اخوان المسلمین و تصوف
اخوان المسلمین و تصوف
دکتر یوسف قرضاوی
آن دسته از پیروان افراطی سلفیه که با تصوف سر ناسازگاری دارند ، اخوان المسلمین را به این که جماعتی صوفی هستند ، متهم می کنند .برای اثبات دیدگاه خود به ارتباط حسن البناء در ایام جوانی به یکی از طریقه های تصوف استدلال می نمایند. خود در خاطراتش به این موضوع اشاره نموده که با طریقه صوفیه (( حصافیه )) ارتباط داشته است . همچنین می گویند : اخوان المسلمین دارای مشرب و نگاهی صوفیانه اند سلفیان همچنین می گویند : تربیت صوفیانه در بسیاری از مسائل بر آنان تاثیر نهاده است . از جمله می توان به افراط در عشق و علاقه مندی به یکدیگر و محبت مرشدشان حسن البناء تا مرز تقدیس و رسائل و سخنان او را همجون وحی منزل نگاه کردن، اشاره کرد !؟
از طرف دیگر جماعتهای متصوفه در مورد اخوان نگرشی کاملاً متضاد با دیدگاه سلفیان دارند و بر این باورند که جماعت اخوان گروهی سلفی و وهابی هستند . بسیاری افکار و اذکار و رفتار متصوفه را مردود می دانند و آنها را بدعت و گمراهی می شمارند . کارهایی مانند طواف بر گرد ضریح و بارگاه اولیاء و به فریاد طلبیدن ایشان و برپایی مراسم برای آنها و دیگر عادات و رسوم معمول در میان صوفیان در بسیاری از ممالک اسلامی گمراهی و بدعت می دانند .
اما حقیقت ان است که دعوت اخوان المسلمین ترکیبی بسیار بدیع از اندیشه سلفیان ومنش صوفیان و یا صوفی گری سلفی اندیش است . همچنان که امام حسن البناء (رح) توضیح فرموده دعوت او ترکیبی از اندیشه سلفی و منش صوفیانه است .
اخوان از این جهت که دیگران را به بازگشت به سرچشمه زلال اسلام یعنی قرآن و سنت دعوت می نماید و دعوتی سلفی است .
از این جهت دعوتی صوفیانه است که در جهت تزکیه و طهارت نفس و مراقبت از اعمال خود و اعراض از خلق و محبت وارتباط در راستای رضایت خداوند و جلب خیر و منفعت تلاش می نمایند .
این عین تصوف است و صوفی گری حقیقی است که نظر حسن البناء چیزی غیر از نیست ؛ زیرا تصوف راستین در برپایی مراسم و مجالس شرک در عقیده و بدعت در عبادت و منفی گرایی در تربیت که مرید را همچون جنازه در مقابل مرشد قرار می دهد، خلاصه نمی شود .
از نظر حسن البناء تصوف حقیقی در طهارت نفس و پاکی قلب تبلور پیدا می کند و تزکیه نفس اولین راه فلاح و سعادت است . <§øÿtRur $tBur $yg۱§qy ÇÐÈ $ygyJolù;r‘sù $yduqègéú $yg۱uqø)s?ur ÇÑÈ ôs% yxn=øùr& `tB $yg۸©.y ÇÒÈ ôs%ur z>%s{ `tB $yg۹¢y ÇÊÉÈ الشمس
(( سوگند به نفس آدمی و به آنکه آنرا ساخته و پرداخته کرده است و تقوایش را به او الهام نموده است، کسی رستگار و کامیاب می گردد که نفس خویش را پاکیزه گرداند و کسی نا امید و ناکام می گردد که نفس خویش آلوده سازد .))
قلب عنصری است اگر اصلاح شود همه ابعاد شخصیتی انسان اصلاح می شود و هر گاه تباه گردد همه جوانب وجودی انسان دچار تباهی می شود ، سلامت قلب اساس نجات در روز قیامت است :
ادامه دارد….
