اخوان المسلمین یا ایران؟ مساله این است!

اخوان المسلمین یا ایران؟ مساله این است!

نویسنده: صلاح الدین خدیو

ماه عسل روابط میان عربستان و مصر به پایان رسیده و اختلاف نظرهای دو کشور در بسیاری از مسائل منطقه ای نمایان شده است. تا چند ماه قبل بروز اختلاف بین ریاض و دولت سیسی که با  پشتیبانی تمام قد عربستان و دولتهای حاشیه خلیج فارس بر سریر قدرت نشست، قابل تصور نبود. در ذیل تلاش می شود به صورت گذرا دلایل اصلی نگاه جدید منطقه ای قاهره روشن شود.

? سه سال پیش ژنرال سیسی و پادشاهی عربستان دشمن مشترکی بنام اخوان المسلمین داشتند. عربستان تفسیر معتدل اخوان از اسلام را برنمی تافت و آن را رقیبی خطرناک برای برداشت محافظه کارانه اش از اسلام می پنداشت. به همین دلیل در جریان بهار عربی از هیچ تلاشی برای تضعیف اخوان فروگذار نکرد. این مساله به روشنی خود را در مصر و لیبی و تونس نشان داد. عبدالفتاح سیسی و خلیفه حفتر به ترتیب در مصر و لیبی ژنرالهایی بودند که در این مسیر از کمکهای سخاومتندانه ریاض برخوردار شدند. سقوط اخوان در مصر و تونس و تضعیف آن در لیبی و یمن، چشم انداز ریاض را تغییر داده است. پژمرده شدن شکوفه های بهاری عربی خطر اخوان را از  سر سعودی دور کرد، اما به همان میزان به افزایش بی سابقه نفوذ  منطقه ای ایران انجامید. این مساله اولویتهای منطقه ای عربستان را تغییر داد و مرگ ملک عبداله و روی کار آمدن ملک سلمان آن را سرعت بخشید. این تغییر در یکسال اخیر با  افزایش همکاریهای منطقه ای با دو کشور متمایل به اخوان یعنی قطر و ترکیه نمایان شده است. در حالیکه روابط قاهره با دوحه و آنکارا بر سر پرونده اخوان المسلمین هنوز سرد و متشنج است. شکاف مصر و عربستان در مورد موضوع سوریه که از مدتها پیش نمایان بود، هفته گذشته با رای مثبت قاهره به طرح پیشنهادی روسیه در مورد حل بحران شام، سرباز کرد.  کوتاه سخن اینکه قاهره اخوان را دشمن شماره یک منطقه ای خود می داند و ریاض تهران را.

? ستاره اقبال روسیه در سیاست منطقه در حال درخشش است. شکست جنگهای عراق و افغانستان و سیاست تردید واشنگتن در موضوع سوریه، فرصتی در اختیار حاکمان کرملین قرار داده تا نفوذ سنتی خود را در شرق دور احیا نمایند. قاهره از این مساله برای توازن بخشی به روابطش با شرکای غربی استفاده می کند. پوتین برخلاف آمریکا نه به موضوع حقوق بشر گیر می دهد و نه پسرفت در روند دمکراتیزاسیون. همچنین اقتصاد وابسته به صادرات اسلحه آن می تواند منابع مورد نیاز ارتش مصر را تامین نماید. سیسی از تجربه مبارک که ناگهان حمایت آمریکا را از دست داد و در طرفه العینی سرنگون شد درس گرفته و همه تخم مرغهایش را در یک سبد قرار نمی دهد. جذابیت روان شناختی شخصیت پوتین برای سیسی هم ممکن است متغیری قابل تامل باشد.

? شکاف پیشگفته چقدر شانس تداوم دارد ؟مصر بالاترین کمکهای بلاعوض را از آمریکا دریافت می کند. حفظ ثبات مصر و تداوم صلح آن با اسرائیل یکی از اولویتهای سیاست منطقه ای آمریکاست. عربستان و کشورهای عرب خلیج فارس هم همیشه دغدغه حفظ ثبات در بزرگترین کشور عرب و در حال حاضر هم با ثبات ترین کشور شرق عربی را دارند. پیامدهای بی ثباتی در این کشور بدتر از سوریه می تواند کل منطقه را تحت تاثیر قرار دهد. از این نظر بعید است شکاف فعلی تعمیق شود و یا تا آینده ای میان مدت تداوم یابد. این مساله برای مصر هم صادق است. برای نزدیکترین هم پیمان اسرائیل در منطقه تغییر راهبردی و دائمی ائتلافهای منطقه ای و ورود به ” محور مقاومت ” غیر ممکن است.

کوردنامه

https://telegram.me/kurdname1