مقالات متنوع
دين نصيحت است!
عبدالهادى افخمزاده
عَنْ تَميمِ
الدَّارِىّ رض عَنِالنَّبِىِّ)ص( قَالَ: الدِّينُ النّصيِحَةَ قُلْناَ لِمَنْ
قَالَ: لِلَّه وَلِكِتابِهِ وَلِرَسُوِلِهِ وِلاَئِمَّةِالمُسْلِميِنَ وَ
عامَّتهِمْ. »بخارى – مسلم – ابوداود –
ترمذى – نسائى«
ترجمه: ابورقيه تميم پسر اوس دارى)رض( از پيامبر
خدا رسول اكرم)ص( روايت نموده كه فرمودند: دين نصيحت و دلسوزى است گفتيم نسبت به
چه كسى فرمودند: نسبت به خدا و كتابش و پيغمبرش و فرمانروايان و پيشوايان مسلمانان
و عامهى مسليمن.
توضيح: دين اسلام تنها چيزى است يعنى انجام
وظيفه نصيحت و خلوص و ارادت مسلمان در پنج مرحله:
1 – در پيشگاه خدا به اين گونه كه باور به او
داشته شريك برايش قرار ندهد در نام صفتش
الحاد و انحراف نورزد خدا را به جميع صفات جلال و كمال بشناسد و از هر نقص و عيبى
منزه دارد به طاعتش قيام و از نافرمانيش دورى كند حب و بغض و دوستى و دشمنيش تابع
رضاى او باشد تقرب به درگاه خدا را برترين مقام و افتخار شمرد و با كمال اخلاص به
همهى اينها دعوت كند و مردم را ارشاد نمايد.
2 – در برابر كتاب خدا )قرآن مجيد(. باور به او
داشته و به طور شايسته آن را تلاوت كرده و رعايت خشوع و تدبر در معانى و آداب شرعى
آن را نموده و به علوم و اسرار و تعاليم و احكام آن دقيقاً واقف گشته و از آن
پيروى كرده و به آيات روشن معنى و معلوم آن عمل نموده و به آيات متشابه و مبهم آن
ايمان داشته و به ظاهر آن معتقد نباشد بلكه آن را به محكمات و آيات واضحه و اساسى
برگرداند بدون آمادگى و شايستگى تمام جسارت تفسير و تكلم در معنى آن ننمايد و در
راه ترويج و تعليم و نشر آن در دنيا و دفاع و مجاهده در برابر دشمنان و طاعنان و
تحريفكنندگان آن فداكارى و جان نثارى كند.
3 – نسبت به پيغمبر خدا )حضرت محمدالمصطفى خاتم
انبياء و پيغمبر اسلام)ص((. باور به او داشته و رسالتش را تصديق نموده و براى
اطاعت او و نصرت دينش در حيات و مماتش كمر خدمت بسته و اعظام و توقير حضرتش را در
حدود اجازهى كتاب و سنت رعايت كرده و براى علو درجه و افزايش مقامش كوشش لازم
نموده و در احياى روش صحيح و ثابت او و نشر و تعليم آن و همچنين در مبارزه با بدعت
و تحريف احاديث او در حدود توانايى خود سعى و مجاهدت به عمل آورده و در جهاد با
دشمنان دينش خواه كافر آشكار يا منافق دورو يا دوست نادان و خرافى جانفدا باشد.
4 – دربارهى ائمه مسلمين كه دو صنفند و بس. اول
خلفاء و سلاطين و پادشاهان اسلامى و نواب و وزارأ و امراء و مأمورين لشكرى و كشورى
و دينى ايشان مانند قاضى و حاكم و سركرده و افسر و هر كارمند دولتى در كار وظيفهى
مخصوص خود به اين گونه كه آنها را اطاعتنمايى در غير معاصى و بىدينى مثلاً پشت
سر آنان نماز بخوانى و به دستور آنها به جهاد و دفاع از دين و ميهن بپردازى و در
صورت مطالبهى حقوق واجبه سرپيچى نكردده و از اطاعت و حكم خارج نشده و طغيان و
شورش نكنى اگر چه ستمكار باشد و به هيچ وجه سد راه انجام عمل آنان نشوى و خيرخواه
و دعاگوى دين و صلاح و توفيق آنها و آماده كمك در حدود توانايى خود باشى و در موارد
ستم و جور و بىدينى آنها را با رفق و ادب متنبه و بيدارسازى و به تملقگويى و
رشوه دادن مدح و ثناى دروغين و هر گونه
معصيت ديگر آنها را فريب نداده و نيز در ستم و ناحق آنها شركت نكنى – دوم ائمه دين
و پيشوايان يقين يعنى علماء به قرآن حديث
به اينجور كه آنچه را از خدا و پيغمبر روايت كنند قبول دارى و در احكام و اعمال
شرع پيرو ايشان باشى و ارادت و محبت و توقير و احترام لائق و مشروع را به عمل آورى
و در تسهيل انجام وظيفهى ارشاد و تبليغ دين هرگونه كمك و همكارى را دريغ ننمايى و
براى تقويت پايهى روحانيت و ترقى و ابرومندى
آن نهايت كوشش و خدمت را معمول دارى.
5 – دربارهى عامهى مسلمانان جز آنها كه گذشت
به راهنمايى بخير و سعادت و مصلحت دنيا و آخرت و مساعده و همكارى و همفكرى بر آن و
پوشيدن ننگ و عار و عيوب و اشتباهات و دستگيرى و مواسات از درماندگان و جلب خير و
دفع شر از همه و احترام بزرگسالان و شفقت با خردسالان و ترك هر گونه زيان و بدى و
زشتى دربارهى هر يك مانند بدگويى و حسد و خيانت و اذيت و ستم و هزارها گناه ديگر
خلاصه و مختصر اداى حقوق و وظايف واجبه در اسلام نسبت به فرد فرد مسلمانان – بعضى
از محدثين اين حديث را ربع اسلام گفتهاند ولى واقعاً تمام اسلام از اول تا آخرش
در يك جملهى آن مذكور است يعنى ولكتابه زيرا باور به قرآن اول و آخر دين است. و
اين حديث از چند نفر صحابى ديگر مانند ابن عمر و ابو هريره نيز روايت شده و در
بخارى به طور معلق بدون سند ياد شده زيرا راوى از تميمدارى كه سهيل پسر ابىصالح
است در اثر حزن بر فوت برادرش يا سوءحفظش بسيارى از احاديث را فراموش كرده بود از
اينرو شرط بخارى در او موجود نبوده است.
———————————————————–
منبع : چهارصد گوهر حكمت
مولف: عبدالهادى افخمزاده
عالى بود خدا استاد افخم زاده را رحمت کند و به شما هم توش وتوان مضاعف عطا فرماید