استمناء و درمان ریشه ای آن

استمناء و درمان ریشه ای آن

(زیانهای جسمی، جنسی و روانی استمناء ، حکم شرعی آن ، طریقه ی برخورد با آن و
راه معالجه )

دکتر ناصح علوان / ترجمه : عبدالله احمدی

این پدیده غالباً در بین جوانان و نوجوانان
دیده می شود ، و عامل اصلی بروز این عادت ناپسند در بین دو قشر مذکور ، برخورد
مداوم و مکرر آنان با عوامل مختلف و ملوّن اغوا و فریب می باشد .

ظاهر فتنه انگیز  و شهوت آلود و نیمه عریان زنان و جلوه گری آنان
در خیابانها و معابر و اماکن عمومی ، عامل اصلی تحریک و فریب جوانان ماست با کمال
تأسف این مناظر شرم آور واقعی است که در محیط جامعه به چشم می خورد ، اما آنچه که
در فیلم ها و نمایشات دیده می شود و به مراتب تلخ تر و دهشت انگیز تر است ، تصاویر
و مناظری که موجب بر انگیختن غرایز  می شود
، عفت و شرف انسانی را زائل کرده و غیرت و حمیّت او را از بین می برد و از طرف دیگر
داستان های عشقی  و نوشته های محرک جنسی که
در مجلات و کتابها به چاپ می رسد اثر بسیار شدید تری بر سلامت عقلی ، اخلاقی و
روانی جوانان می گذارد . چنین انگیزش هایی برای انحراف تدریجی دختران و پسران جوان
ما به جانب فحشا و زنا کافی است و موجب لغزش آنان بسوی گمراهی و فساد و رذالت
اخلاقی می شود .

نوجوانی که آنقدر حس حضور و نظر الهی  را در قلبش نپرورانده است که او را باز دارد و
آنقدر خدا ترس نیست که از گناه مصون بماند و آنقدر حسابگر نیست که به عاقبت گناه بیاندیشد
تا خویشتنداری نماید ، یکی از این دو راه را انتخاب می کند :

یا با زنا و فعل حرام غریزه ی خود را جواب می
دهد و آتش آنرا فرو می نشاند و یا با استمناء از شدت آن می کاهد و در هر دو صورت زیانی
قطعی عاید جسم ، نسل، عقل و روان او خواهد شد .

برای آنکه حق مطلب را در موارد این پدیده
ادا کرده باشیم لازم است که آنرا از سه جنبه بررسی نمائیم :

۱-         زیانهای
استمناء

۲-         حکم
شرعی مربوط به آن

۳-         طریقه
ی برخورد با آن و راه معالجه

۱-         زیانهای
استمناء

( ألف) زیانهای جسمی :

از نقطه نظر طبی به اثبات رسیده است که
استمنا زیان های زیر را بهمراه می آورد : تحلیل قوای بدن ، لاغری ، لرزش اندام ها
، تپش قلب ، ضعف بینایی ، ضعف حافظه ، اختلالات گوارش ، التهاب ریوی که  زمینه ی ابتلا به سل را فراهم می کند و بالا
خره کم خونی که به علت این عادت زشت بر گردش خون ایجاد می شود .

(ب) زیانهای جنسی

از مهمترین زیانهای استمناء ناتوانی جنسی  است ، به این معنا که فرد پس از ازدواج قادر به
انجام وظایف زناشویی که بتدریج موجب سردی رابطه ی زن و مرد شده و حالت تنفر و بیزاری
را در زن ایجاد می کند ، در نتیجه به علت عدم توافق زوجین ادامه ی زندگی امکان
ناپذیر می شود .

از جمله زیانهای دیگر این عادت ناپسند ،
تنفر از جنس مخالف است ، زیرا مردی که از این طریق خود را ارضا می کند بتدریج
احساس نیاز و همنشینی با جنس مخالف را از دست می دهد .

زنی که با فرد معتاد به استمنا زندگی می کند
چون از جهت غریزی بطور کامل تأمین نمی شود و در پناه شوهر امنیت و حفاظت کامل جنسی
ندارد ، یا از شوهرش جدا می شود و یا برای اطفاء آتش غریزه ی جنسی به دوستی ها ی
پنهان مبادرت خواهد کرد .

(ج) زیانهای عقلی و روانی استمنا :

دانشمندان علم روانشناسی تأکید می کنند که
معتادین به استمنا به انواع امراض عقل و روانی مهم ابتلا می شوند . این افراد
غالباً دچار سر گیجه ، فراموشی ، سستی اراده و ضعف حافظه هستند ، به گوشه نشینی و
عزلت تمایل دارند و حالت خجالت و احساس ترس و کسالت در آنها بچشم می خورد ، ظاهری
حزین و افسرده دارند و به ارتکاب جرایم یا خود کشی فکر می کنند و مبتلا به تعداد زیاد
بیماری های دیگر هستند که موجب ناتوانی فکری و ارادی و فرو پاشی شخصیت آنان می شود.

۲- حکم شرعی استمنا

حکم شرعی استمنا این عادت زشت تحریم است و
مرتکب آن گناه کار می باشد و دلایل حرمت آن به شرح زیر می باشد :

( الف ) – خدای تعالی در سوره ی مومنون می
فرماید :

*(( و الذین هم لفروجهم حافظون الا علی
ازواجهم او ما ملکت ایمانهم فانهم غیر ملومین فمن ابتغی  وراء 
ذلک فأولئک هم العادون ))* { المومنون : ۷ – ۵ }

( و آنانکه اعضاء تناسلی خویش را از ارتکاب
فعل حرام نگه می دارند ، مگر برای زنانشان و (ملک یمین ) و کسی که فراتر از این را
طلب کند ، پس آنان تحقیقا تجاوز گر خواهند بود . حکم تحریم استمناء مشمول عمومیت این
آیه است که می فرمایید : فمن ابتغی و راء ذلک فاولئک هم العادون ) )

یعنی ارضای شهوت جنسی غیر از طریقه ی ازدواج
شرعی و ملک یمین ، مانند لواط و زنا و استمناء ، حرام خواهد بود .

(( عطا، )) 
(( رض)) می گوید : شنیدم که قومی در قیامت محشور می شوند در حالیکه دستهایشان
حامله است ، فکر می کنم این افراد کسانی هستند که با دست خود استمنا کردند .

همچنین سعید بن جبیر که از طبقه ی تابعین
است می گوید : خدای تعالی عذاب می کند امتی را که با آلت تناسلی خود بازی می کنند .

و همچنین آمده است : (( هفت گروه هستند که
خدای عزوجل در روز قیامت به آنان نظر نمی کند که یک گروه از آنها کسانی هستند که
با دست خویش ازدواج می کنند )) (کنایه از استمنا )  تمامی نصوص مذکور بر حرام بودن استمنا دلالت
دارد .

(( ب )) – همچنانکه در باره ی حکم شرعی کشیدن
سیگار بحث کردیم ، در این مورد نیز چون عمل استمنا به ضرر و هلاکت فرد منجر می شود
، براساس آیه ی *(( ولا تلقوا بایدیکم الی التهلکه )) * و حدیث (( لا ضرر و لاضرار
فی الاسلام )) دوری از آن را واجب و ارتکابش را حرام می دانیم .

پرسش مهم !

اگر استمنا با دست حرام است ، رأی شرع مقدس
اسلام در باره ی کسانی که احساس شهوانی بر آنها غلبه می کند و نیاز غریزی آنان به
اوج می رسد و می دانند که احتمال دارد بزودی مرتکب زنا یا فحشا شوند ، چیست ؟

تردیدی نیست که هر انسان عاقلی در شرایطی که
بین چندین پدیده ی فاسد مقایسه می نماید و آنها را در ارتباط با زیان هایشان  می سنجد ، اگر در نهایت مجبور به انتخاب یکی از
آنها باشد پدیده ای را بر می گزیند که کم ترین زیان و خفیف ترین اثر سوء را داشته
باشد و به زبان علم اصول فقه گفته می شود که : (( کم ترین ضرر و پائین ترین درجه ی
بدی )) معیار انتخاب است . لازم به گفتن نیست که استمنا با دست منفور است ، اما
زنا و لواط ، صرف نظر از پیامد های ناگوار آن مانند آمیزش و اختلال نسبی ، برانگیختن
حقد و حسد و دشمنی و خونریزی ، هویت و موجودیت نظام اجتماعی و از بین بردن عفت و
شرافت انسانی ، از استمنا بسیار بدتر است .

به این دلیل فقها گفته اند :

((استمنا اگر برای لذت و جلب شهوت باشد و
فرد احساس فوران فشار و غریزه ی جنسی نداشته باشد ، حرام است . امّا اگر نیاز
شهوانی بقدری باشد که ذهن شخص را به خود مشغول سازد و او را بی قرار و مضطرب ساخته
، به ارتکاب فحشا نزدیک کند ، استمنا برای تسکین نیاز جایز است ، زیرا اثرات سوء
آن بواسطه ی اثرات مفید جبران می شود و فرد را از ارتکاب عمل حرام نجات خواهد داد
، در اینصورت گناه یا ثوابی متوجه نخواهد بود نه پاداش داده می شود و نه مجازات می
گردد .

(عبارات فوق عینا از کتاب (( ردود علی اباطیل
)) تألیف علامه (( محمد الحامد )) نقل شده است 
ص ۴۲ . ( مؤلف ) )

درمان ریشه ای استمنا

ریشه کن نمودن این عادت زشت و ناپسند به
صورتهای ذیل امکان پذیر است :

۱-         زود
ازدواج کردن

از مفید ترین راه های درمانی این عادت محرب
است ، زیرا ازدواج کردن صرف نظر از فواید آن در جهت حفظ سلامت روحی و جسمی تنها
راه طبیعی برای کنترل نیروی طغیانگر شهوانی است . ( با توجه به وقت محدود ما برای
کسب آگاهی بیشتر در ان مورد به کتاب اینجاب بنام (( عقبات زواج )) موانع ازدواج
مراجعه فرمایید.

۲- روزه نفل

(( نفل در لغت بمفهوم زیادی است و عبادات
نافل به عبادت هایی اطلاق می شود که اضافه بر فروض انجام می شود مانند نماز های
پنجگانه و روزه دوشنبه و پنج شنبه ))

در شرایطی سخت و ناهموار که امکان ازدواج نیست
، اسلام جهت تخفیف شهوت جنسی ، روزه هایی اضافه بر روزه ی واجب را پیشنهاد می کند .

با گرفتن روزه تقاضای غریزه ی جنسی کاهش می یابد
و احساس حضور و نظر الهی در درون فرد تقویت می شود و ترس از آن پروردگار بینا و
توانا در درون آدمی رشد می کند ، این رهنمود ارزشمند را در حدیث نبوی پیدا می کنیم
که فرمود :

(( یا معشر الشباب ؛ من استطاع منکم الباءه
فلیتزوج فانه أغض للبصر ، و أحصن للفرج ، و من 
لم یستطع فعلیه بالصوم فانه له و جاء ))

(( ای جوانان اگر می توانید ، ازدواج کنید
که موجب قدرت حفظ چشم از نگاه به نا محرم و محافظت آلت تناسلی از فعل حرام می باشد
و کسی که نمی تواند ازدواج کند ، روزه بگیرد زیرا شهوت را سر کوب می کند ))

شرع مقدس اسلام ، پیروان خود را به گرفتن
انواع مختلفی از روزه تشویق نموده است ، برای مثال روزه ی حضرت داود که یک روز در
میان است و یا روزه ی سنت که دوشنبه و پنج شنبه می باشد و روزه ی شش روز شوال یا
روزه ی عاشورا و روزه ی تسکین شهوت که درباره ی آن بحث کردیم

۳ – پرهیز از محرک های جنسی

هیچ تردیدی نیست که جوامع امروزی ما مملو از
فساد و عوامل انحراف است و در منجلابی از گناه و بی بند و باری دست و پا می زنند .
و باز هم شکی نیست که جوانی که این عوامل تحریک و اغوا را می بیند و در محیط فحشا
و فساد ؛ سر گشته و سر گردان است از جهت اخلاقی و مشی زندگی از عوامل پیرامون خود
تأثیر می پذیرد و نهایتاً مانند حیوانی خواهد بود که شهوت جنسی او را کور و کر م
کند و هیچ حد و مرزی را رعایت نخواهد کرد .بنابر آنچه بیان کردیم بر والدین و مربیان
محترم واجب است که در جهت نصیحت و در صورت لزوم ، در منع و کنترل فرزندان خود تلاش
نمایند و با کمال صداقت به آنان بگویند که نگاه کردن به زنان عریان و بزک کرده و
خواندن مطالب عاشقانه و دیدن تصاویر سکسی که از جانب تاجران شرف و غریزه ترویج می
شود و گوش دادن به آهنگ های مبتذلی که با امواج هوا و فضا سیر می کند و محیط را
آلوده می سازد ، غیرت انسان را از بین می برد و شرافت و عفت او را لکه دار می کند
، اخلاقش را فاسد می نماید و کرامت و بزرگی و را لگد مال ، ادراک و فهم او را کند
، آتش غریزه را شعله ور می سازد و شخصیت و هویت او را تباه می کند و صفات انسانی و
فضایل اخلاقی را در زیر خاک دنائت و حقارت مدفون می سازد .

چه بسا این نصایح در جوانان ما تأثیر بگذارد
و پیامد های نا مطلوب مورد بحث را در نظر بگیرند که در آن صورت راهی بجز توازن
ارادی و انتظام روانی و اخلاقی و سلامت عقلی و جسمی برایشان باقی نخواهند ماند ،
آنگاه در زمره ی انسانهای پاک و شایسته و مؤمنین نیکوکار در خواهند آمد .

 ۴ –
پر کردن اوقات فراغت با برنامه های مفید

صاحبنظران علم روانشناسی می گویند : فردی که
با خود خلوت می کند اندیشه های رویایی و افکار پریشان و تخیلات جنسی شهوت انگیز به
او هجوم می آورند ، خصوصاً در افراد نوجوان و جوان این تفکرات و حالات شدیدتر است .

در این هنگام است که جوان یا نوجوان به عادت
زشت استمنا پناه می برد تا طغیان شهوت را فرو 
نشاند یا از فشار آن بکاهد . راه رها شدن از این هجوم خیال و افکار پریشان
چیست تا چنین نتایج اسفباری نداشته باشد و چنین عواقب دردناکی بر جای نگذارد ؟

 باید
جوان یا نوجوان را راهنمایی کنیم تا اوقات فراغت خود را به شیوه ای مطلوب پر کند و
حقیقتاً مواردی که جوانان ما می توانند اوقات بیکاری خود را در آن صرف کنند بسیار
است ، برای مثال تمرینات ورزشی که موجب تقویت جسمی می شود یا گردش سودمند و مفید
همراه دوستان خوب که باعث طراوت خاطر می گردد و یا مطالعه ی مفیدی که دانستنی های
فرد را می افزاید و یا کاری دستی که قابلیت و استعداد فرد را رشد و تکامل می بخشد
و یا حضور در جلسه ی تدریس مطالب دینی و اخلاقی که او را تهذیب می کند و یا بحث های
فرهنگی و علمی که موجب رشد و پرورش عقلی می شود و تیر اندازی و یا آموزش هایی که
او را برای جهاد مهیا می سازد و تعداد بسیار زیاد سرگرمی هایی دیگری که مفید هستند
، ذهن را تغذیه کرده و روح را پاک و جسم را تقویت می کنند و عامل رشد و نمو اخلاقی
هستند .

۵-دوستان خوب

از نکات بسیار مهمی که مربیان و والدین عزیز
باید به آن توجه داشته باشند انتخاب دوستان شایسته و مطمئن برای فرزندان شان است
که اگر فراموش کرده ، به او تذکر دهند و اگر اشتباه عمل کرده ، او را نصیحت کنند و
در بهتر شدن او را یاری دهند و در صورت پیش آمدن مشکلات و حوادث ناگوار زندگی به
کمک او بشتابد .

شاید بگوئید این چنین دوستانی کم هستند
خصوصاً در شرایط فعلی که دوست مخلص و رفیق مؤمن واقعاً نادر است.

آری ما هم قبول داریم که این گونه افراد کم
هستند ، امّا واقعیت آن است که در هر جایی افرادی هستند که در سیما شان اثر سجود
را می شود دید و راه درست و اخلاق والای آنان ، آنها را از سایرین متمایز می کند .

چه خوبست که جوانان و نوجوانان ما به دنبال
چنین دوستانی باشند و چنانچه آنها را یافتند ، رها نکنند تا در سختی ها و ناملایمات
زندگی برای مانند تکیه گاهی باشند و در جدال بر علیه مفاسد روزگار او را یاری دهند
، همراهان نیکو کار و مورد اطمینان او باشند که به آنان اعتماد می کند و در جوار
شان آرامش روحی می یابد .

بدون تردید هر کس هر کس دنباله رو و تابع دین
و خط مشی دوست صمیمی خود خواهد بود و ارزش و شخصیت هر کس را می توان با شناخت
دوستانش حدس زد و به قول معروف :

                   کبوتر با کبوتر باز با
باز                                   کند
همجنس با همجنس پرواز

رسول گرامی خدا (ص) در این باره می فرماید :
(( المرء علی دین خلیله ، فلینظر أحدکم من یخالل ))

(( هر انسانی تابع دین دوست خویش است پس دقت
کنید که با چه کسی صمیمی هستید و نشست و برخاست می کنید )) ( روایت ترمذی )

واضح است که فردی که با اهل فسق و فجور و
گناه و تبه کاری دوستی می کند به راهی بجز گمراهی و مسیری بجز بد بختی و انحراف
گام نمی نهد . اینچنین دوستانی فقط برای منفعت شخصی و سوء استفاده از افراد با
آنان رفیق می شوند .

                      این دغل دوستان که می بینی                              مگسانند گرد شرینی

بنابراین جوانان ما اگر می خواهند ایمانی
راسخ و اخلاقی والا و پاک و جسمی سالم و نیرو مند داشته باشند باید از دوستان بد و
همراهان شرور بر حذر باشند و بدنبال دوستان شایسته و جماعت مؤمنی باشند که سعادت
دو سرای را برایش تأمین کنند ، بزرگی و عزت در دنیا و نجات و رستگاری در آخرت !

و کلام پروردگار عظیم ما چه تکان دهنده و بیدار
کننده است ، آنجا که می فرماید :

(( الا خلاء یو مئذ بعضهم لبعض عدو الا
المتقین )) {الزخرف : ۶۷ }

– دوستان صمیمی آن روز { روز قیامت } دشمن یکدیگرند
، مگر اسانهای متقی ( که دوستی آنها بخاطر خدا بوده است )

۶ – اجرای دستورات طبی

از جمله ی وصایای پزشکان در جهت تخفیف فشار
غریزه ی جنسی و هجوم احساس شهوانی موارد زیر است :

۱-         دوش
آب سرد در فصول گرم و ریختن آب سرد بر عضو تناسلی در فصل های دیگر

۲-         انجام
تمرینات  ورزشی

۳-         پرهیز
از غذاهای تند و آغشته به ادویه مانند فلفل ، بعلت آنکه اینگونه غذاها محرک هستند

۴-         کاهش
نوشیدن چای و قهوه که اعصاب را تحریک می کند

۵-         عدم
مصرف زیاد گوشت قرمز و سفید.

۶-         نخوابیدن
بر شکم یا پشت ، سنت آن است که بر پهلوی راست و روبه روی قبله بخوابد

۷ – ترس از خدا

آخرین نکته ای که در ارتباط با جلوگیری از
استمنا ذکر می شود موضوع بسیار مهم ترس از خدای تعالی است .

جوانی که با تمامی وجود احساس  می کند که خدایش او را می بیند و مراقب اوست ؛
نهان و آشکارش را به خوبی می داند و خیانت چشم و اسرار درون او را می بیند و اگر
در انجام وظایف کوتاهی کند بزودی به حساب کارهایش می رسد و اگر بلغزد یا منحرف شود
او را مجازات خواهد کرد ، دیگر به جانب اعمال قبیح و عوامل مهلک نخواهد رفت و از
ارتکاب فحشا و منکر نیز خود داری می کند .

از طرف دیگر حضور در مجالس علم و ذکر و
تداوم نمازهای فرض و سنت ، تلاوت قرآن ، خواندن نماز شب در ساعاتی که همه خوابند و
استمرار روزه های  سنت و شنیدن شرح حال و
زندگی یاران پیامبر و بزرگان دین و همراهی با جماعت مؤمن و نیکوکار و یاد مرگ و
زندگی پس از مرگ ، ترس از خدای عزّوجل را در دل مؤمن  رشد می دهد . آنگاه عظمت و اقتدار پروردگارش را
در دل احساس می کند و حس مراقبت و نظارت الهی در درونش نمو می یابد . چه شایسته
است که جوانان ما این راه را برگزینند و این اصول را در حیات خویش بکار برد تا
احساس مراقبت و نظارت دائمی پروردگار متعال در وجود آنان نیز رشد کند و بذر نهال
مقدس خوف و خشیّت الهی در اعماق قلبشان بشکفد ، در این صورت ، دیگر زیور دنیایی
آنان را دچار لغزش ئ انحراف نمی کند و در دام گناه و حرام گرفتار نمی شوند و این
جمله ی مقدس را که کلام با عظمت خالق جهانیان است ، شعار زندگی خویش می سازد که :

*(( فاما من طغی و آثر الحیاه الدنیا فان
الجحیم هی المأوی و اما من خاف مقام ربه و نهی النفس عن الهوی فان الجنه هی المأوی
))*

– (( پس کسی که سر پیچی کرد و زندگانی دنیا
را برگزید ، به حقیقت که دوزخ جایگاه اوست و اما کسی که از مقام پروردگارش ترسید و
نفس خویش را از هوی و هوس بر حذر داشت ، به تحقیق بهشت جایگاه اوست . ))    

———————————————————–

منبع : چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم

تألیف : عبدالله ناصح علوان

ترجمه : عبدالله احمدی

انتشارات : نشر احسان ،۱۳۷۳