نکات قابل توجه در تنبیه کودکان

نکات قابل توجه در مجازات کودکان

نوشته: محمد المهدی،  استاد روانشناسی / ترجمه: عبدالخالق احسان

تنبیه و مجازات از جمله آخرین وسایل تربیتی محسوب می گردد، بازهم میبینیم که اکثر مربی ها از مجازات شروع می کنند و به آن بیشترین اهتمام را می دهند؛ لذا نتایج  مورد نظر به دست نمی آید. مثلاً: وقتی پدر از فرزند خود بخواهد که درس ها را تکرار نماید و فرزند تنبلی کند؛ پدر فرزند را می زند تا بنشیند و کتاب را نظاره کند؛ درین حال پدر راحت می شود و فکر می کند آرزویش بر آورده شده است.

 اما در حقیقت تغییری که در نتیجه مجازات به وجود می آید، تغییر شکلی و سطحی بوده و به واقعیت طفل درس را نمی خواند؛ بلکه می نشیند و کتاب را نگاه می کند تا غضب پدر فرونشیند. و سرانجام از تکرار درس و یاد آوری آن متنفر می گردد.

انواع مجازات:

در گفتار روزمره مشاهده می شود که مجازات را مرادف تربیه به کار می برند. مثلاً:‌ هرگاه از طفلی نزد پدرش شکایت کنی. می گوید: « پریشان مباش او را تربیه می کنم» درین حال می دانی که او می خواهد فرزندش را بزند. هرگاه ذکری از مجازات می شود، مستقیم زدن ولت و کوب به ذهن متبادر می شود، این برداشت شائع نادرستی است؛ چون مجازات مفهوم فراگیری دارد که شامل اشیاء زیادی می گردد؛ اما ما انواع مجازات را به دو نوع خلاصه می کنیم:

۱-   مجازات روحی: مثل نگاه ملامت آلود و سرزنشی یا نگاه اعتراضی از والدین یا انتقاد، توبیخ و محروم کردن طفل از اشیای که دوست دارد و…

۲-    مجازات بدنی:‌ که شامل زدن و انواع آزار جسمی می گردد.

قواعد صحیح مجازات:

هرگاه مجبور شدیم که در اثنای تربیه از مجازات استفاده کنیم، باید قواعد و دساتیر ذیل را پیگیریم تا به طفل مفید واقع شود:

۱)   قبل از مجازات باید فرزند بداند که چه کار های مستحق تعذیب است. به این معنی که در خانه  و مکتب و مدرسه قواعدی و جود داشته باشد که امور درست و نادرست را مشخص نماید.

۲)   این که طفل را برحذر کنیم که اگر از قواعد مشهور و اعلان شده تجاوز نماید مجازات خواهد شد.

۳)   این که مجازات اصلاحی باشد نه انتقامی، یعنی نباید مجازات در نتیجه حالات اضطرابی و نا راحتی پدر و مادر صورت گیرد.

۴)   این مجازات برای مصلحت فرزند باشد نه مصلحت مربی سلطه طلب.

۵)   این که مجازات به صورت تدریجی بوده و متناسب با شخصیت طفل باشد؛ چون طفلی که به یک نگاه متوجه می شود نباید توبیخ گردد و طفلی که به یک تهدید اصلاح میشود نباید تعذیب شود و…

۶)   این که مجازات مناسب با جرمی مرتکب شده، باشد.

۷)   این که مجازات یک پایانی داشته باشد. مثلاً طفل را از چیزی که دوست دارد سه روز محروم کنیم.

۸)   این که طفل احساس کند که مجازات نتیجه رفتار ناشایست اوست و اصل مجازات زشت نمی باشد.