فهم و درک نماز ، او می‌شنود و می‌پذیرد!
فهم و درک نماز ، او می‌شنود و می‌پذیرد!
نویسنده : اسماعیل کس‌نزانی
می‌شنود و می‌پذیرد!
«سَمِعَ اللهُ لِمَن حَمِدَهُ رَبَّنَا وَ لَکَ الْحَمد». «خداوند می‌شنود (صدای) کسی که وی را سپاس می‌گوید، پروردگارا شکر و سپاس از آن توست».
خداوندگار ما معبودیست که همه‌ی صفات خوب را داراست، او پروردگاریست که به کار و بار بندگانش آگاه بوده و بیننده‌ی کارها و داننده‌ی فکرها و شنونده‌ی سخن‌های ایشان در آشکار و نهان است! برخی شاید گمان کنند خداوند فقط در پی آن است که اگر کسی راه کجی رفت و یا خطایی کرد، بلافاصله از او کینه گرفته و در اندیشه‌ی انتقام از او باشد! اما بدون تردید این یکی از گمان‌های ناروایی است که باید از آن به خداوند پناه برد، هرگز چنین نیست!
خداوند متعال انسان را برای عبادت و خدمت و رحمت آفریده است، پس می‌خواهد از ما اعمال نیکو و پسندیده ببیند، او انتظار دارد اگر کار خطایی از ما سر زد، اگر راهی را اشتباه رفتیم، اگر پایمان لغزید، بلافاصله از کرده‌ی خود پشیمان شده و به جبران برخیزیم، ساده اما از ته دل توبه نموده و مسیر صحیح را در پیش گیریم و در این صورت است که بخشش و آمرزش پروردگار، هستی را در برمی‌گیرد!
آری! خداوند صدای تو را می‌شنود، پس به آرامی فریاد بزن، در سکوتت فریاد برآور: «سپاس و ستایش شایسته‌ی خداوندی است که صدای بندگانش را می‌شنود و به آنان گوش فرا میدهد»؛ برای بنده چه زیبا و شیرین است که مولایش صدای وی را می‌شنود، بدون هیچ محدودیتی در زمان و مکان، بدون هیچ تفاوتی در رنگ و زبان، بدون هیچ تمایزی در ثروت و مقام.
با دانستن این موضوع فرد مؤمن بایستی جز نیکی به زبان نیاورد و در هر فرصتی پروردگارش را حمد و سپاس گوید! پس همیشه مراقب گفته‌هایت باش، چرا که خداوند صدای تو را می‌شنود؛ به چیزهایی که گفته‌ای فکر کن! الفاظ و سخنان نیکو و زیبایت را افزایش ده و بر سخنان زشت و ناروا خط قرمز بکش، برای این کار می‌توانی هر بار که سخن زشتی بر زبانت جاری شد، یک «استغفرالله» بگویی و با این کار در
مدت کوتاهی الفاظ زشتی را که به آن‌ها عادت کرده‌ای، ترک خواهی کرد! علاوه بر «شنیدن»، «سمع» به معنای «اجابت کردن و پذیرفتن» نیز می‌آید؛ «سَمِعَ لَهُ الله». «خداوند او را اجابت نمود»؛[۱] که در این صورت معنای «سمع الله لمن حمده» می‌شود: «خداوند می‌پذیرد (عمل) کسی را که او را سپاس و ستایش گوید». دیگر چه چیزی از این بالاتر وجود دارد؟ خداوند وعده داده است که علاوه بر شنیدن صدای شکر و ستایش بنده‌اش، آن را پذیرفته و در ردیف اعمال نیکویش قرار دهد!
نکته‌ی جالب توجه این است که این وعده در هر رکعت، از زبان خود بنده گفته می‌شود، تا برای نمازگزار ثابت شود و با جانش در آمیزد که پروردگار صدای ایمانش را می‌شنود و آن را می‌پذیرد!
خداوند متعال با این وعده می‌خواهد بنده‌ی مؤمنش دغدغه‌ای برای پذیرفته نشدن نداشته باشد! به همین دلیل در هر رکعت از نمازش به او اطمینان میدهد که پروردگار صدای سپاس و ستایشش را شنیده و می‌پذیرد؛ پس بنده فقط باید به یک چیز فکر کند «اخلاص در عبادتش».
ذهنت را بر اعمال و عباداتت متمرکز کن، هرگونه ریا و غیر خداجستنی را پاک کن و نیاتت را برای خدا خالص ساز، جز برای کسب رضایت خداوند عبادت و خدمت مکن؛ عبادتی که از سر ریا بوده و هدفی غیر از رضایت پروردگار داشته باشد، نه تنها سبب رحمت و مغفرت نیست، بلکه موجب عذاب و نکبت است![۲]
بعد از این که پروردگار مژده‌ی شنیدن و پذیرفتن «شکر و حمد» را به بنده‌اش میدهد، این بار نوبت بنده است که خود را نشان دهد، این بار بنده باید قدم جلو گذاشته و حق و وظیفه‌ی خود را ادا کند، در این هنگام است که می‌گوید: «ربنا و لک الحمد». «پروردگارا و سپاس و ستایش از آنِ توست».
یک نکته‌ی مهم و زیبا در این جمله نهفته است و آن «خودباوری» می‌باشد! خودباوری یعنی باور داشتن به خود برای این که در کاری توانا بوده و می‌توانیم در آن موفق باشیم؛ شاید بگویید چه ارتباطی بین خودباوری و این جمله وجود دارد!؟ هنگامی که در جمله‌ی اول خداوند وعده‌ی شنیدن و پذیرفتن میدهد، نمازگزار با این باور به سخن می‌آید که می‌تواند «حمد و شکر» پروردگارش را به جا آورد، «سپاس و ستایشی» که شنیده و پذیرفته خواهد شد! به همین دلیل گویی خود را باور کرده تا پروردگارش را ندا دهد، پس با «ربنا» صدایش می‌زند و سپس سپاس و ستایشش می‌گوید، این راهی است که بنده خود را به پروردگارش نشان میدهد، عشق خود را با «شکر و سپاس» بیان می‌کند و باور دارد که می‌تواند از مقربانی باشد که به تسبیح و تقدیس پروردگارشان مشغولند![۳]
آری! خود را باور کنید که می‌توانید بهتر باشید، باور کنید که هیچ لحظه‌ای برای بهتر شدن دیر نیست و هر گاه شما اراده نموده و بازگردید، خداوند می‌شنود و می‌پذیرد!
————————————-
منبع : مهم است بدانیم چگونه نماز بخوانیم /نویسنده : اسماعیل کس‌نزانی
[۱] . المنجدالابجدی، ج۲، ص۹۸۶.
[۲] . «پس وای به حال نمازگزاران! همان کسانی که نمازشان را به دست فراموشی می‌سپارند. همان کسانی که ریا و خودنمایی می‌کنند». ماعون/۶ـ۴.
[۳] . «بی‌گمان کسانی مقربان و نزدیکان پروردگار تو هستند که خویشتن را بزرگ‌تر از آن نمی‌دانند که به پرستش خدا بپردازند و بلکه به تسبیح و تقدیس او مشغولند و در برابر او سجده می‌برند». اعراف/۲۰۶.
خوب بود.