نقش موثر جلال طالبانی و جنجال جانشینی ایشان

نقش موثر جلال طالبانی و جنجال جانشینی ایشان

درحالی‌که مقام‌های عراق دو روز پس از سکته مغزی جلال طالبانی از بهبود وضعیت رئیس‌جمهور عراق خبر داده‌اند، بستری شدن او در بیمارستان باعث شده تا بار دیگر بحث جانشینی وی داغ و جنجالی شود.

به گفته معاون وزیر بهداشت عراق گروه‌های پزشکی از ایران و آلمان برای کمک به پزشکان عراقی و رسیدگی به وضعیت رئیس‌جمهور ‎۷۹‎ ساله این کشور به بغداد رسیده‌اند و مقام‌های عراق می‌گویند که وی به درمان‌ها به خوبی پاسخ داده است. عصام نامق با اعلام رسیدن تیم ‎۱۰‎ نفره پزشکان ایرانی به عراق گفت:

وضعیت رئیس‌جمهور عراق پایدار شده و من باید تأکید کنم که نسبت به روز گذشته شرایطش بهبود پیدا کرده است. گروهی از متخصصان انگلیس هم قرار است برای مشارکت در درمان طالبانی به عراق بروند. برخی منابع اعلام کرده‌اند که ممکن است طالبانی برای درمان به آلمان منتقل شود اما مقام‌های رسمی عراق با اعلام بهبود وضعیت وی اعلام کرده‌اند که در حال حاضر نیازی به این مسئله وجود ندارد. جلال طالبانی که در گذشته هم سابقه بیماری داشته و چندبار برای درمان به خارج از کشور رفته است دوشنبه شب به‌دنبال سکته مغزی به مدینه الطب، بزرگ‌ترین مجتمع پزشکی عراق منتقل شد و منابع پزشکی از در کما بودن او خبر دادند.

بن‌بست احتمالی جانشینی

رئیس‌جمهور عراق هر چند تقریباً مقامی تشریفاتی دارد و در ساختار سیاسی این کشور دارای قدرت چندانی نیست اما جلال طالبانی به‌عنوان نماینده‌ای از اقلیت کرد این کشور با رابطه نزدیک با شیعیان و سنی‌ها نقش ویژه‌ای برای توافق میان گروه‌های مختلف و کنار گذاشتن اختلاف‌ها در این کشور ایفا می‌کرد. به گفته نزدیکان طالبانی، وی زمانی که به حضور آیت‌الله سیستانی، مرجع عالیقدر شیعه می‌رفت به فارسی صحبت می‌کرد، با دیپلمات‌های خارجی می‌توانست به انگلیسی حرف بزند و در کنار تکلم به زبان عربی با مقام‌های دولتی این کشور، به زبان مادری‌اش کردها را به آرامش فرامی‌خواند.

حتی درصورت نجات طالبانی از سکته مغزی احتمالاً او نخواهد توانست فعالیت‌های خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور عراق ادامه دهد. براساس قانون اساسی عراق درصورتی‌که پست ریاست‌جمهوری خالی شود پارلمان این کشور باید فرد جدیدی را برای این سمت انتخاب کند. تا زمان انتخاب رئیس‌جمهور عراق باید یکی از معاونان وی وظایف او را بر عهده بگیرد؛ طارق الهاشمی معاون سنی طالبانی که به‌خاطر دست‌داشتن در عملیات تروریستی فراری است و معاون دیگر وی هم خضیر الخزاعی از شیعیان است.

براساس توافق تقسیم قدرت در عراق، پست ریاست‌جمهوری در اختیار کردها بوده است اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که اکنون سنی‌ها هم در تلاش برای تصاحب این سمت هستند. کردها روی جانشین‌شدن برهم صالح، معاون سابق نخست‌وزیر عراق و معاون فعلی دبیر کل حزب اتحاد میهنی کردستان به ریاست طالبانی اتفاق‌نظر دارند اما گفته می‌شود مالکی با این مسئله مخالف است. نام دیگری که در میان کردها مطرح است هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه فعلی عراق و عموی مسعود بارزانی، رئیس منطقه خودمختار کردستان عراق است. سنی‌ها هنوز نام کسی را مطرح نکرده‌اند اما از هم‌اکنون مشخص است که تعیین رئیس‌جمهور عراق می‌تواند منجر به یک بن‌بست سیاسی در این کشور شود.

خطر جنگ داخلی

درحالی‌که تنش میان مقام‌های دولت خودمختار کردستان عراق و دولت مرکزی این کشور بالا گرفته، خارج شدن طالبانی از عرصه سیاست این کشور می‌تواند اوضاع را در عراق پیچیده‌تر کند. تنش بسیار شدیدی بین بغداد و اربیل وجود دارد که طالبانی نقش بسیار مهمی در مهار بحران تاکنون داشته است. مسئله استخراج نفت در منطقه کردستان عراق در ماه‌های گذشته به‌شدت تنش میان کردها و دولت مرکزی عراق را افزایش داده است.

در میان بیماری جلال طالبانی، سربازان کرد در منطقه کرکوک به تازگی به سوی یک بالگرد نظامی عراق آتش گشودند تا نگرانی‌ها از بروز درگیری میان دو طرف افزایش پیدا کند. شرکت نفتی آمریکایی اگزان بدون موافقت دولت عراق قرارداد استخراج نفت در منطقه مورد مناقشه دو طرف را بسته و نوری مالکی هشدار داده که اگر این شرکت در این منطقه شروع به فعالیت کند با واکنش ارتش عراق مواجه خواهد شد.

نقل از همشهری