روزه از منظر علوم جدید

روزه از منظر علوم جدید

استاد عبدالرزاق نوفل

پیشرفت علمی در این سده فواید و منافع گسترده روزه که خداوند آن را بر مسلمانان واجب کرده است از همه ی جنبه های روحی و بدنی و درمانی و پیشگیری از بیماریها را به اثبات رسانده …و یکی از ارکان اسلام است.

 یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ بقره ۱۸۳.

ای کسانی که ایمان آورده اید بر شما روزه فرض شده است همچنان که بر ملت های که قبل از شما بوده اند فرض بوده تا شاید شما تقوی پیشه کنید خداوند روزه را به یک ماه در سال که ماه رمضان است تعیین کرده و فرموده ماه رمضان ماهی است که در آن قرآن نازل شده و هدایت برای مردم است و آیه های در آن است که میان حق و باطل جدای می اندازد هر کسی از شما هلال این ماه را ببیند باید روزه بگیرد هر کسی مریض یا در سفر بود روزه نگیرد بلکه چند روزی از ماههای دیگر را روزه بدارد خداوند آسایش شما را می خواهد و خواهان زحمت شما نیست باید شما عده ماه رمضان را به اندازه ی روزهای که افطار کرده اید تکمیل کنید و شما باید سپاسگزار خداوند باشید که شما را به روشهای دینی هدایت کرده است و شاید شما شکر گزار فضل و نیکی های خداوند باشید.

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ  بقره ۱۸۵.

در مورد حکمت و فایده ی روزه چنین شایع شده که گویا روزه یک دعوت روحی و هم برای این است تا انسان توانگر اگر گرسنه شد گرسنگی فقیر را احساس کرده و بر او نیکی کند و دشمنان اسلام اکثراًمیپرسند چرا باید فقیر روزه بگیرد ؟و چرا ثروتمند که صدقه میدهد و حق مقرر خود را در زکات می پردازد روزه بگیرد ؟

از لحاظ پزشکی :

اما فایده ی روزه پس از توسعه یافتن و پیشرفت علوم جدید پزشکی .معلوم شد که روزه یک ماه در سال ضروری است و جدید ترین نظریه علم بهداشت روزه را واجب می داند به ویژه برای سالمندان که باید حد اقل در هفته یک روز یا در هر ماه یک هفته یا اینکه در هر سال یک ماه را روزه دار باشد .در علم جدید ثابت شده است که بسیاری از مبتلا به بیماریهای چرکی زخمی در داخل جسم انسان به وجود می آید در اثر رسیدن گازهای سمی است به داخل خون و احساس آن برای انسان غیر قابل درک می باشد مگر در حالتی که گاز سمی بیشتر به خون وارد بشود آن وقت است که انسان دچار بیماری نا به هنگام می شود که حد اقل آن مسمو میت است و در علم جدید روزه برای چنین بیماری بسیار مفید است چرا که هر گاه غذا کمتر به بدن برسد بدن شروع می کند به از بین بردن بافتهای داخلی که سلول های مبتلا شده در اثر لاغری از بین می روند همچنان که روزه در علم جدید ثابت شده که ورمهای جسمی را هم چون سنگ ریز های مثانه و رسوبهای آهکی را ذوب و تحلیل می کند دکتر روبرت با رتو اودر این باره می گوید: روزه یکی از وسایل بسیار فعال برای نجات از میکروبها به ویژه میکروب های پلید مسری زهراگین ؛ چرا که اتلاف سلولها و بازساخت آنها را زا نو شامل می شود . مرحوم دکتر عبدالعزیز اسماعیل چنین می گوید : روزه در بیشتر موارد در کارهای پزشکی و بیشتر از آن در امور پیشگیری به کار می رود . و فلسفه و حکمت بسیاری از دستورات دینی هنوز روشن نشده که در آینده پیشرفت علمی آن را آشکار می سازد .

البته این روشن است که روزه در اکثر موارد در امور پزشکی مفید است و در حالاتی دیگر تنها راه علاج به شمار می رود . و در زمینه درمان برای اختلالات مزمن روده و ازدیاد وزن در اثر زیاد خوردن غذا و نیز بالا رفتن فشار خون  به کار می رود و اما بیماریهای قندی هنگامی که غالباً با ازدیاد وزن همراه است ، روزه برای این بیماری هم بسیار مفید و مؤثر است و اگر با رعایت رژیم غدایی صورت بگیرد . مهمترین راه علاج این بیماری به شمار می رود . و هم روزه برای بیماری قلبی و کلیوی بهترین راه شفا و درمان می باشد . روزه ی یک ماه در سال بهترین مصونیت از همه این بیماریهاست .

دکتر محمد ظواهری می گوید : بی گمان کرم و برکت رمضان شامل بیماران بیماریهای پوستی نیز می شود زیرا بر اساس تجربه بعضی از بیمارهای پوستی با روزه بهبود می یابد .

تغذیه علاقه و پیوند محکمی با بیناریهای پوستی دارد ، زیرا واضح است که خودداری از خوردن و نوشیدن برای مدتی موجب کاهش اب و خون در بدن می شود و روزه به نوبه خود مستلزم کاهش ان در پوست است . آن وقت است که پوست بدن مقاومت بیشتری در برابر بیماریهای مسری و میکروبی از خود نشان می دهد و هم مقاومت بدن در درمان بیماریهای مسری و سرعت بخشیدن به آن عامل اساسی و اولیه می باشد . و بدنی که تاب مقاومت در برابر میکروبها را ندارد که آن را دفع کند ، رو به ضعف و سستی می نهد و تأثیر داروهای کشنده میکروبها برای اشخاص کم مقاومت ضعیف است . کمبود آب در پوست نیز از شدت بیماری پوستی التهابی و شدید و بیماریهای توسعه یافته در پوست بدن می کاهد و بخترین راه درمان در این حالات از لحاظ تغذیه ، خودداری از خوردن و نوشیدن برای مدتی است که در این حالت خوردن مجاز نیست ، مگر نوشیدن مایعات بسیار ساده .

مشهورترین درمانگاه امروزه شاید درمانگاه دکتر هنریج لاهمان در سکسونیا باشد که برای درمان بیمارانش از روزه بهره می گیرد و بعد از ازدیاد این نوع بیماری بر تعداد اینگونه درمانگاهها افزوده شد مانند درمانگاه دکتر برشربنر و دکتر مولر و…

که اساس درمان در چنین درمانگاههایی رهائی از فضولات و مواد زائد بدن است که برای همه اعضای بدن زیان آور است و هم ایجاد فرصت استراحت برای دستگاه گوارش که از غذا به تنگ آمده است و در این شیوه غالباً درمانی برای بیماری چاقی ، قلبی ، کبد و بیماریهای کلیوی و قند و فشار خون بالا و غیره وجود دارد .

از لحاظ اجتماعی :

روزه جامعه را بر اساس دوستی و دلسوزی و مهربانی برپا می سازد و هم به دادن صدقه و خیرات هنگام احساس گرسنگی و به دادن زکات فطر که در انتهای روزه واجب است اداء شود ، سفارش نموده است .

مفصل ترین  پژوهش علمی جدید می گوید روزه سبب انفاق بیشتر می شود ، چون کم شدن وعده های غذا تقریبا به نصف موجب پس اندازی تا حدود نصف مخارج می شود ، به همین دلیل مالی که زکات فطر از آن پرداخت می شود ، زیاد می گردد . پس باید روزه دار از نظر کم و کیف پابند روزه باشد و از اسراف در خوردن خودداری کند .

از لحاظ اخلاقی :

از جهت اخلاقی و روحی روزه بهترین وسیله برای نسل جوان است که ریشه امانت داری را در روحیه آنان می کارد .  مثلاً  تربیت و آموزش جدید عملی بر این تکیه دارد که امانت داری را به اطفال بیاموزد وهیچ راهی بهتر از روزه برای این کار وجود ندارد ؛ زیرا روزه دعوتی به سوی ترک خوردن و نوشیدن است والبته هیچ نگهبانی بر روزه دار به جز  خودش وجود ندارد . هرگاه بخواهد می خورد و می نوشد و به خوبی می داند که به جز خدائند کسی او را نمی بیند . روزه در وجود انسان صبر می آفریند و صبر یک عادتی برای انسان می شود و هر کسی به صبر عادت گرفت ، تواناست و همیشه توانایی خواهد داشت و صبورتر از انسان گرسنه کسی نیست . خوردنیها را می بیند و به ان نزدیک نمی شود و در شدت گرما و تشنگی هم از نوشیدن آب خودداری می ورزد . علم جدید ثابت کرده است نشاط و شادابی برای عقل و بدن انسان با بیشتر گرسنه شدن زیاد می گردد . و دست آوردهایی که در ورزه برای انسان به دست می آید از دست آوردهای پرخوری بسیار بیشتر است ، چون شکن پر تنبلی و سستی به همراه دارد .

آنچه گفنه شد علاوه بر ریاضت روحی است که انسان به وسیله آن به خداوند تقرب پیدا می کند و انسان از هر گناهی دوری می کند و همه جوارح و اعضای خود را از گناه کردن محفوظ نگه می دارد .

و خداوند عظیم الشأن که فضیلت روزه را بهتر از هر کس می داند ، راست فرموده :

« وَ أن تَصُوموا خَیر لَکُم اِن کُنتُم تَعلَمُونَ »

و اگر شما روزه بگیرید برای شما بهتر است اگر بدانید .

—————————————-

منبع : اسلام و علم جدید

مؤلف : عبدالرزاق نوفل

مترجم : احمد مام آقایی

انتشارات : نشر احسان