آن سوی پیروزی حزب دموکراتیک مردم(H-D-P)

آن سوی پیروزی حزب دموکراتیک مردم(H-D-P)

نوسنده: رسول رسولی کیا – تحلیل گر مسائل خاورمیانه

کمتر کسی حتی در میان کردها پیش بینی می کرد که حزب دموکراتیک مردم که بیشتر اعضای آن را کردان تشکیل می دهند بتواند در انتخابات پارلمانی چند روز پیش ترکیه راهی پارلمان شود ؛ چرا که براساس قانون اساسی ترکیه ، حزبی می تواند راهی پارلمان شود که حد اقل ۱۰% آراء را بدست آورده باشد ؛ ولی نتایج اعلام شده بیانگر این بود که حزب مذکور بیش از ۱۳% آراء را به خود اختصاص داد و توانست ۸۰ کرسی را در پارلمان ۵۵۰ نفری ترکیه از آن خود کند ، پیروزی حاصله برای کردها در تاریخ این کشور بی سابقه است.

تا چند سال پیش آراء کردهای ترکیه بدلیل نرسیدن به سقف تعیین شده ۱۰% برای احزاب دیگر به شمار می آمد و البته گاهاً در قالب اشخاص مستقل هم راهی پارلمان می شدند ؛ تا بالاخره در سال ۲۰۱۲میلادی حزب دموکراتیک مردم (H-D-P)تاسیس شد و معادلات موجود رنگ و بوی دیگری به خود گرفت.

این حزب کوردی با اعلام موجودیت توانست ۲۷ نماینده کورد موجود در پارلمان ترکیه را به زیر چتر خود در آورد ،تلاش مستمر آن بر این استوار بود که به صورت مستقل در انتخابات های ترکیه مشارکت نماید و برهمین اساس دبیر کل حزب آقای صلاح الدین دمیرتاش در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به عنوان کاندیدا ظاهر شد و توانست ۱۰% آراء را به خود اختصاص دهد و همین انتخابات به محکی مبدل شد جهت سنجش میزان محبوبیت این حزب در میان مردمان ترکیه.

یکی از ویژگی های حزب دموکراتیک مردم (H-D-P) این است که فعالیتش را تنها به مناطق کردنشین منحصر نکرد بلکه در تمام مناطق ترکیه از جمله مناطق ترک نشین به فعالیت و حضور سبز خود پرداخت.

به هر حال پیروزی چشمگیر این حزب تازه تاسیس باعث شد که کارشناسان و ناظران در باره این تحول عظیم به کنکاش پرداخته و دلایل و اسرار آن را برشمارند که به نظر نگارنده این چند سطور عبارتند از :

۱- شرایط ترکیه به گونه ای است که رقابت اصلی در انتخابات پارلمانی اخیر ترکیه در درجه نخست ، بر حفظ هویت و ملیت بود تا چیز دیگر و برهمین اساس است که می بینیم چهار حزب راه یافته به پارلمان احزابی کاملاً ایدئولوژیک و آرمان گرا هستند و شرایط موجود باعث شد که افراد مستقل نتوانند به پارلمان راه یابند ؛امری که کاملاً به نفع اقلیت های محرومی همچون کردها می باشد.

در این شرایط خاص و حساس حزب دموکراتیک مردم (H-D-P)به رهبری دمیرتاش توانست آنگونه که شایسته بود ظاهر شود.

۲- اسلام گرایان کرد که در گذشته به دلیل حمایت از حقوق برحق ملتشان، از حزب حاکم- عدالت و توسعه – جانبداری می نمودند در این انتخابات به حزب دموکراتیک مردم (H-D-P)رای دادند و تحلیل گران برای تغییر موضع اسلام گرایان کرد دلایلی از جمله تقدیم هویت ملی بر اسلامی خود و ناخشنودی از برخی مواضع و سخنان اردوغان نسبت به حل بحران کردهای این کشور ؛ علاوه بر ملاحظاتی که بر چیدمان لیست کاندیداهای حزب عدالت و توسعه برای انتخابات پارلمانی داشته اند و…. ذکر کرده اند.

امری که باعث شد آراء حزب عدالت و توسعه در شهرهای کردنشین به شدت کاهش پیدا نماید ؛ برای مثال تعداد نمایندگان حزب حاکم در شهر ئامید(دیاربکر) از ۵ نماینده به ۱ نماینده و در شهر وان نیز از ۴ به ۱ نماینده کاهش پیدا کند.

۳-شفافیت و سلامت سیستم انتخاباتی ترکیه و عدم کارشکنی و سنگ اندازی حزب عدالت و توسعه جهت پیروزی حزب دموکراتیک مردم(H-D-P).

اعتراف به واقعیت ها ، کفر نیست و لذا باید گفت : کردهای ترکیه در هیچ دوره ای به اندازه دوره زمامداری حزب عدالت و توسعه از آزادی فعالیت برخوردار نبوده اند ، آزادی منحصر به فرد ترکیه باعث شد که حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) یکی از رهبرانش یعنی آقای دمیرتاش را برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور به رقابت آقای اردوغان بفرستد !

برخی از صاحب نظران معتقدند اگر اردوغان و حزب متبوعش دمکراسی راستین را پاس نمی داشتند و در انتخابات تقلب می کردند و یا اگر یکی از احزاب غیر اسلام گرا از جمله حزب جمهوری‌خواه مردم ، حاکم ترکیه می بود مطمئناً حزب دموکراتیک مردم (H-D-P) ن راه به پارلمان پیدا نمی کرد.

۴- حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) به نام یک حزب ناسیونالیستی و حتی به عنوان یک حزب کوردی وارد عرصه انتخابات نشده است تا جایی که برخی از رهبران و تحلیل گران کورد ترکیه نسبت به بی برنامگی این حزب برای آینده ی کُردان معترض بودند ؛ بلکه حزب مزبور تحت عنوان یک حزب چپ وارد کارزار انتخابات شد و با همین سیاستش توانست علاوه بر کردها بخش قایل توجهی از علوی های ترک و ترک های چپ گرای آن کشور را با خود همراه سازد ؛ علاوه بر بخش عظیمی از زنان این کشور که خواسته هایشان را در رای دادن به این حزب چپ گرا که خود را نماینده تمام نژادهای ترکیه معرفی کرده است ، می بینند.

۵- تاکید و تمرکز رسانه ها بر این نکته که زمانی حزب عدالت و توسعه حاکم اکثریت مطلق پارلمانیش را از دست خواهد داد که حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) بتواند راهی پارلمان شود ، همه رسانه های وابسته به اپوزسیون دست به دست هم داده بودند که برای مقابله با تغییر سیتسم حکمرانی در ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری – آنگونه که اردوغان نوید آن را داده است – باید به تقویت حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) پرداخت و آن را راهی پارلمان نمود.

در واقع همانگونه که بیشتر ناظران می گویند پیروزی اخیر حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) تنها محصول آراء طرفدارانش به این حزب نبوده بلکه این مخالفان عدالت و توسعه و شخص آقای اردوغان بودند که حزب ناشناخته و تازه به دوران رسیده (H-D-P) را مالک ۸۰ کرسی در پارلمان ترکیه نمودند. و این مطلبی است که آقای دمیرتاش هم ضمن اعتراف به آن ، وعده داد که امانت دار آن “آراء باد آورده ” باشد.

۶-انفجارات حاصله یک روز قبل از روز رای گیری در مراکز و دفاتر حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) و همچنین تبادل سخنان تند ، بین این حزب و حزب حاکم و بویژه شخص اردوغان نیز باعث شد که مردم بیشتری به یاری این حزب مظلوم (H-D-P) که حاکمیت در صدد حذف آن است بشتابند و در روز انتخابات کاندیداهایش را رای باران نمایند.

اکنون و با ملاحظه دلایل و شرایط فوق شاهد این هستیم که حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) به یک واقعیت انکار ناپذیر مبدل شده ؛ به گونه ای که دیگر نمی توان آن را نادیده گرفت و همه احزاب راه یافته به پارلمان در صدد جلب خشنودی این حزبند تا در تشکیل دولت و یا اپوزسیونی قوی و توانا همکارشان باشد!

اکنون حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) در سایه این پیروزی قاطع و چشم گیری که بدست آورده می تواند با درک شرایط و پیچیدگی های آن به چرخه حل بحران کوردان این سامان و آشتی بین آنان و رژیم ترکیه سرعت بخشد ؛ البته رهبران این حزب لابد می دانند که:

اولاً حزب عدالت و توسعه هنوز هم مالک اکثریت پارلمان بوده و احزاب دیگر موجود در پارلمان بدون حزب مذکور قادر به تشکیل دولت نبوده و نخواهند بود .

ثانیاً حزب عدالت و توسعه در طول زمامداریش گام های اساسی – و البته شاید کُند- فراسوی حل بحران کردها برداشته است که جا دارد این راه پیموده شده را حزب (H-D-P) مد نظر داشته باشد.

ثالثاً همکاری های اقتصادی و بازرگانی حزب حاکم و شخص آقای اردوغان با حکومت اقلیم کوردستان عراق و مذاکرات مستقیم دولت ترکیه با رهبران کوردستان عراق بویژه مسعود و نیچیروان بارزانی تا مرز به رسمیت شناختن آن ، نیز فاکتوری است که عدم ملاحظه آن صلاح به نظر نمی رسد.

رابعاً حزب دموکراتیک مردم(H-D-P) نیک می داند اگر یکی از احزاب دیگر تُرک تبار از جمله حزب متعصب دموکراتیک مردم که آن هم ۸۰ کرسی پارلمان را در تصاحب دارد و به شدت مخالف آشتی بین کوردان و ترکان است با حزب عدالت و توسعه متحد شود و دولت آینده تشکیل دهند ، امیدهای چندین ساله بزرگانی همچون آقای اوجالان و غیره بر باد خواهد رفت و بار دیگر کوه های سر به آسمان کشیده قندیل میزبان مبارزات مسلحانه هم تبارانشان خواهد بود!

خامساً از آنجا که احزاب اپوزسیون قادر به تشکیل دولت نبوده و همفکری و همگرایی چندانی هم بین آنان احساس نمی شود در صورتی که حزب عدالت و توسعه نتواند دولت آینده را تشکیل دهد انتخابات مجدد برگزار خواهد شد ، امری که گمان نمی شود به سود (H-D-P) و کردان ستم کشیده ترکیه باشد.

به هرحال پیروزی قابل توجه (H-D-P) جای بسی خوشحالی را دارد برای همه دوستداران صلح و همزیستی بین ملت ها و امید است این پیروزی گام بلند و سرنوشت ساز و نقطه عطفی در تاریخ جنبش دمکراتیک ملت کورد ترکیه در راستای احقاق حقوق حقه اشان باشد. انشاالله