قدرت از دیدگاه اسلام و راه کسب آن
قدرت از دیدگاه اسلام و راه کسب آن
دکتر سید محمد نوح / مترجم:حسین تیموری
قال رسول الله صلی الله علیه وسلم : المؤمن
القوی خیرٌوأحبَ الی اللهِ ِمنَِ المؤمن الضَعیفِ ،وفی کلِِ خیر،احرص علی ما ینفعُک
واستعن بالله ولاتعجز،وان اصابک شیٌ فلا تَقُل :لوأنی فعلت کان کذا وکذا ولکن قل :
قدَرالله وما شاء فعل،فان لوتفتح عمل الشیطان.
رسول خدا فرمودند:مومن قوی ازمومن ضعیف نزد
خدا بهتر و محبوب تر است ولی در هر یک خیر و برکتی متفاوت وجود دارد.وتوای مسلمان نسبت
بدانچه نفعت رادربردارد حریص باش وبرخدا توکل نما،عجزوناتوانی بخود راه مده
وچنانچه چیزی ناپسند برایت پیش آمد مگو:اگرچنان می کردم چنان می شد بلکه
بگو:تقدیرخداچنین بود وخداهر کاری خواسته باشد انجام می دهد.زیرا لفظ «اگر»وسوسه
های شیطانی راگسترش می دهد.
شرح حدیث
امتیازمنحصربفرد شخص مسلمان این است که
دارای تمام خصال نیکو باشد.زیرا او مومن وعالم است.قوی وشجاع است.آزاد ازتمام قید
وبندهای دنیاست.صابربردباراست.امین وسخاوتمند است.پاکدامن،مجاهد ومهربان
است.ازسرزنش ملامتگران نمی ترسد.زیرا به این جهت که آزاد است ونسبت به آنچه که
منفعت دین ودنیای او را دربردارد.علاقمند می باشد.عجزوتنبلی رابه خود راه نداده،به
قضا وقدرالهی راضی است وچشم وگوشش نسبت به نیرنگهای شیطان باز می باشد.
حدیثی که اینک درصدد شرح وتبین آن هستیم
دعوتی است واضح وصریح به یکی از خصلتهای نیکو که عبارت از قدرت ونیرومندی می باشد
وبرای اینکه تصویردقیقی ازاین خصلت بدست
بیاوریم لازم است ازجوانب چهارگانه زیرمورد بررسی قرار بگیرد.
۱-کدام نوع قدرت مورد نظراست
۲-منزلت قدرت دراسلام
۳-فواید قدرت ونمونه هائی ازقدرت درزندگی
بزرگان است
۴-راه کسب قدرت چیست ؟
کدام نوع قدرت موردنظر است؟
قدرت مورد نظردراین حدیث اعتماد به نفس،همت
عالی ،اراده استوار وذکاوت درخشان است.داشتن چنین خصوصیاتی لازمه بدنی سالم می
باشد.که ازقدیم گفته اند عقل سالم دربدن سالم.اما قدرت جسمانی که با نفس شکست
خورده ،همت واراده پست وضعیف،عقل وحس ناتوان همراه باشد. مورد تأییدوتأکید حدیث
نمی باشد.چون غیرممکن خداوند افرادی بااین ویژگیها را دوست داشته باشد درحالیکه ما
می بینیم بسا افرادی قوی ونیرومندی درگذشته بوده اند که براثرنافرمانی وپشت پا زدن
به دستورات خداوند واعتماد به زندگی دنیا مورد غضب وی قرارگرفته ونابودشان ساخته
است.
« الم ُتُرکیف فعل ربک بعاد.ارم ذات
العماد.التی لم یخلق مثلها فی البلاد.وثمود الذین جابوا الصخربالواد.وفرعون ذی
الاوتاد.الذین طغوا فی البلاد فأکثروافیها الفساد.فصب ربک سوط عذاب.أن ربک
لبالمرصاد.»
آیا ندانسته ای که پروردگارت چگونه با قوم
عاد رفتارکرده است (وچه بلایی برسرایشان آورده است قوم ارم که صاحب قامتهای بلند
ستون مانند وکاخها وخیمه های )ستون که
پروردگارت باقوم ثمود چه کرده است؟
همان قومی که صخره های عظیم را دروادی
القری(میان مدینه وشام )می بریدند ومی تراشیدند (ودردل کوهها خانه ها وکاخها می
ساختند)(وآیا خبرنداری که پروردگارت)بافرعون چه کرده است؟فرعونی که دارای
(ساختمانهای محکم واستواری به شکل)میخها(وارونه همچون هرم)بود.اقوامی که درشهرها
وکشورها طغیان وسرکشی کردند.ودرآنجاها خیلی فساد وتباهی به راه انداختند لذا
پروردگارتو تازیانه عذاب رابرسرایشان فروریخت (وشلاق عذاب پیاپی برآنان
فروآورد)مسلما”پروردگارتودرکمین(مردمان ومترصد اعمال ایشان) است .
جایگاه قدرت دراسلام
قوت ونیرو به این معنا که ذکرشد،جایگاه
بلندی دراسلام دارد،زیراتنها راه جهاد که قله رفیع دین است داشتن قوت ونیرو می
باشد وتاقدرت ونیرونباشد التزام کامل به اسلام برای فردمسلمان میسرنمی شود وشاید
سراینکه خداوند قوت ونیرو را به عنوان هدیه وتحفه ای درقبال روآوردن به دستورات
دینی به قوم هود وعده می دهد نیزهمین باشد.چنانچه از زبان هود علیه السلام می گوید
:
«ویاقوم استغفروا ربکم ثم توبوا الیه یرسل
السماء علیکم مدرارا ویزدکم قوۀ الی قوتکم ….»
ای قوم ازپروردگارتان آمرزش طلب کنید وبه
سوی اورجوع نمائید که اگرچنین کنید برکتهای آسمان برشما فرومی ریزیم وقوت ونیروی
شما را افزایش می دهیم.وبه مسلمانان می گوید:
«واعدولهم مااستطعتم من قوه …..»
وهراندازه که توان دارید درمقابل دشمن
نیرووتجهیزات فراهم کنید .
درموارد بسیاری ازپیامبرنقل شده که ازمظاهر
ضعف وناتوانی به خدا پناه می برد واینجا هم که پیامبر می فرماید:مومن قوی ازمومن
ضعیف برتراست،می خواهد اهتمام وحرص شدید خود را به قدرت ونیرو نشان دهد.
فوائد قدرت ونمونه هائی ازمردان قدرتمند
تاریخ اسلام
بادرنظرگرفتن آنچه گذشت قدرت دارای فواید
زیادی است که مهم ترین آن باین ترتیب است.
۱-جرأت درأمربه معروف ونهی ازمنکر بدون هیچ
خوف وهراس.چنانچه ابی حازم با عبدالملک بن مروان وعزالدین بن عبد السلام با
ظاهربیبرس وابن تیمیه با غازان تاتاری برخورد کردند.
۲-علاقه وشتاب بسوی جهاد وجری شدن درحمله
وتعقیب دشمن،همانگونه که بلال باامیه بن خلف وعبدالله بن مسعود با ابی جهل سردار
کفردرروز بدربه مقابله برخواستند.وهمانطور که حنظله بن عامر-غسیل الملائکه-درروز
احد شجاعت ودلیری خود را نشان داد.
۳-صبروپایداری درمقابل مشکلات وشکنجه ها
درراه خدا،چنانکه مسلمانان صدراسلام وفرزندان حرکت اسلامی درمصر،سوریه ،ودیگرممالک
اسلامی درمقابل اذیت وآزاردشمنان اسلام پایداری کردند.
۴-مواظبت ومحافظت برشعائرودستورات دینی
ازقبیل،نماز،زکات،روزه،حج،قرائت قران،ذکر،دعا،استغفاروخیرات وصدقات وآمادگی کامل
درانجام مواردفوق وهمچنین زنده داشتن شبها وروزه روزها دراقتدا به سلف صالح امت
اسلام.
راه کسب قدرت چیست؟
برای قدرتمند شدن باید صفات ذیل را دارا بود
۱- باید درکرداروگفتارباندازه ای اخلاص داشت
که نظرانسان کاملا”ازغیرخدا کوتاه گردد.خداوند می گوید:
«قل ان صلاتی ونسکی ومحیای ومماتی لله رب
العالمین.لاشریک له وبذالک أمرت وأنا اول المسلمین»
بگو ای محمد همانا نمازم،روزه ام ،زندگی
ومرگم همه برای خدا است که شریکی ندارد واین دستوری است که اوبه من داده ومن اولین
کسی هستم که تسلیم خدا شده ام.
اگراینگونه انسان خود را به خدایش بسپارد خداوند
همیشه مددگاراوخواهد بود وهرگزاوراتنها نخواهد گذاشت همانند اصحاب کهف آنگاه که
تسلیم حکم پروردگارشان شدند.خداوند آنها رایاری کردودرمورد انان چنین گفت :
«ور بطنا علی قلوبهم إذ قاموا فقالوا ربنا
رب السموات والارض.لن ندعو من دونه إلها لقد قلنا إذا شططا »
وبه قلبهای آنها قوت بخشیدم چون گفتند پروردگارما
خدای آسمانها وزمین است ما با اوکسی راشریک نمی کنیم زیرا اگرچنین کنیم مرتکب سخن
دروغ گشته ایم.
۲- رهای یافتن ازهرنوع قدرت ونیرو بجزقدرت
خداوند که هرکس به این درجه برسد تأئیدخداوندی شامل حال اوخواهد شد وشاید رازسخن
پیامبرکه می گوید:لاحول ولا قوه الا بالله
بسیار بگویید که این جمله ازکنزهای بهشت است همین مسئله باشد .
۳- باید احساس عجزوناتوانی رابخود راه نداد،زیرا
اعتماد به نفس را ازبین می برد وبازماندن ازهرکارخیری رابه دنبال دارد،پیامبرمی
فرماید:عجزوناتوانی رابه خود راه مده.
۴-کوشش دربدست آوردن هرآنچه برای انسان مفید
باشد وقوانین ودستورات خدا بزرگترین نفع رابرای انسان به ارمغان می آورد.
«ومن احسن من الله حکما لقوم یوقنون»
حکومت چه کسی عالیترازحکومت خداست درنظرقومی
که به یقین رسیده اند واین همان چیزی است که پیامبرتوجهات رابدان معطوف داشته
وگفته است برآنچه منفعت تورا دربردارد حریص باش.
۵-محافظت برفرایض وانجام نوافل بسیارازقبیل
تهجد روزه نفلی وصدقات نافله و..همانگونه که درحدیث قدسی خداوند می گوید:بهترین
وسیله نزدیکی به من فرائض است وبعدازفرائض بنده ام با نوافل باندازه ای بمن نزدیک
می شود که او را دوست گرفتم چشم،گوش،دست وپایش می شوم که بوسیله آنها تصرف می
کند.اگرازمن چیزی بخواهد باومی دهم واگربمن پناه جوید او راپناه می دهم.
ساده زیستن ودوری از راحت طلبی واسرافکای
ثروتمندان.زیرا این روش صبروتحمل انسان رادرمقابل مشکلات بیشتر می کند.
۷-مطالعه تاریخ بزرگان گذشته وآگاهی یافتن
ازصبرواستقامت آنها دربرابرمشکلات زیرا این کاراحترام ومنزلت آن بزرگان را درقلب
انسان ایجاد می کند واو را درنزدیکی واقتداء به آنها کمک می نماید واگربه مرتبه
آنها نرسد تشبه به آنها نیزخود از امور پسندیده است.
۸-بکار بردن فکر و اندیشه درشناخت هرچه
بیشترخود و جهان پیرامون.زیرا این شناخت انسان را به حقیقت خودآگاه ساخته واورا
ازتکبروغروربرحذرداشته درراه رسیدن به کمالات انسانی به پیش می برد خداوند می
فرماید:
«وفی الارض آیات للموقنین وفی انفسیکم افلا
تبصرون»
«ودرزمین نشانه هائی است برای باورکنندگان
وهمچنین دروجود خود شما آیا نمی بینید .
۹-طلب علم وحضوردرمجالس علمی .زیرا علم عیوب
وراه رهایی ازآنها رابه انسان معرفی کرده وسبب آرامش ووقار انسان می گردد وگذشته
ازاینها اسم اودرجمع فرشتگان برسرزبانها می افتد چنانچه پیامبرمی گوید:هرگروهی که
دریکی ازخانه های خدا گرد هم جمع می شوند ومشغول تلاوت وآموختن قران گردند برآنها
آرامش ورحمت فرود می آورد وملائکه خدا گرداگردآنها را می گیرند وخداوند درجمع
مقربان خود آنها را یاد می کند.
۱۰-همراهی با صالحان،زیرا انسانی که همنشین
صاحا است اگر فراموش کند و بخواهد کار ناروایی انجام دهد به او تذکر می دهند واو
را در کارهای خیر کمک می نمایند.چنانچه پیامبر فرمود: کسی که خداوند صلاح او را
بخواهد دوست نیکویی به او می دهد که در کارهای خیر مددکار او باشد ودر وقت فراموشی
به تذکر دهد.
۱۱-دوری از گناهان. زیرا گناهان به بدن و
دین انسان ضرر می رسانند. پیامبر می فرمایند پنج چیز است که شما را از شر آن به
خدا پناه می دهند.یکی از آنها فحشا است که در وسط هر قومی شیوع پیدا کند مرضها
ودردهای را به دنبال دارد که در میان اقوام گذشته نبوده است.
۱۲-تمرین
انواع ورزش که جسم را تقویت کند مثل تیر اندازی، شنا، کشتی و دو .
توشه دعوتگران و مربیان
دعوتگران ومربیان می توانند نکات زیر را از
حدیث برگیرند.
اهمیت دادن به قلب،عقل و بدن، تا در انجام
مسؤولیتهای محوله قوی گشته و محبت،مغفرت و رضای خدا را بدست آورند.
۲-به ضرورت آزادی از اسارت،تنبلی و
ناتوانی،با یاری جستن از خداوند و کوشش در بدست آوردن هرآنچه خیر ومنفعت انسان در
آن باشد.
۳-بستن راه شیطان که اراده ها را سست می
کند. انسان مسلمان نباید در برخورد با مشکلات دچار وسوسه های شیطان گردیده همیشه
در افسوس بر گذشته بسربرد.
بلکه باید همه کارها را تقدیر خدای مختار و
توانا بداند. اگر چه افسوس بر فوت کار خیر اشکالی ندارد چنانچه پیامبر در زمان حج
فرمودند ای کاش من هم قبلا قربانی خود را نمی آوردم واز اول نیت عمره می کردم.
۴-شفقت و مهربانی نسبت به مسلمانانی که به
شعائر دینی خود پایبند ولی در دعوت وتبلیغ ضعیف اند،زیرا آها با همه کوتاهی ها از
تمام آنانی که با پیامبر در ستیزند و به ظاهر مسلمان نامیده می شوند ودر باطن نسبت
به اسلام ومسلمین کینه دارند بهترند و از اینجاست که پیامبر می فرماید: و در هر یک
از مرمنین قوی و ضعیف،خیری نهفته است.
منبع:مشعل های هدایت برای رهروان راه دعوت
مؤلف:د. سید محمد نوح
مترجم:حسین تیموری
انتشارات:سنت تایباد
