رویکردها و راهکارهای جماعت دعوت و اصلاح /
رویکردها و راهکارهای جماعت دعوت و اصلاح /
همبستگی
همبستگی
همبستگی،ا حساس تعلق متقابل آگاهانه و ارادی
بین افراد ، گروه ها وجوامع است که ناشی ازمصالح مشترک آن ها و لازمهی زندگی جمعی
بوده ، در آن هر یک از افراد وگرو ه ها در یک شبکه ی مبادلات متقابل، نیازمند
دیگری است.
بیگمان انسا ن ها خواهان سعادت هستند و
سعادتشان در گرو پیشرفت و دست یابی به آرزوهای ممکن و معقولشان می باشد . از طرف
دیگر تمام فعالیت های هدفمند انسان برای دست یابی به دو مقصود اساسی جلب نفع و دفع
ضرر است؛ چرا که نفع طلبی و زیان گریزی ویژگی ذاتی بشر است ؛ اما آیا انسان ها به
تنهایی و بدون همکاری و کمک دیگران قادر به شکوفا ساختن استعدادها و دفع زیان از
خود هستند؟
به طور کلی جامعه شناسان بر این باورند که
انسا ن ها برای دستیابی به اهداف خویش نیازمند یاری دیگران هستند و در عین حال به
منظور دستیابی افراد به اهدافشان ، لازم است که بخشی از آزادیهای خویش را محدود
کنند.
از طرف دیگر اگر در جوامع ابتدایی ، انسانها
توانسته اند به تنهایی به حداقل امکانات لازم برای گذران یک زندگی ابتدایی دست
یابند ، امروزه با این همه پیچیدگی حاکم بر زندگی انسان ها دیگر چنین امری
امکانپذیر نیست و انسان ها ناگزیر از برقراری روابط مبتنی بر همکاری با دیگران
هستند.
دین مبین اسلام با تعالیم اجتماعی حیات بخش
خویش ، مسلمانان را به همبستگی، وحدت ، تکافل و تعاون فرا می خواند و تفرق، جمع
گریزی و تنازع را منشأ شکست و نابودی می داند. فراتر از این، تمام انسا نها را
در برخورداری از حقوق انسانی ، یکسان و برابر و همه ی آنها را متعلق به یک اصل می
داند. بر این اساس ، ضمن تأکید بر تعامل مبتنی بر “بِرّ” و
“قسط”، که مقدمه ی تحقق همبستگی در جامعه ی بشری است، ارتباط و شناخت
متقابل با سایر تمدن ها و فرهنگ ها را توصیه می نماید. مسلمانان با التزام به چنین
مفاهیمی، هم خود در آرامش زندگی می کنند و هم در فرایند تحقق صلح جهانی، نقش و
وظیفه ی خود را ایفا مینمایند.
ما بر این باوریم که علم و فرهنگ کنونی جهان
از آن تمام ملت هایی است که هزاران سال برای پرورش آن رنج کشیده و آن را بارور
ساخته اند و بر اساس سنت تداول، در میان تمدن ها دست به دست گشته است ؛ بنابراین فخرفروشی
در برابر همدیگر و استفاده ی ابزاری از تکنولوژی، به منظور سیطره بر سایر ملت ها،
قبل از هر چیز به علم و پیشرفتی آسیب می رساند که دستاورد مشترک همهی انسان هاست.
معتقدیم که تلاش برای از بین بردن تمامی
تمدنها، ادیان و فرهنگها از طرف یک دین یا فرهنگ یا تمدن خاص، به فرض تحقق، تنها
منجر به تشنج و ناآرامی جهان خواهد شد و نتیجه ای جز عقب ماندگی برای دسته ای و
پیشرفت نامتوازن برای دست های دیگر به بار نخواهد آورد.
بر اساس آموزه های قرآن و سنت، بر این
باوریم که رابطه ی مسلمانان با غیرمسلمانان مبتنی بر صلح است، مگر با کسانی که
پیمان شکسته اند و مسلمانان را آواره و دربدر کردهاند و نخستین بار آغازگر جنگ
بودهاند.
راهکارها
ما برای دستیابی هر چه بیشتر ملت ها، احزاب
و گروه های مختلف به همبستگی مطلوب، راهکار های زیر را مناسب میدانیم:
مشارکت عادلانه
با اندک تاملی در احوال کنونی حاکم بر جهان
در مییابیم که علت بسیاری از تنش ها به حذف گروه ها وکسانی از صحنه بر می گردد که
نه به حقوق خویش دست یافته اند و نه اجازه دفاع از خود و تلاش برای دستیابی به
حقوق و اهدافشان به ایشان داده می شود. ما براین باوریم که حتی بخش عمدهی علل تشنج
موجود در روابط اسلام و غرب نه به اختلاف عقیده و دین بلکه به عدم توازن در نظام
حاکم بر روابط میان آنها بر می گردد و اگر بستر مشارکت فعال تر مسلمانان درعرصه
بین الملل، با برقراری مساوات در اطلاع رسانی و عدم تحریف حقایق و واقعیات و…
فراهم شود، بخشی از آن عدم توازن جبران می شود و بی تردید روحیه تفاهم و همکاری و
احساس مسؤولیت متقابل بیشتری حکم فرما خواهد شد.
در عرصه داخلی کشورها هم معتقدیم که تکروی
احزاب و گروه ها ، طرح ادعای نمایندگی همه ی مردم و تلاش برای خاموش کردن و یا کم
اثر کردن صدای منتقدانی که آنها هم در راه تلاش برای سعادت مردم گام بر می دارند،
باعث مه آلود و تیره و تار شدن فضای روابط میان احزاب و در نتیجه قشرهای مختلف
مردم است.
ما معتقدیم خدمت کردن به مردم زمانی برای
تمام احزاب و تشکل ها به طور مطلوب میسر می شود که در حد امکا ن از حق موجودیت و
مشارکت فعال همدیگر در تمام عرصه ها دفاع کنند ، که بی تردید با این کار علاوه بر
تقویت روحیه خدمتگذاری در دیگران ، جایگاه خود را نیز تثبیت خواهند کرد و دلسوزی و
صداقت ایشان بیشتر برای مردم اثبات میشود.
تاکید بر منافع مشترک
هم فکری و هم عقیده بودن بی شک یکی از
موثرترین عوامل همبستگی است و تلاش برای حفظ اندیشه و عقیده مشترک میان یک گروه هم
تلاش برای حفظ یک مصلحت مشترک به شمار می رود؛ اما برای حفظ وجود چندصدایی و تکثر در جامعه و تکامل گروه های
متعدد فعال در عرصه های مختلف لازم ا ست، گاهی اختلاف نظرهای موجود در ابعاد مختلف
دینی ، ایدئولوژیک، سیاسی، اقتصادی و … نادیده گرفته شده و روی وجوه مشترکی تاکید
شود که سود و منفعت همه یا اکثریت افراد جامعه و گروه های فعال را دربردارد. برای
دستیابی به همبستگی مطلوب، بهتر است نقاط مورد اختلاف کمتر برجسته شود ؛ چون در
این صورت مردم هم نقاط اشتراک موجود میان خود را فراموش می کنند و هم به سبب
درگیری برسر نقاط اختلاف از دست یابی به اهداف خود باز می مانند و در یک جمله می
توان گفت که همه زیان می بینند.
*************
جماعت دعوت و اصلاح ایران، از آنجا که
برنامه ی خود را تنها تفسیر درست از اسلام نمیداند، از پیشنهادها و انتقادات همهی
اندیشوران و دلسوزان دین و جامعه استقبال میکند و آرزومند روزی است که توحید
در جهان بینی، اخلاق در رفتار فردی و آزادی و عدالت در تعاملات اجتماعی
در حد مطلوب برقرار شود تا آدمیان بتوانند با خرسندی و آسودگی، در دنیایی آباد، به
عبادت خالق و خدمت خلق بپردازند. و ما ذلک علی الله بعزیز.
منبع ” جزوه رویکردها و
راهکارهای جماعت دعوت و اصلاح ایران
