۲۸ – پندهای حکیمانه ابن عطا اسکندری، در باب تربیت و تزکیه، نمازگزار کامل
۲۸ – پندهای حکیمانه ابن عطا اسکندری، در باب تربیت و تزکیه، نمازگزار کامل
?باب چهام حکم نماز ـ نمازگزار کامل
? ۲۸ – وقتی خداوند خستگی و سنگینی عبادت را در تو دید، عبادت‌های گوناگونی بر تو مقرر ساخت، وقتی حرص و شوق تو را در عبادت دید، پس تو را از آن منع کرد؛ چرا که هدف تو ادای نماز به صورت کامل است نه اجرای شکل نماز، پس هر خواننده نماز، نمازگذار کامل نیست.
? بدانید که انسان ضعیف البنیان، با انجام یک کار در مدتی طولانی خسته می شود و آن کار برای او مشکل و خسته کننده می شود، دل می خواهد همیشه در انجام کار تنوع داشته باشد، این را هم بدانید که در تمامی اوقات و هر لحظه، مشغول بودن در بندگی الله جلاله فرض است؛ بنابراین خداوند برای انسان انواع عبادت ها را مقرر ساخت و یک عبادت را برایش مقرر نساخت، تا با انجام فقط یک عبادت احساس خستگی نکند.
مثلا اگر دستور این می بود که بنده فقط نماز بخواند، یقینا انسان از انجام آن خسته می شد، اما حالا دل بنده می خواهد در انواع عبادت ها مانند نماز، تلاوت قرآن، حج، زکات، قربانی، روزه، ذکر و… مشغول باشد و قلب وی از آنان خسته نمی شود؛ چراکه شوق و شأن هر عبادت جدای از دیگری ست؛ بنابراین در تمام اوقات در انجام عبادت مشغول می شود و هیچ سختی و ملالتی در آن احساس نمی کند.
?خصلت دوم انسان که در مقابل خستگی و ملالت است، حرص و شوق است. وقتی این صفت هم بیش از حد شود، باز هم کار خراب می شود؛ مثلا وقتی شوق بسیار زیادی برای رفتن به مکانی پیدا شود، خیلی از کارها با رفتن به آنجا خراب می شود. وقتی انسان شوق بیش از حد به نماز داشته باشد، ادای حق آن برایش مشکل می شود؛ مثلا ازشدت شوقی که به نماز دارد اصلا وضو نمی گیرد، و یا با سرعت قرآن می خواند، که منافی تدبر و خشوع در آنست.
پس وقتی این صفات در انسان است خداوند نماز و دیگر عبادات را در بعضی از اوقات منع فرموده اند تا با عجله نماز نخواند؛ بنابراین خواندن نماز را در اوقاتی خاص مقرر فرموده است تا قصد و نیت بنده این باشد که نماز را به صورت کامل ادا کند و با عجله و حرص آن را ادا نکند و بدین ترتیب فقط شکل نماز را ادا نکند؛ چراکه در میان نماز کامل و ظاهر نماز فرق زیادی وجود دارد، هر اداکننده نماز، اداکننده کامل نماز نمی تواند باشد.
? منبع: الحکم العطائیه ـ مترجم: عبدالجلیل رحمت زهی
? @eslahe
