتر ژیلا مرادپور
در تمام دنیا هیچ جایی از نظر راحتی و زیبایی با خانه و خانواده خوشبخت برابری نمی‌کند. (هیچ جایی خانه آدم نمی‌شود.)
و به هر جا که سفر کنیم و بگردیم جایی را بهتر از خانه‌ای که زیر سایه خوشبختی بنا شده نخواهیم یافت. خانواده خوشبخت یعنی جایی که در آن نزاع و دشمنی نیست… جایی که در آن حرف گزنده و تند زده نمی‌شود، و انتقاد تلخ وجود ندارد، خانه‌ای که افراد خانواده به آن پناه آورده در آن آرامش، سکون و اطمینان می‌یابند.
مسئولیت ساختن چنین خانه‌ای بر دوش والدین است. اما در این گفتار می‌خواهیم این مطلب را بیان کنیم که چگونه زن، با ذکاوت، حکمت و رفتار زیبایش می‌تواند شوهرش را سعادتمند کند و باعث خوشبختی خانواده شود.
۱ـ یادت باشد که تو مسئول خوشحالی و خوشبختی شوهر و فرزندانت هستی و فراموش نکن که رضایت شوهرت تو را به بهشت خواهد برد: ام سلمه ـ رضی الله عنها ـ از رسول الله (ص) روایت می‌کند که فرمودند:
«أَیُّمَا امْرَأَهٍ مَاتَتْ ، وَزَوْجُهَا عَنْهَا رَاضٍ ؛ دَخَلَتْ الْجَنَّه»
(هر زنی، در حالی بمیرد که شوهرش از او راضی بوده باشد، بدون تردید به بهشت خواهد رفت.)
۲ـ کاری را که در توان شوهرت نیست به او تحمیل نکن، و تمام علایق و خواسته‌هایت را یک باره برایش مطرح نکن تا از تو فرار نکند. زیرا اگر بر همه خواسته‌هایت پافشاری کنی، تمام خواسته‌هایت را رد و تو را نیز قطعاً نخواهد پذیرفت و از این کار اصلاً پشیمان و متأسف نخواهد بود. فرموده عمربن عبدالعزیز را به یاد آور که:
«إننی أخشی أن أحمل الناس علی الحق جمله، فیرفضونه جمله»
(من می‌ترسم از اینکه تمام حق را یکجا بر مردم عرضه کنم، زیرا مبادا آنان هم تمام آن را یکجا رد کنند و نپذیرند.)
از علی روایت شده که پیامبر (ص) فرمودند:
«إنّ الله یُحِبُّ المَرْأَهَ المَلقَهَ الْبَرِعَهَ (أی الظریفه) مَعَ زَوْجِها الحَصانَ (أی الممتنعه) عنْ غَیْرِهِ»
(خداوند زن شوخ طبع و بانمکی را که بسیار عاشق همسر خود باشد و عفت خود را حفظ کند دوست می‌دارد.)
۳ـ از او انتظار نداشته باش که به یکباره تمام صفات نیک و فضایل اخلاقی مورد نظر تو را کسب کند، زیرا جمع شدن تمام صفات خوب در یک نفر بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد.
۴ـ هنگامی که مردی با زنی ازدواج می‌کند با صورت زیبایش که قبلاً دیده تعلق خاصی پیدا می‌کند، و می‌خواهد آن صورت صاف و زیبا و رؤیایی همچنان در طول زندگیش باقی بماند، پس صورتی را که در ذهن او داری، خراب نکن، مراقب زیبایی و لطافت، سلامتی و صحت، نرمی حرکات و شیرینی کلامت باش و با صدایی خشن با او صحبت نکن و از کلمات کوچه و بازار استفاده مکن چون اگر وجودت از این صفات زیبای زنانه خالی شود یا به داشتن تعدادی از آنها بی‌اعتنایی کنی، ارزشت در نظر شوهرت کمتر خواهد شد و صورتت، آن چهره زیبایی نخواهد بود که هر مردی آن را در زن خود جستجو می‌کند.
پیامبر (ص) فرموده است:
«أَلاَ أُخْبِرُکَ بِخَیْرِ مَا یَکْنِزُ الْمَرْءُ الْمَرْأَهُ الصَّالِحَهُ إِذَا نَظَرَ إِلَیْهَا سَرَّتْهُ وَإِذَا أَمَرَهَا أَطَاعَتْهُ وَإِذَا غَابَ عَنْهَا حَفِظَتْهُ»
(آیا به تو خبر دهم که بهترین گنج مرد چیست؟ زن صالحی که وقتی به او نگاه می‌کند دلش شاد گردد و وقتی به او امر می‌کند، اطاعت می‌کند، و وقتی در خانه نیست آّبرویش را حفظ می‌کند)
۵ـ مراقب دینداری خود بوده، پایبند حجاب اسلامی باش و در آن کوتاهی نکن تا هیچ نامحرمی ولو برای چند لحظه گذرا بدنت را نبیند زیرا شوهرت نسبت به تو غیرت دارد و دوست ندارد غیر از او کسی تو را ببیند. مردی که از حجاب و دیانت خانمی خوشش آمده بود وقتی شنید که در حال صحبت و بحث با دوستش می‌گفت:
« قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ اللّهُ لَنَا » [توبه/۵۱]
«بگو هر آنچه خداوند برای ما تقدیر کرده پیش می‌آید.»
با او ازدواج کرد و گفت که همیشه او را اینگونه پاک و بزرگمنش و با ایمان و راضی به تقدیر الهی و پایبند به ارزش‌های والا و افکار ارزشمند در ذهن خود تصور می‌کند.
شاید همسر تو هم، چنین تصوری از تو داشته باشد، پس تو هم تصور او را در مورد خود خراب نکن و قبل از اینکه شب به خانه بیاید خود را آرایش بده تا تو را در بهترین صورت ببیند. لباس تمیز و برازنده‌ای بپوش، از عطر مورد علاقه‌اش استعمال کن، و یکی از گردنبندهایی که به تو هدیه داده به گردنت آویزان کن زیرا شوهرت دوست دارد که اثر هدیه‌اش را در تو ببیند. و طوری خود را تر و تمیز کن که انگار به دیدن یکی از دوستان یا اقوامت می‌روی.
۶ـ مبادا کارهای خانه، شوهرت را از یادت ببرد، و تمام کارهای طی کشیدن و مرتب کردن خانه را درست وقتی انجام دهی که خسته و کوفته از سر کار بر می‌گردد. و طوری نباشی که شوهرت فقط تو را در آشپزخانه در لباس کار ببیند! کارها را در غیاب او انجام بده.
۷ـ خانه‌ات را به زیباترین صورت مرتب کن، هر از چند گاهی هم دکور اتاق نشیمن را عوض کن و هنرت را در قرار دادن لوح‌ها یا تابلوهای تزیینی و جای نصبشان به کار ببر.
۸ـ حسرت محبت و عشق پر تحرک و احساسات جوشان و دوست داشتن و رؤیاهای دوران قبل از ازدواج را نخور، زیرا این نوع عشق بعد از ازدواج آرام‌تر شده و تبدیل به عشقی باوقار و متوازن می‌گردد.
۹ـ اگر چه در روابط زناشویی تصمیم‌گیری نهایی با مرد است، اما تو نیز مسئول موفقیت و توافق و انسجام در ازدواج هستی، و هر چند که باسواد و بافرهنگ، و دارای مقام و قدرت باشی باز هم لازم است که نسبت به شوهرت متواضع باشی و به او پناه بری. با او در نظر دادن به شدت برخورد نکن. در بحث و گفتگو با او عملاً در فکر تبادل آراء باش زیرا تبادل نظر بهتر از تک‌روی و نظر یک شخص است.
۱۰ـ همیشه کاری کن که همسرت احساس کند که در تمام خوشی‌ها و ناخوشی‌هایش شریکش هستی، کاری کن که خود را در بهشتی آرام و امن احساس کند تا بتواند با فراغ بال به کار و نوآوری بپردازد و زندگیش پربار و مؤثر باشد.
۱۱ـ از کلمات شیرین و مفید، لبخند زیبا و درخشان، لطیفه‌های خنده‌دار جایز و سرزندگی لذتبخش استفاده کن، و از حزن و غم، سخنان بیهوده و بی‌فایده، عبوسی و پرخاشگری و ناراحتی و افسردگی دوری کن.
۱۲ـ مهارت، توانایی و برتری خود را بر دیگر زنان به همسرت نشان بده، و اگر در آنچه میدانی مهارت کاملی داشته باشی همسرت بیشتر به تو علاقمند شده، به شخصیت تو افتخار خواهد کرد.
۱۳ـ وقت خود را با مکالمات تلفنی بیهوده با دوستان یا خواندن مجلات بی‌ارزشی که در مورد اخبار هنرپیشه‌ها و خواننده‌ها یا داستان‌های عشقی و روابط خائنانه و اوهام باطل، مطلب می‌نویسند، به هدر نده. مجلاتی که در زمانه‌ی ما خیلی زیاد شده‌اند، و چه بسیارند زنانی که بیشتر اوقات عزیز خود را با خواندن این مجلات بی‌ارزش، می‌گذرانند.
۱۴ـ مجلاتی را برای خواندن انتخاب کن که برای ذهن، عقل و قلبت مفید باشند و فرهنگ و دانشت را بالا برده تو را در حل مشکلات خانه و فرزندان یاری کنند.
۱۵ـ از برنامه‌ی تلویزیونی آن‌هایی را ببین که دانش و تجربه‌ات را بیشتر می‌کنند، و وقت خود را با سریال‌های بی‌ارزش و فیلم‌های آبکی به هدر نده.
۱۶ـ شوهرت را به فعالیت‌های ورزشی و بدنی در بیرون خانه تشویق کن. در صورت امکان در روز تعطیل آخر هفته یا هر وقت که فرصت شد، با او به بیرون برو و با هم از هوای تازه استفاده کنید.
۱۷ـ برای مطرح کردن مشکلات خانواده و گفتگو درباره آنها زمان مناسبی را انتخاب کن، زیرا درست قبل از بیرون رفتن شوهر از خانه و در اول صبح رسیدگی به این امور به علت کمبود وقت مشکل می‌شود. عصر هم وقتی شوهرت خسته و کوفته از سر کار برمی‌گردد هیچ مشکلی را با او مطرح نکن. شاید شب، بهترین زمان برای گفتگو در مورد مشکلات خانواده و تلاش برای حل آنها باشد. در حضور فرزندان، با همسرت درباره مشکلات آنها گفتگو نکن، تا احساس نکنند که باری گران بر دوش تو و شوهرت هستند یا باعث اختلاف بین شما شده‌اند.
۱۸ـ به محض ورود شوهرت به خانه، از چیزهای بی‌ارزشی مانند فریاد زدن بچه و … به او شکایت نبر. و از شوهرت انتظار نداشته باش که در خانه نقش پلیس بچه‌ها را ایفا کند و متهم را بگیرد و مجازات کند یا بزند.
۱۹ـ جلوی بچه‌ها از رفتار شوهرت انتقاد نکن، از کلمات ناشایستی مثل «دردسر اومد» یا «بلا اومد» هم در مورد همسرت استفاده نکن چون بچه‌ها هم بعد از تو آنها را تکرار خواهند کرد. بعضی از خانم‌ها وقتی فرزندشان در درس خواندن تنبلی می‌کند به او می‌گویند: «تو هیچ وقت تو زندگیت موفق نمی‌شی، چون مثل بابات تنبل و شکست خورده هستی» و وقتی شوهرشان مریض می‌شود چندان اهمیتی به بیماریش نداده، آن را ساده جلوه می‌دهند و وقتی شوهر برایشان داستانی را تعریف کند که قبلاً آن را شنیده باشند، حرفش را قطع کرده (با بی میلی) می‌گویند: «من این داستان را قبلاً شنیده‌ام..» و کارهای دیگری از این قبیل که به ظاهر جزئی به نظر می‌رسند اما برای شوهر بسیار رنج‌آور و دردناک هستند!
۲۰ـ مواظب باش! از غیرت بیش از حد و سرزنش بیش از اندازه به دور باش. از کارهایی که غیرت مرد را به جوش می‌آورد و افکارش را پریشان می‌کند، دوری کن.
عبدالله بن جعفر به دخترش می‌فرماید:
«یا بنیه، إیاک والغیره فإنها مفتاح الطلاق، و إیّاک والمعاتبه فإنّها تورث البغضه و علیک بالزینه و الطیب؛ واعلمی أن الزینه الکحل، و أطیب الطیب الماء»
(دخترکم! از غیرت بپرهیز زیرا کلید طلاق و جدایی است. از سرزنش و مؤاخذه‌ی شوهر بدور باش که بغض و نفرت را به همراه می‌آورد. آرایش و زینت و خوشبویی (برای شوهرت) را بر خود لازم بگیر و این را بدان که بهترین زینت‌ها سرمه و بهترین عطرها آب است.)
۲۱ـ مبادا نسبت به محبت شوهرت به پدر و مادرش حسادت کنی! چگونه از زن مسلمانی پذیرفته می‌شود که زندگی خود را با غیرت و حسادت نسبت به محبت شوهر به پدر و مادرش آغاز کند!؟
در حالی که محبت با والدین محبتی فطری است که خداوند بر تمام مسلمانان آن را واجب گردانیده و هیچ ربطی به محبت همسر ندارد؟ چگونه این از زن مسلمانی پذیرفتنی است که از شوهرش بخواهد که زندگیش را با او با معصیت و نافرمانی الله تعالی و رسولش (ص) آغاز نماید و به خاطر رضایت همسرش نافرمان والدین گردیده و قطع رحم کند؟
۲۲ـ مشکلات خانوادگی خودت را برای خانواده‌ی پدرت بازگو نکن، و قلب آنها را نسبت به همسرت مکدر ننما، بلکه سعی کن مشکلات را با همکاری شوهرت حل کنی.
۲۳ـ اگر از لحاظ مادی نیازی به شوهرت نداری، یا از نظر شخصیت خانوادگی و نسب از او بالاتر هستی، یا سواد و معلومات بیشتری از او داری، خود را برتر از او ندان، زیرا کم دانستن شوهر و بی‌قدری نمودن به او و خود برتر دیدن زن نسبت به او جایز نیست. زیرا عبدالله بن عمرو روایت می‌کند که رسول الله (ص) فرمودند:
«لا ینظر الله إلی امرأه لا تشکر لزوجها، و هی لا تستغنی عنه»
(خداوند به زنی که از شوهرش سپاس‌گذاری نمی‌کند، در حالی که از او هم بی نیاز نیست ـ به شوهرش نیاز دارد، اما باز هم از او تشکر نمی‌کند ـ نگاه رحمت نمی‌کند.)
۲۴ـ هرگز از معاشرت زناشویی با همسرت امتناع نکن، ابوهریره می‌فرماید پیامبر خدا (ص) فرمودند:
«إذا دعا الرجل امرأته إلی فراشه فأبت، فبات غضبان علیها، لعنتها الملائکه حتی تصبح»
(هرگاه شوهری زنش را به بستر ـ برای مباشرت جنسی ـ فرا بخواند و او نیاید و شوهر از او خشمگین شود، فرشتگان تا صبح بر آن زن نفرین می‌فرستند.)
این را هم به یاد داشته باش که اولین حق مرد بر زن این است که زن از شوهر خود اطاعت نماید. قیس بن سعد می‌فرماید که:
«أتیت الحیره فرأیتهم یسجدون لمرزبن لهم فقلت رسول الله أحق أن یسجد له قال فأتیت النبی فقلت إنی أتیت الحیره فرءیتهم یسجدون لمرزبن لهم فأنت یا رسول الله أحق أن نسجد لک قال أرأیت لو مررت بقبری أکنت تسجد له قال قلت لا قال فلا تفعلوا لو کنت آمراً أحداً أن یسجد لأحد لأمرت النساء أن یسجدن لأزواجهن لما جعل الله لهم علیهن من الحق»
(وقتی به حیره آمدم، دیدم برای حاکم ـ ایرانی ـ خود سجده می‌برند، گفتم: ای رسول خدا شما که بسیار سزاوارترید که ما برای شما سجده کنیم، پیامبر (ص) فرمودند: آیا اگر بر قبرم گذر می‌کردی، برایش سجده می‌نمودی؟ من گفتم: نخیر، فرمودند: پس شما مرا سجده نکنید و اگر قرار بود به انسانی فرمان دهم که انسان دیگری را سجده کند، حتما به علت حقوق مهمی که خداوند نسبت به شوهران بر گردن زنان گذاشته، به آنان دستور می‌دادم که شوهران خود را سجده کنند.)
بدون اجازه شوهرت روزه سنت هم نگیر زیرا ابوهریره روایت می‌کند که پیامبر(ص) فرمودند:
«لا یَحِلُّ لِلْمَرْأَهِ أَنْ تَصُومَ وَزَوْجُهَا شَاهِدٌ إِلا بِإِذْنِهِ و لا تأذن لِرجلٍ فی بیتهَا وَ هُوَ کارهً، وَ ما تَصَدَّقَت مِمّآ کَسَبَت فَلَهُ نِصف أجرٍ صَدَقَتِهَا»
(برای هیچ زنی جایز نیست که در حضور شوهرش روزه‌ی (سنت) بگیرد مگر با اجازه‌ی او، و جایز نیست به مردی که شوهرش دوست ندارد اجازه ورود به خانه بدهد، همچنین هر مالی را که زن از کسب خود صدقه دهد، نصف ثواب آن از آن شوهرش خواهد بود.)
۲۵ـ هرگز فضیلت شوهرت را بر خود فراموش نکن، زیرا پیامبر (ص) چنین کاری را باعث ورود به جهنم قرار داده‌اند و آن را ناسپاسی (کفر) نام نهاده‌اند. ابن عباس از رسول خدا(ص) نقل می‌کند که فرمودند:
«أُرِیتُ النَّارَ فَإِذَا أَکْثَرُ أَهْلِهَا النِّسَاءُ یَکْفُرْنَ قِیلَ أَیَکْفُرْنَ بِاللَّهِ قَالَ یَکْفُرْنَ الْعَشِیرَ وَیَکْفُرْنَ الْإِحْسَانَ لَوْ أَحْسَنْتَ إِلَى إِحْدَاهُنَّ الدَّهْرَ ثُمَّ رَأَتْ مِنْکَ شَیْئًا قَالَتْ مَا رَأَیْتُ مِنْکَ خَیْرًا قَطُّ”
(جهنم را به من نشان دادند، دیدم که بیشتر اهل آن زنان کفر کننده بودند گفتند: ای رسول خدا آیا به خدا کفر ورزیده بودند؟ فرمودند: خیر، بلکه این عذاب به خاطر آن است که زنان نسبت به همسران خود و نیکی‌های آنان ناسپاسی می‌کنند، اگر به یکی از آنها همیشه خدمت و نیکی کرده باشی، بعد چیز ناخوشایندی از تو ببیند، به تو خواهد گفت که هیچ وقت از دست تو خیری ندیده‌ام.)
۲۶ـ از اموال شوهرت حفاظت کن و هیچ چیزی از آن را بدون اجازه و اطمینان از رضایت او نبخش. چون ابوامامه باهلی می‌فرمایند از رسول الله (ص) شنیدم که در خطبه‌ی سال حجه الوداع فرمودند:
«لا تُنْفِقُ الْمَرْأَهُ شَیْئًا مِنْ بَیْتِهَا إِلا بِإِذْنِ زَوْجِهَا . فَقِیلَ : یَا رَسُولَ اللَّهِ ، وَلا الطَّعَامَ ؟ قَالَ : ذَاکَ أَفْضَلُ أَمْوَالِنَا»
(نباید هیچ زنی، چیزی از مال شوهرش را بدون اجازه‌ی شوهرش ببخشد. پرسیدند: ای رسول خدا غذا چطور؟ فرمودند: غذا بهترین نوعاز اموال ماست.)
هرگاه همسرت فقیر شد، تو خود از مالت به او ببخش و خرج کن و اگر مالی هم نداشتی بر سختی زندگی با او بساز و صبر کن، تا شاید خداوند سختی را از شما دور فرماید.
۲۷ـ اگر از مادران شاغل هستی فکر نکن شوهر و فرزندانت تنها نیازمند پول تو هستند، و برای جبران وظایف انسانی خود در قبال آنها، غرق در پولشان نکن. و هرگز و هرگز، شیر مصنوعی نمی تواند با شیر خدادادی و طبیعی مادر برابری کند… هرگز محبت مادری با محبت خدمتکار یکی نیست. دستپخت خدمتکار هرگز با دستپخت پاک و تمیز مادر و تربیت بدون آگاهی خدمتکار نیز هرگز با تربیت آگاهانه مادر قابل مقایسه نیستند.
۲۸ـ از شغل شوهرت در بیرون ناراحت نباش چون یکی از بدترین رفتارهای بعضی زنان این است که از شغل شوهرشان اظهار نارضایتی می‌کنند. که این اظهار نارضایتی معمولاً با بداخلاقی و شکوه کردن و متهم کردن شوهر به بی‌توجهی به خود و قهر کردن و به خانه پدری رفتن انجام می‌شود.
۲۹ـ این را به یاد داشته باش که شوهری که همیشه مادرش را دیده که قبل از همه از خواب بیدار می‌شود و بقیه را بیدار می‌کند، سپس صبحانه را آماده می‌کند و در پوشیدن لباس به بچه‌ها کمک می‌کند، هرگز به داشتن همسری که عادت دارد تا لنگ ظهر بخوابد راضی نمی‌شود!
۳۰ـ یادت باشد که خانه پر از محبت و آشتی و احترام متقابل، اگر غذایش تنها تکه‌ای نان ساده و آب باشد بهتر از خانه‌ای است که در آن انواع گوشت‌ها و لذیذترین غذاها مصرف می‌شود؛ اما پر از دشمنی و ناراحتی است!
————————–
منبع: زندگی با طعم خوشبختی/ مؤلف: دکتر علی صارمی، دکتر ژیلا مرادپور
