تقوی در کلام و گفتار اولیاء و عرفاء

تقوی در کلام و گفتار اولیا و عرفاء

تهیه و تدوین : زکریا حسینی

ابراهیم شیبانی (رح)

شرف در تواضع و عزُ در تقوی و آزادی در قناعت است.

ابن عطا (رح)

تقوی را ظاهر و باطن است : ظاهرش نگه داشتن حق ها و حدها و باطنش نیت و اخلاص است.

ابن خفیف (رح)

تقوی دور بودن از هر چه تو را از خدای دور کند.

ابوالحسن زنجانی (رح )

هرکس که سرمایه ی وی تقوی باشد زبان ها گنگ گردد از بسیاری سودش.

ابن سیرین (رح)

چهل کوزه روغن گاو خرید، غلامی از آن او، موشی را از یک از کوزه ها بیرون آورد پرسید که این موشی از کدام خمره بیرون آوردی گفتند نمی دانیم. وی آن چهل روغن را همه ریخت.

ابولقاسم نصر آبادی (رح)

از وی در مورد تقوی پرسیدند؟ فرمود :آن که بنده از ما سوی الله بپرهیزد.

• هر که با تقوی ملازمت کند، آرزومند به مفارقت دنیا شود زیرا که خداوند می فرماید( والدُِارُ الأخرهُ خیرٌ للّذینَ یتقون)         و سرای آخرت برای کسانی که تقوی می کنند بهتر است.

دیگری می گوید هر که در تقوی متحقق بشود خداوند از دنیا برگشتن را بر دل وی آسان می کند.

ابوبکر کتانی (رح)

جوانی را در خواب دیدم به غایت صاحب جمال، گفتم تو کیستی گفت تقوی؛ گفتم کجا می باشی. گفت در دل اندوه گینان.

• دنیا را بر بلونی تقسیم کرده اند و بهشت را به تقوی.

ابوبکر واسطی (رح)

تقوی آن است که از تقوی خویش متقی گردد یعنی از رؤیت آن.

ابوحفص حدّاد (رح)

اخلاص در تقوای محض است.

• تقوی، در حلال محض است و بس.

ابو یزید بسطامی (رح)

در همدان تخم عصفر خریده بود چون به بسطام رسید دو مورچه از داخل کیسه ی محل عصفر خارج شد. وی دوباره به همدان بازگشت و آن دو مورچه را در آن جا گذاشت و سپس برگشت. (سبحان الله!)

ابو محمد جریری (رح)

عاقبت تقوی حسن خلق است، و اخلاص ثمره یقین است.

• هرکس تقوی و مراقبت را میان خویش و خدای تعالی حکم نکند، به کشف و مشاهدات نرسد.

ابومحمد راسبی (رح)

چون دل با تقوی آزموده شود، دوستی دنیا و دوستی شهوت ها از آن برود و بر نهان ها آگاه شود.

ابومحمد رویم (رح)

رها نمی شود آن که رها شود مگر به صدق تقوی :

( وینجن الله الذین اتقو ابمفازتهم ) زمر ۶۱

و خداوند اهل تقوی را با اعمال صالح از عذاب نجات خواهد داد.

ابویعقوب نهر جوری (رح)

دنیا چون درباست و آخرت چون ساحل است. تقوی چون مرکب است و مردم راهی سفرند.

احمد مسروق (رح)

به حرمت، بنده به محلّ حقیقت تقوی می رسد. و بزر گ داشتن مؤمن، بزرگ داشت خداوند است.

• هرکه در تقوی محسن شوداعراض از دنیا بر وی آسان می شود. و تقوی آن است که به گوشه ی چشم به آن تفکر نکنی.

استاد ابو علی دقّاق (رح)

فرمود : در نزد پیامبر گفتند که عیسی (ع) بر آب می رفت. پیامبر (ص)فرمودند اگر یقینش زیادتر بود در هوا می رفت. اشاره به حال خود کرد در شب معراج که فرمود براق را دیدم که ماند و من باز می رفتم.

امام ابوحنیفه (رح)

در کنار آبی مشغول پاک کردن گِلی بود که به اندازه ی اندکی ناخن بود؛ فردی وی را دید و گفت ای امام شما برای دیگران عفو می کنید و خود آن را پاک می کنید فرمود : آن فتوی است و این تقوی.

• وی در سایه ی درخت فردی که به امام مقداری پول قرض داده بود نمی نشست وی فرمود : در خبر است که هر قرضی که نفعی به تو بر ساند و ربا می باشد. ( و سایه ای این درخت نفع است.)

امام محمد غزالی (رح)

امام غزالی در مورد تقوی فرمودند : ( التقوی هو اجتناب کل ما تخاف فیه ضرارا” فی دینک )

” تقوی پرهیز کردن از هر چیزی است که می ترسی زیانی به دین تو برساند “

نبینی که بیماری را که از طعام و شراب و چیز های زیان کار اجتناب نماید گویند که این شخص از این ها پرهیز می کند و به وی متقی گویند.

اویس قرنی (رح)

فرمود : نسب و نژاد را طلب کردم و آن را در تقوی یافتم.

بایزید بسطامی (رح)

در جایی، عصای شیخ بر زمین افتاد، فرد پیری خم شد و عصا را بلند کرد و به وی داد. شیخ به خانه ی پیر رفت و حلالی خواست و گفت به سبب عصای من، تو پشت را خم کردی.

• شیخ با یاری در صحرا جامه می شست. این بار به شیخ گفت روی دیوارها بیندازیم تا خشک شود فرمود : میخ را به دیوار مردمان نمی توان زد. گفت به روی درخت ها بگذاریم فرمود نه : زیرا که شاخه ها می شکنند گفت چه کنیم پس بر آن گیاه ها بیندازیم فرمود نه که علف حیوانات است بر آن ها پنهانش نمی کنیم. و پشت به آفتاب کرد و پیراهن را بر پشت انداخت تا خشک شود. عده ای گفته اند : تقوی عام از شرک است و تقوی خاص از معاصی می باشد و تقوی اولیاء از توسل به افعال و تقوای انبیاء (ع) از خداوند بود به خداوند.

جنید بغدادی (رح)

از وی در مورد توحید پرسیدند فرمود : یقین است گفتند چگونه فرمود : آن که بدانی که حرکات و سکنات خلق، فعل خداست و کسی را با او شریک نیست.

ذوالنون مصری (رح)

تقوی آن می باشد که ظاهر را به معاصی ها و باطن را به فضول، آلوده نگرداند و با خداوند به مقام ایستاده است.

• زندگانی نیست مگر با مردمانی که دل ایشان ارزومند به تقوی و نشاط آن ها به ذکر بود.
• زندگانی نیست مگر با مردمانی که دل آن ها آرزومند تقوی و نشاط آن ها به ذکر مولی می باشد.

سهل بن عبدالله تستری (رح)

یاوری به جز خدای نیست و دلیلی به جز مصطفی (ص) نیست و زادی مگر تقوی نیست و کاری مگر صبر کردن بر آن وجود ندارد.

• هرکه خواهد که تقوی وی درست بشود، بگو از همه ی گناهان دست بردار.
• تقوی آن است که احوال را ببیند بر معنی انفراد.

شاه شجاع کرمانی (رح)

علامت تقوی، ورع است.

طلق بن حبیب (رح)

تقوی عمل است به طاعت خداوند بر نوری از خدای، از بیم عقوبت خدای.

محمد بن خفیف (رح)

تقوی دور بودن از هرچه که تو را از خدای تعالی دور کند می باشد.

محمد ترمذی (رح)

از وی در مورد تقوی و جوان مردی پرسیدند : فرمود تقوی آن است که در قیامت هیچ کس دامن تو را نگیرد و جوان مردی آن است که تو دامن کسی را نگیری.

منصور بن عمار (رح)

نیکو ترین لباس برای بنده، تواضع و شکستگی است و نیکو ترین لباس عارفان، تقوی است.

———————————————–

منبع : کلام اولیاء و عرفای اهل سنت / مؤلف : زکریا حسینی / ناشر : نشر احسان