۴۵ حکم و فتوای رمضان
۴۵ حکم و فتوای رمضانی
ترجمه : عبدالسلام رمضانی
۱ -آیا تلفظ کردن نیت واجب است؟
ج:نیت عملی از اعمال قلب است و در آن تلفظ کردن یا به زبان آوردن شرط نیست و کافی است که انسان در ذهنش بر روزه گرفتن قصد کند و هر چند که برای او تلفظ کردن نیست سنت است تا قلب همراهی زبان را بکند.
۲-آیا روزه صحیح است زمانی که نیت کردم و قبل از فجر طعام و نوشیدنی خوردم؟
ج:تا وقتی که نیت روزه کرده ای و بعداً قبل از فجر طعام خوردی یا چیزی نوشیدی روزه ات صحیح است چون با قصدت که بر افطار در آن روز بوده نیت را باطل نکردی.
۳-عادت کرده ام به روزه گرفتن بدون سحری نظر دین در این مورد چیست؟
ج:فقها هم نظر و متفق بوده اند بر مستحب بودن سحری و کسی که آن را ترک کند بر او گناهی نیست با توجه به چیزی که امام بخاری از انس بن مالک روایت کرده که پیامبر (ص) فرمود:«سحری بخورید چون در سحری خوردن برکت است و این هم به این خاطر است که سحری جسم را قوی و شاد می کند و روزه بر او سهل می شود».
۴-کسی که در شب رمضان به علت مسافرت نیت افطار کند سپس از سفر منصرف شده و روزه گرفته آیا روزه اش درست است؟
ج:نظر به اینکه آن شخص در شب نیت سفر کرد و نیت روزه نیاورد بعداً صبح از سفر منصرف شده و عملاً روزه اش را تمام کرد.بر اوست روزه ی آن روز را قضا کند چون از شب تا روز نیت نداشته است.همان طور که امامان سه گانه شافعی و مالک و احمد بن حنبل فرموده اند کسی که قبل از فجر نیت را با روزه جمع نکرده باشد روزه ای برای او نیست.
?-شخصی مریض است و هر ۶ساعت یکبار با تزریق کردن خود را درمان میکند آیا بر او افطار کردن درست است یا خیر؟
ج:برای مریضی که امید سلامتی او هست بعد از شفای کامل بر او قضا واجب است.چون خداوند می فرماید:«کسانی که مریض اند یا مسافر هستند می توانند روزهایی دیگر روزه بگیرند.» و بیماری ای که سبب مباح بودن روزه است بیماری است که شخصی با آن ضرر می بیند یا سلامتی و شفایش همراه با روزه به تأخیر می افتد و زمانی که همراه با سختی هم روزه گرفت روزه اش صحیح است و بهتر هم آن است که از رخصت پشت نکند.
۶-روزه داری در اثناء روزه قی کرد یا بالا آورد. آیا روزه اش باطل می شود یا نه؟
ج:راویان پنجگانه از ابی هریره روایت کرده اند که پیامبر(ص)فرمود:«کسی که قیء یا استفراغ او را ناتوان و خسته کرد بر او گناهی نیست و اما کسی که خود قیء کند بر او قضای روزه اش واجب است.»
۷-زمانی که زنی بعد از فجر از حیض پاک شود، آیا می تواند امساک کند و آن روز را روزه بگیرد؟
ج:زمانی که خون قبل از فجر قطع شود و بعد از فجر به وسیله ی غسل پاک شود می تواند آن روز را روزه بگیرد و روزه اش صحیح است.اما زمانی که بعد از فجر خون از او خارج شود برای او درست نیست روزه بگیرد چون او قبل از فجر پاک نشده یعنی خون از او قطع نشد.
۸-قبل از رمضان وضع حمل کردم و در نهمین روز رمضان خون قطع شد.آیا قبل از ۴۰ روز روزه بر من واجب است؟
ج:حداکثر مدت برای نفاس چهل روز است و برای حداقل حد مشخصی نیست.پس ممکن است که بعد از تولد خون یک روز ادامه پیدا کند یا کمتر پس به مجرد قطع شدن خون زن هر چه از رمضان مانده روزه می گیرد و منتظر ۴۰ روز نشود.
۹-مردی در روز رمضان با زنش خلوت کرد و تا وارد شدن رمضان آینده کفاره نداد نظر و رأی چیست؟
ج:کسی که عمداً در روز رمضان با زنش خلوت کند(جماع)روزه اش باطل و بر او قضا و کفاره که آزاد کردن برده ای است واجب است و اگر از این مورد ناتوان شد روزه دو ماه پش ت سر هم یا طعام دادن به شصت مسکین.پس اگر چشم پوشی کرد تا رمضان آینده بر او قضا واجب است و بعضی از فقها گفته اند به سبب تأخیری که کرد فدیه هم بر او واجب است.
۱۰-آیا سفر کردن به وسیله ی هواپیما در روز رمضان و روزه سخت نباشد، روزه شکسته می شود یا نه؟
ج:شرعاً روزه نگرفتن برای مسافر مباح است.فرقی نمی کند در این مسافرت روزه دار با پای پیاده یا با سواری بر اسبی یا بر کشتی یا هواپیما یا هر وسیله ای دیگر اینها برای او مشقتی پیش آید یا نه.شرعاً زمانی که روزه دار مسافر باشد به فرموده خداوند:«کسانی که مریض اند یا مسافر هستند می توانند روزهایی دیگر روزه بگیرند.»
۱۱-نظر اسلام در مورد باز کردن رستورانها و قهوه خانه ها برای کسانی که روزه نمی گیرند چیست؟
ج:بزرگداشت و احترام ماه مبارک رمضان واجب است.و به همین خاطر برای صاحبان رستورانها و قهوه خانه ها لازم است که حق این ماه را ادا کنند.پس غذاخوری را تا وقت نماز عصر ببندند و تا فاصله ای برای آماده کردن غذا برای کسانی بعد از غروب خورشید که آنجا افطار می کنند و همین طور بر صاحبان چای خوری ها باز نبودن آن در روزهای رمضان.
۱۲-آیا روزه رمضان گناهان ماقبل را پاک می کند؟
ج:اما مسلم از ابوهریره روایت کرده که پیامبر(ص)فرمود:«نمازهای پنجگانه و جمعه تا جمعه و رمضان تا رمضان دیگر پاک کننده گناهان در این بین و فاصله هستند زمانی که از گناهان کبیره دوری شده باشد».و ابن جعاله از ابی سعید الخدری(رض)روایت کرده که پیامبر(ص)فرمود:«کسی که رمضان روزه گرفت و حدودهایش را شناخت و حفظ کند آنچه که باید حفظ کند گناهان ماقبل را پاک می کند».
۱۳-حکم کسی که روزه می گیرد اما نماز نمی خواند چیست؟ آیا روزه اش قبول می شود؟
ج:خداوند سبحان تمام بندهایی خود را بر حسب اندازه اش محاسبه می کند یعنی کسی که روزه گرفت و نماز خواند روزه اش درست است.به خاطر فرموده ی خداوند:«کسی که به اندازه ذره ای خیر انجام دهد آن را می بیند و بر عکس.(سوره ی زلزال آیه ۸)اما چون نمازهایی که مرتبط با غیر خودش از عبادات است از حیث ثواب را ندارد ثوابی برای روزه اش نیست.
۱۴-روزه داری سر درد شدیدی را احساس می کند و خون داده است آیا روزه اش درست است یا نه؟
ج:جمهور علما بر جایز بودن خون دادن در روز رمضان هستند به خاطر حدیثی که امام بخاری از ابن عباس روایت کرد که پیامبر در حالی که در احرام بود خون داد و همین طور زمانی که روزه بود خون داد.
۱۵-پدرم فوت کرد و چند روزی از رمضان بر او بود آیا من می توانم برای او روزه بگیرم؟
ج:امام بخاری و مسلم در صحیحشان از حضرت عایشه(رضی الله عنها)روایت می کنند که پیامبر(ص)می فرماید:«کسی که بمیرد و بر او روزه می باشد ولی او به جای او روزه بگیرد در این حدیث دلیلی است برای اینکه مرد از ثواب روزه ای که مولی او برایش می گیرد در حالی که بر او روزه واجب بوده باشد به او داده می شود.
۱۶-چه چیزی برای روزه دار مستحب است؟
ج:برای روزه دار تلاوت آنچه برای او میسر شود در شب و روز مستحب است.و باید ذکر خداوند و صلوات بر پیامبر را زیاد کند و اینکه در انجام کارهای خیر و عمل نیک و صدقه کردن تلاش کند.
۱۷-حکم استشمام و بوئیدن بوهای پخش شده از عطر و شکوفه ها و صابون و بوهای دیگر چیست؟
ج:بو کردن این بوها و برای هر صاحب بویی پاک روزه را نمی شکنند و روزه را باطل نمی کند.چون نهی اینها از طرف خداوند حکیم وارد نشده است و بعضی از فقها این کار را مکروه دانسته اند.
۱۸-حکم روزه کسی که از او برای دیگری که احتیاج به خون دارد خون گرفته شود چیست؟
ج:حقیقتاً این کار به حجامه ملحق می شود و صحیح آن است که پیامبر(ص)خون داد در حالی که روزه بود و خون داد در حالی که در احرام بود.و در لفظی دیگر هم آمده که پیامبر (ص) خون داد در حالی که هم روزه داشته و در احرام بود.بر این اساس خون دادن روزه را باطل نمی کند.
۱۹- زمانی که زنی در رمضان به حیض افتاد و افطار نکرد، حکم روزه اش چیست؟
ج:زمانی که زن در حیض باشد نماز و روزه از او ساقط میشود و روزه بر او حرام است.پس اگر روزه بگیرد روزه اش باطل است.
۲۰-پیامبر(ص)فرمود:«کسی که شب قدر از روی ایمان و اخلاص بیدار بماند.تمام گناهان گذشته اش پاک میشود پس آیا خداوند تمام گناهان هر چه که باشد را می بخشد برای کسی که این شب را بیدار بماند؟»
ج:زمانی که خداوند بنده اش را قبول کند تمام گناهانش را می بخشد و این کار بر فضل و بزرگی خداوند سخت و مشکل نیست و اما خداوند از حق الناس که چیزهایی مادی که از کسی ظلم شده تا به صاحبش پس ندهد نمی گذرد مادامی که بر ادا کردن چیزی که بر گردنش است توانایی داشته باشد.
۲۱-آیا خواندن نماز تراویح در منزل جایز است؟ و آیا زیاد کردن آن از بیست رکعت درست است؟ و آیا به جای نماز شب کفایت می کند؟
ج:نماز تراویح سنت است و به نماز شب هم نام برده می شود. چون تراویح هم نماز شب است و قیام اللیل یا نماز شب بر هر عبادتی که بعد از نماز عشاء تا فجر درست است نماز تراویح در منزل یا مسجد، به تنها یا جماعت درست است زیاد کردنش از بیست رکعت چون سنت است و به اندازه توانایی انسان ادا می شود.
۲۲-آیا به کار بردن شیاف یا پماد از ناحیه مقعد به خاطر بیماری بواسیر و همچنین ترزیق زیر پوست روزه را باطل می کند؟
ج:امام ابن حزم و شیخ الاسلام ابن تیمیه گفته اند تزریق و قطره چکاندن و رسیدن دارو به شکم از راه جراحی روزه را نمی کشنند و این مذهب شافعیه و عطاء و حسن و ابوحنیفه و از ابن عمر و ابی اوفی و بعضی از علما کسانی هم که آن را مکروه دانسته اند و بعضی از آنها گفتند که باید پرهیز شود و به همین خاطر بهتر آن است که اینها استعمال نشوند مگر در وقت ضرورت و اگر بتواند صبر کند تا اینها را بعد از افطاری به کار گیرد این بهتر و سالم تر است.
۲۳-زنانی که در حال حیض و نفاس هستند آیا در روز رمضان طعام و نوشیدنی بخورند یا امساک کنند؟
ج:هیچ مانعی نیست در این مورد که حائض یا نفساء در روز رمضان چیزی بخورند یا بنوشند مگر اینکه آنها این کار را در حضور دیگران نکنند و همچنین در جلو کودکان تا از آنها تقلید نکنند.
۲۴-عادت ماهانه ۳ روز وارد می شود و بعداً ۲ روز قطع می شود سپس بار دیگر شروع می شود.پس حکم نماز و روزه در زمان قطع شدن چیست؟
ج:فاصله ی قطع شدن تابع حیض شمرده می شود تا وقتی که این فاصله در وقت حیض واقع شده باشد و در اینجا زن از روزه و نماز منع کرده می شود.
۲۵-آیا خوردن از سفره های بخشیده مشکوک درست است در صورتی که شاید در اطراف منبع رزق و روزی صاحبان آن سفره ها باشد؟
ج:مسلمان روزه داری که در برابر خداوند خاشع است بر او واجب است که در تمام چیزها در جستجوی حلال خالص باشد در حدیث آمده «هر جسدی که از حرام پرورش شده باشد پس آتش به او سزاوارتر است.»و هر چند در تمام چیزها دقت لازم نشود و خوردن از سفره هایی مشکوک همه چیز را ضایع می کند و روزه اش بر او حجت است.و برای او ۱۰۰۰ بار بهتر است با چند خرما یا جرعه ای آب افطار کند تا شکمش را از این مال که منبعش را نمیداند پر کند.
۲۶-در اثنای سحری اذان صبح داده میشود و کمی غذا داخل شکم شده حکم شرعی چیست؟
ج:زمانی که طعام به شکم انسان رسید زمانی که در خوردنش عمدی نباشد بر او حرجی نیست و بر اوست که امساک کند و آن روز را قضا کند.
۲۷-آیا درست است که سفره های بخشش را از اموال زکات تأمین کنیم؟
ج:اموال زکات مصارفشان مشخص است همان طور که قرآن و سنت آن را قرار داده اند و در فریضه مشخص شده و عبادت مالی به ملک در آوردن برای فقیر است.پس انفاق زکات بر سفره هایی بخشش به ملک فقیر در نمی آید اولاً و دوماً قرار دادن غیر منظم آنها.پس جائز نیست تأمین سفره های بخشیدنی با اموال زکات.
۲۸-حکم بوسیدن زن از طرف شوهرش در روز رمضان؟
ج:بوسیدن در روز رمضان از مباح های روزه است.از پیامبر (ص)ثابت شد که وقتی روزه دار بود بوسه کرد و امام ابوحنیفه و شافعی گفته اند برای کسی که شهوتش تحریک شود کراهت دارد و برای دیگران نه.اما بهتر آن است که این کار ترک نشود تا روزه دار پروژه اش را در معرض باطل شدن قرار ندهد.
۲۹-منظور گفته پیامبر(ص)که فرمود :«کسی که دروغ و عمل به آن ترک نکند پس خدا نیازی به آن ندارد که فرد طعام و شرابش را ترک کند»چیست؟
ج:امام بخاری در صحیحش از ابی هریره روایت کرده که پیامبر(ص)فرمود «کسی که دروغ و عمل به آن و نادانی و سفهی را تر ک نکند پس خدا به این نیاز ندارد که آن شخص طعام و شرابش را ترک کند »منظور این است که روزه اش قبول نیست و هیچ ثوابی در روزه اش نیست.
۳۰-پدرم پول های زکات فطره را به من داد تا بر کسانی که مستحق آن هستند توزیع کنم.آن پول ها را برای خودم برداشتم سپس پشیمان شدم.حالا چکار کنم؟
ج:به راستی عملت را درک کرده ای سپس پشیمان شده ای.بدان که زکات مال برای فقراء از ثروتمند نمی افتد مگر با ادای آن.و پدرت تو را امین کرد بر رساندن این حق برای اصحابش.پس بهتر است که ذمه خود را پاک گردانی.اینکه یکی از این دو کار را انجام دهی:۱-یا به پدرت خبر بده تا خودش زکات را بدهد.۲-یا خودت از مال حلالی که کسب می کنی آن را اداء کن.برای این دو امر سومی نیست.
۳۱-آیا به کار بردن آب پخش کن یا سرنگ برای بیماری که تنگی نفس دارد روزه اش را باطل می کند؟
ج:روزه را باطل نمی کند چون آن شخص نمیتواند نفس بکشد مگر به وسیله این سرنگ.پس اگر او را در طول روز منع کنیم در این سخت است چون به کار بردنش داخل ضرورت میشود.
۳۲-آیا معاینه بیماری های زنانه در روز رمضان به نسبت پزشک یا بیمار روزه را باطل می کند؟ و آیا وضوی آن ها را نیز باطل می کند؟
ج:بهتر است که معاینه با دست پزشک زن تمام شود مگر در حالت هایی ضروری که پزشک زن نباشد. همین طور بهتر است که معاینه زن روزه دار شب بعد از افطار انجام شود مگر در حالت ضروری دور بودن پزشک و معاینه پزشک در روز روزه را باطل نمیکند.اما وضوی پزشک و مریض باطل می شود و این قول راجح از اقوال قفهاست.
۳۳-وقتی که شخصی رمضان را روزه گرفت و زکات فطر نداد چون کسی را پیدا نکرد که مستحق زکات فطر باشد تا صبح روز عید و معتقد بود که خارج کردن زکات فطر بعد از این وقت درست میست چاره چیست؟
ج:به اتفاق فقهای چهار مذهب بر آن شخص خارج کردن زکات فطر واجب است چون به صورت دین بر گردن اوست و ظاهر سؤال این است که تأخیر آن شخص در دفع زکات به مستحقش کم بود پس از خدا می خواهیم در این مورد دچار گناه نشود.
۳۴-پایان وقت برای ادای زکات فطر کی است؟
ج:جایز است ادا کردن آن قبل از جشن یک یا دو روز و نزد شافعیه درست است خارج کردن آن در هر روزی از روزهای رمضان از اولش تا آخر.و آخرین وقتش رفتن مردم برای نماز عید.
۳۵-آیا خارج کردن زکات فطر به جای پسری که در سن بلوغ است واجب است؟
ج:زمانی که پسر تونایی کار کردن داشت بر او خارج کردن زکات فطر خودش و مالش واجب است.
۳۶-آیا درست است خارج کردن زکات فطر به صورت نقدی؟
ج:اما ابوحنیفه و حسن بصری و سفیان ثوری و بخاری و عمربن عبدالعزیز و عطاء و بعضی از علماء خارج کردن زکات به صورت نقد را جایز دانسته اند برای مصلحت فقیر و این صورت هم منصوص است.بعضی وقتها نقد از زیادی طعام نزد فقیر بهتر است.برای خرید آنچه که لازم دارد از گوشت و لباس و سائر نیازهای خود و خانواده اش.
۳۷-آیا اعتکاف در منزل برای زن درست است؟
ج:درست نیست چون اعتکاف ماندن در خانه ای از خانه های خداوند است (مساجد)برای عبادت و این کار هم با نیت و ماندن در مسجد تحقق پیدا میکند.اما بر تمام عبادت هایی که در منزل انجام میدهد ثواب داده میشود.
۳۸-آیا استفاده کردن از بوی خوش برای روزه دار درست است؟
ج:استفاده کردن از بوی خوش خوب نیست و حرام هم نیست و روزه را باطل نمیکند.پس استعمالش با بودن روزه دار در امساک منافات دارد به دلیل فرمایش پیامبر(ص)«بوی دهان روزه دار نزد خداوند از بوی مسک خوشتر است».
۳۹-وقتی که کودکی در اثناء رمضان بالغ شود و کافری مسلمان شود آیا بر آنها روزه آنچه از رمضان گذشته واجب است یا روزه گرفتن باقیمانده رمضان برایشان کافی است؟
ج:علما اختلاف نظر دارند در مورد کودکی که بالغ شد و کافری که مسلمان شد که در نیمه رمضان ابوحنیفه و یارانش و مالک بن انس در موطأ و شافعی و لیث که اینها باقیمانده رمضان را روزه می گیرند و قضایی آنچه از رمضان گذشته بر آنها نیست و نه آن روزی که بلوغ در اسلام اتفاق افتاد.و اوزاعی در مورد پسری که در نیمه رمضان بالغ شد گفته که آنچه از رمضان که گذشته باید قضا کند چون او ناتوان از روزه بود و قول اول صحیح است چون شرط مکلف بودن به روزه بلوغ و اسلام است.و کودک و کافر مکلف به روزه قبل از بلوغ و اسلام نیستند.پس الزام کردن آنها به روزه معنی ندارد اینکه کافر زمانی که مسلمان شد از تعالیم گذشته معاف است.پس اسلام ماقبلش را میبخشد.(سوره انفال ۳۸)
۴۰-روزهایی که اسلام در آنها از روزه گرفتن نهی کرد کدام اند؟
ج:امام بخاری و مسلم در صحیحشان از ابی سعید خدری روایت کرد که رسول الله (ص)از روزه روز عید فطر و عید قربان نهی کرد.پس روزه عید فطر و قربان حرام است.و همچنین روزه ایام التشریق، سه روز بعد از عید قربان حرام دانسته شده به خاطر فرموده پیامبر (ص)که فرمود: «ایام التشریق روزهای خوردن و نوشیدن و ذکر خداوند است».و ابن عمر هم فرمود:«پیامبر بر افطار روزهای ایام التشریق امر کرد.و از روزه در آنها نهی میکرد.»
۴۱- وقتی روزه داری به علت بمیاری سرمه را به چشمش کرد آیا روزه اش باطل میشود؟
ج: علما در مورد سرمه روزه دار اختلاف دارند.بعضی آن را مکروه میدانند. و آن قول امام احمد و اسحاق و بعضی سرمه را برای روزه دار اجازه داده اند. به این فرموده حضرت عائشه (رضی الله عنها) استدلال کرده اند که فرمود:«پیامبر (ص)در رمضان در حالی که روزه بود سرمه زد». پس سرمه برای روزه دار مباح دانسته میشود هر چند طعمش را در گلو احساس کند.چون چشم منفذ به سوی شکم نیست.پس وقتی انسان پاهایش را با حنا یا حنظل یا مانند اینها رنگ کرد و طعمش را در دهان احساس کرد که روزه را نمیشکند چون به معده نرسیده است.
۴۲-آیا شیاف روزه را باطل میکند؟
ج:شیاف داخل کردن ماده ای روان به مقعد تا روده ها یا به منظور خارج کردن زیادیها و یا به منظور آماده کردن جسم یا غذا یا دارو و در تمام حالتها روزه را میشکند به اتفاق فقها. چون اینها از راه طبیعی داخل شده و به شکم می رسد. چون حدیث فرموده (شکنند روز آن کس که داخل شد)منظور از داخل شدن از راه های معروف و مشهور است.
۴۳-نظر دین در مورد قطره ای که به بینی و گوش انداخته میشود به نسبت روزه دار چیست؟
ج:تمام آن چیزهایی که به حلق می رسد از آب یا دارو روزه را باطل میکند. و از چیزهایی که شکی در آن نیست قطره است که به بینی ریخته میشود و به بینی میرسد و همچنین گوش. پس استفاده از اینها در روز رمضان شرعاً جایز نیست.پس اگر این کار را کرد و به اثر آن در حلق فهمید و او روزه بود روزه اش باطل شد. و بقیه روزه را امساک کرد و بعداً هم قضا میکند.
۴۴-بعضی از روزه داران افطار نمیکنند تا ستارگان را می بینند آیا اینها بر ثواب هستند یا خطا؟
ج:کسی که تأخیر میکند تا ستارگان را ببیند آن کس خطا کرده و مخالف آن چیزی است که اسلام راهنمایی کرد و همین طور کسی که سحری نمی خورد و به افطار اکتفا می کند بی هیچ ضرورتی. در احادیث وارد شده که روزه داران را به عجله کردن در افطار بعد از اطمینان از غروب شمس و حریص بودن بر خوردن سحری چون در اینها تقویت بدن است و کم کردن آثار گرسنگی از این احادیث آنکه بخاری ومسلم روایت کرده اند که پیامبر (ص)فرمود:«محبوب ترین بندگان پیش من کسانی هستند که در افطار عجله میکنند »و فرمود:«سحری بخورید چون در سحری خوردن برکت است.»
۴۵-وقتی که عذر مباح کننده فطر در تمام ماه رمضان دوام پیدا کرد آیا تمام رمضان را قضا میکند یا همراه با قضا فدیه هم میدهد آیا گرفتن روزه پشت سر هم واجب است؟
ج:کسی که قضای تمام ماه رمضان بر او است پس بر او قضا واجب است.پس وقتی رمضانی که در آن روزه را گرفته ۲۹ روز بود، ۲۹ روز روزه میگیرد و اگر ۳۰ روز بود، ۳۰ روز روزه را میگیرد و همراه قضا فدیه بر او واجب است زمانی که رمضانی دیگر بر او وارد شد و او قبل از وارد شدن رمضان دوم اقدام به قضا نکرده بود و اگر این طور نباشد فدیه بر او واجب نیست. و اگر کسی روزه چند روز رمضان بر او بود گرفتن پشت سر هم روزه ها واجب نیست چون از پیامبر (ص) روایت شده که از او در مورد قطع کردن روزه سؤال شد فرمود:«این به خودافتاد». اگر دیدی که بر کسی از شما قرضی بود و یکی در هم یاد و در هم را پس داد آیا این قضا نیست پس خداوند بر حق تر از آن است که عفو کند و ببخشد.
——————————————————-
منبع : إخوان أون لاین
